Luận văn Nghiên cứu, đề xuất giải pháp nâng cao năng lực tư vấn của công ty cổ phần tư vấn xây dựng giao thông Lạng Sơn

LỜI CAM ĐOAN Tác giả xin cam đoan đề tài “Nghiên cứu, đề xuất giải pháp nâng cao năng lực tư vấn tại Công ty cổ phần tư vấn xây dựng giao thông Lạng Sơn” là công trình nghiên cứu của bản thân tác giả. Các kết quả nghiên cứu và các kết luận trong luận văn là trung thực, không sao chép từ bất kỳ một nguồn nào và dưới bất kỳ hình thức nào. Việc tham khảo các nguồn tài liệu (nếu có) đã được thực hiện trích dẫn và ghi nguồn tài liệu tham khảo đúng quy định. Tác giả luận văn Hoàng Đình Tiến i LỜI CÁM ƠN Để có thể hoàn thành luận văn này, ngoài sự nỗ lực cố gắng của bản thân, tác giả còn nhận được rất nhiều sự giúp đỡ, động viên và hướng dẫn nhiệt tình của các thầy cô giáo, bạn bè, đồng nghiệp và gia đình trong suốt thời gian học tập nghiên cứu và hoàn thiện luận văn. Lời đầu tiên, tác giả xin được gửi lời cảm ơn đến các thầy cô khoa Kinh tế và quản lý, trường Đại học Thuỷ Lợi đã tận tình truyền đạt những kiến thức quý báu cũng như tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho tác giả trong suốt quá trình học tập nghiên cứu và cho đến khi thực hiện đề tài luận văn. Tác giả cũng xin chân thành cảm ơn đến lãnh đạo, các đồng nghiệp tại Công ty cổ phần Tư vấn Xây dựng giao thông Lạng Sơn và các đơn vị liên quan đã giúp đỡ tạo điều kiện cho tác giả hoàn thành luận văn. Đặc biệt, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc nhất đến thầy giáo, TS. Nguyễn Thế Hoà, là người trực tiếp hướng dẫn khoa học và đã giúp đỡ trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành tốt nhất luận văn này. Cuối cùng, xin cảm ơn gia đình, bạn bè, người thân luôn đứng bên cạnh động viên, khích lệ tác giả trong suốt quá trình học tập và hoàn thành luận văn. Mặc dù bản thân đã rất cố gắng nhưng luận văn không tránh khỏi những khiếm khuyết, tác giả mong nhận được sự góp ý chân thành của quý thầy, cô giáo, đồng chí và đồng nghiệp để luận văn được hoàn thiện hơn. Xin chân thành cám ơn! Hà Nội, tháng 01 năm 2018 Tác giả Hoàng Đình Tiến ii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................................... i LỜI CÁM ƠN ........................................................................................................................... ii MỤC LỤC ................................................................................................................................ iii DANH MỤC BẢNG BIỂU ..................................................................................................... vi DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT VÀ GIẢI THÍCH THUẬT NGỮ ............................... vii MỞ ĐẦU .................................................................................................................................... 1 CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NĂNG LỰC TƯ VẤN CỦA CÁC TỔ CHỨC TƯ VẤN XÂY DỰNG ..................................................................................................................... 5 1.1 Những vấn đề chung về tư vấn xây dựng ................................................................. 5 1.1.1 Dịch vụ tư vấn xây dựng .................................................................................. 6 1.1.2 Năng lực tư vấn xây dựng ................................................................................ 8 1.1.3 Sự cần thiết phải nâng cao năng lực tư vấn của các tổ chức tư vấn xây dựng ... ................................................................................................................... 11 1.2 Nội dung cơ bản hình thành năng lực TVXD của các tổ chức tư vấn .................... 12 1.2.1 Cơ cấu tổ chức quản lý của các tổ chức tư vấn xây dựng .............................. 12 1.2.2 Mô hình tổ chức sản xuất sản phẩm tư vấn xây dựng .................................... 15 1.2.3 Năng lực chuyên môn .................................................................................... 18 1.2.4 Cơ sở vật chất kỹ thuật và công nghệ ............................................................ 20 1.2.5 Ứng dụng công nghệ thông tin ....................................................................... 20 1.2.6 Năng lực tài chính .......................................................................................... 20 1.3 Các nhân tổ ảnh hưởng đến năng lực tư vấn ........................................................... 21 1.3.1 Nhân tố khách quan ........................................................................................ 21 1.3.2 Nhân tố chủ quan............................................................................................ 24 1.4 Các tiêu chí đánh giá năng lực tư vấn của các tổ chức tư vấn xây dựng ................ 27 1.4.1 Yêu cầu về năng lực hành nghề của các tổ chức tư vấn xây dựng ................. 27 1.4.2 Các tiêu chí đánh giá năng lực tổ chức tư vấn xây dựng ............................... 28 1.5 Cơ sở thực tiễn về năng lực tư vấn của các tổ chức tư vấn xây dựng .................... 29 CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG NĂNG LỰC TƯ VẤN CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN TƯ VẤN XÂY DỰNG GIAO THÔNG LẠNG SƠN ................................................................. 31 2.1 Giới thiệu tổng quan về Công ty cổ phần Tư vấn xây dựng Giao thông Lạng Sơn31 2.1.1 Sơ lược lịch sử hình thành và phát triển của Công ty .................................... 31 iii 2.1.2 Cơ cấu tổ chức quản lý và cơ cấu lao động của Công ty ............................... 34 2.1.3 Kết quả sản xuất kinh doanh của Công ty trong những năm gần đây ........... 41 2.2 Phân tích thực trạng năng lực tư vấn của LSTC ..................................................... 49 2.2.1 Cơ cấu tổ chức quản lý................................................................................... 49 2.2.2 Mô hình tổ chức điều hành sản xuất kinh doanh ........................................... 51 2.2.3 Về năng lực chuyên môn ............................................................................... 53 2.2.4 Cơ sở vật chất kỹ thuật và công nghệ ............................................................ 56 2.2.5 Về ứng dụng công nghệ thông tin .................................................................. 57 2.3 Những kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân ................................................. 58 2.3.1 Những kết quả đạt được ................................................................................. 58 2.3.2 Những vấn đề tồn tại và nguyên nhân ........................................................... 59 CHƯƠNG 3 GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC TƯ VẤN TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN TƯ VẤN XDGT LẠNG SƠN ................................................................................... 66 3.1 Định hướng đầu tư xây dựng hạ tầng giao thông trong thời gian tới ..................... 66 3.1.1 Định hướng đầu tư xây dựng hạ tầng giao thông Việt Nam .......................... 66 3.1.2 Định hướng đầu tư xây dựng hạ tầng giao thông tỉnh Lạng Sơn ................... 68 3.1.3 Kế hoạch đầu tư công trung hạn 5 năm 2016 - 2020 tỉnh Lạng Sơn ............. 70 3.2 Sứ mệnh, chiến lược và mục tiêu phát triển của LSTC .......................................... 70 3.2.1 Sứ mệnh ......................................................................................................... 70 3.2.2 Chiến lược phát triển ...................................................................................... 70 3.2.3 Mục tiêu phát triển ......................................................................................... 71 3.3 Giải pháp nâng cao năng lực tư vấn tại LSTC ........................................................ 73 3.3.1 Giải pháp nâng cao năng lực tổ chức quản lý ................................................ 73 3.3.2 Giải pháp nâng cao năng lực tổ chức điều hành sản xuất kinh doanh ........... 78 3.3.3 Giải pháp nâng cao năng lực chuyên môn ..................................................... 81 3.3.4 Giải pháp về cơ sở vật chất kỹ thuật và công nghệ ........................................ 84 3.3.5 Giải pháp về ứng dụng công nghệ thông tin .................................................. 85 KẾT LUẬN ............................................................................................................................. 87 KIẾN NGHỊ ............................................................................................................................ 88 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................. 89 PHỤ LỤC ................................................................................................................................ 91 iv DANH MỤC CÁC HÌNH ẢNH Hình 1.1: Sơ đồ cơ cấu tổ chức kiểu chức năng ............................................................ 12 Hình 1.2: Sơ đồ cơ cấu tổ chức kiểu trực tuyến ............................................................ 13 Hình 1.3: Sơ đồ cơ cấu tổ chức kiểu hỗn hợp ............................................................... 14 Hình 1.4: Sơ đồ cơ cấu tổ chức kiểu ma trận ................................................................ 14 Hình 1.5: Mô hình sản xuất theo chuyên môn hóa ........................................................ 16 Hình 1.6: Mô hình sản xuất theo hình thức tổng hợp các bộ môn ................................ 16 Hình 1.7: Mô hình sản xuất theo sơ đồ đầu mối ........................................................... 17 Hình 1.8: Mô hình sản xuất theo sơ đồ một chuyên ngành ........................................... 18 Hình 2.1: Sơ đồ tổ chức của LSTC ............................................................................... 34 Hình 2.2: Đường lên Khu du lịch Mẫu Sơn do LSTC thiết kế và giám sát thi công .... 44 Hình 2.3: Cầu 17/10 thành phố Lạng Sơn ..................................................................... 45 Hình 2.4: Đường Hùng Vương, thành phố Lạng Sơn ................................................... 45 Hình 2.5: Đường vận tải hàng hoá Cửa khẩu Hữu Nghị ............................................... 46 Hình 2.6: Toà nhà cửa khẩu Hữu Nghị ......................................................................... 46 Hình 2.7: Biểu đồ tăng trưởng sản lượng, doanh thu .................................................... 48 Hình 2.8: Quy trình tạo sản phẩm ................................................................................. 50 Hình 2.9: Mô hình tổ chức sản xuất của LSTC ............................................................. 51 Hình 2.10: Biểu đồ Doanh thu thuần về bán hàng và Lợi nhuận từ HĐKD ................. 58 Hình 3.1: Mô hình tổ chức sản xuất kinh doanh của Công ty ....................................... 78 Hình 3.2: Mô hình thực hiện dự án đối với các dự án vừa và nhỏ ................................ 80 Hình 3.3: Mô hình thực hiện dự án đối với các dự án quy mô lớn, kỹ thuật phức tạp . 81 v DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 1-2: Bảng đánh giá của khách hàng đối với các nhà tư vấn ................................ 25 Bảng 1-3: Bảng tiêu chuẩn kỹ thuật đánh giá hồ sơ sự thầu tư vấn một dự án cụ thể .. 26 Bảng 2-1: Lĩnh vực hoạt động tư vấn xây dựng của LSTC .......................................... 33 Bảng 2-2: Trình độ năng lực của HĐQT và Ban Giám đốc .......................................... 35 Bảng 2-3: Bảng Cơ cấu lao động phân theo trình độ .................................................... 35 Bảng 2-4: Bảng tổng hợp lực lượng lao động làm việc trong lĩnh vực tư vấn ............. 36 Bảng 2-5: Bảng cơ cấu lao động phân theo độ tuổi ...................................................... 36 Bảng 2-6: Cơ cấu lao động qua các năm ....................................................................... 37 Bảng 2-7: Bảng tổng hợp sản lượng, doanh thu 5 năm 2012 - 2016 ............................ 47 Bảng 2-8: Bảng chi tiết doanh thu 5 năm ...................................................................... 47 Bảng 2-9: Bảng tổng hợp kết quả nộp NSNN và chế độ với người lao động ............... 48 Bảng 2-10: Bảng tổng hợp tài sản, lợi nhuận 5 năm ..................................................... 49 Bảng 2-11: Bảng thống kê tỷ lệ dự án chậm tiến độ qua các năm ................................ 53 Bảng 2-12: Bảng thống kê Chứng chỉ hành nghề hoạt động xây dựng ........................ 54 Bảng 2-13: Bảng kê năng lực hoạt động tư vấn xây dựng của LSTC ........................... 54 Bảng 2-14: Bảng thống kê kỹ sư chuyên ngành hoạt động tư vấn xây dựng................ 55 Bảng 2-15: Bảng kê trang thiết bị công nghệ ................................................................ 56 Bảng 2-16: Bảng kê trang bị phần mềm, ứng dụng ...................................................... 57 Bảng 2-17: Bảng tổng hợp kết quả hoạt động kinh doanh ............................................ 58 Bảng 2-18: Các danh hiệu đã được phong tặng giai đoạn 2012 - 2016 ........................ 59 vi DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT VÀ GIẢI THÍCH THUẬT NGỮ BCNCKT Báo cáo nghiên cứu khả thi CN Công nghiệp CNH-HĐH Công nghiệp hóa, hiện đại hóa CSHT Cơ sở hạ tầng CTMTQG Chương trình mục tiêu quốc gia DV Dịch vụ ĐTXD Đầu tư xây dựng GSTC Giám sát thi công GTNT Giao thông nông thôn GTVT Giao thông vận tải HC-TC Hành chính - Tổ chức HĐKD Hoạt động kinh doanh KHKT Kế hoạch kỹ thuật KSTK Khảo sát thiết kế LSTC Công ty cổ phần tư vấn xây dựng giao thông Lạng Sơn NTM Nông thôn mới TKBVTC Thiết kế bản vẽ thi công TKKT Thiết kế kỹ thuật TM Thương mại TV Tư vấn TVXD Tư vấn xây dựng TW Trung ương UBND Ủy ban nhân dân VILAS Hệ thống công nhận phòng thử nghiệm, hiệu chuẩn của Việt Nam XD Xây dựng XDCB Xây dựng cơ bản vii MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của Đề tài Với xu thế hội nhập và toàn cầu hoá hiện nay, công tác tư vấn xây dựng đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong việc đầu tư xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng, nó không chỉ là hoạt động mang tính nghề nghiệp mà còn là đòn bẩy mang lại hiệu quả kinh tế kỹ thuật cao cho xã hội. Ở Việt Nam, hoạt động tư vấn đã được ghi nhận và phổ biến rộng rãi trong những năm trở lại đây. Cùng với sự chuyển mình của hoạt động này, các tổ chức tư vấn xây dựng đã và đang từng bước thay đổi để đáp ứng nhu cầu phát triển của thị trường. Bên cạnh đó, Nhà nước và các Bộ, Ngành đã ban hành hàng loạt chính sách quy chế quản lý loại hình hoạt động kinh doanh chất xám này và những chính sách đó đã và đang phát huy hiệu lực trong việc quản lý và khai thác hoạt động tư vấn trong toàn quốc. Với lực lượng đông đảo các nhà tư vấn đang hoạt động hết sức năng động trên toàn quốc, lĩnh vực tư vấn xây dựng đang vươn lên phát huy nội lực, từ chỗ chỉ thực hiện khảo sát, thiết kế đến nay đã đảm nhiệm các loại hình hoạt động tư vấn theo thông lệ quốc tế. Tuy nhiên, bên cạnh sự phát triển quá nhanh về số lượng còn nhiều vấn đề nổi cộm về chất lượng công tác tư vấn như: năng lực của các tổ chức tư vấn còn hạn chế, ưu thế cạnh tranh của tư vấn trong nước đối với các công ty nước ngoài còn kém, cạnh tranh gay gắt và thiếu lành mạnh giữa các tổ chức tư vấn, việc quản lý và các cơ chế chính sách đối với các tổ chức tư vấn còn nhiều vấn đề bất cập. Điều này đòi hỏi các tổ chức tư vấn cần phải nhìn nhận, đánh giá, nắm bắt mọi diễn biến của hoạt động kinh doanh để tự đổi mới từ các khâu tổ chức, quản lý đến củng cố lại đội ngũ cán bộ, dần đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường tư vấn. Trong những năm gần đây, quá trình đô thị hoá trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn phát triển nhanh chóng, đáp ứng nhu cầu phát triển của xã hội, cùng với đó là thị trường tư vấn xây dựng được mở rộng, các nhà thầu tư vấn trong nước, với năng lực và chuyên môn kỹ thuật cao, tham gia ngày càng nhiều các dự án trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn, các đơn vị tư vấn trên địa bàn tỉnh sẽ tận dụng được uy tín và kỹ thuật của họ để vươn lên, học tập được kỹ năng quản lý toàn diện một dự án, nâng cao được kiến thức công nghệ. Tuy nhiên, việc các nhà thầu trong nước tham gia nhiều đồng nghĩa với việc các công 1 ty trên địa bàn tỉnh sẽ bị cạnh tranh quyết liệt hơn cả trong đấu thầu do khả năng, trình độ, vốn liếng của các doanh nghiệp trên địa bàn còn hạn chế. Đối với một số dự án lớn, trọng điểm như Dự án Cầu 17/10, Cầu Kỳ Cùng, nâng cấp QL 1A, đường Cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn , các đơn vị tư vấn lớn trong nước tham gia với vai trò nhà thầu chính, tư vấn trên địa bàn tỉnh thường đóng vai trò thầu phụ. Các nhà thầu chính chỉ dành cơ hội cho nhà thầu phụ trong nước những phần việc nhỏ nhoi, với chi phí thấp hơn nhiều so với họ. Thách thức, cơ hội và áp lực đan xen đòi hỏi bản lĩnh và sự phấn đấu của chính lực lượng tư vấn xây dựng địa phương có bước đi thích hợp, khai thác thế lợi, hạn chế tiêu cực, từng bước, bắt kịp với trình độ quốc tế, tiến tới vươn ra bên ngoài ngày càng lớn. Trong điều kiện như vậy, việc đưa ra những tiêu chí, biện pháp và lịch trình cho các doanh nghiệp tư vấn nói chung và Công ty cổ phần Tư vấn xây dựng giao thông Lạng Sơn nói riêng trên con đường hội nhập là một nhu cầu bức thiết cả trước mắt và lâu dài, nhất là xét đến bối cảnh hiện nay khi nhu cầu phát triển hạ tầng kỹ thuật ngày càng lớn. Hiện nay, chất lượng sản phẩm tư vấn của Công ty cổ phần Tư vấn xây dựng giao thông Lạng Sơn đã từng bước được nâng lên, cơ bản đáp ứng được với yêu cầu của khác hàng, song do sự phát triển của nền kinh tế thị trường và yêu cầu về chất lượng sản phẩm tư vấn ngày càng cao, thì kết quả Công ty đạt được còn khiêm tốn. Trong môi trường cạnh tranh và phát triển như vũ bão của khoa học và công nghệ, để có thể tồn tại và phát triển vững mạnh thì còn rất nhiều vấn đề về năng lực tư vấn mà Công ty phải điều chỉnh hoặc thay đổi. Do đó tác giả chọn vấn đề: “Nghiên cứu, đề xuất giải pháp nâng cao năng lực tư vấn của Công ty cổ phần tư vấn xây dựng giao thông Lạng Sơn” làm đề tài luận văn nhằm giải quyết phần nào nhu cầu thực tiễn của Công ty càng ngày càng trở nên cấp bách. 2. Mục đích nghiên cứu của Đề tài Mục đích nghiên cứu của đề tài nhằm nâng cao năng lực tư vấn của Công ty cổ phần tư vấn xây dựng giao thông Lạng Sơn (LSTC) trong thời gian tới. 3. Cách tiếp cận và phương pháp nghiên cứu 3.1. Cách tiếp cận 2