Nghiên cứu đề xuất quy trình đánh giá chất lượng môi trường nước mặt từ ảnh vệ tinh VNREDSat - 1A

ABSTRACT Research proposal on the assessment of sur- face water quality using VNREDSAT – 1A Spectral reflectance of surface water identified from optical imagery is closely related to water quality parameters. Thus, estimating the content of surface water contaminants from remote sensing imagery re- quires the identification of relationship between survey points and spectral reflectance. In order to define spectral reflectance from VNREDSAT-1A imagery, image data needs to be calibrated and corrected geo- metrically to eliminate errors related to grayscale and image scale values. This study introduces literature review and proposes procedures for assessing water quality using VNREDSAT -1A. 1. Cô sôû khoa hoïc phöông phaùp söû duïng vieãn thaùm trong ñaùnh giaù chaát löôïng nöôùc 1.1 Böùc xaï ñoái töôïng nöôùc vaø tính chaát quang hoïc baát bieán cuûa noù Khi böùc xaï Maët Trôøi ñi tôùi nguoàn nöôùc, thoâng tin phaûn hoài ñöôïc boä caûm (sensor) ghi nhaän laïi bao goàm ba thaønh phaàn: - Böùc xaï rôøi khoûi maët nöôùc Lw (water leaving radiance); - Böùc xaï baàu trôøi Ls (skylight radiance); - Böùc xaï phaûn xaï tröïc tieáp töø maët nöôùc Lr (sky radiance directly reflected by the surface). Theo ñònh nghóa cuûa Mobley (1999), giaù trò phaûn xaï vieãn thaùm Rrs ñoái vôùi nöôùc ñöôïc xaùc ñònh baèng coâng thöùc [1]: Trong ñoù: Lw laø böùc xaï rôøi khoûi maët nöôùc, Ed laø böùc xaï töø Maët Trôøi hay böùc xaï nguoàn saùng ñi tôùi maët nöôùc. Böùc xaï nguoàn saùng ñi tôùi maët nöôùc ñöôïc xaùc ñònh theo coâng thöùc sau: Trong ñoù: Ld laø böùc xaï phoå ño ñöôïc, Rp laø tham soá phaûn xaï, l laø keânh aûnh töông öùng vôùi böôùc soùng töông thích. Giaù trò böùc xaï phoå ôû treân maët nöôùc (above – water radiance) Lu laø toång böùc xaï rôøi khoûi maët nöôùc Lw vaø böùc xaï phaûn xaï beà maët nöôùc Lw, nghóa laø: Vôùi k laø tham soá tyû leä giöõa böùc xaï baàu trôøi Ls vaø böùc xaï phaûn xaï tröïc tieáp töø beà maët nöôùc Lw. Böùc xaï rôøi khoûi maët nöôùc coù daïng [35]: Giaù trò heä soá k phuï thuoäc vaøo nhieàu yeáu toá moâi tröôøng vaø khí quyeån. Trong tröôøng hôïp söû duïng döõ lieäu aûnh veä tinh quang hoïc nhö SPOT, LANDSAT, VnredSat1-A..., giaù trò k coøn phuï thuoäc vaøo böôùc soùng cuûa töøng keânh aûnh. 1.2 Böùc xaï giaùn tieáp ñoái töôïng nöôùc quan traéc baèng tö lieäu vieãn thaùm Do ñaëc ñieåm thu nhaän, aûnh vieãn thaùm quang hoïc noùi chung ñeå ñöa vaøo söû duïng caàn phaûi tieán haønh hieäu chænh aûnh höôûng cuûa moâi tröôøng khí quyeån (atmospheric correction). Ñeå hieäu chænh caùc aûnh höôûng cuûa khí quyeån ñeán chaát löôïng aûnh, aûnh goác caàn bieán ñoåi töø giaù trò soá nguyeân (digital number – DN) veà giaù trò thöïc cuûa böùc xaï ñieän töø (spectral ra- diance), sau ñoù xaùc ñònh aûnh phaûn xaï ôû ñænh khí quyeån R* (top of atmospheric – TOA). Böôùc tieáp theo söû duïng caùc moâ hình hieäu chænh khí quyeån bieán ñoåi töø aûnh phaûn xaï ôû ñænh khí quyeån veà phaûn xaï beà maët (surface reflectance). Nghieân cöùu ñeà xuaát quy trình ñaùnh giaù chaát löôïng moâi tröôøng nöôùc maët töø aûnh veä tinh VNREDSat - 1A m NCS. ÑINH THÒ THU HIEÀN Tröôøng Ñaïi hoïc Moû -Ñòa chaát Haø Noäi (1) (2) (3) (5) (4) Nghieân cöùu - Trao ñoåi Tµi nguyªn vµ M«i tr ưêng Kú 2 - Th¸ng 12/2017 19 Phaûn xaï R* lieân quan vôùi ñoái töôïng nöôùc, cuï theå laø phaûn xaï rôøi khoûi maët nöôùc Rw thoâng qua coâng thöùc [1] [2]: Trong ñoù: Rw vaø Rr laø phaûn xaï sol khí vaø phaûn xaï Rayleigh; Tg – tham soá truyeàn daãn böùc xaï trong khí quyeån; Td– tham soá khuyeách taùn böùc xaï trong khí quyeån. Nhö vaäy, phaûn xaï vieãn thaùm Rrs ñöôïc tính theo moái quan heä [35]: ÔÛ ñaây, S laø giaù trò suaát phaân chieáu baàu trôøi (albedo). Töø caùc phaân tích treân coù theå keát luaän, phaûn xaï vieãn thaùm xaùc ñònh töø tö lieäu aûnh veä tinh quang hoïc tuaân theo quy luaät khaùch quan khi coù töông taùc cuûa aùnh saùng vaøo ñoái töôïng nöôùc [1]. 1.3 Phöông phaùp xaùc ñònh haøm löôïng thoâng soá chaát löôïng nöôùc töø tö lieäu vieãn thaùm Caùc nghieân cöùu trong vaø ngoaøi nöôùc cho thaáy, haøm löôïng caùc thoâng soá chaát löôïng nöôùc nhö chaát lô löûng, chaát dieäp luïc, BOD, COD,... coù moái quan heä chaët cheõ vôùi phaûn xaï phoå maët nöôùc [2] [3], trong ñoù giaù trò bình phöông heä soá töông quan R2 coù theå ñaït treân 0,8. Nhö vaäy, ñeå thaønh laäp baûn ñoà phaân boá haøm löôïng caùc thaønh phaàn oâ nhieãm nöôùc maët töø tö lieäu aûnh vieãn thaùm, ñieåm maáu choát caàn thieát laäp moâ hình öôùc löôïng caùc thoâng soá chaát löôïng nöôùc döïa treân phaûn xaï rôøi khoûi beà maët nöôùc [5]. Tuøy ñaëc ñieåm cuï theå cuûa khu vöïc nghieân cöùu, coù theå söû duïng caùc moâ hình haøm hoài quy khaùc nhau nhö haøm muõ, haøm tuyeán tính, haøm ña thöùc... Caùc moâ hình hoài quy phoå bieán coù theå toùm taét ôû boán daïng cô baûn nhö sau [2]: Trong ñoù: Y laø bieán soá chaát löôïng nöôùc (haøm löôïng BOD, COD, TSS...), Xi laø phaûn xaï rôøi khoûi maët nöôùc trong moät daûi soùng cuï theå. Ñoä chính xaùc keát quaû öôùc löôïng haøm löôïng caùc thoâng soá chaát löôïng nöôùc töø tö lieäu vieãn thaùm coù theå ñaùnh giaù baèng caùch söû duïng heä soá töông quan giöõa döõ lieäu ño vaø phaûn xaï phoå maët nöôùc (giaù trò R2). Ngoaøi ra, beân caïnh moät phaàn soá lieäu phaân tích chaát löôïng nöôùc taïi caùc ñieåm ño ñöôïc söû duïng ñeå xaây döïng moâ hình haøm quan heä vôùi phaûn xaï beà maët nöôùc xaùc ñònh töø aûnh veä tinh, moät phaàn soá lieäu coù theå ñöôïc söû duïng ñeå ñaùnh giaù ñoä chính xaùc keát quaû xaây döïng moâ hình. 1.4 Ñaëc tröng phaûn xaï phoå cuûa nöôùc Nöôùc coù khaû naêng haáp thuï raát maïnh naêng löôïng ôû böôùc soùng caän hoàng ngoaïi vaø hoàng ngoaïi, do ñoù naêng löôïng phaûn xaï seõ raát ít. Treân caùc keânh aûnh ôû daûi soùng naøy, nöôùc haàu nhö coù maøu ñen vaø phaân bieät roõ raøng vôùi caùc ñoái töôïng khaùc. Trong nöôùc chöùa nhieàu thaønh phaàn höõu cô vaø voâ cô, cho neân khaû naêng phaûn xaï phoå cuûa nöôùc coøn phuï thuoäc vaøo thaønh phaàn vaø traïng thaùi cuûa nöôùc. Nöôùc ñuïc coù khaû naêng phaûn xaï phoå cao hôn nöôùc trong, ñaëc bieät ôû daûi soùng nhìn thaáy vaø caän hoàng ngoaïi do aûnh höôûng cuûa caùc hôïp chaát coù trong nöôùc. Haøm löôïng chaát dieäp luïc (chlorophyll-a) cuõng aûnh höôûng ñeán khaû naêng phaûn xaï phoå cuûa nöôùc, laøm giaûm khaû naêng phaûn xaï phoå ôû daûi soùng ngaén vaø taêng ôû daûi soùng maøu xanh laù caây. Ngoaøi ra, moät soá thoâng soá chaát löôïng nöôùc maët khaùc cuõng aûnh höôûng ñeán khaû naêng phaûn xaï phoå cuûa nöôùc, tuy khoâng theå hieän roõ reät qua söï khaùc bieät cuûa ñoà thò phoå nhö ñoä maën cuûa nöôùc, haøm löôïng caùc chaát nhö BOD (Biochemical Oxygen Demand), COD (chemical oxygen demand), DO (Dissolved oxygen), oxi, nitô, cacbonic...trong nöôùc. Khaû naêng thaáu quang cuûa nöôùc phuï thuoäc vaøo ñoä ñuïc/trong cuûa nöôùc. Caùc loaïi nöôùc khaùc nhau nhö nöôùc bieån, nöôùc ngoït vaø nöôùc caát ñeàu coù chung ñaëc tính thaáu quang, tuy nhieân ñoä thaáu quang cuûa nöôùc ñuïc giaûm roõ reät so vôùi nöôùc trong vaø ôû böôùc soùng caøng daøi thì ñoä thaáu quang caøng lôùn. Khaû naêng thaáu quang cao vaø haáp thuï naêng löôïng ít ôû daûi soùng nhìn thaáy ñoái vôùi lôùp nöôùc moûng (ao, hoà noâng) vaø trong laø do naêng löôïng phaûn xaï cuûa lôùp ñaùy nhö caùt, ñaù... 1.5 Phöông phaùp xöû lyù aûnh veä tinh VNREDSAT – 1A Phöông phaùp hieäu chænh khí quyeån aûnh veä tinh VNREDSat – 1A Do nhieãu khí quyeån aûnh höôûng lôùn ñeán chaát löôïng aûnh veä tinh, ñeå khaéc phuïc ñieàu naøy coù nhieàu caùc phöông phaùp hieäu chænh khí quyeån. Coù theå chia thaønh hai nhoùm phöông phaùp chính: Nhoùm phöông phaùp söû duïng tham soá vaät lyù khí quyeån; Nhoùm phöông phaùp söû duïng caùc tham soá cuûa aûnh goác; Nhoùm phöông phaùp söû duïng tham soá vaät lyù khí quyeån tieâu bieåu laø phöông phaùp 6S döïa treân lyù thuyeát truyeàn böùc xaï trong khí quyeån cuûa Chandsarekhar (1950). Caùc tham soá vaät lyù khí quyeån coù lieân quan tôùi hai hieän töôïng laø hieän töôïng taùn xaï vaø hieän töôïng haáp thuï cuûa moät soá thaønh phaàn trong khí quyeån nhö: oâzoân, oâ-xy, dioxit cac-bon, hoãn hôïp khí vaø sol khí (aerosol). Caùc tham soá ñaàu vaøo cho moâ hình 6S bao goàm: Quan heä hình hoïc giöõa Maët Trôøi – Traùi Ñaát – ñaàu thu; moâ hình khí quyeån (moâ hình khí quyeån quoác (6) (10) (11) (8) (9) (7) 20 Tµi nguyªn vµ M«i tr ưêng Kú 2 - Th¸ng 12/2017 teá, hoaëc moâ hình khí quyeån cuûa Myõ 1962 vaø 1976) cho caùc thaønh phaàn khí; moâ hình sol-khí (loaïi vaø haøm löôïng sol-khí); giaù trò phaûn xaï ño ngoaøi thöïc ñòa vaø ño treân caùc aûnh keânh phoå. Trong thöïc teá, vieäc tieáp caän vôùi caùc tham soá khí quyeån khoâng deã daøng, cho neân nhoùm phöông phaùp söû duïng caùc tham soá töø döõ lieäu goác cuûa aûnh laø giaûi phaùp thieát thöïc cho pheùp hieäu chænh aûnh höôûng khí quyeån. Moät trong nhöõng phöông phaùp tieâu bieåu cho nhoùm phöông phaùp söû duïng caùc tham soá töø döõ lieäu header laø phöông phaùp “tröø ñoái töôïng toái” – DOS (Dark Object Substraction). Ñaây laø phöông phaùp ñôn giaûn, döïa treân giaù trò phaûn xaï ñænh khí quyeån (TOA) thu ñöôïc cuûa chính caùc keânh aûnh. Phöông phaùp COST keát hôïp caùc giaû ñònh cuûa phöông phaùp DOS vôùi moät thöïc teá laø raát ít ñoái töôïng treân beà maët traùi ñaát laø ñoái töôïng toái [5] [6] vì vaäy, thoâng thöôøng töông öùng vôùi 1% cuûa aûnh phaûn xaï. Giaù trò böùc xaï cuûa moät ñoái töôïng hoaøn toaøn toái vaø khoâng chòu aûnh höôûng cuûa boùng ñöôïc tính nhö sau: Trong ñoù L1%# laø giaù trò 1% böùc xaï cuûa ñoái töôïng toái theo giaû ñònh. Sau ñoù giaù trò böùc xaï chuyeån thaønh phaûn xaï beà maët cuûa Traùi ñaát baèng caùch söû duïng coâng thöùc sau: Trong ñoù: rl-giaù trò phaûn xaï treân veä tinh ñoái vôùi böôùc soùng l; d – khoaûng caùch giöõa Traùi ñaát vaø Maët trôøi, xaùc ñònh theo coâng thöùc: Trong ñoù: D laø thöù töï ngaøy trong naêm. El – böùc xaï Maët trôøi trung bình ngoaøi khí quyeån; qi – goùc thieân ñænh. Trong phaïm vi cuûa nghieân cöùu söû duïng moâ hình COST ñeå hieäu chænh aûnh höôûng cuûa khí quyeån ñoái vôùi aûnh veä tinh VNREDSat – 1A. Phöông phaùp hieäu chænh hình hoïc aûnh veä tinh VNREDSat – 1A AÛnh vieãn thaùm sau khi ñöôïc thu nhaän töø veä tinh, thoâng thöôøng vaãn toàn taïi nhieàu sai soá, trong ñoù coù caùc sai soá veà hình hoïc. Nhöõng sai soá naøy coù theå xaûy ra do loãi phaùt sinh trong quaù trình truyeàn döõ lieäu töø veä tinh veà maët ñaát hoaëc sai soùt do boä caûm bieån, aûnh höôûng cuûa khí quyeån Tröôùc quaù trình phaân tích, giaûi ñoaùn, aûnh veä tinh caàn ñöôïc hieäu chænh hình hoïc (geometric correction) ñeå coù moät heä toïa ñoä xaùc ñònh, hieäu chænh caùc sai soá sao cho hình aûnh gaàn vôùi baûn ñoà ñòa hình ôû pheùp chieáu tröïc giao nhaát. Keát quaû giaûi ñoaùn phuï thuoäc raát nhieàu vaøo ñoä chính xaùc cuûa aûnh sau khi naén. Do vaäy, hieäu chænh hình hoïc aûnh veä tinh ñoùng vai troø raát quan troïng cho caùc böôùc phaân tích tieáp theo. Muïc ñích cuûa hieäu chænh hình hoïc laø nhaèm loaïi bôùt caùc sai leäch xaûy ra trong quaù trình chuïp aûnh vaø ñöa aûnh veà toaï ñoä chuaån ñeå coù theå tích hôïp vôùi caùc nguoàn döõ lieäu khaùc. Vieäc naén chænh hình hoïc baèng caùc heä xöû lyù aûnh ñöôïc tieán haønh döïa treân caùc ñieåm khoáng cheá maët ñaát (GCPs – Ground Control Points). 1.6 Phöông phaùp ño phoå hieän tröôøng Ñoä chính xaùc chieát taùch thoâng tin phoå phaûn xaï beà maët nöôùc töø tö lieäu aûnh veä tinh ñoùng vai troø quyeát ñònh ñeán ñoä chính xaùc keát quaû öôùc löôïng haøm löôïng caùc chaát oâ nhieãm moâi tröôøng nöôùc maët. Phöông phaùp hieäu chænh khí quyeån COST maëc duø ñôn giaûn, tuy nhieân do chæ söû duïng thoâng tin töø aûnh goác, phöông phaùp naøy cuõng coù nhöôïc ñieåm laø ñoä chính xaùc khi xaùc ñònh caùc “ñoái töôïng toái” trong chöøng möïc naøo ñoù coøn haïn cheá. Ñeå khaéc phuïc toàn taïi naøy, coù theå söû duïng keát quaû ño phoå phaûn xaï hieän tröôøng vaøo thôøi ñieåm ñoàng thôøi vôùi thôøi gian veä tinh VNREDSat- 1A chuïp aûnh nhaèm xaùc ñònh ñoä leäch giöõa phoå maët nöôùc vaø phoå phaûn xaï töø aûnh. 1.7 Phöông phaùp laáy maãu chaát löôïng nöôùc Ñeå xaây döïng haøm soá theå hieän moái quan heä giöõa haøm löôïng caùc chaát oâ nhieãm nöôùc maët vaø phoå phaûn xaï thu ñöôïc töø aûnh veä tinh, caàn phaûi tieán haønh laáy maãu vaø phaân tích chaát löôïng nöôùc maët ñoái vôùi caùc maãu thöû nghieäm naøy. Caùc maãu nöôùc maët ñöôïc laáy cuøng vò trí caùc ñieåm ño phaûn xaï phoå hieän tröôøng vaø ñöôïc thu thaäp taïi saùt maët nöôùc ôû ñoä saâu 0 – 25 cm do nöôùc maët ôû ñoä saâu lôùn hôn 25 cm khoâng aûnh höôûng ñeán phoå phaûn xaï maët nöôùc. Soá löôïng ñieåm laáy maãu phaûi ñuû lôùn vaø phaân boá ñeàu treân khu vöïc nghieân cöùu nhaèm ñaûm baûo theå hieän ñaëc tröng phaân boá haøm löôïng caùc chaát oâ nhieãm nöôùc maët. 2. Ñeà xuaát quy trình ñaùnh giaù chaát löôïng nöôùc maët töø aûnh veä tinh VNREDSAT – 1A Nghieân cöùu cô sôû khoa hoïc phöông phaùp ñaùnh giaù chaát löôïng nöôùc töø tö lieäu vieãn thaùm cho thaáy, aûnh veä tinh VNREDSat – 1A coù theå söû duïng hieäu quaû trong xaùc ñònh haøm löôïng caùc thoâng soá chaát löôïng nöôùc. Töø nhöõng phaân tích treân, nhoùm nghieân cöùu ñeà xuaát quy trình ñaùnh giaù chaát löôïng nöôùc maët töø tö lieäu aûnh veä tinh VNREDSat – 1A nhö hinh1: Giaûi thích qui trình Böôùc 1: Thu thaäp tö lieäu, bao goàm aûnh veä tinh quang hoïc VNREDSat – 1A khu vöïc nghieân cöùu, keát (12) (14) (13) Tµi nguyªn vµ M«i tr ưêng Kú 2 - Th¸ng 12/2017 21 quaû phaân tích chaát löôïng nöôùc taïi caùc ñieåm laáy maãu vaø keát quaû ño phoå phaûn xaï hieän tröôøng taïi vò trí caùc ñieåm laáy maãu chaát löôïng nöôùc. Caùc keânh aûnh ña phoå cuûa aûnh veä tinh VNREDSat – 1A, bao goàm keânh 1 (blue), keânh 2 (green), keânh 3 (red) vaø keânh 4 (NIR – caän hoàng ngoaïi) ñöôïc söû duïng ñeå ñaùnh giaù haøm löôïng caùc thoâng soá chaát löôïng nöôùc. Böôùc 2: Tieàn xöû lyù (pre-processing) tö lieäu aûnh veä tinh VNREDSat – 1A. Quaù trình tieàn xöû lyù aûnh nhaèm loaïi boû caùc sai soá hình hoïc vaø sai soá veà phoå cuûa aûnh veä tinh. Vieäc tieàn xöû lyù aûnh veä tinh VNREDSat – 1A coù theå thöïc hieän treân caùc phaàn meàm xöû lyù aûnh thöông maïi, trong ñoù trong luaän aùn löïa choïn phaàn meàm ERDAS Imagine. Böôùc 3: Hieäu chænh khí quyeån. Hieäu chænh khí quyeån nhaèm loaïi boû nhöõng aûnh höôûng cuûa khí quyeån ñeán chaát löôïng aûnh, phuïc vuï coâng taùc chieát taùch thoâng tin phoå phaûn xaï beà maët. Trong luaän aùn löïa choïn phöông phaùp hieäu chænh khí quyeån COST treân cô sôû phöông phaùp «tröø ñoái töôïng toái» - DOS. Caùc ñoái töôïng toái coù theå ñöôïc xaùc ñònh tröïc tieáp töø aûnh veä tinh, hoaëc söû duïng ñoä leäch phaûn xaï phoå trung bình giöõa phoå phaûn xaï hieän tröôøng #(#) vaø# phoå phaûn xaï xaùc ñònh töø aûnh veä tinh #w(#) ôû caùc ñieåm ño khi söû duïng maùy ño phoå hieän tröôøng. Böôùc 4:Xaùc ñònh quan heä giöõa phoå phaûn xaï maët nöôùc vaø haøm löôïng caùc thoâng soá chaát löôïng nöôùc. Phoå phaûn xaï maët nöôùc taïi caùc keânh ña phoå aûnh veä tinh VNREDSat – 1A ñöôïc söû duïng ñeå ñaùnh giaù moái quan heä vôùi giaù trò haøm löôïng caùc thoâng soá chaát löôïng nöôùc taïi caùc ñieåm ño. Trong luaän aùn seõ söû duïng caùc phöông aùn bao goàm: phoå phaûn xaï taïi caùc keânh ñôn, hai keânh, ba keânh, boán keânh, aûnh tæ leä giöõa keânh caän hoàng ngoaïi vaø keânh xanh lam... nhaèm xaùc ñònh haøm quan heä vôùi giaù trò caùc thoâng soá chaát löôïng nöôùc taïi caùc ñieåm ño. Trong luaän aùn cuõng seõ thöû nghieäm vôùi caùc moâ hình haøm hoài quy khaùc nhau nhö haøm tuyeán tính, haøm ña thöùc, haøm logarith, haøm muõ ñeå ñaùnh giaù söï töông quan giöõa phaûn xaï phoå maët nöôùc vaø haøm löôïng caùc chaát oâ nhieãm nöôùc maët. Böôùc 5: Löïa choïn moâ hình hoài quy toái öu Treân cô sôû keát quaû thöû nghieäm xaùc ñònh caùc moâ hình haøm hoài quy giöõa phaûn xaï phoå maët nöôùc vaø haøm löôïng caùc chaát oâ nhieãm nöôùc maët, tieán haønh löïa choïn moâ hình coù ñoä chính xaùc toát nhaát. Ñeå ñaùnh giaù ñoä chính xaùc cuûa caùc moâ hình naøy coù theå döïa vaøo giaù trò heä soá R2 cuõng nhö keát quaû so saùnh vôùi giaù trò caùc thoâng soá chaát löôïng nöôùc taïi caùc ñieåm laáy maãu söû duïng ñeå kieåm nghieäm moâ hình (beân caïnh caùc ñieåm söû duïng ñeå xaùc ñònh moâ hình). Caùc moâ hình naøy seõ ñöôïc löïa choïn cho töøng loaïi thoâng soá chaát löôïng nöôùc. Böôùc 6:Öôùc löôïng haøm löôïng caùc thoâng soá chaát löôïng nöôùc Sau khi löïa choïn moâ hình, trong luaän aùn tieán haønh xaùc ñònh haøm löôïng caùc thoâng soá chaát löôïng nöôùc töø tö lieäu aûnh veä tinh VNREDSat – 1A. Böôùc 7: Thaønh laäp baûn ñoà phaân boá haøm löôïng caùc thoâng soá chaát löôïng nöôùc Keát quaû nhaän ñöôïc trong böôùc 6 ñöôïc söû duïng ñeå thaønh laäp baûn ñoà phaân boá haøm löôïng caùc chaát oâ nhieãm nöôùc maët khu vöïc nghieân cöùu. 3. Keát luaän Phoá phaûn xaï maët nöôùc xaùc ñònh töø aûnh vieãn thaùm quang hoïc coù quan heä chaët cheõ vôùi haøm löôïng caùc thoâng soá chaát löôïng nöôùc. Nhö vaäy, ñeå öôùc löô- ïng haøm löôïng caùc chaát oâ nhieãm nöôùc maët töø tö lieäu vieãn thaùm caàn phaûi xaùc ñònh quan heä giöõa haøm löô- ïng caùc thoâng soá naøy taïi caùc ñieåm ño vaø phaûn xaï phoå xaùc ñònh töø aûnh veä tinh. AÛnh veä tinh VNREDSat – 1A vôùi ñoä phaân giaûi khoâng gian cao coù theå söû duïng hieäu quaû trong ñaùnh giaù chaát löôïng nöôùc. Ñeå xaùc ñònh phoå phaûn xaï beà maët töø aûnh veä tinh VNREDSat – 1A, döõ lieäu aûnh caàn ñöôïc hieäu chænh böùc xaï vaø hieäu chænh hình hoïc nhaèm loaïi boû caùc sai soá lieân quan ñeán giaù trò ñoä xaùm vaø hình daïng aûnh. Beân caïnh ñoù, cuõng coù theå söû duïng keát quaû ño phaûn xaï phoå hieän tröôøng nhaèm naâng cao ñoä chính xaùc trong hieäu chænh khí quyeån aûnh VNREDSat – 1A. Quy trình ñaùnh giaù chaát löôïng nöôùc maët töø tö lieäu aûnh veä tinh VNREDSat – 1A cho pheùp öôùc löô- ïng haøm löôïng caùc chaát gaây oâ nhieãm nöôùc maët, töø ñoù xaây döïng baûn ñoà phaân boá haøm löôïng caùc thoâng soá naøy phuïc vuï coâng taùc giaùm saùt vaø quaûn lyù chaát löôïng moâi tröôøng nöôùc maët. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO [1] C. Mobley, « A numerical model for computation of radiance distributions in natural waters,» Limnology and Oceanography, vol. 34, nr. 8, pp. 1473-1483, 1989. [2] Löông Chính Keá (2014), “Söû duïng coâng ngheä vieãn thaùm vaø GIS xaây döïng cô sôû döõ lieäu thaønh laäp baûn ñoà dieãn bieán vuøng oâ nhieãm nguoàn nöôùc thaûi töø caùc khu coâng nghieäp, ñoâ thò nhaèm ñöa ra caûnh baùo caùc vuøng coù nguy cô oâ nhieãm thuoäc vuøng kinh teá troïng ñieåm mieàn Baéc”, Döï aùn nghieân cöùu khoa hoïc, Cuïc Vieãn thaùm quoác gia, Boä Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng. [3] S. C. X. L. J. C. Wuiqi He, «Water quality monitoring in slightly – polluted body through remote sensing – a case study in Guanting Reservoir Beijing, China,» Front. Environment. Engin. China, vol. 1, pp. 1-11, 2008. [4] V. D. T. T. L. H. Nguyeãn Thò Leä Haèng, “ÖÙng duïng GIS vaø chæ soá WQI trong ñaùnh giaù chaát löôïng nöôùc maët, thöû nghieäm cho khu vöïc Caåm Phaû, Quaûng Ninh,” Taïp chí Coâng nghieäp Moû, taäp 1, pp. 55-59, 2017.n 22 Tµi nguyªn vµ M«i tr ưêng Kú 2 - Th¸ng 12/2017