Tài khoản là phương pháp kế
toán phân loại nghiệp vụ
kinh tế phát sinh theo yêu
cầu phản ánh và giám đốc
một cách thường xuyên, liên
tục và có hệ thống số hiện
có và tình hình biến động
của từng loại tài sản, từng
loại nguồn vốn cũng như
từng loại doanh thu, chi phí
trong quá trình hoạt hộng
của doanh nghiệp
14 trang |
Chia sẻ: thuychi11 | Lượt xem: 529 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem nội dung tài liệu Nguyên lý kế toán - Chương 03: Tài khoản và ghi sổ kép, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
06-Sep-11
1
CHƯƠNG 3:
TÀI KHOẢN VÀ GHI SỔ KÉP
1
Tài khoản
Khái niệm:
Tài khoản là phương pháp kế
toán phân loại nghiệp vụ
kinh tế phát sinh theo yêu
cầu phản ánh và giám đốc
một cách thường xuyên, liên
tục và có hệ thống số hiện
có và tình hình biến động
của từng loại tài sản, từng
loại nguồn vốn cũng như
từng loại doanh thu, chi phí
trong quá trình hoạt hộng
của doanh nghiệp.
2
3.1.2 Phân loại tài khoản:
- Phân loại tài khoản theo mối quan hệ với báo cáo tài chính:
Tài khoản tài sản: gồm những tài khoản phản ánh tài sản trong
doanh nghiệp, thuộc “Tài sản” trong bảng cân đối kế toán.
Tài khoản nguồn vốn: gồm những tài khoản phản ánh nợ phải
trả và vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp, thuộc “Nguồn
vốn” trong bảng cân đối kế toán.
Tài khoản doanh thu: gồm những tài khoản phản ánh các loại
doanh thu của doanh nghiệp, thuộc “Doanh thu” trong Báo
cáo kết quả hoạt động kinh doanh.
Tài khoản chi phí: gồm những tài khoản phản ánh các loại chi
phí của doanh nghiệp, thuộc “Chi phí” trong Báo cáo kết
quả hoạt động kinh doanh.
=>Tài khoản tài sản: Tài khoản loại ...
=>Tài khoản nguồn vốn: Tài khoản loại ...
=>Tài khoản doanh thu: Tài khoản loại ...
=>Tài khoản chi phí: Tài khoản loại ...
3
- Phân loại tài khoản theo mối liên hệ với kỳ
kế toán:
Tài khoản thường xuyên: gồm những tài
khoản luôn có số dư chuyển từ cuối kỳ kế
toán này sang đầu kỳ kế toán khác trong
suốt quá trình hoạt động của doanh nghiệp.
Tài khoản tạm thời: gồm những tài khoản có
số dư tạm thời trong kỳ kế toán, đến cuối
kỳ số dư đó phải được chuyển hết. Sang
đầu kỳ sau những tài khoản này bắt đầu
bằng 0.
Tài khoản thường xuyên: Tài khoản loại
Tài khoản tạm thời: Tài khoản loại
4
06-Sep-11
2
- Phân loại tài khoản theo nội dung kinh tế:
Loại tài khoản phản ánh tài sản: nhóm tài khoản phản ánh tài sản
ngằn hạn, nhóm tài khoản phản ánh tài sản dài hạn
Loại tài khoản phản ánh nguồn vốn: nhóm tài khoản phản ánh nợ
phải trả, nhóm tài khoản phản ánh nguồn vốn
Loại tài khoản phản ánh doanh thu và thu nhập từ các hoạt động
kinh doanh: tài khoản phản ánh doanh thu bán hàng và cung cấp
dịch vụ, tài khoản phản ánh doanh thu hoạt động tài chính, tài
khoản phản ánh thu nhập khác
Loại tài khoản phản ánh chi phí: tài khoản phản ánh chi phí
nguyên vật liệu trực tiếp (TK.), chi phí nhân công trực tiếp
(TK.), chi phí sản xuất chung (TK .), chi phí bán hàng
(TK), chi phí quản lý doanh nghiệp (TK.),
5
3.1.3 Kết cấu tài khoản:
Về hình thức, để tiện cho người học, trong lý thuyết tài khoản
được thể hiện dưới dạng chữ T, nhưng trong thực tế tài
khoản được biểu hiện dưới dạng sổ.
Tài khoản có kết cấu chia làm 2 bên: bên trái gọi là bên nợ,
bên phải gọi là bên có
NÔÏ Taøi khoaûn COÙ
Soá tieàn ghi vaøo beân
traùi goïi laø ghi NÔÏ
Soá tieàn ghi vaøo beân
phaûi goïi laø ghi COÙ
6
Dạng sổ:
Ngaøy
,
thaùng
ghi
soå
Chöùng töø ghi
soå
Dieãn giaûi
Soá
hieäu
TK
ñoái
öùng
Soá tieàn Ghi chuù
Soá
hieäu
Ngaøy,
thaùng Nôï Coù
A B C D E 1 2 G
- Soá dö ñaàu naêm
- Soá phaùt sinh trong
thaùng
..
Coäng soá phaùt sinh
Soá dö cuoái kyø
7
NỢ Số hiệu tài khoản CÓ
SDĐK: Dư nợ đầu kỳ SDĐK: Dư có đầu kỳ
Phát sinh bên nợ Phát sinh bên có
SDCK: Dư nợ cuối kỳ SDCK: Dư có cuối kỳ
8
06-Sep-11
3
3.2 Nguyên tắc ghi chép trên các tài khoản kế toán.
Đối với tài khoản tài sản (TK loại 1 và TK loại 2)
NÔÏ TK Taøi saûn COÙ
Soá dö ñaàu kyø
TAØI SAÛN TAÊNG TAØI SAÛN GIAÛM
Coäng soá phaùt sinh Coäng soá phaùt sinh
Soá dö cuoái kyø
SDCK = SDÑK + Soá PS
taêng – Soá PS giaûm
9
Nợ TK 111 “Tiền mặt” Có
Tiền mặt hiện đang tồn đầu
kỳ
Các khoản tiền mặt nhập quỹ Các khoản tiền mặt xuất quỹ
Tiền mặt thừa khi kiểm kê Tiền mặt thiếu khi kiểm kê
Chênh lệch tỷ giá tăng do đánh
giá lại số dư ngoại tệ cuối
kỳ
Chênh lệch tỷ giá giam do
đánh giá lại số dư ngoại tệ
cuối kỳ
Tiền mặt hiện đang tồn tại
quỹ cuối kỳ
10
Nợ TK 112 “Tiền gửi ngân hàng” Có
Tiền gửi ngân hàng hiện đang
tồn đầu kỳ
Các khoản gửi ngân hàng nhập
quỹ
Các khoản tiền gửi ngân
hàng rút ra
Chênh lệch tỷ giá tăng do đánh
giá lại số dư ngoại tệ cuối kỳ
Chênh lệch tỷ giá tăng do
đánh giá lại số dư ngoại
tệ cuối kỳ
Tiền gửi ngân hàng hiện đang
tồn cuối kỳ
11
Nợ TK 141”Tạm ứng” Có
Các khoản tiền tạm ứng chưa
thanh toán
Các khoản tiền đã tạm ứng cho
CNV trong doanh nghiệp
Các khoản tiền tạm ứng đã
thanh toán theo số chi
thực tế đã duyệt
Chi thêm kho số tiền thanh
toán > số tiền tạm ứng
Số tiền tạm ứng chi không
hết nhập lại quỹ hay trừ
vào lương
Các khoản tiền tạm ứng hiện
chưa thanh toán
12
06-Sep-11
4
Nợ TK 131 “Phải thu khách hàng” Có
Số tiền phải thu khách hàng
đầu kỳ
Số tiền phải thu khách hàng về
sản phẩm, hàng hóa dịch vụ
đã cung cấp cho khách hàng
và được xác định là tiêu thụ
Số tiền khách hàng đã trả
nợ
Số tiền đã nhận trước, trả
trước của khách hàng
Chiết khấu thương mại cho
khách hàng
Khoản giảm giá hàng bán
Doanh thu của hàng bán bị
trả lại
Số tiền thừa trả lại cho khách
hàng
Chiết khấu thanh toán khách
hàng hưởng
Số tiền còn phải thu khách
hàng
13
Caùch ghi vaøo taøi khoaûn Taøi saûn:
Ví duï: Haõy môû, ghi vaø khoùa Taøi khoaûn Tieàn maët
- Tieàn maët toàn ñaàu thaùng 10.000.000.
1- Duøng tieàn maët ñeå môû taøi khoaûn ôû ngaân haøng 5.000.000
2- Baùn haøng thu baèng tieàn maët 25.000.000
3- Vay ngaén haïn ngaân haøng nhaäp quyõ tieàn maët 10.000.000
4- Traû löông cho nhaân vieân baèng tieàn maët 15.000.000
Nợ TK .. Có
14
Giả sử số dư tiền mặt vào ngày 30/6/201X tại Công ty DCF là
15.000.000đ
– Ngày 05/7, phiếu thu số 71: Rút tiền gửi ngân hàng về
nhập quỹ tiền mặt 55.000.000đ
– Ngày 08/7, phiếu chi số 76: Tạm ứng cho nhân viên A
mua hàng 20.000.000đ
– Ngày 13/7, phiếu chi số 77: Tạm ứng lương đợt 1 cho
nhân viên 40.000.000đ
– Ngày 15/7, phiếu thu số 72: Khách hàng thanh toán
bằng tiền mặt 16.000.000đ
– Ngày 23/7, phiếu chi số 78: Thanh toán tiền điện thoại
tháng 06 là 1.350.000đ
– Ngày 30/7, phiếu chi số 79: Nộp tiền mặt vào ngân
hàng 18.000.000đ
Yêu cầu:
- Mở tài khoản “Tiền mặt” và phản ánh tình hình thay đổi tiền
mặt trong tháng 07/201X.
- Xác định số dư tiền mặt còn lại cuối kỳ.
15
Đối với tài khoản nguồn vốn (TK loại 3 và TK loại 4)
NÔÏ TK Nguoàn voán COÙ
Soá dö ñaàu kyø
NGUOÀN VOÁN GIAÛM NGUOÀN VOÁN TAÊNG
Coäng soá phaùt sinh Coäng soá phaùt sinh
Soá dö cuoái kyø
SDCK = SDÑK + Soá PS
taêng – Soá PS giaûm
16
06-Sep-11
5
Nợ TK 331 “Phải trả người bán” Có
Số tiền phải trả người bán
đầu kỳ
Số tiền đã trả hoặc đã ứng
trước cho người bán
Số tiền phải trả cho người bán
Số tiền chiết khấu thương mại,
chiết khấu thanh toán, giảm
giá hàng mua, hàng mua bị
trả lại được người bán chấp
thuận cho doanh nghiệp trừ
vào nợ phải trả
Số tiền còn phải trả người
bán đầu kỳ
17
Cách ghi vào tài khoản nguồn vốn
Ví duï: Haõy môû, ghi vaø khoùa ‘Taøi khoaûn Phaûi traû ngöôøi baùn’
1- Mua haøng hoùa chöa traû tieàn ngöôøi baùn 30.000.000
2- Duøng tieàn maët traû nôï ngöôøi baùn 20.000.000
3- Mua vaät lieäu nhaäp kho trò giaù 50.000.000, ñaõ traû baèng tieàn
maët 15.000.000
4- Vay ngaén haïn ngaân haøng traû nôï ngöôøi baùn 25.000.000
Nợ Tài khoản Có
18
Số nợ vay ngắn hạn đến ngày 31/8/200X của công ty DCF
là 315.000.000đ
• Ngày 07/9 thanh toán nợ vay ngắn hạn 200.000.000đ
• Ngày 17/9 vay thêm 300.000.000đ thanh toán tiền hàng
• Ngày 23/9 vay thêm 120.000.000đ mua nguyên vật liệu
dùng cho sản xuất
• Ngày 29/9 thanh toán nợ vay ngắn hạn 478.000.000đ
Yêu cầu:
- Mở tài khoản “Vay ngắn hạn” và phản ánh tình hình nợ
vay ngắn hạn trong tháng 09/200X.
- Xác định số dư vay ngắn hạn còn lại cuối kỳ
19
20
c- Cách ghi vào tài khoản Doanh thu, Thu nhập
Nợ TK Doanh thu, thu
nhập
Có
- Các khoản giảm trừ
doanh thu
- Kết chuyển doanh
thu thuần, thu nhập
để xác định kết quả
kinh doanh
- Doanh thu bán hàng,
cung cấp dịch vụ
- Doanh thu hoạt động
TC
- Thu nhập khác
Cộng số phát sinh Cộng số phát sinh
06-Sep-11
6
Caùch ghi vaøo taøi khoaûn Doanh thu
Hãy mở, ghi và khóa ‘Tài
khoản Doanh thu bán hàng
và cung cấp dịch vụ’ :
1- Doanh thu bán hàng chưa
thu tiền 10.000.000
2- Doanh thu bán hàng thu
bằng tiền mặt 25.000.000
3- Doanh thu bán hàng chưa
thu tiền 30.000.000
4- Khoản giảm trừ doanh thu
(chiết khấu thương mại) là
200.000
5- Khoản giảm trừ doanh thu
(giảm giá hàng bán) là
200.000
6- Kết chuyển doanh thu
thuần để tính kết quả kinh
doanh cuối kỳ.
NÔÏ TK COÙ
21
Có tình hình về doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
trong tháng 4/200X như sau:
• Ngày 02/4 doanh nghiệp bán 2.000sp A với giá chưa
thuế GTGT 10% là 115.000đ/sp, khách hàng chấp
nhận thanh toán
• Ngày 14/4 doanh nghiệp bán 1.000sp A với giá chưa
thuế GTGT 10% là 105.000đ/sp, khách hàng đã thanh
toán bằng tiền mặt
• Ngày 23/4 doanh nghiệp bán 500sp A với giá chưa thuế
GTGT 10% là 100.000đ/sp, khách hàng đã thanh toán
bằng tiền gửi ngân hàng
• Cuối tháng kết chuyển doanh thu để xác định kết quả
kinh doanh
Yêu cầu:
- Mở tài khoản “Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch
vụ” và phản ánh tình hình doanh thu trong tháng
04/200X
22
Caùch ghi vaøo taøi khoaûn Chi phí:
NÔÏ TK Chi phí COÙ
- Chi phí hoaït ñoäng
SXKD
- Chi phí taøi chính
- Chi phí khaùc
- Caùc khoaûn giaûm chi phí
- Keát chuyeån chi phí
Coäng soá phaùt sinh Coäng soá phaùt sinh
23 24Caùch ghi vaøo taøi khoaûn chi phí
Haõy môû, ghi vaø khoùa ‘Taøi
khoaûn Chi phí baùn haøng’
theo caùc döõ lieäu sau :
1- Chi phí duïng cuï cuûa boä
phaän baùn haøng baèng
8.000.000
2- Tieàn löông phaûi traû cho
nhaân vieân baùn haøng laø
15.000.000
3- Chi taïm öùng tieàn tieáp thò
saûn phaåm 5.000.000
4- Tieàn ñieän, nöôùc phaûi traû
ôû boä phaän baùn haøng laø
3.000.000
5- Keát chuyeån toaøn boä chi
phí baùn haøng ñeå tính keát
quaû kinh doanh cuoái kyø.
NÔÏ COÙ
06-Sep-11
7
Tình hình về chi phí quản lý doanh nghiệp trong tháng
4/200X như sau:
• Tiền lương phải trả cho nhân viên quản lý doanh
nghiệp 45.000.000đ
• Chi phí điện, nước, điện thoại phải trả trong tháng
7.000.000đ
• Tiền thuê văn phòng làm việc đã thanh toán bằng tiền
gửi ngân hàng 25.000.000đ
• Chi phí tiếp khách đã thanh toán bằng tiền mặt
2.000.000đ
• Cuối tháng kết chuyển chi phí để xác định kết quả kinh
doanh
Yêu cầu:
- Mở tài khoản “Chi phí quản lý doanh nghiệp” và phản
ánh tình hình trên trong tháng 04/200X
25
Caùch ghi vaøo taøi khoaûn Keát quaû kinh doanh:
NÔÏ TK Keát quaû kinh
doanh
COÙ
• Keát chuyeån giaù voán h.baùn
• Keát chuyeån CPBH
• Keát chuyeån CPQLDN
• Keát chuyeån chi phí taøi
chính
• Keát chuyeån chi phí khaùc
• Keát chuyeån Laõi
• Keát chuyeån doanh thu
thuaàn
• Keát chuyeån doanh thu taøi
chính
• Keát chuyeån thu nhaäp
khaùc
• Keát chuyeån Loã
Coäng soá phaùt sinh Coäng soá phaùt sinh
26
Caùch ghi vaøo taøi khoaûn Xaùc ñònh keát quaû kinh doanh
Haõy môû, ghi vaø khoùa ‘Taøi
khoaûn Xaùc ñònh keát
quaû kinh doanh’ theo
caùc döõ lieäu sau :
1- Doanh thu thuaàn töø
baùn haøng 150.000.000
2- Giaù voán haøng baùn
75.000.000
3- Chi phí baùn haøng
8.000.000
4- Chi phí quaûn lyù doanh
nghieäp 12.000.000
5- Doanh thu hoaït ñoäng
taøi chính 2.500.000
6- Thu nhaäp khaùc
3.000.000
7- Chi phí khaùc 500.000
8- Keát chuyeån keát quaû
kinh doanh cuoái kyø.
NÔÏ COÙ
27 28• Tài khoản Hao mòn tài sản cố định;
• Tài khoản dự phòng (dự phòng giảm giá hàng tồn kho, dự phòng
phải thu khó đòi, dự phòng giảm giá đầu tư ngắn hạn, dài hạn)
Nợ TK Có
SDĐK
Cộng SPS CộngSPS
SDCK
Phản ánh trên tài khoản Phản ánh trên BCĐKT
Chỉ tiêu Số tiền
TÀI SẢN
A- TSNH
- Dự phòng giảm giá ĐTNH ()
- Dự phòng phải thu khó đòi ()
- Dự phòng giảm giá HTK ()
B- TSNH
- Hao mòn tài sản cố định ()
06-Sep-11
8
29Tài khoản đặc biệt
Haõy môû, ghi vaø khoùa ‘taøi khoaûn
Hao moøn taøi saûn coá ñònh’ :
- Soá dö ñaàu kyø 20.000.000
- Soá phaùt sinh trong kyø :
1- Trích khaáu hao taøi saûn coá
ñònh phuïc vuï ôû phaân xöôûng
5.000.000
2- Trích khaáu hao taøi saûn coá
ñònh phuïc vuï boä phaän baùn
haøng 1.000.000
3- Giaûm möùc trích khaáu hao taøi
saûn coá ñònh ôû phaân xöôûng
do thay ñoåi phöông phaùp
khaáu hao 200.000
4- Trích khaáu hao taøi saûn coá
ñònh phuïc vuï ôû vaên phoøng
500.000
NÔÏ COÙ
30Tài khoản Cổ phiếu quỹ là tài khoản điều chỉnh giảm giá
trị cho TK nguồn vốn kinh doanh
Nợ TK CPQ Có
SDĐK
Cộng SPS CộngSPS
SDCK
Phản ánh trên tài khoản Phản ánh trên BCĐKT
Chỉ tiêu Số
tiền
NGUỒN VỐN
A- Nợ phải trả
B- Vốn chủ sở hữu
- Cổ phiếu quỹ ()
31Tài khoản Phải thu khách hàng là tài khoản hỗn hợp
(vừa là tài sản vừa là nguồn vốn)
Nợ Phải thuKhách A Có
SDĐK
Cộng SPS Cộng SPS
SDCK
Phản ánh trên tài khoản Phản ánh trên BCĐKT
Chỉ tiêu Số tiền
TÀI SẢN
A- Tài sản ngắn hạn
- Phải thu khách hàng (A)
B- Tài sản dài hạn
NGUỒN VỐN
A- Nợ phải trả
- Người mua (B) trả tiền trước
B- Vốn chủ sở hữu
Nợ Phải thuKhách B Có
SDĐK
Cộng SPS Cộng SPS
SDCK
32Tài khoản Phải trả cho người bán là tài khoản hỗn hợp
(vừa là tài sản vừa là nguồn vốn)
Nợ Phải trảng.bán C Có
SDĐK
Cộng SPS Cộng SPS
SDCK
Phản ánh trên tài khoản Phản ánh trên BCĐKT
Chỉ tiêu Số tiền
TÀI SẢN
A- Tài sản ngắn hạn
- Trả trước cho ng. bán (D)
B- Tài sản dài hạn
NGUỒN VỐN
A- Nợ phải trả
- Phải trả người bán (C)
B- Vốn chủ sở hữu
Nợ Phải trảng.bán D Có
SDĐK
Cộng SPS Cộng SPS
SDCK
06-Sep-11
9
33Tài khoản giảm trừ doanh thu (CKTM, GGHB, HBBTL)
được dùng để điều chỉnh giảm cho TK doanh thu.
Nợ TK giảm trừ doanh thu Có
Phát sinh
khoản
giảm trừ
Kết
chuyển
Cộng SPS Cộng SPS
Phản ánh trên tài khoản Phản ánh trên Báo cáo KQKĐKD
Chỉ tiêu Số tiền
1- Doanh thu BH và CCDV
2- Các khoản giảm trừ DT
3-
34Tài khoản Cổ phiếu quỹ là tài khoản điều chỉnh giảm giá
trị cho TK nguồn vốn kinh doanh
Nợ TK CPQ Có
SDĐK
Cộng SPS CộngSPS
SDCK
Phản ánh trên tài khoản Phản ánh trên BCĐKT
Chỉ tiêu Số tiền
NGUỒN VỐN
A- Nợ phải trả
B- Vốn chủ sở hữu
- Cổ phiếu quỹ ()
35Tài khoản Phải thu khách hàng là tài khoản hỗn hợp
(vừa là tài sản vừa là nguồn vốn)
Nợ Phải thuKhách A Có
SDĐK
Cộng SPS Cộng SPS
SDCK
Phản ánh trên tài khoản Phản ánh trên BCĐKT
Chỉ tiêu Số tiền
TÀI SẢN
A- Tài sản ngắn hạn
- Phải thu khách hàng (A)
B- Tài sản dài hạn
NGUỒN VỐN
A- Nợ phải trả
- Người mua (B) trả tiền trước
B- Vốn chủ sở hữu
Nợ Phải thuKhách B Có
SDĐK
Cộng SPS Cộng SPS
SDCK
36Tài khoản Phải trả cho người bán là tài khoản hỗn hợp
(vừa là tài sản vừa là nguồn vốn)
Nợ Phải trảng.bán C Có
SDĐK
Cộng SPS Cộng SPS
SDCK
Phản ánh trên tài khoản Phản ánh trên BCĐKT
Chỉ tiêu Số tiền
TÀI SẢN
A- Tài sản ngắn hạn
- Trả trước cho ng. bán (D)
B- Tài sản dài hạn
NGUỒN VỐN
A- Nợ phải trả
- Phải trả người bán (C)
B- Vốn chủ sở hữu
Nợ Phải trảng.bán D Có
SDĐK
Cộng SPS Cộng SPS
SDCK
06-Sep-11
10
37Tài khoản giảm trừ doanh thu (CKTM, GGHB, HBBTL)
được dùng để điều chỉnh giảm cho TK doanh thu.
Nợ TK giảm trừ doanh thu Có
Phát sinh
khoản
giảm trừ
Kết
chuyển
Cộng SPS Cộng SPS
Phản ánh trên tài khoản Phản ánh trên Báo cáo KQKĐKD
Chỉ tiêu Số tiền
1- Doanh thu BH và CCDV
2- Các khoản giảm trừ DT
3-
38
Mối quan hệ giữa Bảng cân đối kế toán và tài khoản
BẢNG CÂN ĐỐI KẾ
TOÁN
Tháng 3/20x0
Chỉ tiêu Số tiền
TÀI SẢN
A- TSNH
--- xxx
B- TSDH
--- xxx
TC T.SẢN
NGUỒN VỐN
A- NPT
--- xxx
B- VCSH
--- xxx
TC N. VỐN
BẢNG CÂN ĐỐI KẾ
TOÁN
Tháng 4/20x0
Chỉ tiêu Số tiền
TÀI SẢN
A- TSNH
--- xxx
B- TSDH
--- xxx
TC T.SẢN
NGUỒN VỐN
A- NPT
--- xxx
B- VCSH
--- xxx
TC N. VỐN
TK
SDĐK
: xxx
.
.
SDCK
: xxx
3.2 Ghi sổ kép:
Mỗi nghiệp vụ kinh tế phát sinh đều liên quan ít
nhất đến hai đối tượng kế toán khác nhau hay
liên quan đến hai tài khoản kế toán. Vì vậy
việc xác định mối quan hệ giữa các tài khoản
khi có nghiệp vụ kinh tế phát sinh để ghi chép
số tiền vào tài khoản phù hợp là yêu cầu
khách quan của công tác kế toán. Yêu cầu này
được thực hiện thông qua việc ghi sổ kép.
3.2.1 Khái niệm:
Ghi sổ kép là phương pháp được dùng để phản
ánh số tiền của các nghiệp vụ kinh tế phát
sinh vào tài khoản kế toán theo đúng nội dung
kinh tế của nghiệp vụ và mối quan hệ giữa
các loại tài sản, các loại nguồn vốn cũng như
các đối tượng kế toán khác.
Như vậy, khi có nghiệp vụ kinh tế phát sinh cần
thiết phải xác định tài khoản nào ghi bên Nợ,
tài khoản nào ghi bên Có. Việc xác định quan
hệ Nợ - Có được gọi là định khoản kế toán
hay lập bút toán. Định khoản kế toán là cơ sở
để thực hiện phương pháp ghi sổ kép 39
3.2.2 Các loại định khoản:
Có hai loại định khoản là định khoản đơn giản và định
khoản phức tạp
- Định khoản kế toán đơn giản là định khoản chỉ liên
quan đến hai tài khoản, một tài khoản ghi Nợ và
một tài khoản ghi Có
- Định khoản kế toán phức tạp là định khoản liên quan
từ ba tài khoản trở lên, là sự kết hợp của hai hay
nhiều định khoản đơn giản có cùng nội dung kinh
tế với nhau, và có các định khoản sau:
• Ghi Nợ 1 tài khoản, Ghi Có các tài khoản còn lại
• Ghi Có 1 tài khoản, Ghi Nợ các tài khoản còn lại
• Ghi Nợ một số tài khoản, Ghi Có các tài khoản còn
lại
40
06-Sep-11
11
Các bước tiến hành định khoản 1 nghiệp vụ kinh tế:
- Nghiệp vụ này ảnh hưởng đến mấy khoản mục
- Khoản mục tên gì, số hiệu tài khoản của khoản mục
- Khoản mục đó thuộc tài sản, nguồn vốn, doanh thu, hay chi
phí
- Nghiệp vụ làm cho khoản mục nào tăng, khoản mục nào
giảm
- Áp dụng kết cấu các khoản mục sẽ định khoản
Hãy định khoản các nghiệp vụ kinh tế sau:
Rút tiền gửi ngân hàng về nhập quỹ tiền mặt 25.000.000đ
41
Khách hàng thanh toán tiền
hàng bằng chuyển khoản
45 triệu
Dùng tiền mặt thanh toán cho
người bán 25 triệu
Mua nguyên vật liệu nhập kho trị giá
200 triệu, giá mua chưa bao gồm
thuế GTGT 10%, chưa thanh toán
cho người bán
Mua nguyên vật liệu nhập kho trị giá
200 triệu, giá mua chưa bao gồm
thuế GTGT 10%, đã thanh toán
cho người bán ½ bằng tiền gửi
ngân hàng
42
Lương phải trả cho nhân viên
quản lý doanh nghiệp 20
triệu
Tạm ứng cho nhân viên phòng
kế hoạch đi công tác
bằng TM = 2 triệu
Mua hàng hóa nhập kho với giá thanh
toán 220 triệu, biết thuế GTGT
10%, chưa thanh toán cho người
bán
Dùng lợi nhuận chưa phân phối bổ
sung quỹ khen thưởng phúc lợi
50 triệu, quỹ đầu tư phát triển 70
triệu
43
• Định khoản phức tạp là sự kết hợp của nhiều định khoản
đơn giản, nhằm giảm bớt khối lượng ghi chép của kế toán.
• Phương pháp ghi sổ kép, số tiền bên Nợ và số tiền bên Có
của tài khoản đối ứng luôn bằng nhau.
• Do tính chất ghi Nợ phải ghi Có, và Nợ = Có nên phương
pháp ghi sổ kép có tác dụng kiểm tra tính chính xác của số
liệu ghi chép cũng như nội dung của nghiệp vụ kinh tế
phát sinh
44
06-Sep-11
12
3.3 Kế toán tổng hợp và kế toán chi tiết:
3.3.1 Kế toán tổng hợp:
Kế toán tổng hợp là việc sử dụng các tài khoản kế toán cấp 1 để
phản ánh và giám đốc các đối tượng kế toán một cách tổng quát
theo những nghiệp vụ kinh tế phát sinh trong doanh nghiệp.
Tài khoản tổng hợp là tài khoản cấp 1 dùng để phản ánh tổng
quát tình hình hiện có và biến động của từng đối tượng kế toán
3.3.2 Kế toán chi tiết:
Kế toán chi tiết là công việc phản ánh và giám đốc một cách chi
tiết từng loại tài sản, từng loại nguồn vốn cũng như các đối
tượng kế toán khác theo yêu cầu quản lý cụ thể của doanh
nghiệp.
Kế toán chi tiết được thực hiện trên các tài khoản cấp 2 và trên
các sổ chi tiết.
45
Tài khoản cấp 2:
Tài khoản cấp 2 là một hình thức kế toán chi tiết nội dung và số
tiền được phản ánh trên các tài khoản cấp 1.
Tài khoản cấp 3 là hình thức kế toán chi tiết nội dung và số tiền
đã được phản ánh trên các tài khoản cấp 2
Sổ chi tiết:
Sổ chi tiết là hình thức kế toán chi tiết số liệu được
phản ánh trong tài khoản cấp 1, cấp 2 hoặc cấp 3 theo
yêu cầu quản lý của doanh nghiệp.
Các bước thực hiện:
• Mở sổ kế toán (kẻ tài khoản chữ T và ghi số dư đầu kỳ)
• Định khoản các nghiệp vụ phát sinh
• Ghi sổ kế toán (phản ánh vào tài khoản chữ T)
• Khóa sổ kế toán (tính số dư