Những giải pháp chủ yếu nâng cao hiệu quả kinh doanh của công ty cơ khí 120

Lời mở đầu Trong những năm cuối của thế kỷ XX, nền kinh tế của nước ta có những thay đổi đáng kể về nhiều mặt, đổi mới với việc chuyển từ nền kinh tế kế hoạch hoá tập trung bao cấp sang nền kinh tế thị trường có sự định hướng của nhà nước. Cơ chế kinh tế mới cùng xu hướng hội nhập nền kinh tế hiện nay đã đặt các doanh nghiệp nước ta và một thách thức lớn để tồn tại và phát triển đứng vững trong nền kinh tế thị trườngđòi hỏi các doanh nghiệp không ngừng nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh làm ăn có hiệu quả. Thực tế trong thời gian qua chỉ ra những doanh nghiệp làm ăn có hhiệu quả, thích ứng được tốt với cơ chế thị trường sẽ tồn tại và phát triển. Ngược lại những doanh nghiệp không thích ứng sẽ bị phá sản hoặc giải thể. Hiện nay nước ta có sự mở rộng nền kinh tế, các nghành các cấp, các thành phần kinh tế khác nhằm dần dần xây dựng lại cơ cấu tổ chức hệ thống quản lý của các công ty, xí nghiệp. Hiện tại các doanh nghiệp nhà nước chiếm đa số trông nền kinh tế trong đó doanh nghiệp chiếm vị trí trọng yếu trong nền kinh tế được nhà nước đầu tư phát triển. Điều đó không tránh khỏi sự độc quyền mặc dù doanh nghiệp này hoạt động kém hiệu quả để đưa nước ta trở thành nước có nền kinh tế công nghiệp phát triển, dần dần tiến tới phát triển mạnh về nhiều lĩnh vực trong nền kinh tế, sánh vai cùng các nước phát triển khác trong khu vực Đông Nam á, đưa nền kinh tế lên ngang tầm và hoà cùng nền kinh tế thế giới. Song hoạt động sản suất kinh doanh trong nền kinh tế thị trường, lại là một vấn đề rất phức tạp và nan giải. Có rất nhiều điều phải bàn đến tìm ra giải pháp cho phù hợp với sự phát triển kinh tế chung của đất nước. Do đó các doanh nghiệp phải tự tìm và tạo ra con đường đi, môi trường kinh doanh của riêng mình. Môi trường kinh doanh của các doanh nghiệp thường coi đó là một môi trường cạnh tranh gay gắt, là điểm sống còn của các doanh nghiệp. Vì thế việc nâng cao hiệu quả kinh tế của mỗi doanh nghiệp là điều quan trọng nhất. Nó có thể giúp công ty đứng vững trên thị trường và để tạo ra một môi trường kinh doanh phù hợp với nền kinh tế của mỗi công ty. Để nâng cao hiệu quả sản xuất trước hết các công ty, doanh nghiệp phải duy trì đảm bảo được chất lượng sản phẩm hàng hoá và phải làm thế nào để giảm được chi phí cho mỗi sản phẩm càng ít càng tốt. Nhưng vẫn đạt mức sản lượng tối đa lợi nhuận lớn. Có như vậy các doanh nghiệp mới có thể đứng vững trên thị trường. Đồng thời dưới sự phát triển và tác động của nền kinh tế các công ty, doanh nghiệp mới có thể dựa vào tiềm năng của mình để từ đó thúc đẩy nền kinh tế phát triển. Công ty cơ khí 120 là một doanh nghiệp nhà nước thuộc tổng công ty cơ khí giao thông vận tải chuyên sản xuất những mặt hàng thuộc phạm vi kết cấu thép mạ kẽm, sửa chữa xe máy công trình và sản xuất phụ tùng lắp giáp xe gắn máy. Trong điều kiện hiện nay, để đứng vững trên thị trường công ty luôn phấn đấu với khẩu hiệu: “+ Tất cả vì quyền lợi của khách hàng vì sự phát triển lâu dài của công ty. + Đảm bảo quản lý chặt chẽ các quy trình hoạt động đã cam kết với khách hàng. + Không ngừng cải tiến nâng cao hơn nữa sự thoả mãn của khách hàng. “ Với thực trạng sản xuất kinh doanh của công ty cơ khí 120 dựa trên cơ sở lý luận chung dưới sự hướng dẫn của thầy Đồng Xuân Ninh chuyên đề “Những giải pháp chủ yếu nâng cao hiệu quả kinh doanh của công ty cơ khí 120” Mục đích bài viết Tìm ra điều mạnh yếu của công việc sản xuất kinh doanh. Phân tích các điều kiện chủ quan, khách quan. điều kiện bên trong , bên ngoài cộng với kết quả thực tế của đối tượng nghiên cứu. Để từ đó tìm ra con đường đi cho doanh nghiệp trên thị trường hiện nay Đối tượng của chuyên đề này là : Công ty cơ khí 120.Bằng những kết quả cụ thể mà công ty đã đạt được trong những năm từ 1999 đến năm 2001. Là một đơn vị sản xuất kinh doanh của ngành cơ khí trong khi tình hình chung của ngành còn gặp nhiều khó khăn mà công ty vẫn đứng vững trên thị trường trong những năm qua và hiện nay đang khẳng định mình Bằng phương pháp phân tích so sánh các kết quả đã đạt được kinh doanh của công ty. Dùng cơ sở lý luận của phương pháp nghiên cứu hoạt động để từ đó có giả pháp nâng cao hiệu quả của sản xuất kinh doanh của công ty. Chuyên đề được chia làm ba chương Chương I: Lý luận chung về hiệu quả sản suất kinh doanh của doanh nghiệp. Chương II: Thực trạng sản xuất kinh doanh của công ty cơ khí 120. Chương III: Một số giải pháp nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của công ty cơ khí 120. Qua bài viết này tôi xin trân trọng cảm ơn PGS.TS Đồng Xuân Ninh và Công ty cơ khí 120 đã tận tình giúp đỡ để tôi hoàn thành chuyên đề này. Sinh viên Phạm Vũ Lợi Chương i lý luận chung về hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Khái niệm và bản chất của hiệu quả sản xuất kinh doanh. 1. Khái niệm. Mặc dù có rất nhiều quan điểm khác nhau, song vẫn có thể khẳng định trong cơ chế thị trường ở nước ta hiện nay, mọi Công ty, doanh nghiệp kinh doanh đều nhằm mục đích là lợi nhuận. Nếu duy trì được lợi thế kinh doanh thì sẽ mang lại nhiều lợi nhuận hơn cho doanh nghiệp. Để đạt được mục tiêu này các doanh nghiệp phải tự xác định hướng kinh doanh, chiến lược kinh doanh cho mình. Trong mọi thời kỳ phát triển đều phải kinh doanh sao cho phù hợp với sự thay đổi của môi trường kinh doanh đó là phân bổ tốt các nguồn lực sẵn có. Muốn kiểm tra tính hiệu quả của hoạt động sản xuất kinh doanh trước tiên ta phải đánh giá được hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp mình cũng như từng bộ phận kinh doanh. Có thể nói rằng, sự thống nhất về quan điểm cho rằng phạm trù về hiệu quả kinh doanh phản ánh mặt chất lượng của hoật động kinh doanh song lại rất khó có thể tìm thấy được sự thống nhất trong quan điểm về hiệu quả hoạt động kinh doanh. Theo nhà kinh tế học ManfredKulin thì hiệu quả sản xuất kinh doanh đó là một phạm trù kinh tế nó phản ánh trình độ lợi dụng và cung cấp các nguồn lực như thiết bị máy móc nhằm đạt mục tiêu mà doanh nghiệp đề ra. Chuyên đề về hiệu quả sản xuất kinh doanh giúp các doanh nghiệp có thể đạt được lợi nhuận cao nhất nếu doanh nghiệp biết tận dụng mọi khả năng về lao động và về vốn thì sẽ có mức chi phí cho sản xuất kinh doanh là thấp nhất. 2. Bản chất. Qua khái niệm về hiệu quả sản xuất kinh doanh ta thấy được rõ hơn hiệu quả kinh doanh là phạm trù phản ánh mặt chất lượng của các hoạt động kinh doanh, nó phản ánh trình độ lợi dụng các nguồn lực sản xuất như máy móc thiết bị, nguyên nhiên liệu, tiền vốn trong quá trình tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Nếu ta xét ở hai khía cạnh: - Hiệu quả - Kết quả. -Kết quả là phạm trù phản ánh những cái thu được sau một quá trình sản xuất kinh doanh hay một khoảng thời gian kinh doanh nào đó. Kết quả bao giờ cũng là mục tiêu của doanh nghiệp, kết quả có thể biểu hiện bằng đơn vị hiện vật hoặc đơn vị giá trị. Các đơn vị hiện vật cụ thể được sử dụng tuỳ thuộc vào đặc trưng của sản phảm mà quá trình ản xuất kinh doanh tạo ra nó có thể là tấn, tạ,…m2 , m3 ,lít. Các đơn vị giá trị như triệu đồng, ngoại tệ…. Kết quả còn có thể phản ánh mặt chất lượng của sản phẩm sản xuất kinh doanh như uy tín, danh tiếng của doanh nghiệp. -Hiệu quả là phạm trù phản ánh mức độ, trình độ lợi dụng các nguồn lực sản xuất mà trình độ lợi dụng ở đây không thể đo bằng đơn vị hiện vật hay giá trị mà nó lại là một phạm trù tương đối. Nếu kết quả là mục tiêu của quá trình sản xuất kinh doanh thì hiệu quả là phương tiện để có thể đạt được mục tiêu đó. Nói đến hiệu quả sản xuất kinh doanh ta lại nghĩ ngay đến hai chỉ tiêu đó là chi phí và kết quả đó là mối quan hệ giữa tỷ số và kết quả hao phí nguồn lực. Hiệu quả sản xuất kinh doanh phản ánh trình độ lợi dụng các nguồn lực sản xuất trong một thời kỳ kinh doanh, nó hoàn toàn khác với việc so sánh sự tăng lên của kết quả với sự tăng lên của các yếu tố đầu vaò. II. Các chỉ tiêu phản ánh hiệu quả sản xuất kinh doanh. 1. Chỉ tiêu về năng suất lao động. Thường đánh giá chỉ tiêu năng suất lao động bình quân theo năm, ngày, giờ….Năng suất lao động không chỉ phản ánh kết quả công tác mà còn trực tiếp phản ánh khái quát nhất kết quả công tác trong kỳ và thường đạt chỉ tiêu về sử dụng đánh giá kết quả cuối cùng của doanh nghiệp. Chỉ tiêu về năng suất lao động bình quân phản ánh chỉ tiêu lao động hằng năm nó phụ thuộc vào nhân tố máy móc thiết bị. Thông thường nói đến năng suất lao động ta thường nghĩ ngay đến dây chuyền máy móc công nghệ hiện đại và có sự sáng tạo của người lao động để điều khiển được các thiết bị hiện đại mới nhằm đưa năng suất lao động tăng lên. Chúng ta đã biết rằng, dù máy móc thiết bị có hiện đại đến đâu đều do bàn tay khối óc con người tạo ra. Vì vậy, cái quan trọng ở đây là ta phải biết phối hợp nhịp nhàng giữa người vận hành các máy móc thiết bị hiện đại, mà năng suất lao động lại chủ yếu dựa vào hai vấn đề trên đó là người vận hành máy móc thiết bị. Công thức: Chỉ tiêu năng suất lao động bình quân ngày của công nhân sản xuất ngoài nhân tố thuộc về bản thân người sử dụng mà năng suất lao động còn phụ thuộc vào thời gian lao động. Nếu tốc độ tăng năng suất lao động bình quân ngày mà nhỏ hơn năng suất lao động giờ thì nó phản ánh việc sử dụng thời gian số giờ làm việc bình quân của công nhân là kém so với kế koạch và ngược lại nếu như năng suất lao động bình quân năm của một công nhân mà lớn hơn tốc độ tăng năng suất lao động ngày của một công nhân thì nó phản ánh doanh nghiệp sẽ tăng số ngày làm việc trong năm. 2. Chỉ tiêu về giá thành sản phẩm. Trong mỗi doanh nghiệp việc ổn định giá thành cho một loại sản phẩm là vấn đề rất quan trọng, giá thành phải thế nào để cho phù hợp với túi tiền của người tiêu dùng tin tưởng và sử dụng, chất lượng sản phẩm được đảm bảo mẫu mã, bao bì phù hợp. Nhưng thực tế lại cho thấy rằng tuỳ thuộc vào từng loại sản phẩm và chi phí cho sản xuất một sản phẩm lớn hay nhỏ để từ đó có thể tính được giá thành mỗi sản phẩm mà vẫn đem lại lợi nhuận lớn cho doanh nghiệp. Mỗi một sản phẩm phải đạt được chất lượng cao như độ an toàn lớn, mẫu mã hình thức bao bì phù hợp, tránh loè loẹt, tiết kiệm được thời gian sản xuất ra một sản phẩm. Có được như vậy mới có thể giúp doanh nghiệp đạt được tốt mục tiêu mà doanh nghiệp đề ra, giúp doanh nghiệp ấn định được giá thành sản phẩm,mức độ tiêu thụ sản phẩm đem lại lợi nhuận cho doanh nghiệp mình. Giá thành sản phẩm = Chi phí trực tiếp 1 sản phẩm + Chi phí chung 1 sản phẩm Một số phương pháp tính giá thành sản phẩm thường dùng. - Phương pháp giản đơn: Z sản phẩm= ( CFKD
Số lượng sản phẩm sản xuất ra Phương pháp này chỉ áp dụng với doanh nghiệp chỉ sản xuất ra một loại sản phẩm duy nhất. -Phương pháp tính giá thành sản phẩm theo hai hay nhiều bước. Z = Z1 + Z2. Z1 là giá thành sản phẩm sản xuất ra. Z2 là giá thành về giá trị tiêu thụ của những sản phẩm tiêu thụ trong kỳ. ở đây áp dụng được trong trường hợp có kết quả chi phí kinh doanh của từng bước công việc. - Phương pháp tính giá thành sản phẩm theo hệ số tương đương. Ta tiến hành chia sản phẩm theo nhóm hoặc một tập hợp chi phí kinh doanh theo nhóm và tính giá thành sản phẩm như ở phần sản phẩm giản đơn. Các bước tiến hành: Bước 1: Phân nhóm sản phẩm là các nhóm có các đặc điểm giống nhau. Bước 2: Lựa chọn, liệt kê các sản phẩm điển hình. Bước 3: Xác định các hệ số tương quan trên cơ sở định mức sản phẩm. Bước 4: Quy đổi mọi sản phẩm trong nhóm thành sản phẩm điển hình thông qua hệ số tương đương. Bước 5: Tính giá thành cho sản phẩm điển hình. Bước 6: Sử dụng các hệ số tương quan để xác định giá thành sản phẩm của các loại sản phẩm cụ thể trong nhóm. - Tính giá thành sản phẩm theo phương pháp bổ xung. ( CFKD trực tiếp Tỷ lệ bổ sung chung = x100 = (%) ( CFKD gián tiếp ( CFKD trực tiếp về vật tư Điểm vật tư = x100 = (%) ( CFKD gián tiếp ở đoạn sản xuất (CFKD trực tiếp ở điểm sản xuất Tỷ lệ bổ sung điểm sản xuất = x100 = (%) (CFKD gián tiếp ở đoạn sản xuất ở đây điều kiện để áp dụng với Doanh nghiệp sản xuất với nhiều loại sản phẩm, doanh nghiệp đã thiết lập và thực hiện tính chi phí kinh doanh theo loại, điểm. 3. Chỉ tiêu về doanh thu. Doanh thu của doanh nghiệp phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố khác nhau: số lượng, chất lượng của sản phẩm mà doanh nghiệp sản xuất ra. Nếu chất lượng sản phẩm tốt giá thành ổn định thì doanh nghiệp sẽ tiêu thụ được nhiều sản phẩm, lúc này doanh thu của doanh nghiệp sẽ tăng lên kéo teo cả đời sống của công nhân sẽ có thu nhập cao. Doanh thu sản phẩm = Số lượng sản phẩm x giá thành 1 đơn vị sản phẩm. 4. Chỉ tiêu về lợi nhuận. Lợi nhuận của doanh nghiệp phụ thuộc vào doanh thu của mỗi doanh nghiệp. Tất cả mọi doanh nghiệp dù lớn hay nhỏ đều có mục tiêu cuối cùng là tối đa hoá lợi nhuận, đã kinh doanh là phải có lợi nhuận, doanh thu của doanh nghiệp càng lớn thì lợi nhuận của doanh nghiệp càng cao. Doanh nghiệp có vốn đầu tư lớn đem lại lợi nhuận cao cho doanh nghiệp, điều đó sẽ được phản ánh qua hiệu quả sản xuất kinh doanhcủa mỗi doanh nghiệp. LNDN = (CFSXKD - (Doanh thu của doanh nghiệp (DN 5. Chỉ tiêu về mức thu nhập . Mức thu nhập của người lao động phụ thuộc vào lợi nhuận của doanh nghiệp, trình độ quản lý của cán bộ điều hành. Nếu trình độ của người điều hành tốt vừa có thể lãnh đạo và tìm tòi phương pháp làm giảm thời gian lao động nhưng sản phẩm vẫn tăng. Nếu doanh nghiệp làm ăn thu được nhiều lợi nhuận cao thì mức thu nhập của công nhân sẽ ổn định, tăng lên thúc đẩy người công nhân có trách nhiệm với công việc, hăng hái lao động. Nên áp dụng hình thức trả lương có thưởng để khuyến khích lao động, ngoài ra còn có nhiều hình thức trả lương để khuyến khích lao động tăng lợi nhuận đó là khoán sản phẩm, lương thời gian…. 6. Chỉ tiêu về hiệu quả sử dụng vốn. Vốn kinh doanh được thể hiện bằng toàn bộ tiền lương, toàn bộ tài sản của doanh nghiệp bao gồm: + Tài sản cố định: Nhà cửa, kho tàng, đất đai,… + Tài sản lưu động như: Tiền , bản quyền, ngân phiếu,… Xét trên góc độ chu chuyển vốn thì lại chia làm hai loại: + Vốn lưu động đó là số vốn dùng để mua sắm các máy móc thiết bị, sản phẩm… Tài sản lưu động là giá trị của nó bị dịch chuyển một lần hoàn toàn trong một chu kỳ kinh doanh. Nếu doanh nghiệp nào biết sử dụng vốn quay vòng càng nhiều thì doanh nghiệp đó sẽ có lợi nhuận lớn. + Vốn cố định là số vốn dùng để mua sắm tài sản cố định vốn này sẽ được dịch chuyển dần qua từng phần và qua rất nhiều chu kỳ kinh doanh. 7. Chỉ tiêu về doanh lợi. Quan tâm xem xét, đây là nhóm chỉ tiêu và là thước đo quyết định đến hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Chỉ tiêu về doanh lợi bao gồm các chỉ tiêu như: - Doanh lợi toàn bộ vốn kinh doanh. DVKD = (R + (VV x 100 (%) VKD Trong đó: D: Hiệu quả mức doanh lợi. DVKD là doanh lợi vốn kinh doanh. (R là lãi ròng. (VV là lãi vốn vay. VKD là vốn kinh doanh. DVKD cho biết một đồng vốn kinh doanh cho ta bao nhiêu đồng lợi nhuận. DVKD = (R = lợi nhuận trước thuế x 100 (%) VKD VKD - Doanh lợi vốn tự có: Có nhiều nhà quản trị học cho rằng phải xem xét xem chi tiêu doanh lợi vốn tự có có phải là mô hình lựa chọn về kinh tế hay không. Thực chất doanh thu bán hàng của một kỳ tính toán chính là việc sử dụng vốn kinh doanh hiện có của doanh nghiệp, hơn nữa chỉ tiêu này còn có hạn chế là nếu đánh giá hiệu quả kinh doanh thông qua chỉ tiêu này thì doanh nghiệp đi vay vốn càng nhiều thì dẫn tới hiệu quả kinh doanh sẽ rất cao. DVTC = (R x 100 (%) VTC Trong đó: DVTC là doanh lợi vốn tự có của một thời kỳ tính toán. VTC là tổng vốn tự có của một thời kỳ. - Doanh lợi của doanh thu bán hàng. DTR(%) = (R x 100 VKD Với DTR doanh lợi của doanh thu bán hàng của một thời kỳ. TR doanh thu bán hàng của thời kỳ tính toán chỉ tiêu hiệu quả kinh doanh theo chi phí. + Hiệu quả kinh doanh theo chi phí kinh doanh của một thời kỳ: HCPKD(%) = TR x 100 TCKD Trong đó: HCPKD: Hiệu quả kinh doanh tính theo tiềm năng. TR: Doanh thu bán hàng của thời kỳ tính toán. TCKD: Tính chi phí kinh doanh của sản phẩm tiêu thụ trong kỳ. Chú ý: Nếu không xác định được doanh thu bán hàng có thể sử dụng chỉ tiêu giá trị tổng sản lượng của thời kỳ thay thế cho chi phí kinh doanh của sản phẩm tiêu thụ trong kỳ. + Hiệu quả kinh doanh theo tiềm năng của một thời kỳ. HTN(%) = TCKDTt x 100 TCKDPD Trong đó: HTN: Là hiệu quả kinh doanh tính theo tiềm năng TCKDTt: Chi phí kinh doanh thực tế phát sinh của kỳ TCKDPD: Chi phí kinh doanh phải đạt. 8. Một số chỉ tiêu kinh doanh bộ phận. * Nhóm chỉ tiêu hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh. Để đánh giá chỉ tiêu hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh người ta thường sử dụng các chỉ tiêu như: + Số vòng quay toàn bộ vốn kinh doanh. SV = TR VKD Trong đó: SVVKD là số vòng quay của vốn kinh doanh. Nếu số vòng quay càng lớn thì hiệu quả sử dụng vốn càng nhiều. + Hiệu quả sử dụng vốn cố định được đánh giá bởi chỉ tiêu hiệu suất sử dụng tài sản vốn cố định. HTSCD = (R TSCĐG Trong đó: HTSCD là hiệu suất sử dụng tài sản cố định TSCĐG là tổng giá trị tài sản bình quân trong kỳ. Tổng giá trị bình quân của tài sản cố định trong kỳ là tổng giá trị còn lại của tài sản cố định, được tính theo nguyên giá của tài sản cố định sau khi đã trừ đi phần hao mòn tích luỹ đến thời kỳ tính toán. TSCĐG = Nguyên giá tài sản cố định- Giá trị đã hao mòn. Chỉ tiêu này cho biết một đồng giá trị TSCĐ trong kì tạo ra được bao nhiêu đồng lợi nhuận. ở đây đã thể hiện được trình độ và khả năng sử dụng tài sản cố định và sinh lời trong sản xuất kinh doanh. Phân tích các chỉ tiêu hiệu quả sử dụng tài sản cố định để từ đó xác định tính hiệu quả và nguyên nhân của việc sử dụng không có hiệu quả ài sản cố định, thông thường là do đầu tư vào tài sản cố định không dùng đến, sử dụng tài sản cố định không hết công suất. + Hiệu quả sử dụng vốn lưu động: HVLĐ = (R VLĐ Trong đó: HVLĐ là hiệu quả sử dụng vốn lưu động. VLĐ là vốn lưu động bình quân kỳ tính toán. Vốn lưu động bình quân kỳ tính toán chính là giá trị bình quân của vốn lưu động có ở đầu kỳ và cuối kỳ. Chỉ tiêu này cho biết một đồng vốn lưu động tạo ra được bao nhiêu đồng lợi nhuận. Ngoài ra hiệu quả sử dụng vốn lưu động còn được phản ánh thông qua chỉ tiêu số vòng luân chuyển vốn lưu động trong năm. SVVLĐ = TR VLĐ Với SVVLĐ là số vòng luân chuyển vốn lưu động trong năm. Nghịch đảo của chỉ tiêu trên là chỉ tiêu số ngày bình quân của một kỳ luân chuyển vốn lưu động. SVLC = 365 = 365VLĐ SVVLĐ TR SVLC là số ngày bình quân của một vòng luân chuyển vốn lưu động. + Hiệu quả sử dụng vốn lưu động tính theo lợi nhuận: Chỉ tiêu này được xác định bằng tích của tỷ suất lợi nhuận trong tổng giá trị kinh doanh với số vòng luân chuyển vốn lưu động. HVLĐ = (R x TR TR VLĐ + Hiệu quả góp vốn trong công ty cổ phần được xác định bởi tỷ suất lợi nhuận của vốn cổ phần. DVCP(%) = (R VCP DVCP là tỷ suất lợi nhuận vốn cổ phần. VCP là vốn cổ phần trong kỳ tính toán. Vốn cổ phần bình quân được xác định theo công thức: VCP = SCP * CP CP là giá trị mỗi cổ phiếu. SCP là số lượng bình quân cổ phiếu đang lưu hành. Số lượng cổ phiếu bình quân cổ phiếu đang lưu thông được tính bằng: SCP = SCPDN + S SCPDK là số cổ phiếu đầu năm. S số cổ phiếu tăng (giảm) bình quân trong năm. Số cổ phiếu thay đổi trong năm được xác định theo công thức: S = (SiNi 365 Si là số lưọng cổ phiếu phát sinh lần thứ i( Si<0 nếu thu hồi).