Phát triển làng nghề truyền thống ở huyện Chương Mỹ – Hà Tây Thực trạng và giải pháp

Lêi nãi ®Çu Con ®­êng chÝnh trÞ cña bÊt cø mét quèc gia nµo còng dÉn tíi môc tiªu cuèi cïng lµ lµm cho ®Êt n­íc m×nh giÇu m¹nh vÒ kinh tÕ, x· héi thùc sù c«ng b»ng vµ con ng­êi sèng v¨n minh. F.Anghen ®· nãi “Tr­íc khi con ng­êi ta nghÜ tíi lµm chÝnh trÞ, v¨n ho¸ … th× tr­íc hÕt hä ph¶i ¨n, ph¶i mÆc, ë”. Tôc ng÷ ViÖt Nam cã c©u “Cã thùc míi vùc ®­îc ®¹o”. Mét quèc gia còng vËy muèn ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu ®Æt ra, tr­íc hÕt nhµ cÇm quyÒn ph¶i t×m ph­¬ng s¸ch lµm cho nh©n d©n no ®ñ, tøc lµ x©y dùng mét nÒn kinh tÕ v÷ng m¹nh. Thøc tÕ cho thÊy kh«ng Ýt quèc gia cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn song ®ã chØ lµ t¹m thêi, mét vÝ dô lµ Th¸i Lan: Tr­íc ®©y nÕn kinh tÕ cña Th¸i Lan kh¸ ph¸t triÓn nh­ng sù ph¸t triÓn nµy lµ do nh÷ng t¸c nh©n bªn ngoµi, cô thÓ nguån vèn chñ yÕu ®Ó thóc ®Èy sù ph¸t triÓn ®ã lµ vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, mµ kh«ng ph¶i lµ chÝnh søc lùc cña nh©n d©n cña quèc gia ®ã. Nh÷ng n­íc nµy còng chØ chó träng ph¸t triÓn nh÷ng ngµnh s¶n xuÊt mòi nhãn, nh÷ng s¶n phÈm cã kh¶ n¨ng xuÊt khÈu m¹nh nh»m môc ®Ých thu tiÒn ngo¹i tÖ mµ quªn ®i hay Ýt quan t©m tíi nh÷ng ngµnh tuy thu ®­îc Ýt ngo¹i tÖ hay kh«ng trùc tiÕp xuÊt khÈu song ®ãng vai trß quan träng trong sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng, x· héi h­ng thÞnh l©u dµi cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. VËy ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu ph¸t triÓn bÒn v÷ng th× cÇn lµm g× lµ nh­ thÕ nµo? Mçi quèc gia ®Òu cãn chiÕn l­îc, chÝnh s¸ch vÜ m«, vi m« cña riªng m×nh theo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña ®Êt n­íc ®ã nh»m ®¹t ®­îc nh÷ng môc tiªu trong giai ®o¹n tr­íc m¾t còng nh­ trong giai ®o¹n l©u dµi. Dï ¸p dông chiÕn l­îc nµo ®i n÷a còng cÇn ph¶i ph¸t triÓn ®a d¹ng c©n ®èi c¸c ngµnh kinh tÕ, c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp, dÞch vô... ViÖt Nam lµ n­íc ®ang ph¸t triÓn, n«ng nghiÖp vÉn lµ ngµnh s¶n xuÊt chñ yÕu, tr×nh ®é khoa häc kü thuËt, qu¶n lý cßn nhiÒu l¹c hËu. Do vËy, ®Êt n­íc rÊt cÇn sù hç trî, ®Çu t­ tõ bªn ngoµi, song chóng ta kh«ng ®­îc l¹m dông chóng vµ coi ®Çu t­ n­íc ngoµi lµ ®éng lùc chÝnh thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. Sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ n­íc ta ph¶i dùa chñ yÕu vµo chÝnh nguån lùc cña ®Êt n­íc, cña nh©n d©n ta, cã nh­ vËy chóng ta míi lµm chñ, kh«ng bÞ lÖ thuéc vµo quèc gia kh¸c do yªu tè kinh tÕ chi phèi. Chóng ta cÇn ph¸t triÓn mét c¸ch hîp lý cña c«ng nghiÖp nÆng, c«ng nghiÖp nhÑ, tiÓu thñ c«ng nghiÖp vµ dÞch vô. Trong mét thêi gian dµi chóng ta ®· qu¸ chó träng ®Õn c«ng nghiÖp nÆng, ®ã lµ mét sai lÇm bêi nã kh«ng phï hîp víi mét nÒn kinh tÕ mµ tû träng ngµnh n«ng nghiÖp qu¸ lín trong GDP, trong khi c¬ së h¹ tÇng yÕu kÐm, tr×nh ®é d©n trÝ cßn thÊp. HiÖn nay n­íc ta cã kho¶ng 80% d©n sè sèng trong khu vùc n«ng th«n, 70% nguån lao ®éng n»m trong khu vùc nµy, hµng n¨m l¹i bæ sung thªm hµng triÖu lao ®éng. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y lµn sãng di chuyÓn lao ®éng tõ n«ng th«n ra thµnh thÞ ®· lµm ®au ®Çu c¸c nhµ qu¶n lý, nhiÒu chÝnh s¸ch ®­îc ®­a ra nh»m h¹n chÕ lµn sãng di chuyÓn nµy song hiÖu qu¶ kh«ng cao, kh«ng nh÷ng sù di chuyÓn lao ®éng th«ng th­êng mµ nguån lao ®éng ®­îc ®µo t¹o qua c¸c tr­êng líp còng kh«ng muèn quay trë vÒ quª h­¬ng, hä muèn t×m mét c«ng viÖc æn ®Þnh cã thu nhËp cao ë thµnh phè. Ph¶i ch¨ng chóng ta ch­a ®­a ra ®­îc nh÷ng chÝnh s¸ch knh tÕ x· héi phï hîp ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n, rót ng¾n kho¶ng c¸ch giÇu nghÌo gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n? Mét h­íng ®i ®­îc ®Æt ra lµ ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n kh«ng thÓ chØ dùa vµo s¶n xuÊt n«ng nghiÖp mµ cÇn ph¸t triÓn tiÓu thñ c«ng nghiÖp vµ dÞch vô, ®Æc biÖt kÝch thÝch h×nh thµnh c¸c lµng nghÒ, lµm cho d©n c­ n«ng th«n “ly n«ng bÊt ly h­¬ng”. C¸c lµng nghÒ nãi chung vµ lµng nghÒ truyÒn thèng nãi riªng sau thêi gian th¨ng trÇm, ®ang tõng b­íc phôc håi, ph¸t triÓn vµ ngµy cµng cã vÞ trÝ quan träng trong nÒn kinh tÕ nãi chung. §iÒu ®ã ®­îc thÓ hiÖn quan tû träng gi¸ trÞ xuÊt khÈu cña ngµnh c«ng nghiÖp nhÑ vµ tiÓu thñ c«ng nghiÖp: N¨m 1990 chiÕm 26,43% trong gi¸ trÞ xuÊt khÈu, n¨m 1995 chiÕm 28,24%, n¨m 1996 chiÕm 28,55%. §ã lµ ®iÒu ®¸ng mõng cho ngµnh c«ng nghiÖp nhÑ vµ tiÓu thñ c«ng nghiÖp vèn bÞ coi nhÑ bÊy l©u nay. Cïng víi c«ng cuéc ®æi míi, t­ duy kinh tÕ cña ng­êi d©n ®­îc tù do ph¸t triÓn ®· kÝch thÝch c¸c lµng nghÒ h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn. Cïng víi kinh nghiÖm s¶n xuÊt l©u ®êi vµ nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh doanh thuËn lîi, nhiÒu mÆt hµng cña c¸c lµng nghÒ n­íc ta ®· cã chç ®­íng trªn thÞ tr­êng quèc tÕ nh­ dÖt, thæ cÈm, m©y tre ®an, ®å gç mü nghÖ chÊt l­îng cao ... Víi lîi thÕ nhiÒu mÆt tõ vÞ trÝ ®Þa lý, ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi, lÞch sö, ®ång b»ng s«ng Hång ®­îc mang danh lµ ®Êt tr¨m nghÒ. Cã nh÷ng nghÒ, nh÷ng lµng nghÒ cã tíi hµng ngµn n¨m nay, cã lµng nghÒ xuÊt hiÖn míi ®©y do nhu cÇu cña cuéc sèng con ng­êi. N»m trong khu vùc ®ång b»ng s«ng Hång, gi¸p thµnh phè Hµ Néi, Hµ t©y lµ níi cã nhiÒu c¸c lµng nghÒ ®ang ho¹t ®éng, ®Æc biÖt lµ lµng nghÒ truyÒn thèng. Trong ®ã huyÖn Ch­¬ng Mü còng lµ mét trong nh÷ng níi cÇn thiÕt vµ cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn lµng nghÒ truyÒn thèng. Cho tíi nay Ch­¬ng Mü ®· ®­îc UBND tØnh Hµ t©y c«ng nhËn 15 lµng nghÒ ®¹t tiªu chuÈn lµ lµng nghÒ truyÒn thèng. Môc tiªu ®Õn n¨m 1005 sÏ t¨ng thªm 5 lµng nghÒ n÷a. S¶n phÈm ë ®©y chñ yÕu lµ m©y tre ®an (cã tõ l©u ®êi vÝ nh­ lµng nghÒ m©y tre giang ®an ë Phó Vinh - x· Phó NghÜa), nghÒ lµm nãn (ë V¨n La - x· V¨n Vâ), nghÒ méc (ë Phï Yªn - x· Tr­êng Yªn). Trong sù ph¸t triÓn phøc t¹p cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Ó cho c¸c lµng nghÒ tån t¹i vµ vËn ®éng cã hiÖu qu¶ kh«ng chØ lµ vÊn ®Ò chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc mµ cßn lµ c¸c vÊn ®Ò cô thÓ vÒ nguyªn liÖu ®Çu vµo, tiªu thô s¶n phÈm ... §¸nh gi¸ chung th× c¸c lµng nghÒ trong n«ng th«n ViÖt Nam ®ang khëi s¾c vµ ngµy cµng cã vÞ trÝ quan träng trong nÒn kinh tÕ. Trong kinh doanh môc tiªu vÒ lîi nhuËn lu«n chiÕm ­u thÕ hµng ®Çu cña c¸c doanh nghiÖp, cña c¸c c¬ së s¶n xu©t, song môc tiªu ®ã khi kh«ng ®¹t ®­îc, kh«ng Ýt nh÷ng c¬ së s¶n xuÊt, hé gia ®×nh bÞ ph¸ s¶n. Nguyªn nh©n cña sù ph¸ s¶n, lµm ¨n kh«ng hiÖu qu¶ cã nhiÒu, bao gåm nh÷ng nguyªn nh©n kh¸ch quan vµ chñ quan. Víi hy väng gãp phÇn nhá bÐ vµ sù ph¸t triÓn cña lµng nghÒ truyÒn thèng nãi chung vµ c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng nãi riªng ë huyÖn Ch­¬ng Mü em tiÕn hµnh nghiªn cøu ®Ò tµi: “Ph¸t triÓn lµng nghÒ truyÒn thèng ë huyÖn Ch­¬ng Mü – Hµ T©y Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p”. §©y lµ vÊn ®Ò quan träng trong ph¸t triÓn lµng nghÒ. ViÖc nghiªn cøu nµy cã ý nghÜa thùc tiÔn lín kh«ng chØ cho viÖc ph¸t triÓn lµng nghÒ ë huyÖn Ch­¬ng Mü mµ cßn gãp phÇn gi¶i quyÕt mét sè vÊn ®Ò vÒ ph¸t triÓn lµng nghÒ nãi chung ë ®Êt n­íc ta hiÖn nay. Ch­¬ng I Nghiªn cøu chung vÒ lµng nghÒ truyÒn thèng Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm lµng nghÒ truyÒn thèng. Mét sè kh¸i niÖm. * Tæ chøc: Lµ viÖc lµm cho mét vÊn ®Ò kinh tÕ x· héi nµo ®ã trë thµnh mét chØnh thÓ cã mét cÇu t¹o, mét cÊu tróc vµ cã nh÷ng chøc n¨ng nhÊt ®Þnh, lµ viÖc lµm cho vÊn ®Ò quan t©m trë nªn cã nÒ nÕp ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng nµo ®ã cã hiÖu qu¶ nhÊt. * S¶n xuÊt, kinh doanh: Lµ qu¸ tr×nh sö dông c¸c nguån lùc ®Çu t­ vµo lao ®éng, vèn, trang thiÕt bÞ kü thuËt… ®Ó t¹o ra c¸c s¶n phÈm hµng ho¸ ®¸p øng nhu cÇu cña con ng­êi nh»m môc tiªu sinh lêi vµ môc tiªu kh¸c . * Lµng nghÒ: Khi mét lµng nµo ®ã ë n«ng th«n cã mét hay mét sè nghÒ thñ c«ng ®­îc t¸ch khái n«ng nghiÖp vµ s¶n xuÊt kinh doanh ®éc lËp th× ®ã lµ lµng nghÒ. Lµng nghÒ truyÒn thèng lµ ®¬n vÞ d©n c­ cïng lµm s¶n xuÊt nh÷ng mÆt hµng cã tõ l©u ®êi, nh÷ng s¶n phÈm nµy cã nh÷ng nÐt ®Æc thï riªng ®Æc tr­ng cho vïng vµ con ng­êi ë ®ã.
 A: Lµng nghÒ n«ng th«n. B: nghÒ tiÓu thñ c«ng cæ truyÒn. C: (Giao gi÷a A vµ B) Lµng nghÒ truyÒn thèng. * NghÖ nh©n: Lµ nh÷ng ng­êi cã tay nghÒ cao tréi, ®­îc lao ®éng lµnh nghÒ tÝn nhiÖm, suy t«n vµ ®­îc Nhµ n­íc c«ng nhËn * Lao ®éng lµnh nghÒ: Lµ nh÷ng lao ®éng ®· th«ng th¹o c«ng viÖc, cã kinh nghiÖm trong san xuÊt, cã thÓ ®ang lµm thî c¶, h­íng dÉn kü thuËt cho mäi ng­êi. Lao ®éng lµnh nghÒ ®èi lËp víi lao ®éng ch­a lµnh nghÒ. §Æc ®iÓm cña lµng nghÒ truyÒn thèng. Tuy cã nhiÒu lo¹i lµng nghÒ truyÒn thèng kh¸c nhau, nh­ng chóng ®Òu cã mét sè ®Æc diÓm chung sau ®©y: - Sù ra ®êi, tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña lµng nghÒ truyÒn thèng lu«n g¾n liÒn víi lµng nghÒ N«ng th«n. - C¸c lµng nghÒ truyÒn thèng ra ®êi c¸ch ®©y nhiÒu thÕ hÖ vµ nghÒ mang tÝnh chÊt “gia truyÒn”. - Th­êng g¾n liÒn víi n«ng nghiÖp, tr×nh ®é d©n trÝ cßn thÊp nªn hÇu hÕt c¸c lµng nghÒ cã vèn ®Çu t­ thÊp. Mét sè lo¹i s¶n phÈm cña c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng mang tÝnh chÊt nghÖ thuËt cao, ®ã lµ sù kÕt tinh cña v¨n ho¸ l©u ®êi cña cha «ng ta. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña lµng nghÒ truyÒn thèng. SÏ cã nhiÒu lµng nghÒ cïng tån t¹i ë nhiÒu vïng kh¸c nhau vµ cho ra ®êi cïng lo¹i s¶n phÈm song ch­a ch¾c chóng ®· xuÊt hiÖn ®ång thêi. Sù h×nh thµnh c¸c lµng nghÒ th­êng qua nh÷ng c¸ch thøc sau: - C¸c lµng nghÒ ®­îc h×nh thµnh do mét hay mét nhãm nghÖ nh©n tõ n¬i kh¸c tíi truyÒn d¹y. - C¸c lµng nghÒ ®­îc h×nh thµnh do sù s¸ng t¹o cña c¸ nh©n hay nhãm ng­êi nµo ®ã ë trong lµng, cïng víi thêi gian nh÷ng kü thuËt ®ã kh«ng ngõng ®­îc hoµn thiÖn vµ lan truyÒn. Kh«ng Ýt lµng nghÒ h×nh thµnh chñ yÕu do mét sè c¸ nh©n cã c¬ héi tiÕp xóc, giao du nhiÒu n¬i cã ý häc hái ®Ó truyÒn l¹i cho lµng quª cña hä. - Mét sè lµng nghÒ xuÊt hiÖn do chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch cña nhµ cÇm quyÒn hoÆc ®Þa ph­¬ng §Ó c¸c lµng nghÒ nµy tån t¹i vµ ph¸t triÓn l©u dµi th× nh÷ng ®iÒu kiÖn sau ®©y ®­îc tho¶ m·n: - GÇn nh÷ng m¹ch m¸u giao th«ng thuû bé quan träng. ë nh÷ng vÞ trÝ nµy hµng ho¸ trao ®æi dÔ dµng, ®ã lµ ®iÒu rÊt quan träng trong s¶n xuÊt kinh doanh. - GÇn n¬i tiªu thô hay nh÷ng thÞ tr­êng chÝnh. Qua nghiªn cøu kh¶o s¸t cho thÊy c¸c lµng nghÒ th­êng tËp trung ë nh÷ng vïng phô cËn cña c¸c thµnh phè lín hoÆc vïng tËp trung ®«ng ®óc d©n c­. - Mét ®iÒu kiÖn kh¸c lµ c¸c lµng nghÒ tån t¹i ph¸t triÓn ®­îc lµ do søc Ðp vÒ kinh tÒ ë vïng ®ã, cã thÓ lµ ruéng ®Êt Ýt nÕu chØ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp th× thu nhËp kh«ng b¶o ®¶m cho cuéc sèng buéc hä ph¶i t×m c¸ch lµm g× ®ã ®Ó t¨ng thu nhËp. Ph©n lo¹i vµ c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn lµng nghÒ. Ph©n lo¹i. Trªn nh÷ng gãc ®é kh¸c nhau chóng ta sÏ cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i kh¸c nhau vÒ lµng nghÒ. XÐt theo ngµnh nghÒ: Lµng nghÒ ®­îc chia thµnh c¸c lo¹i lµng víi c¸c nghÒ cô thÓ nh­ lµng rÌn, lµng ®óc, lµn dÖt, lµng gèm sø..... XÐt theo qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ho¹t ®éng: Lµng nghÒ ®­îc chia thµnh 2 lo¹i lµ lµng nghÒ truyÒn thèng vµ lµng nghÒ míi h×nh thµnh. Nh÷ng nh©n tè ¶nh h­ëng. Cã rÊt nhiÒu nh©n tè ¶nh h­ëng tíi lµng nghÒ bao gåm nhãm nh©n tè vÒ x· héi, nhãm nh©n tè kinh tÒ vµ nhãm nh©n tè m«i tr­êng, lµng nghÒ chÞu t¸c ®éng tæng hoµ cña c¸c nhãm nh©n tè nµy. Nõu mét trong c¸c nhãm nµy cã t¸c ®éng tiªu cùc qua mét giíi h¹n nµo ®ã th× sÏ lµm cho lµng nghÒ kh«ng tån t¹i vµ ph¸t triÎn ®­îc. Chóng ta sÏ xem xÐt cô thÓ nh÷ng nh©n tè chÝnh. Nhãm nh©n tè x· héi. * ChÝnh s¸ch cña nhµ n­íc. ChÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc ¶nh h­ëng lín tíi sù tån t¹i ph¸t triÓn cña lµng nghÒ. Trong mét thêi gian dµi tr­íc ®©y (mµ chóng ta th­êng gäi tr­íc ®æi míi), chóng ta phñ nhËn c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh. ChÝnh v× vËy ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong lµng nghÒ ®Òu lµ hîp t¸c, tËp thÓ víi chÕ ®é ¨n chia qu©n b×nh cho c¸c lao ®éng khoÎ, yÕu giµ trÎ, lµm nhiÒu, Ýt, tÝch cøc hay kh«ng tÝch cùc ®Òu ngang nhau. Trªn thùc tÕ chÝnh s¸ch nµy kh«ng kÝch thÝch ®­îc sù ph¸t triÓn kinh tÕ nãi chung vµ kinh tÕ lµng nghÒ nãi riªng. NhËn thÊy nh÷ng h¹n chÕ trong ®­êng lèi chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ, §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®· thùc hiÖn c«ng cuéc ®æi míi mµ quan träng nhÊt lµ ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ. Trong sù ®æi míi nµy §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®· thõa nhËn sù tån t¹i cña nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ (nh­ kinh tÕ hé, kinh tÕ t­ nh©n... ). ChÝnh s¸ch kinh tÕ míi ®· phï hîp víi mong muèn cña nh©n d©n vµ thêi kú míi nªn ®· hóc ®Èy sù t¨ng tr­ëng cña nÒn kinh tÕ. C¸c lµng nghÒ cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó kh«i phôc vµ ph¸t triÓn. * Nh©n tè truyÒn thèng. Thùc tÕ cho thÊy c¸c lµng nghÒ tån t¹i, ph¸t triÓn ®­îc do cã sù kÕ tôc cña ®êi con, ®êi ch¸u, nghÒ ®­îc bËc tiÒn bèi truyÒn l¹i cho líp hËu sinh b»ng miÖng. Nh÷ng bÝ quyÕt nghÒ nghiÖp trong lµng nghÒ ®­îc gi÷ bÝ mËt kh¾t khe. §iÒu nµy kh«ng tr¸nh khái sù thÊt truyÒn v× mét nguyªn nh©n nµo ®ã. Tãm l¹i r»ng nh©n tè truyÒn thèng cã ¶nh h­ëng quyÕt ®Þnh tíi sù h­ng vong cña lµng nghÒ. * Phong tôc tËp qu¸n. NhiÒu vïng, nhiÒu ®Þa ph­¬ng cã nh÷ng phong tôc tËp qu¸n cña riªng m×nh. Trong nh÷ng ngµy lÔ, tÕt hä lµm ra nh÷ng s¶n phÈm cho chÝnh hä, nh÷ng s¶n phÈm nµy ®­îc nhiÒu ng­êi biÕt ®Õn vµ tiªu dïng chóng. Nh÷ng ng­êi cã kh¶ n¨ng kinh doanh ®· s¶n xuÊt ra ®Ó b¸n vµ h×nh thµnh lµng nghÒ vÝ dô: s¶n phÈm dÖt thæ cÈm cña ®ång bµo d©n téc Ch¨m. Nhãm nh©n tè kinh tÕ. Nh÷ng nh©n tè chÝnh trong nhãm nh©n tè nµy bao gåm: * C¬ së h¹ tÇng. C¬ së h¹ tÇng bao gåm: giao th«ng, ®iÖn, thuû lîi, b­u chÝnh viÔn th«ng, y tÕ gi¸o dôc, c¸c c«ng tr×nh v¨n ho¸ c«ng céng...Mét ®iÒu hÓn nhiªn r»ng khi c¬ së h¹ tÇng yÕu kÐm th× quy m« lµng nghÒ chËm ®­îc më réng. C¬ së h¹ tÇng ph¶i ®­îc x©y dùng mét c¸ch ®ång bé, c©n ®èi nÕu kh«ng sÏ t¹o ra sù khËp khiÔng trong ®ã vµ kh«ng nh÷ng kh«ng thuËn lîi cho sù ph¸t triÎn ngµnh nghÒ mµ cßn k×m h·m sù ph¸t triÓn cña nã. Giao th«ng: §­îc vÝ nh­ lµ m¹ch m¸u trong c¬ thÓ con ng­êi, sù hoµn thiÖn, thuËn lîi cña giao th«ng t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc giao l­u hµng ho¸ dÔ dµng, nhanh chãng. V× thÕ c¸c lµng nghÒ th­êng ®­îc h×nh thµnh ë nh÷ng ®Çu mèi giao th«ng thuû bé. Trong thê kú kinh ts thÞ tr­êng, thêi gian lµ µng b¹c, sù ph¸t trØn cñ th«ng tin ®· tiÕt kiÖm ®­îc rÊt nhiÒu thêi gian gãp phÇn kh«ng nhá vµo sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c lµng nghÒ. Y tÕ gi¸o dôc: Tuy kh«ng trùc tiÕp t¹o ra cña c¶i cho lµng nghÒ song kh«ng thÓ thiÕu trong sù ph¸t triÓn chung cña lµng nghÒ. * Vèn cho s¶n xuÊt. Vèn mét yÕu tè ®ãng vai trß quan träng, tham gia trùc tiÕp vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, kinh doanh cña c¸c c¬ së trong lµng nghÒ. Nh÷ng n¨m tr­íc ®©y nguån vèn cho lµng nghÒ chñ yÕu lµ tù cã vµ vay m­în cña nhau víi sè l­îng nhá kh«ng ®Êp øng nhu cÇu më réng vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y cïng víi sù më cöa cña nÒn kinh tÕ, nhu cÇu vèn cho s¶n xuÊt kinh doanh ngµy cµng cÊp b¸ch h¬n, l­îng lín h¬n trong khi vèn tù cã nhá, vay m­în anh em b¹n bÌ còng trë nªn khã kh¨n h¬n vµ kh«ng mang tÝnh thÓ chÕ. Do vËy Nhµ n­íc ®· cã nh÷n chÝnh s¸ch vèn phï hîp cho n«ng th«n. NhiÒu h×nh thøc tÝn dông ®· h×nh thµnh nh»m cung cÊp vèn cho s¶n xuÊt kinh doanh. Cã 2 hÖ thèng tÝn dông: HÖ thèng tÝn chÝnh thèng vµ hÖ thèng tÝnh dông phi chÝnh thèng. Ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc tÝn dông chÝnh thèng cßn nhiÒu phiÒn hµ vÒ thñ tôc giÊy tê, trong khi ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc phi chÝnh thèng l¹i kh¸ ®¬n gi¶n vÒ mÆt thñ tôc. Nãi chung thÞ tr­êng tÝn dông tuy kh«ng ®¸p øng ®Çy ®ñ nh­ng phÇn nµo ®· ®¶m b¶o ®­îc nguån vèn cho s¶n xuÊt kinh doanh trong c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng. * YÕu tè nguyªn vËt liÖu. Nguyªn vËt liÖu lu«n g¾n liÒn víi s¶n phÈm vµ chÊt l­îng s¶n phÈm. chÊt l­îng cña nguyªn liÖu cã tèt th× s¶n phÈn míi cã chÊt l­îng cao. Tuy vËy gi¸ c¶ cña nguyªn vËt liÖu ph¶i hîp lý b¶o ®¶m cho s¶n phÈm vµ kinh doanh cã l·i th× míi ®­îc chÊp nhËn §Ó ®¸p øng ®a d¹ng nhu cÇu tiªu dïng cÇn ®a d¹ng nguyªn liÖu sö dông cã nh­ vËy s¶n xuÊt kinh doanh míi ®¹t hiÖu qu¶ cao Vai trß cña lµng nghÒ trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi ë N«ng th«n. C¸c lµng nghÒ, ®Æc biÖt lµ c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng ngµy cµng cã vai trß quan träng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n. C¸c lµng nghÒ gãp phÇn t¹o viÖc lµm, ph©n c«ng lao ®éng thu hót lao ®éng d­ thõa còng nh­ lo ®éng n«ng nhµn ë n«ng th«n, ViÖt Nam lµ quèc gia chñ yÕu s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cã gÇn 80% d©n sè n«ng th«n, tèc ®é t¨ng d©n sè hµng n¨m kh¸ cao, tèc ®é ®« thÞ ho¸ cao lµm cho ®Êt ®ai s¶n xuÊt n«ng nghiÖp b×nh qu©n ngµy cµng gi¶m. Nguyªn nh©n nµy lµm cho thu nhËp tõ n«ng nghiÖp thÊp, lùc l­îng lao ®éng nhµn rçi t¨ng nhanh. Nghµnh nghÒ phi n«ng nghiÖp thu hót nguån lao ®éng nhµn rçi rÊt m¹nh. Ngµnh nghÒ phi n«ng nghiÖp thu hót nguån lao ®éng nhµn rçi nµy lµm gi¶m t×nh tr¹ng kh«ng cã viÖc lµm lóc n«ng nhµn vµ lùc l­îng lao ®éng Ýt ruéng trong thêi vô n«ng nghiÖp. Chóng ta kh«ng coi mét sè ngµnh nghÒ lµ phô n÷a mµ h·y coi chóng nh­ nghÒ thùc thô bëi nhiÒu n¬i, nhiÒu ngµnh nghÒ mang l¹i cho ng­êi lao ®éng thu nhËp cao h¬n tõ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. C¸c lµng nghÒ ho¹t ®éng sÏ thu hót ®­îc nguån vèn tõ bªn ngoµi, uan trong h¬n sö dông cã hiÖu qu¶ nguån vèn trong d©n. Tõng gia ®×nh, tõng hé th× sè vèn tù cã lµ kh«ng lín nh­ng víi ­u thÕ sè ®«ng nguån vèn ®­îc sö dông lµ rÊt lín. Nguån vèn tù cã trong d©n ®ã kh«ng chØ lµ vèn b»ng tiÒn, mµ ®ã cßn lµ vèn cè ®Þnh trong x©y dùng c¬ b¶n. HÇu hÕt c¸c ngµnh nghÒ s¶n xuÊt ®Òu tiÕt kiÖm sö dông diÖn tÝch nhµ ë ( nh­ nghÒ méc, nghÒ lµm bón, nghÒ dÖt...) tiÕt kiÖm ®­îc l­îng vèn r¸t lín cho x©y dùng nhµ x­ëng. Mét vÊn ®Ò quan träng cña ph¸t triÓn lµng nghÒ lµ gãp phÇn vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, tiÓu thñ c«ng nghiÖp, dÞch vô, lµm gi¶m tû xuÊt träng cña ngµnh n«ng nghiÖp trong thu nhËp cña vïng N«ng th«n, t¹o ®iÒu kiÖn rót ng¾n kho¶ng c¸ch kinh tÕ gi÷a n«ng th«n vµ thµnh thÞ. Lµng nghÒ kh«ng chØ cã vai trß quan träng trong b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc. Mét sè hµng ho¸ thñ c«ng truúen thèng ®· v­ît lªn khái hµng ho¸ tiªu dïng th«ng th­êng mµ nã mang tÝnh nghÖ thuËt cao, ®Æc tr­ng cho v¨n ho¸ lµng x· ViÖt Nam. B¹n bÌ quèc tÕ biÕt tíi ViÖt Nam qua nh÷ng s¶n phÈm nµy. Chóng ta cÇn g×n gi÷ vµ kh«ng ngõng ph¸t triÓn nh÷ng v¨n ho¸ tèt ®Ñp Èn chøa trong c¸c s¶n phÈm nµy. Kinh nghiÖm ph¸t triÓn lµng nghÒ truyÒn thèng ë mét sè n­íc vµ ë ViÖt Nam. Tæng quan lµng nghÒ trªn thÕ giíi. LÞch Sö kinh tÕ cña x· héi loµi ng­êi b¾t ®Çu tõ sù sö dông nh÷ng s¶n phÈm s½n cã cña tù nhiªn, chñ yÕu lµ s¶n phÈm n«ng nghiÖp ( c©y, tr¸i c©y, ®éng vËt tù nhiªn.. ) ®Ó b¶o ®¶m cuéc sèng cñ hä. Theo thêi gian trÝ ãc cña loµi ng­êi kh«ng ngõng ph¸t triÓn, hä ®· tù s¶n xuÊt ra nh÷ng s¶n phÈm thiÕt yÕu ®Ó ®¶m b¶o sù tån t¹i. X· héi víi nh÷ng thÓ chÕ nh¸t ®Þnh h×nh thµnh. Khi nÒn s¶n xuÊt ch­a ph¸t triÓn quèc gia nµo còng chØ cã nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp lµ chÝnh. Sù ph¸t triªn nh­ vò b·o cña khoa häc, kü thuËt ®· ®­a mét sè n­íc ph¸t triÓn thµnh nh÷ng n­íc s¶n xuÊt c«ng nghiÖp. §ã lµ vÒ sau cßn tr­íc ®ã quèc gia nµo còng cã n«ng th«n, còng cã nh÷ng s¶n phÈm truyÒn thèng ®Æc tr­ng cho quèc gia ®ã vµ ®­îc b¶o l­u tíi ngµy nay. §Ó hiÓu s©u h¬n vÒ lµng nghÒ truyÒn thèng cña ViÖt Nam, sù xem xÐt t×m hiÓu lµng nghÒ ë c¸c quèc gia trªn thÕ giíi lµ viÖc lµm cã ý nghÜa vµ thùc sù cÇn thiÕt. Chóng ta xem r»ng sù ph¸t triÓn lµng nghÒ ë c¸c quèc gia ®ã cã g× kh¸c víi ViÖt Nam, nh÷ng h¹n chÕ, nh÷ng tÝch cùc cña hä. * Céng hoµ liªn bang §øc: Còng nh­ c¸c n­íc c«ng nghiÖp ch©u ¢u kh¸c qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ ®Êt n­íc b¾t ®Çu tõ sù ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghiÖp nÆng. TÊt nhiªn r»ng khi ®ã ngµnh thñ c«ng nghiÖp bÞ coi nhÑ vµ kh«ng ®­îc chó träng ®Çu t­ ph¸t triÓn. Nõu tr­íc ®©y tû träng cña ngµnh nµy kh«ng nhá trong GDP víi tr×nh ®é kü thu¹t, tay nghÒ lao ®éng cao th× hiÖn nay nã chiÕm tû träng rÊt nhá bÐ vµ tr×nh ®é tay nghÒ lao ®éng thÊp kÐm. Nguyªn nh©n nµo dÉn tíi t×nh tr¹ng ®ã? Do c«ng nghiÖp ph¸t triÓn sÏ thu hót nhiÒu lao ®éng vµo lµm viÖc, kÐo theo nhiÒu lao ®éng lµm dÞch vô h¬n lµ lµm nghÒ truyÒn thèng. Tuy vËy c¸c lµng nghÒ thñ c«ng mü nghÖ vÉn tån t¹i víi quy m« s¶n xuÊt trung b×nh. H×nh thøc nµy xuyªn suèt tõ c¬ së ®Õn liªn bang. H×nh thøc tæ chøc quy m« nh­ hé, doanh nghiÖp t­ nh©n quy m« nhá ®­îc h­ëng sù ­u ®·i vÒ thuÕ, vèn... Cña Nhµ n­íc, kÕt qu¶ nµy cã ®­îc do sù nhËn thøc v× mét nÒn kinh tÕ bÒn v÷ng cña c¸c nhµ l·nh ®¹o §øc. * NhËt B¶n: NhËt b¶n lµ tªn mét quèc gia mµ hÇu hÕt d©n sè thÕ gíi ®Òu biÕt ®Õn vµ th¸n phôc v× sù th«ng minh cña con ng­êi NhËt B¶n v× mét sù ph¸t triÓn kinh tÕ thÇn kú mµ nhiÒu quèc gia trªn thÕ giíi h»ng m¬ ­íc, mét quèc gia mµ ng­êi ta biÕt cã nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn nghÌo nµn l¹c hËu nh­ng vÉn lµ mét n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn vµo hµng ®Çu thÕ giíi. Tuy thÕ n­íc NhËt lu«n lu«n cßn tån t¹i n«ng th«n, ngµnh n«ng nghiÖp lu«n ®­îc chó träng ph¸t triÓn. §Æc biÖt c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng trong n«ng th«n NhËt B¶n ®­îc duy tr× vµ kh«ng ngõng ph¸t triÓn, h×nh thøc t