Khái quát về dịch vụ thông tin thư viện; Tổng quát dịch vụ thông tin thư viện
truyền thống; Giới thiệu, đánh giá, phân tích hệ thống dịch vụ thông tin thư viện hiện đại,
tiện ích tại Trung tâm tâm Thông tin - thư viện, Đại học Quốc gia Hà Nội (LIC) như: (1)
Phần mềm kiểm tra trùng lặp/phần mềm kiểm tra đạo văn thuộc hệ thống kiểm tra lỗi chính
tả, phát hiện sao chép; (2) Phần mềm cho mượn/lưu thông tài liệu điện tử; (3) Phần mềm
nộp luận văn, luận án online; (4) Dịch vụ tư vấn qua Web 2.0...
15 trang |
Chia sẻ: candy98 | Lượt xem: 540 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem nội dung tài liệu Phát triển, nâng cao chất lượng dịch vụ thông tin - Thư viện tại Đại học Quốc gia Hà Nội, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
PHÁT TRIỂN, NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DỊCH VỤ THÔNG TIN - THƯ VIỆN
TẠI ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
Hoàng Văn Dưỡng
Tóm tắt: Khái quát về dịch vụ thông tin thư viện; Tổng quát dịch vụ thông tin thư viện
truyền thống; Giới thiệu, đánh giá, phân tích hệ thống dịch vụ thông tin thư viện hiện đại,
tiện ích tại Trung tâm tâm Thông tin - thư viện, Đại học Quốc gia Hà Nội (LIC) như: (1)
Phần mềm kiểm tra trùng lặp/phần mềm kiểm tra đạo văn thuộc hệ thống kiểm tra lỗi chính
tả, phát hiện sao chép; (2) Phần mềm cho mượn/lưu thông tài liệu điện tử; (3) Phần mềm
nộp luận văn, luận án online; (4) Dịch vụ tư vấn qua Web 2.0...
ĐẶT VẤN ĐỀ
Sự phát triển mạnh mẽ của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ, đặc biệt là công
nghệ thông tin và truyền thông đã đưa thế giới từ kỷ nguyên công nghiệp sang kỷ nguyên
thông tin và phát triển tri thức. Theo GS. Klaus Schwab, chủ tịch Diễn đàn Kinh tế Thế
giới, nhân loại đang bước vào cuộc cách mạng công nghiệp thứ tư 4.0, gồm các công nghệ
tự động hóa hiện đại, trao đổi dữ liệu và chế tạo, Internet của vạn vật và Internet của các
dịch vụ.
Trước thực tế đó, hoạt động thông tin thư viện đang có những bước chuyển biến
mạnh mẽ nhằm đáp ứng kịp thời các nhu cầu thông tin và tri thức ngày càng cao của xã
hội, trong đó có lĩnh vực giáo dục và đào tạo với hệ thống các thư viện đại học và các cơ
sở giáo dục, đào tạo. Các sản phẩm, dịch vụ thông tin - thư viện (DVTTTV) cần đổi mới,
hiện đại, đa dạng hóa và đặc biệt nâng cao chất lượng các dịch vụ theo hướng tiếp cận, thỏa
mãn tối đa người dùng tin (NDT).
Sản phẩm, dịch vụ thông tin - thư viện (DVTTTV) là kết quả, “đầu ra” của các cơ
quan, thông tin - thư viện, công cụ, phương tiện đáp ứng nhu cầu tin của người dùng tin
(NDT); sự đa dạng, chất lượng DVTTTV giúp đánh giá chính xác việc đáp ứng tốt/chưa
tốt nhu cầu tin của NDT của cơ quan thông tin - thư viện.
1. KHÁI NIỆM VỀ DỊCH VỤ THÔNG TIN - THƯ VIỆN
Theo Tiêu chuẩn Quốc gia (TCVN 10274: 2013) về hoạt động thư viện – thuật ngữ
và định nghĩa chung DVTTTV “Hình thức phục vụ của thư viện để đáp ứng nhu cầu cụ thể
của người sử dụng thư viện; Dịch vụ thư viện có thể bao gồm cho mượn tài liệu, chỉ dẫn,
cung cấp thông tin về tài liệu, triển lãm tài liệu, tư vấn sử dụng nguồn lực thư viện ”[10].
Thạc sĩ, Trung tâm Thông tin - Thư viện, Đại học Quốc gia Hà Nội
Tác giả Trần Mạnh Tuấn cho rằng “Dịch vụ TTTV bao gồm những hoạt động nhằm
thỏa mãn nhu cầu thông tin và trao đổi thông tin của người sử dụng các cơ quan thông tin
thư viện nói chung”[11].
DVTTTV là thành phần cơ bản tạo nên hoạt động thư viện, DVTTTV gắn liền với
lịch sử của mỗi cơ quan thông tin - thư viện. Người dùng tin/sử dụng thư viện ngày nay
đòi hỏi các DVTTTV phải đa dạng, tiện ích, kịp thời, chất lượng; để đáp ứng nhu cầu tin
của NDT, các cơ quan thông tin - thư viện vừa tiếp tục nâng cao chất lượng các DVTTTV
truyền thống, mặt khác phải mở rộng phát triển thêm mới các DVTTTV hiện đại, tiện ích.
2. KHÁI LƯỢC VỀ DỊCH VỤ THÔNG TIN - THƯ VIỆN TẠI TRUNG TÂM THÔNG
TIN - THƯ VIỆN, ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
Trung tâm Thông tin - thư viện, Đại học Quốc gia Hà Nội (LIC) là thư viện hàng
đầu và kiểu mẫu cho hệ thống thư viện đại học Việt Nam. Là một “thư viện lai” hiện đại
với nguồn lực thông tin phong phú, đa dạng; hạ tầng công nghệ thông tin hiện đại, cơ sở
vật chất tương đối khang trang; toàn bộ chu trình quản lý và khai thác tài liệu truyền thống
đã được tự động hóa đạt chuẩn quốc tế và được tích hợp với thư viện số (TVS), phục vụ
đắc lực cho công tác đào tạo, nghiên cứu khoa học theo định hướng đại học nghiên cứu tại
Đại học Quốc gia Hà Nội1.
LIC đã xây dựng, phát triển mô hình TVS thế hệ mới 1.0 và 2.0 (Tập trung vào nền
tảng công nghệ điện toán đám mây kết nối với hệ tri thức học thuật toàn cầu trong các
CSDL phải trả tiền và miễn phí). Truy cập thư viện mọi lúc, mọi nơi với nguồn tin đa
dạng, chất lượng trên cùng một giao diện được đơn giản hóa bằng một lệnh tìm tin duy
nhất, đăng nhập bằng một tài khoản người dùng tích hợp duy nhất (Single Sign On).
2.1 Hiện đại, đa dạng hóa, nâng cao chất lượng hệ thống dịch vụ thông tin - thư viện
truyền thống
Hệ thống DVTTTV truyền thống tại LIC bao gồm: (i) Dịch vụ làm thẻ; (ii) Dịch
vụ cung cấp tài liệu gốc (cho mượn tài liệu; đọc tại chỗ tài liệu...); (iii) Dịch vụ tìm tin (tra
cứu thông tin; thông tin định hướng); (iv) Dịch vụ cung cấp tài liệu theo yêu cầu; (v) Dịch
1 Trong xếp hạng quốc tế của ĐHQGHN có bước phát triển nhanh chóng, từ nhóm 250 năm 2010 theo Bảng xếp hạng
QS châu Á, đến năm 2014, ĐHQGHN đã nằm vào nhóm 161-170, năm 2015 tiếp tục duy trì trong nhóm 151 - 200 và
năm 2016, 2017 đứng thứ 139 các trường đại học hàng đầu châu Á; một số lĩnh vực của ĐHQGHN nằm trong nhóm
100 các trường đại học hàng đầu châu Á.
Bên cạnh việc công bố 560 bài báo ISI, các nhà khoa học của ĐHQGHN đã có 02 công trình khoa học được đăng trên
tạp chí Nature hàng đầu thế giới (năm 2013 và 2016); 12 phát minh, sáng chế, giải pháp hữu ích được công nhận.
Hiện tại, ĐHQGHN có 8 phòng thí nghiệm trọng điểm, 23 nhóm nghiên cứu mạnh, đã thực hiện 7 dự án lớn trong
nước và 7 dự án lớn quốc tế.
Trong tổng số 3.997 công chức, viên chức và người lao động của ĐHQGHN có 2.212 cán bộ khoa học, trong đó 19,8%
có học hàm Giáo sư, Phó Giáo sư; 49,5% có trình độ Tiến sĩ, Tiến sĩ khoa học (riêng đối với các lĩnh vực khoa học tự
nhiên, công nghệ và kinh tế đạt trên 70%); có 87 Nhà giáo Nhân dân và gần 200 Nhà giáo Ưu tú; tỉ lệ giảng viên cơ
hữu/sinh viên đạt: 1/15, gần đạt tiêu chí của ĐH nghiên cứu. ”[4].
vụ phổ biến thông tin có chọn lọc; (vi) Dịch vụ photocopy và scan tài liệu; (vii) Dịch vụ
đăng ký đào tạo sử dụng thư viện...
Hệ thống DVTTTV trên cơ bản đáp ứng nhu cầu tin của NDT là người học tại
ĐHQGHN với sự ổn định, gắn với không gian vật lý truyền thống của Trung tâm; được
người học (nhất là sinh viên) đánh giá cao. Tuy nhiên với hệ thống DVTTTV truyền thống
vẫn còn bộc lộ những hạn chế, sự đơn điệu, phụ thuộc vào thái độ của nhân viên thư
viện”[1].
Xác định cần phải đổi mới, hiện đại, đa dạng hóa, nâng cao chất lượng các DVTTTV
truyền thống; LIC đã chủ động cải tiến, đổi mới cách thức tổ chức các DVTTTV kết hợp
với ứng dụng công nghệ thông tin; trang thiết bị hiện đại nhằm cung cấp cho người học hệ
thống DVTTTV hiện đại, tiện ích, nhanh chóng.
2.1.1 Hệ thống mượn/trả sách tự động hỗ trợ cho dịch vụ cung cấp tài liệu gốc (mượn/trả)
tại Trung tâm
Để nâng cao chất lượng, hỗ trợ cho dịch vụ cung cấp tài liệu gốc, tại các phòng đọc
lớn LIC được trang bị hệ thống mượn/trả sách tự động. Bạn đọc có thể tự sử dụng các thiết
bị mượn/trả tự động để tiến hành mượn/trả tài liệu tại các phòng đọc của LIC.
Khi mượn, trả tài liệu bạn đọc sẽ không cần đến sự hỗ trợ của thủ thư, thủ tục nhanh
chóng, các lịch sử mượn trả của bạn đọc sẽ được tự động ghi lên cơ sở dữ liệu (CSDL) của
phần mềm thư viện điện tử tích hợp thông qua giao thức SIP2.
Mượn/trả tài liệu tự động
Để tiến hành mượn/trả tài liệu, bạn đọc chỉ cần mang thẻ bạn đọc và tài liệu tới các
máy mượn/trả. Thao tác đầu tiên là đưa thẻ ban đọc vào máy để máy nhận biết thông tin
của người mượn sau đó bạn đọc để sách, tài liệu lên máy để anten hoặc đầu quét mã vạch
của thiết bị đọc, kích hoạt thẻ gửi và thông tin về tài liệu tới bộ đọc. Thông tin về bạn đọc
và tài liệu sẽ được các phần mềm trung gian và phần mềm thư viện điện tử tích hợp xử lý
sau đó hiện thông tin lên màn hình để người mượn theo dõi. Nếu thông tin mượn trên màn
hình là đúng thì người mượn thực hiện thao tác chấp nhận mượn, thiết bị sẽ tắt các chức
năng bảo vệ trên chip RFID gắn trên tài liệu và in biên nhận. Một phiên mượn kết thúc và
bạn đọc có thể mang sách đi qua cổng an ninh. Đối với trả sách tự động cũng với thao tác,
quy trình như đối với mượn tự động.
Hình 1: Hệ thống mượn/trả tự động đặt tại các phòng đọc LIC
Hệ thống trả tài liệu tự động 24/7
Ngoài hệ thống mươn/trả tài liệu tự động tại các phòng đọc, LIC còn trang bị hai hệ
thống trả tài liệu 24/7; hệ thống hoạt động tự động không phụ thuộc vào thời gian đóng/mở
cửa của thư viện; bạn đọc có thể trả sách bất cứ giờ nào trong ngày, bất cứ ngày nào trong
tuần; không lệ thuộc vào giờ làm việc, đóng/mở cửa thư viện.
Bạn đọc trả tài liệu đưa thẻ bạn đọc vào khe đọc thẻ của thiết bị để hệ thống nhận
diện danh tính. Khi hệ thống xác nhận thẻ hợp lệ, người trả tài liệu tùy chọn các dịch vụ
mình muốn trên màn hình cảm ứng của thiết bị. Sau đó khe cửa của thiết bị trả tài liệu mở,
người trả tài liệu đặt từng quyển tài liệu muốn trả theo quy định vào khe cửa thiết bị trả.
Sau khi bạn đọc trả xong, thiết bị tiếp nhận thông tin qua đầu quét mã vạch hoặc
anten kích hoạt thẻ/chip RFID. Thiết bị tự động kết nối tới phần mềm quản lý thư viện để
xác định quyển tài liệu này do ai mượn, mượn khi nào, tên tài liệu là gì và các thông tin
liên quan. Thiết bị tự động kích hoạt lại hệ thống bảo vệ tài liệu (thẻ RFID), tự động cập
nhật thông tin vào phần mềm quản lý thư viện cho cuốn tài liệu đã trả đó. Tiếp theo thiết
bị trả tài liệu 24/7 xác nhận kết thúc bằng thao tác trên màn hình cảm ứng .Thiết bị tự động
in hóa đơn biên nhận. Bạn đọc trả tài liệu lấy hóa đơn và kết thúc quá trình trả tài liệu.
Hình 2: Hệ thống trả sách tự động 24/7 đặt tại sảnh tầng 1 của LIC
2.1.2 Các dịch vụ thông tin - thư viện truyền thống khác
Các DVTTV khác, LIC cũng nhận diện, cải tiến, nâng cao chất lượng các dịch vụ
theo hướng nhanh chóng, tiện ích bao gồm:
- Dịch vụ cung cấp thông tin theo yêu cầu, NDT có thể điền các thông tin cá nhân
(họ, tên, email, điện thoại, địa chỉ....) tại các bàn DVTT hoặc trên Website LIC và các yêu
cầu cụ thể về tài liệu (tên tài liệu/bài báo/tạp chí; dạng/file tài liệu NDT muốn nhận như:
Scan, PDF, doc; hình thức NDT muốn nhận có thể chọn nhận trực tiếp tại thư viện hoặc
gửi qua bưu điện, qua email cá nhân...NDT sau đó xác nhận bằng mã xác thực; Trung tâm
sẽ tiến hành các bước thực hiện theo yêu cầu của NDT. Việc cải tiến hình thức phục vụ
NDT theo yêu cầu cụ thể của NDT đã giúp cho dịch vụ cung cấp thông tin theo yêu cầu
đáp ứng tốt nhu cầu của NDT khi sử dụng dịch vụ này của LIC.
- Dịch vụ tìm tin (Tra cứu thông tin, thông tin định hướng):
Đối với dịch vụ tra cứu thông tin; NDT có thể tra cứu thông tin qua các phần mềm
quản trị TVS Content Pro IRX; Dspace; đặc biệt cổng giao diện tích hợp kiến thức tìm
kiếm tập trung URD2 (Unified Resource Discovery and Delivery) tại Website của LIC,
NDT có thể tìm kiếm tài nguyên thông tin không giới hạn phạm vi tìm kiếm (được tích hợp
tài nguyên thông tin số nội sinh của ĐHQGHN với tài nguyên thông tin số học thuật CSDL
toàn cầu).
Thông qua một hộp tìm kiếm duy nhất, NDT có thể dễ dàng tìm kiếm trên khắp các
bộ sưu tập thư viện số sẵn có của LIC, đồng thời khai thác những bộ sưu tập được quản lý
và phát triển riêng bởi thư viện cùng với các nguồn tài nguyên thông tin học thuật trên toàn
cầu vào giao diện trình bày kết quả tìm kiếm trong một danh mục duy nhất, được sắp xếp
phù hợp giúp người dùng tin dễ dàng tiếp cận được những đầu mục tài liệu mà họ quan
tâm.
Cổng giao diện tìm kiếm tập trung là dịch vụ dữ liệu tích hợp hàng trăm triệu tài
nguyên thông tin điện tử về học thuật và nghiên cứu ở cấp độ toàn cầu và khu vực. Những
tài nguyên này bao gồm bài báo nghiên cứu từ các tạp chí khoa học, sách tham khảo điện
tử chuyên ngành, nhận xét, tài liệu pháp luật và nhiều tài liệu khoa học khác được thu hoạch
từ những nhà xuất bản gốc, nhà xuất bản cấp hai và nhà tích hợp nội dung, cũng như từ
nhiều kho thông tin khoa học số có khả năng truy cập mở khác trên thế giới hay cần bao
phủ tới 99% tài nguyên thông tin học thuật và thông tin nghiên cứu được xuất bản điện tử
trên toàn thế giới.
Việc tích hợp, thỏa mãn tối đa nhu cầu về tài nguyên thông tin số học thuật (bao
gồm dạng tài liệu phải trả tiền và miễn phí truy cập mở Open Access) giúp tìm kiếm, khai
thác.
Đối với dịch vụ thông tin định hướng: Ngoài sự hỗ trợ giải đáp thông tin trực tiếp từ
các nhân viên thư viện tại các quầy DVTT hoặc tại các chỉ dẫn trên Website; Trung tâm
còn tổ chức bộ phận thông tin trực tuyến (gồm 2-3 nhân viên thông thạo các DVTTTV),
NDT được hỗ trợ, giải đáp, định hướng thông tin khi trực tiếp đến thư viện, gọi điện qua
đường dây nóng hoặc qua kết nối online. Các thông tin hỗ trợ, giải đáp, định hướng rất đa
dạng có thể NDT cần thông tin về quy định, nội quy thư viện, cách tìm tin, truy cập tài
liệu; chính sách đối với NDT...
2.2.Phát triển hệ thống dịch vụ thông tin - thư viện hiện đại
Để đáp ứng tốt nhu cầu tin của NDT trong môi trường đại học số 4.0, LIC tiếp tục
phát huy thư viện truyền thống; cải tiến, nâng cao chất lượng hệ thống các DVTTTV truyền
thống; đồng thời chuyển nhanh và hiệu quả sang mô hình Thư viện số (TVS) đạt chuẩn
quốc tế, cung cấp hệ thống các DVTTTV hiện đại, chất lượng, nhanh chóng, tiện ích; giúp
người dùng tin (các nhà nghiên cứu, giảng viên, sinh viên) trong và ngoài ĐHQGHN
chuyển sang truy cập – tìm kiếm – khai thác – sử dụng hiệu quả thông tin và tri thức số của
nhân loại một cách nhanh chóng và trên phạm vi toàn cầu [8].
Nếu như hệ thống DVTTTV truyền thống gắn với không gian vật lý các phòng đọc
của thư viện; thì các hệ thống các DVTTTV hiện đại tại LIC phát triển trên cơ sở nền tảng,
không gian TVS tại Trung tâm gồm:
- Phần mềm kiểm tra trùng lặp/đạo văn (hệ thống hỗ trợ kiểm tra lỗi chính tả, phát
hiện sao chép)
- Phần mềm cho mượn/lưu thông tài liệu điện tử
- Dịch vụ nộp luận văn, luận án online.
- Dịch vụ tư vấn qua Web 2.0
- Dịch vụ số hóa tài liệu
- Dịch vụ diễn đàn điện tử
2.2.1. Phần mềm kiểm tra trùng lặp/đạo văn (hệ thống hỗ trợ kiểm tra lỗi chính tả, phát
hiện sao chép)
Trong bối cảnh bùng nổ thông tin như hiện nay, NDT chỉ cần một click chuột có
thể tìm nhanh chóng thông tin mình cần, “đạo văn” (plagiarism) trở thành một thách thức
to lớn đối với người học trong nỗ lực học tập, nghiên cứu và làm suy yếu nghiêm trọng
niềm tin vào trí tuệ của người học trong quá trình học tập và tìm kiếm tri thức. Ngày nay
“văn hóa sao, chép- dán” trở nên phổ biến trong sinh viên ”[6].
Về giải pháp chống đạo văn, đa số các trường đại học trên thế giới, Việt Nam đều
áp dụng phần mềm phát hiện sao chép, các phần mềm có thể do các đơn vị mua quyền sử
dụng hoặc tự xây dựng, phát triển 2.
Trong thời gian qua, ĐHQGHN, với định hướng phát triển theo hướng đại học
nghiên cứu đã ban hành hướng dẫn (số 2383/HD-ĐHQGHN) về thực hiện việc trích dẫn
trong các ấn phẩm khoa học tại ĐHQGHN; đồng thời nghiên cứu, xây dựng phần mềm
kiểm tra trùng lặp/đạo văn của hệ thống hỗ trợ kiểm tra lỗi chính tả và phát hiện chống sao
chép (hệ thống DoiT) tạo tiền đề cho quản lý môi trường học thuật.
ĐHQGHN quy định các hình thức đạo văn gồm: (1) Sao chép, biên dịch, trích dẫn
nguyên văn hoặc diễn giải toàn văn đoạn văn hay ý tưởng của người khác mà không có
trích dẫn phù hợp; (2) Sử dụng các tác phẩm nghệ thuật, thiết kế, biểu đồ, dữ liệu...của các
tác giả không trích dẫn nguồn phù hợp; (3) Cung cấp sai thông tin về tài liệu tham khảo,
hoặc không tìm thấy tài liệu tham khảo; (4) Trích dẫn phù hợp nhưng sử dụng nội dung
trích dẫn chiếm chủ đạo (trên 25% - tính theo từng bài viết; chương, mục của sách chuyên
khảo, luận văn, luận án...) so với kết quả nghiên cứu và bàn luận, lý giải của tác giả; (5) Tự
đạo văn (dùng toàn văn 30% nội dung trở lên của một bài viết/công trình khoa học đã công
bố của chính mình) để tái đăng tải/công bố ở các tổ chức xuất bản khác nhau.[2].
Tất cả các công trình nghiên cứu khoa học (báo cáo kết quả nghiên cứu khoa học và
hoặc/bài báo/ấn phẩm/chuyên khảo/sách tham khảo...) các khóa luận tốt nghiệp, luận văn,
2 Một số phần mềm chống đạo văn được các trường đại học trên thế giới sử dụng:
Turnitin, phần mềm chống đạo văn được sử dụng khá phổ biến trên thế giới, có thể truy quét khoảng 4,5 tỉ trang
web đang hoạt động trên mạng, dùng để phát hiện sự tương đồng của các luận văn, đồ án...
iThenticate, là dịch vụ do Plagiarism.org cung cấp nhưng được sử dụng nhiều trong viết văn bản chuyên nghiệp và
nghiên cứu học thuật. Các nhà xuất bản như Oxford University Press hiện đang sử dụng dịch vụ này.
PlagiarismChecker giúp nhà giáo dục dễ dàng hơn khi kiểm tra phần bài bị sao chép chỉ bằng cách dán đoạn văn
trong bài của sinh viên vào một hộp tìm kiếm. Hệ thống này sẽ tìm kiếm thông qua Google hay Yahoo.m Cross Check
bao gồm dữ liệu với hơn 31 triệu bài viết và 67.664 đầu sách và tạp chí.
Plagiarisma.net có một hộp tìm kiếm cũng như phần mềm thích ứng với Windows. Người dùng có thể tìm kiếm toàn
bộ đường link URL và dữ liệu dạng HTML, DOC, DOCX, RTF, TXT, ODT and PDF formats.
Ở Việt Nam chưa có nhiều trường đại học triển khai áp dụng các phần mềm chống đạo văn, sao chép; có thể một số
trường như: trường Đại học Kinh tế quốc dân, đại học Hàng hải, đại học Hoa Sen đã mua quyền sử dụng; phần mềm
Turnitin trong việc chống sao chép/đạo văn tại đơn vị. [5]
Học viện An ninh Nhân dân và Học viện Cảnh sát Nhân dân tự phát triển phần mềm rà soát trùng lặp có tên là
Plagiarism Detector. Phần mềm được hoạt động dựa trên công nghệ Java và Web. Đây là phần mềm có khả năng
phát hiện các lỗi trùng lặp 20 từ liên tiếp và cho kết quả chỉ sau chưa đầy 3 phút. [6]
luận án trước khi gửi đi xuất bản, công bố hoặc trình bày bảo vệ phải được kiểm tra sao
chép ở tất cả các cấp độ (Tài liệu khoa học của ĐHQGHN; tài liệu khoa học của các đơn
vị khác trong nước; tài liệu khoa học từ cơ sở dữ liệu khoa học quốc tế)
Cán bộ, giảng viên, nhà nghiên cứu, người học tại ĐHQGHN có thể tự kiểm tra
bằng phần mềm kiểm tra đạo văn của hệ thống hỗ trợ kiểm tra lỗi chính tả và phát hiện sao
chép của ĐHQGHN được cài đặt tại Website của Trung tâm Thông tin - thư viện,
ĐHQGHN hoặc tại địa chỉ Mỗi cán bộ/người học tại ĐHQGHN
được cấp 01 tài khoản để truy cập vào hệ thống DoiT.
Trung tâm Thông tin - thư viện sẽ kết nối, tích hợp cơ sở dữ liệu khoa học của các
đơn vị và cơ sở dữ liệu luận án tiến sĩ của ĐHQGHN và các tài liệu khoa học nước ngoài
trong toàn ĐHQGHN thành cơ sở dữ liệu chung kết nối với hệ thống DoiT. Hệ thống DoiT
các chức năng chính là:
- Kiểm tra lỗi chính tả, đưa ra từ gợi ý để thay thế;
- Phát hiện sao chép giữa các tài liệu trong cùng một nhóm và giữa một tài liệu và
các tài liệu khác trong cơ sở dữ liệu của hệ thống;
- Đánh giá văn bản: người dạy có thể sử dụng công cụ để đánh giá báo cáo, khóa
luận, luận văn, đồ án của người học;
- Tra cứu văn bản: sinh viên và giảng viên có thể tìm hiểu những nghiên cứu, công
trình đã có về một chủ đề nào đó.
Khi người dùng tải một tài liệu có định dạng (pdf, docx, doc, ppt, txt, odt, html ...),
hệ thống DoiT sẽ phân tích từng câu trong văn bản và kiểm tra độ tương đồng. Dữ liệu để
so sánh là các luận văn, bài báo, tạp chí từ các nơi tin cậy cung cấp, và hơn 1 triệu dữ liệu
hệ thống tự thu thập. Với dữ liệu phong phú và thuật toán thông minh, hệ thống sẽ gửi kết
quả phân tích độ tương đồng một cách nhanh chóng nhất.
Hình 3: Giao diện phần mềm kiểm tra đạo văn của hệ thống hỗ trợ kiểm tra lỗi chính tả và
phát hiện sao chép sao chép (DoiT) tại ĐHQGHN
Phần mềm kiểm tra đạo văn của hệ thống hỗ trợ kiểm tra lỗi chính tả và phát hiện
sao chép của ĐHQGHN được đánh giá DVTTTV hiện đại, tiện ích hỗ trợ đắc lực cho
đông đảo giảng viên, nhà nghiên cứu, người học tại ĐHQGHN trong kiểm soát các trích
dẫn khoa học; đồng thời ngăn chặn, hạn chế việc đạo văn; góp phần đảm bảo môi trường
học thuật, nghiên cứu tại ĐHQGHN.
2.2.2. Phần mềm lưu thông/cho mượn tài liệu điện tử
Với DVTTTV truyền thống, người dùng tin/bạn đọc đến mượn, trả tài liệu, sử dụng
không gian vật lý tại các hệ thống phòng đọc, mượn tại Trung tâm. Để phát triển, nâng cao
chất lượng DVTTTV hiện đại, tiện ích