Phương pháp Nghiên cứu khoa học - Phần 1: Nghiên cứu khoa học

1Phương pháp Nghiên cứu khoa học Phần 1 TS Đào Nam Anh UTM, Khoa KH&CN 2Nội dung
Khái niệm về nghiên cứu khoa học
Các loại nghiên cứu và phương pháp nghiên cứu
Quy trình thực hiện nghiên cứu khoa học
Lập kế hoạch nghiên cứu 3Khái niệm về nghiên cứu khoa học
Để giải quyết vấn đề, có thể tiếp cận theo 2 cách: 1. Nghiên cứu khoa học, hoặc 2. Mò mẫn dựa vào kinh nghiệm 4Khái niệm về nghiên cứu khoa học
Nghiên cứu khoa học là một công trình nghiên cứu nhằm giải quyết một vấn đề của thực tiễn hoặc lý luận bằng những phương pháp khoa học phù hợp với vấn đề được xác định. 5Các loại nghiên cứu và phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu hàn lâm và nghiên cứu ứng dụng
Nghiên cứu hàn lâm hay nghiên cứu cơ bản (fundamental research) là loại nghiên cứu nhằm mở rộng kho tàng trí thức, giúp nhận dạng vấn đề chưa rõ ràng trong hiện tại hoặc có thể nảy sinh trong tương lai. 6Các loại nghiên cứu và phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu ứng dụng (applied research) là loại nghiên cứu nhằm ứng dụng, giải quyết một vấn đề. Nó giúp giải quyết những vấn đề thực tiễn, những ứng dụng cụ thể trong thực tế để hỗ trợ cho việc ra quyết định quản trị. 7Phương pháp quy nạp và suy diễn trong nghiên cứu
Phương pháp suy diễn (deduction), người ta bắt đầu từ lý thuyết khoa học để đề ra các giả thuyết về vấn đề nghiên cứu, rồi bằng quan sát kiểm nghiệm lý thuyết. Trong quy trình này người ta kiểm nghiệm lý thuyết khoa học dựa vào lý thuyết đã có.
Phương pháp qui nạp (induction), người ta đi ngược lại, bắt đầu từ quan sát các hiện tượng để xây dựng mô hình tổng quát hóa hiện tượng và rút ra kết luận về vấn đề nghiên cứu. 8Phương pháp nghiên cứu định tính và nghiên cứu định lượng
Phương pháp nghiên cứu định tính (quanlitative research method) là phương pháp nghiên cứu mà các thông tin cần thu thập ở dạng định tính (không thể đo lường ở dạng số lượng).
Phương pháp nghiên cứu định lượng (quantitative research method) là nghiên cứu mà các thông tin cần thu thập ở dạng định lượng (được đo lường ở dạng số lượng). 9Các nghiên cứu ứng dụng trong kinh doanh
Nghiên cứu khám phá (exploratory research) là nghiên cứu nhằm tìm hiểu sơ bộ hoặc làm sáng tỏ bản chất thực của vấn đề.
Nghiên cứu mô tả (descriptive research) là nghiên cứu nhằm mô tả các hiện tượng, đo lường và phát hiện xu hướng.
Nghiên cứu nhân quả (causal research) là nghiên cứu nhằm hình thành mối quan hệ giữa các biến biến của thị trường và kiểm định bằng mô hình kinh tế lượng. Nghiên cứu khám phá và mô tả thường ở dạng nghiên cứu định tính, còn nghiên cứu nhân quả thường là nghiên cứu định lượng. 10 Quy trình thực hiện nghiên cứu khoa học Xác định vấn đề nghiên cứu Xác định mục tiêu nghiên cứu Thiết kế nghiên cứu Xác định phương pháp nghiên cứu Nguồn dữ liệu và phương pháp thu thập Thiết kế công cụ thu thập dữ liệu Xác định kế hoạch chọn mẫu Đánh giá giá trị thông tin Tổ chức thu thập dữ liệu Chuẩn bị dữ liệu và phân tích Báo cáo kết quả và đề xuất Không tiếp tục dự án nghiên cứu Lợi ích < Chi phí Lợi ích > Chi phí 11 1. Xác định vấn đề cần nghiên cứu
Bước đầu tiên và là bước rất quan trọng khi thực hiện một dự án nghiên cứu Marketing là xác định vấn đề cần nghiên cứu. Vấn đề nghiên cứu thường xuất phát từ thực tế kinh doanh của doanh nghiệp 12 2. Xác định mục tiêu nghiên cứu
Sau khi xác định được vấn đề nghiên cứu, dự án cần phải xác định đâu là mục tiêu mà cuộc nghiên cứu phải hướng đến. Để xác định được mục tiêu, dự án cần đưa ra các câu hỏi liên quan đến vấn đề, đặt các giả thuyết và chỉ rõ giới hạn của nghiên cứu. 13 3. Đánh giá giá trị thông tin
Trước khi bắt tay vào thiết kế nghiên cứu, dựa trên mục tiêu và giới hạn nghiên cứu, chúng ta cần phải đánh giá giá trị của thông tin dựa trên tầm quan trọng của nguồn thông tin đó với việc ra quyết định của nhà quản trị. So sánh lợi ích của nghiên cứu so với chi phí (thời gian, tài chính, nhân lực). 14 4.Thiết kế nghiên cứu 1. Xác định phương pháp nghiên cứu (chọn phương pháp nghiên cứu để có thể làm rõ mục tiêu nghiên cứu đã đề ra); 2. Xác định nguồn dữ liệu và phương pháp thu thập (xác định phương pháp thu thập dữ liệu thích hợp theo loại và nguồn gốc của dữ liệu); 3. Thiết kế công cụ thu thập dữ liệu (tùy theo phương pháp thu thập dữ liệu); 4. Xác định kế hoạch chọn mẫu (cỡ mẫu, phương pháp chọn mẫu phù hợp với phương pháp thu thập dữ liệu). 15 5.Tổ chức thu thập dữ liệu
Những thành viên nhóm nghiên cứu có thể thực hiện công việc thu thập dữ liệu theo kế hoạch đã xác định trong thiết kế nghiên cứu.
Tùy theo tính chất và đặc điểm của mỗi loại nghiên cứu mà quyết định lựa chọn phương tiện thu thập dữ liệu cho phù hợp. 16 6.Chuẩn bị, phân tích và diễn giải dữ liệu 1. Chuẩn bị dữ liệu, 2. Mã hóa dữ liệu, 3. Kiểm tra và hiệu chỉnh dữ liệu nếu cần thiết, 4. Nhập dữ liệu vào máy tính, 5. Xử lý và phân tích dữ liệu để đáp ứng mục tiêu nghiên cứu. 17 7.Viết và trình bày báo cáo
Sau khi phân tích dữ liệu, cần tiến hành viết báo cáo và trình bày các vấn đề đã được nghiên cứu.
Những kết luận được trình bày một cách cô đọng và logic trong báo cáo sẽ là cơ sở để xem xét và sử dụng trong quá trình ra quyết định. 18 Lập kế hoạch nghiên cứu
Đối với mỗi cuộc nghiên cứu được xem xét, có hai câu hỏi được đưa ra là: 1. Lợi ích hay lợi nhuận thu về có lớn hơn chi phí bỏ ra hay không? 2. Chi phí bao nhiêu là thích hợp.
Một dự án nghiên cứu marketing cần trình bày rõ vấn đề nghiên cứu, lý do và mục tiêu của việc nghiên cứu, các phương tiện và phương pháp thu thập dữ liệu cũng như đối tượng để thu thập dữ liệu, ngân sách và thời gian cần thiết để tiến hành cuộc nghiên cứu, cũng như các sự hỗ trợ khác... 19 Lập kế hoạch nghiên cứu
Sau khi đề án được đề xuất sẽ được xem xét phê chuẩn để thực hiện nghiên cứu. Tùy thuộc vào việc những người nghiên cứu là ở bên trong hay ngoài doanh nghiệp, mà các tiêu chuẩn cho việc phê chuẩn được yêu cầu ở mức độ khác nhau. 20
Q&A