Tài liệu hướng dẫn thực tập tốt nghiệp ngành tin học xây dựng

Trường Đại học Xây dựng Khoa Công nghệ Thông tin Tài liệu hướng dẫn Thực tập tốt nghiệp (ngành Tin học Xây dựng) (ver 0.3 – 11/2/2006) Bộ môn Tin học Xây dựng – ĐHXD Tài liệu hướng dẫn thực tập tốt nghiệp 2 CÁC NỘI DUNG TRÌNH BÀY CHƯƠNG I. Công cụ lập trình.........................................................................................8 I.1. Làm quen với giao diện Visual Basic.....................................................................8 I.2. Ngôn ngữ Visual Basic........................................................................................27 I.3. Kỹ năng gỡ rối chương trình (debug)...................................................................51 I.4. Sử dụng ActiveX trong Visual Basic....................................................................54 I.5. Kết nối cơ sở dữ liệu với ADO.............................................................................61 I.6. Các hàm API cơ bản............................................................................................68 CHƯƠNG II. Thiết kế phần mềm....................................................................................73 II.1. Khái quát về UML...............................................................................................73 II.2. Rational Rose.......................................................................................................77 II.3. Use case diagram.................................................................................................78 II.4. Biểu đồ tương tác (Interaction diagram)...............................................................81 II.5. Class diagram.......................................................................................................83 II.6. Biểu đồ thành phần (Component diagram)...........................................................87 II.7. Ví dụ áp dụng.......................................................................................................88 CHƯƠNG III. Đồ họa.................................................................................................106 III.1. Mục đích........................................................................................................106 III.2. Các chức năng chính của 1 hệ đồ họa.............................................................106 III.3. Sử dụng VDraw Component...........................................................................106 CHƯƠNG IV. Trợ giúp và đóng gói...........................................................................115 IV.1. Lập trợ giúp với RoboHelp.............................................................................115 IV.2. Đóng gói với InstallSheld...............................................................................115 IV.3. Tạo film demo với WinCam...........................................................................115 Tài liệu tham khảo............................................................................................................116 Bộ môn Tin học Xây dựng – ĐHXD Tài liệu hướng dẫn thực tập tốt nghiệp 3 MỤC LỤC CHƯƠNG I. Công cụ lập trình.........................................................................................8 I.1. Làm quen với giao diện Visual Basic.....................................................................8 I.1.1. Cài đặt............................................................................................................9 I.1.2. Giao diện (IDE)............................................................................................10 I.1.2.1. Menu Bar...............................................................................................11 I.1.2.2. Toolbars (Debug, Edit, form Editor, Standard)......................................11 I.1.2.3. Toolbox.................................................................................................12 I.1.2.4. Project Explorer.....................................................................................12 I.1.2.5. Properties window.................................................................................13 I.1.2.6. Form Layout..........................................................................................13 I.1.2.7. Form Designer.......................................................................................13 I.1.2.8. Immediate Window...............................................................................14 I.1.2.9. View Code button..................................................................................14 I.1.2.10. View form button...................................................................................14 I.1.3. Chương trình đầu tiên “Hello World”...........................................................14 I.1.3.1. Sắp đặt các vật dụng lên Form...............................................................15 I.1.3.2. Viết code...............................................................................................16 I.1.3.3. Chạy chương trình.................................................................................16 I.1.4. Form & Controls...........................................................................................17 I.1.4.1. Sắp đặt controls lên Form......................................................................17 I.1.4.2. Resize và di chuyển control...................................................................18 I.1.4.3. Alignment Grid......................................................................................18 I.1.4.4. Control Locking.....................................................................................19 I.1.5. Thuộc tính & Sự kiện....................................................................................20 I.1.5.1. Thuộc tính.............................................................................................20 I.1.5.2. Sự kiện..................................................................................................20 I.1.6. Các control thông dụng.................................................................................21 I.1.6.1. TextBox.................................................................................................21 I.1.6.2. CommandButton....................................................................................22 I.1.6.3. Label.....................................................................................................22 I.1.6.4. CheckBox..............................................................................................23 I.1.6.5. OptionButton.........................................................................................23 I.1.6.6. ComboBox............................................................................................24 I.1.7. Menu............................................................................................................25 I.2. Ngôn ngữ Visual Basic........................................................................................27 I.2.1. Kiểu, biến & biểu thức..................................................................................27 I.2.1.1. Biến.......................................................................................................27 I.2.1.2. Kiểu biến...............................................................................................27 Bộ môn Tin học Xây dựng – ĐHXD Tài liệu hướng dẫn thực tập tốt nghiệp 4 I.2.1.3. Toán tử ..................................................................................................31 I.2.1.4. Biểu thức...............................................................................................32 I.2.1.5. Phép gán................................................................................................32 I.2.1.6. Toán tử điều kiện...................................................................................32 I.2.1.7. Toán tử logic.........................................................................................33 I.2.2. Các cấu trúc điều khiển.................................................................................33 I.2.2.1. Cấu trúc If...Then... End If.....................................................................33 I.2.2.2. Cấu trúc If...Then... Else... End If..........................................................33 I.2.2.3. Select Case............................................................................................34 I.2.2.4. Vòng lặp Do While... Loop....................................................................34 I.2.2.5. Vòng lặp Do... Loop While....................................................................34 I.2.2.6. Vòng lặp For... Next..............................................................................35 I.2.2.7. Vòng lặp For Each... Next......................................................................35 I.2.3. Chương trình con..........................................................................................36 I.2.3.1. Sub........................................................................................................36 I.2.3.2. Function................................................................................................36 I.2.3.3. Tham biến & tham trị.............................................................................36 I.2.4. Form.............................................................................................................37 I.2.4.1. Các thuộc tính của Form........................................................................38 I.2.4.2. Các sự kiện của Form............................................................................38 I.2.4.3. MDI Form.............................................................................................39 I.2.5. Module.........................................................................................................40 I.2.6. Cách thức tổ chức dữ liệu trong VB project..................................................40 I.2.7. Class module................................................................................................40 I.2.7.1. Khái niệm Object & Class.....................................................................40 I.2.7.2. Lập trình OOP trong VB........................................................................41 I.2.7.3. Ví dụ - Xây dựng lớp clsBox.................................................................42 I.2.8. Làm việc với file...........................................................................................48 I.2.8.1. Mở file...................................................................................................48 I.2.8.2. Đọc file..................................................................................................49 I.2.8.3. Ghi file..................................................................................................49 I.2.8.4. Một số kỹ thuật sử dụng để đọc file text.................................................50 I.3. Kỹ năng gỡ rối chương trình (debug)...................................................................51 I.3.1. Sử dụng MsgBox..........................................................................................52 I.3.2. Sử dụng cửa sổ Watch..................................................................................52 I.3.3. Đặt điểm dừng & chạy từng dòng lệnh..........................................................54 I.4. Sử dụng ActiveX trong Visual Basic....................................................................54 I.4.1. Các ActiveX thông dụng...............................................................................54 I.4.1.1. CommonDialog.....................................................................................54 I.4.1.2. VSFlexGrid...........................................................................................55 Bộ môn Tin học Xây dựng – ĐHXD Tài liệu hướng dẫn thực tập tốt nghiệp 5 I.4.1.3. MenuXP................................................................................................57 I.4.1.4. MaXC....................................................................................................59 I.4.1.5. VDraw...................................................................................................60 I.4.2. Đăng ký & tìm hiểu ActiveX........................................................................60 I.4.2.1. Đăng ký ActiveX...................................................................................60 I.4.2.2. Tìm hiểu cách sử dụng ActiveX bằng VB..............................................60 I.5. Kết nối cơ sở dữ liệu với ADO.............................................................................61 I.5.1. Thiết lập Connection String..........................................................................62 I.5.2. Thiết lập RecordSource.................................................................................64 I.5.3. Bind control với ADO Data..........................................................................65 I.5.4. Làm việc với Database bằng code.................................................................66 I.6. Các hàm API cơ bản............................................................................................68 I.6.1. Khai báo API................................................................................................69 I.6.2. Các hàm API trên DC (Device Context)........................................................70 CHƯƠNG II. Thiết kế phần mềm....................................................................................73 II.1. Khái quát về UML...............................................................................................73 II.1.1. Giới thiệu UML............................................................................................73 II.1.2. Các khái niệm của UML...............................................................................73 II.1.2.1. Phần tử mô hình.....................................................................................73 II.1.2.2. Quan hệ .................................................................................................74 II.1.2.3. Biểu đồ ..................................................................................................74 II.1.3. Kiến trúc hệ thống........................................................................................75 II.1.3.1. Khung nhìn UC (Use case view)............................................................76 II.1.3.2. Khung nhìn thiết kế (Design view)........................................................76 II.1.3.3. Khung nhìn cài đặt (Implementation view)............................................76 II.1.3.4. Khung nhìn triển khai (Deployment view).............................................77 II.1.3.5. Khung nhìn tiến trình (Process view).....................................................77 II.2. Rational Rose.......................................................................................................77 II.2.1. Rational Rose là gì........................................................................................77 II.2.2. Giao diện của Rational Rose.........................................................................78 II.3. Use case diagram.................................................................................................78 II.3.1. Phân tích UC.................................................................................................78 II.3.1.1. UC là gì?...............................................................................................78 II.3.1.2. Tìm kiếm Actor.....................................................................................79 II.3.1.3. Tìm kiếm UC.........................................................................................79 II.3.2. UC Diagram..................................................................................................79 II.3.2.1. Tài liệu mô tả UC..................................................................................80 II.3.3. Tổng kết........................................................................................................80 II.4. Biểu đồ tương tác (Interaction diagram)...............................................................81 Bộ môn Tin học Xây dựng – ĐHXD Tài liệu hướng dẫn thực tập tốt nghiệp 6 II.4.1. Đối tượng là gì?............................................................................................81 II.4.2. Tìm đối tượng...............................................................................................81 II.4.3. Biểu đồ trình tự (Sequence Diagram)............................................................82 II.4.4. Biểu đồ cộng tác (Collaboration Diagram)....................................................82 II.5. Class diagram.......................................................................................................83 II.5.1. Class là gì?....................................................................................................83 II.5.2. Tìm kiếm class..............................................................................................83 II.5.3. Phân loại class (stereotype)...........................................................................84 II.5.4. Class Diagram...............................................................................................84 II.5.4.1. Quan hệ giữa các class (relationship).....................................................84 II.5.4.2. Tính nhiều (multiplicity) của quan hệ ....................................................86 II.5.5. Cập nhật sequence diagram...........................................................................87 II.6. Biểu đồ thành phần (Component diagram)...........................................................87 II.6.1. Tổng kết........................................................................................................87 II.7. Ví dụ áp dụng.......................................................................................................88 II.7.1. Mô tả bài toán...............................................................................................88 II.7.2. Biểu đồ UseCase...........................................................................................89 II.7.2.1. Tìm kiếm Actor.....................................................................................89 II.7.2.2. Tìm UseCase.........................................................................................89 II.7.2.3. Biểu đồ UseCase....................................................................................90 II.7.2.4. Mô tả UseCase.......................................................................................90 II.7.3. Biểu đồ tương tác..........................................................................................95 II.7.3.1. Tìm đối tượng........................................................................................95 II.7.3.2. Biểu đồ tuần tự (sequence diagram).......................................................96 II.7.4. Biểu đồ lớp.................................................................................................103 II.7.4.1. Tìm kiếm lớp.......................................................................................103 II.7.4.2. Biểu đồ lớp..........................................................................................104 II.7.5. Cập nhật biểu đồ tương tác.........................................................