Thiết kế ống hút thân thiện với môi trường kết hợp ốp lưng điện thoại

607 THIẾT KẾ ỐNG HÚT THÂN THIỆN VỚI MÔI TRƢỜNG KẾT HỢP ỐP LƢNG ĐIỆN THOẠI Tô Diệu Linh, Lâm Kim Cƣơng, Lƣơng Quang Tiến, Đoàn Trần Kiều Trang, Hồ Ngọc Linh GVHD: Đoàn Thị Bằng Viện Công nghệ Việt  Nhật, trường Đại học Công nghệ TP. Hồ Chí Minh (HUTECH) TÓM TẮT Bài báo nghiên cứu, khảo sát, tìm kiếm thông tin về thực trạng các quán nước tại Quận Thủ Đức thành phố Hồ Chí Minh đang lạm dụng sử dụng quá nhiều ống hút nhựa. Dựa trên quy trình môn học Project Design gồm phát hiện vấn đề, chứng minh thực trạng vấn đề, khảo sát nhu cầu giải quyết vấn đề, khảo sát các giải pháp hiện có, phân tích cấu trúc nguyên nhân vấn đề, lựa chọn nguyên nhân cụ thể và đưa ra giải pháp cá nhân, giải pháp nhóm. Do trên địa bàn quận Thủ Đức có rất đông sinh viên nên đối tượng chính mà nhóm nghiên cứu hướng tới làm sao thay đổi được thói quen sử dụng ống hút nhựa của các bạn sinh viên, để góp phần giảm thiểu rác thải nhựa trong sinh hoạt nói chung và rác thải từ ống hút nhựa nói riêng. Từ khóa: Giảm rác thải nhựa, ống hút nhựa. 1. PHÁT HIỆN VẤN ĐỀ Hiện nay, thực trạng ô nhiễm môi trường đang tăng lên đến mức báo động, nhất là rác thải nhựa và đặc biệt là ống hút nhựa. Thế nhưng, việc sử dụng ống hút nhựa của người dân, đặc biệt là đối với học sinh, sinh viên như là trở thành một thói quen khó bỏ. Quận Thủ Đức là một trong những quận có dân số đông thứ 3 ở TPHCM, đặc biệt là ở đây quy tụ hơn 10 trường đại học, cao đẳng lớn nhỏ. Vì thế các quán nước, các quán trà sữa được mở ra rất nhiều ở gần các trường nhằm phục vụ cho nhu cầu của học sinh, sinh viên. Vậy nên mỗi ngày, số lượng ống hút thải ra là rất lớn. Và điều này thực sự đang đe dọa nghiêm trọng đến môi trường. Nhóm đã lựa chọn đề tài nghiên cứu “Ống hút nhựa sử dụng tràn lan tại các quán nước ở Q. Thủ Đức” để đi tìm giải pháp cho chính các bạn sinh viên nhằm giảm thói quen sử dụng ống hút nhựa. 2. HIỆN TRẠNG VÀ NHU CẦU GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ Nhóm đã tiến hành khảo sát bằng phương pháp phỏng vấn trực tiếp hơn 50 bạn sinh viên trên địa bàn quận Thủ Đức. Kết quả khảo sát trong biểu đồ 1 cho thấy có 80% các bạn sinh viên đều sử dụng ống hút nhựa khi uống nước ở các quán nước quận Thủ Đức. Biểu đồ 2 thể hiện hơn 60,8% số sinh viên ý thức được việc sử dụng ống hút nhựa gây ô nhiễm môi trường. Và ở biểu đồ 3 chỉ ra rằng có tới 92,2% các bạn sinh viên được hỏi đều mong muốn giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường từ ống hút nhựa bằng cách thay thế bằng những sản phẩm khác thân thiện với môi trường và dễ phân huỷ hơn ống hút nhựa. 608 Biểu đồ 1: Tỷ lệ % các bạn sinh viên Thủ Đức sử dụng ống hút nhựa trong các quán nước Biểu đồ 2: Tỷ lệ % các bạn sinh viên Thủ Đức nhận thức được việc gây ô nhiễm môi trường của ống hút nhựa Biểu đồ 3: Tỷ lệ % các bạn sinh viên Thủ Đức mong muốn giải quyết vấn đề 3. KHẢO SÁT CÁC GIẢI PHÁP HIỆN CÓ Hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại ống hút với nhiều chất liệu, mẫu mã khác nhau. Để bảo vệ môi trường, con người đã sản xuất ra hàng loạt ống hút với chất liệu khác nhau để đáp ứng nhu cầu thị trường và đồng thời cũng vừa bảo vệ môi trường. Từ đó đã cho ra đời ống hút inox (Hình 1.a) và ống hút thủy tinh (hình 1.b), là những chất liệu tiên phong hàng đầu trong việc thay thế ống hút nhựa. Đặc biệt ống hút thủy tinh hiện nay có rất nhiều mẫu mã màu sắc cho khách hàng lựa chọn với ưu điểm là siêu bền, an toàn cho sức khỏe, không phải tái chế như ống hút nhựa và có thể tìm mua ở bất cứ nơi đâu. Thế nhưng bên cạnh ưu điểm cũng có những nhược điểm như: Phải vệ sinh sau khi sử dụng, chi phí cao hơn gấp nhiều lần ống hút nhưạ, và phải luôn mang theo bên mình gây bất tiện. 80% 13% 7% Bạn có hay sử dụng ống hút nhựa không ? Thường xuyên Thỉnh thoảng Không bao giờ 609 (a) (b) Hình 1: Ống hút inox (a), Ống hút thuỷ tinh (b) Ống hút gạo (hình 2.a) được làm từ bột gạo và có thể ăn được ngay sau khi sử dụng xong. Vì được sản xuất từ những nguyên liệu tự nhiên (không chất bảo quản) nên có thể đảm bảo sức khỏe cho con người và chỉ có thể sử dụng trong thời gian ngắn. Nếu bạn không thích ăn ống hút này, thì nó sẽ tự phân hủy trong vòng 3 tháng. Nhưng vẫn chưa được sử dụng rộng rãi vì giá thành khá cao, nếu người bán sử dụng ống hút này thì sẽ phải tăng giá bán, sẽ gây giảm sút số lượng khách hang. Ống hút cỏ bàng (hình 2.b) được làm từ cỏ bàng, một loại cỏ khá phổ biến, được trồng trên các cánh đồng ở Long An. Dễ dàng thu hoạch và sản xuất. Nhưng ống hút cỏ vẫn thoang thoảng mùi cỏ, vì thế có thể sẽ gây khó chịu cho một số người không thích mùi này. Còn xa lạ đối với người dân. (a) (b) Hình 2: (a) Ống hút gạo; (b) ống hút cỏ bang 4. PHÂN TÍCH CẤU TRÚC NGUYÊN NHÂN CỦA VẤN ĐỀ Sau khi khảo sát các giải pháp hiện có nhóm tiến hành dùng kỹ thuật Brainwring để mỗi thành viên đưa ra các ý tưởng về nguyên nhân của vấn đề đề tài nhóm. Sau đó nhóm sử dụng phương pháp KJ để nhóm các nguyên nhân tương tự nhau vào một nhóm và đưa vào biểu đồ xương cá Fishbone hình 3. 610 Hình 3: Sơ đồ Fishbone phân tích cấu trúc nguyên nhân của vấn đề Từ biểu đồ xương cá cho chúng ta thấy có năm nhóm nguyên nhân chính dẫn đề vấn đề các quán nước ở quận Thủ Đức vẫn sử dụng ống hút nhựa tràn lan: thứ nhất do đặc điểm rẻ, bền, nhẹ, tiện lợi của ống hút nhựa. Thứ hai do chính quyền chưa có các biện pháp hiệu quả và chưa đánh thuế cao khi mua bán, trao đổi các sản phẩm ống hút nhựa. Thứ ba là do chi phí sản xuất rẻ, nguyên liệu dễ tìm và có thể dễ dàng sản xuất hang loạt. Thứ tư là do ý thức của người sử dụng một lần rồi vứt bỏ, đồng thời người dân chưa nhận biết rõ rang tác hại và hậu quả của ống hút nhựa nên sử dụng ống hút nhựa trở thành thói quen khó bỏ. Cuối cùng là do công tác tuyên truyền chưa được tốt hay chưa tìm được giải pháp thay thế phù hợp. Trong rất nhiều nguyên nhân trên mà với thời gian ngắn trong một học kỳ hai tháng rưỡi nhóm không thể giải quyết tất cả các nguyên nhân cùng một lúc. Do đó nhóm lựa chọn nguyên nhân do công tác tuyên truyền chưa hiệu quả để đi tìm giải pháp. Bởi vì khi giải quyết nguyên nhân này có thể tác động được đến nhiều người đặc biệt là các bạn sinh viên nói chung và sinh viên trên địa bàn quận Thủ Đực nói riêng, giúp thay đổi thói quen sử dụng ống hút nhựa, giảm thiểu rác thải nhựa ra môi trường. 5. ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP Với nguyên nhân do công tác tuyên truyền chưa được tốt mỗi thành viên đã suy nghĩ và đưa ra một số giải pháp khác nhau như sau đây: 5.1. Túi vải đựng dụng cụ ăn uống cá nhân: Túi được thiết kế như hình 4 có các ngăn đựng thìa, muỗng gỗ, bàn chải đánh răng bằng gỗ và sơ dừa, ống hút thuỷ tinh, khăn ăn bằng vải. Túi dễ dàng gập vào và mở ra nhờ hai dây buộc phía ngoài. Trên bề mặt của túi có các hình ảnh tuyên truyền làm giảm rác thải nhựa. Điểm mạnh của giải pháp: sử dụng các dụng cụ bằng các vật liệu thân thiện với môi trường mang lại cảm giác vệ sinh được đảm bảo, hạn chế tối đa vật liệu nhựa thải ra khi sinh hoạt cá nhân, dễ dàng vệ sinh (vật liệu bằng gỗ), gọn nhẹ khi được cột chặt. Điểm yếu của giải pháp: Bất tiện khi mang theo, mọi người chưa chủ động, chưa được biết đến rộng rãi 611 Hình 4: Túi vải đựng dụng cụ ăn uống cá nhân 5.2 Phiên bản cải thiện của ống hút giấy truyền thống Ống hút giấy cải tiến được thiết kế để như trong hình 4 có thể khắc phục được 1 số nhược điểm của ống hút giấy cũ như: Thay thế đường kính ống hút từ 6mm bằng 12mm. Có thể sử dụng luôn cho đồ uống có dùng Topping. Bên trong uống hút được làm từ giấy Kraft, có thể chịu nhiệt tốt, chống thấm nước, sử dụng được nhiều giờ. Bên ngoài thì dùng giấy thủ công (3 lớp), giấy thủ công có đặc tính dễ phân hủy và chống rã tốt hơn giấy Kraft nên sử dụng cho phần bên ngoài. Có thể chống tan rã được trong 2 giờ. Không chỉ đơn thuần là ống hút giấy màu trắng. Chúng ta có thể in màu lên ống hút bằng màu từ bột đậu nành. Vừa đa dạng mẫu mã thu hút người sử dụng, vừa thân thiện với môi trường. Cải thiện chiều dài của ống hút để phù hợp với các loại ly, cốc Có thể sử dụng 1 lần rồi bỏ nhưng thời gian phân huỷ nhanh không gây ô nhiễm môi trường. Nhược điểm của giải pháp là giá thành cao gấp đôi ống hút truyền thống, khó tìm được nguồn nguyên liệu uy tín, nhà sản xuất vẫn chưa chịu thay đổi, chỉ chịu được trong nước trong khoảng 2h. Hình 5: Ống hút giấy cải tiến 5.3 Ốp lƣng điện thoại đa năng (Multifunctional phone case) Giải pháp ống hút inox với kích thước có thể thay đổi được gắn trong ốp lưng điện thoại đa năng được chọn lựa làm giải pháp của nhóm do giải pháp hướng trực tiếp tới đối tượng khách hàng là sinh viên, có dễ dàng mang đi khắp nơi và phù hợp với thói quen dử dụng smart phone của các bạn sinh viên. Thiết kế chi tiết của giải pháp được thể hiện ỏ hình 6. Phần ống hút inox có thể co dãn nhờ vào thiết kế các khớp lồng vào nhau, đường kính ống hút 5cm, chiều dài ống hút lớn nhất là 20cm và ngắn nhất là 5cm bằng 1/3 chiều dài ốp lưng điện thoại. Ống hút được gắn vào ống lưng điện thoại và có thể tháo lắp dễ dàng 612 nhờ một bộ phận ngàm kéo. Trên khe đặt ống hút có khẩu hiệu tuyên truyền “Less plastic straw, less pollution” và các hình ảnh tuyên truyền về môi trường được in trực tiếp trên ốp lưng điện thoại. Hình 6: Thiết kế ốp lưng điện thoại kèm ống hút inox Ưu điểm của giải pháp là tuyên truyền được về việc giảm thiểu rác thải nhựa, thiết kế đơn giản hai trong một tiện lợi cho các bạn sinh viên mang theo bên mình hàng ngày. Có thể tạo nên một xu hướng nói không với ống hút nhựa cho các bạn sinh viên Quận Thủ Đức nói riêng và sinh viên nói chung. Tuy nhiên nhược điểm của giải pháp là chi phí đắt hơn so với các loại ốp điện thoại khác ngoài thị trường, chỉ phù hợp với các loại điện thoại có chiều dài từ 14 cm trở lên, làm cho khối lượng của ốp lưng tăng lên (gây cảm giác nặng nề khi cầm), không thể sử dụng với những đồ uống có topping, bất tiện khi vệ sinh ống hút sau mỗi lần sử dụng. 6. KẾT LUẬN Bài báo đã cho thấy quy trình thực hiện một dự án nhỏ của sinh viên trong một học kỳ khoảng hai tháng rưỡi từ phát hiện vấn đề khảo sát chứng minh thực trạng vấn đề, khảo sát nhu cầu của khách hang, khảo sát các giải pháp hiện có, phân tích nguyên nhân vấn đề cho tới đưa ra các giải pháp thiết kế cá nhân và nhóm. Kết quả nâng cao được kỹ năng tư duy sáng tạo, khả năng làm việc độc lập và làm việc nhóm cho sinh viên. Do hạn chế về thời gian nên các giải pháp đưa ra còn khá đơn giản chưa kiểm chứng được tính khả thi trong thực tế. Trong tương lai nhóm sẽ tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện giải pháp để hướng tới thị trường thực sự nhằm mục tiêu vì một thế giới xanh không còn rác thải nhựa. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] https://mina24h.com/ong-hut-bang-go-duoc-dua-vao-su-dung-tai-khach-san-o-tokyo-de-bao-ve-moi- truong/ [2] https://shopee.vn/%E1%BB%90ng-h%C3%BAt-c%E1%BB%8F-l%C3%BAa-m%C3%AC- kh%C3%B4-(Combo-100-%E1%BB%91ng)-i.32578219.1914391946 [3] https://www.thesaigontimes.vn/275123/den-thoi-cua-ong-hut-lam-tu-giay-va-thuy-tinh.html [4] truong-dung-co-thich-bang-ong-hut-nhua-20180512153442174.chn [5] RvyMWhiy.html