Chương I. Một số vấn đề lí luận cơ bản về đấu thầu và cạnh tranh trong đấu thầu
Chương II. Thực trạng đấu thầu xây lắp ở công ty xây dựng công trình giao thông
Chương III. Một số giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao sức cạnh tranh trong đấu thầu ở công ty XDCTGT 873
63 trang |
Chia sẻ: lazy | Lượt xem: 1726 | Lượt tải: 3
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Thực trạng và giải pháp nhằm nâng cao sức cạnh tranh trong đấu thầu ở công ty xây dựng công trình giao thông 873, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Lời mở đầu
Trưởng thành và phát triển ngay từ những ngày đầu khó khăn gian khổ của đất nước , công ty xây dựng công trình giao thông 873 mà tiền thân là Đoàn khảo sát thiết kế trực thuộc ban xây dựng số 64 đã sớm định hướng cho mình hướng đi đúng đắn trong công cuộc chuyển biến của cả đất nước khi bước vào nền kinh tế thị trường . Là một trong nhiều những công ty khác trực thuộc sự quản lý của Tổng công ty xây dựng công trình giao thông 8 , công ty không những đã tự khẳng định được sự tồn tại và phát triển của mình trong cơ chế thị trường mà đã và đang có những bước đi vững chác trên mọi mặt của hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty. Tuy nhiên , trong quá trình phát triển , bên cạnh những thuận lợi trong môi trường kinh doanh như : nguồn lao động dồi dào , giá cả sức lao động rẻ ,cán bộ công nhân viên có thế mạnh về chuyên môn , về cơ sở vật chất được chính phủ quan tâm giúp đỡ về nhiều mặt , được sự quan tâm kịp thời của tổng công ty và các cấp lãnh đạo….thì ngành xây dựng vẫn còn gặp nhiều khó khăn do cơ sở hạ tầng thấp kém, trang thiết bị kĩ thuật phục vụ thi công xây dựng lạc hậu , lỗi thời , và đặc biệt hơn cả là sự cạnh tranh gay gắt diễn ra trong nội bộ ngành , mà bắt đầu cạnh tranh gay gắt ngay từ khi mới bắt đấu đấu thầu , kí hợp đồng. Chính vì nhận thấy tình hình nổi cộm hiện nay trong ngành xây dựng như vậy nên em đã đi sau tìm hiểu về thực trạng đấu thầu nơi công ty mình thực tập nhằm tìm ra cách thức đẩy mạnh hơn nữa năng lực cạnh tranh tronh đấu thầu cả công ty XDCTGT873 . Đó chính là lí do giúp em quyết tâm nghiên cưua đề tài này , đề tài “Thực trạng và giải pháp nhằm nâng cao sức cạnh tranh trong đấu thầu ở công ty xây dựng công trình giao thông 873” .Với khoảng thời gian thực tập tại công ty xây dựng công trình giao thông 873, được sự hướng dẫn của cô giáo Nguyễn Thị Thu Hà và sự giúp đỡ tận tình của các cô chú , anh chị ở công ty xây dụng công trình giao thông 873, em đã hoàn thành chuyên đề thực tập này . Trong quá trình tìm hiểu và hoàn thiện chuyên đề , không tránh khỏi có những thiếu sót và suy nghĩ chưa thấu đáo, em kính mong nhận được sự đánh giá và góp ý của cô giáo và các cô chú, anh chị để chuyên đề của em được hoàn chỉnh hơn.
Em xin chân thành cảm ơn cô!
Hà Nội ngày 10 tháng 4 năm 2005
Chương i
MộT Số VấN Đề Lí LUậN CƠ BảN Về ĐấU THầU Và CạNH TRANH TRONG ĐấU THầU
I/ Khỏi quỏt chung về đấu thầu
Khỏi niệm và đặc điểm của đấu thầu
Thuật ngữ đấu thầu đó trở nờn quen thuộc ở Việt Nam trong hơn chục năm gần đây mặc dự nú đó được xuất hiện từ lõu trờn thế giới bởi thuật ngữ này gắn liền với một hoạt động chỉ xuất hiện trong nền kinh tế thị trường .Đấu thầu là quỏ trỡnh thực hiện một hoạt động mua bỏn đặc biệt mà người mua yờu cầu một hoặc nhiều người bỏn cung cấp những bản chào hàng cho một dịch vụ , cụng trỡnh hoặc một hàng hoỏ cần mua nào đó và trờn cơ sở những bản chào hàng , người mua sẽ lựa chọn cho mỡnh một hoặc một vài người bỏn tốt nhất .
Đấu thầu giỳp cho người mua mua được hàng hoỏ , cụng trỡnh hay dịch vụ mỡnh cần một cỏch tụt nhất hay núi một cỏch khỏc là sử dụng đồng tiền của mỡnh một cỏch hiệu quả nhất.
Theo từ diển Tiếng Việt (do Viện ngụn ngữ khoa học biờn soạn , xuất bản năm 1998) đấu thầu được giải thớch là “ đọ cụng khai ,, ai nhận làm nhận bỏn với điều kiện tốt nhất thỡ được giao cho làm hoặc được bỏn hàng. Theo quy chế đấu thầu của Việt Nam ban hành theo nghị định số 88/ 1999/NĐ- CP ngày 01/09/1999 , thỡ đấu thầu là quỏ trỡnh lựa chọn nhà thầu đáp ứng yờu cầu của bờn mời thầu. Trờn cơ sở những khỏi niệm đó về đấu thầu mà chỳng ta cú thể thấy những đặc điểm cơ bản của đấu thầu như sau:
Thứ nhất đấu thầu với bản chất là một hoạt động mua bỏn . Tuy nhiờn đây là một hoạt động mua bỏn đặc biệt , vỡ khi đó người mua (hay cũn gọi là bờn mời thầu ) cú quyền lựa chọn cho mỡnh người bỏn (hay cũn được gọi là nhà thầu ) tốt nhất một cỏch cụng khai và theo một quy trỡnh nhất định .
Thứ hai , đấu thầu mang tớnh cạnh tranh gay gắt , do vậy mà hoạt động này chỉ cú trong nền kinh tế thị trường khi xó hội đó phỏt triển đến một mức tương đối ổn định . Lỳc nầy người ta phải cạnh tranh với nhau để giành khỏch hàng . tức là những người mua , cũn khỏch hàng được tuỳ ý lựa chọn người bỏn phự hợp với yờu cầu và chủng laọi hàng hoỏ mà mỡnh cần mua.
Nguyờn tắc và phương thức đấu thầu
Nguyờn tắc đấu thầu
Trong đấu thầu , cú một số nguyờn tắc mà cả bờn mời thầu lẫn nhà thầu đều phải tỡm hiểu và tuõn thủ một cỏch nghiờm tỳc khi tham gia dự thầu , đó là những nguyờn tắc : hiệu quả , cạnh tranh , cụng bằng và minh bạch .
Hiệu quả :được tớnh cả trờn hai phương diện : hiệu quả về mặt thời gian và hiệu quả cả về mặt tài chớnh .Về thời gian , sẽ được đặt lờn hàng đầu khi yờu cầu về tiến độ là cấp bỏch . Cũn nếu thời gian khụng yờu cầu phải cấp bỏch thỡ quy trỡnh đấu thầu phải được thực hiện từng bước theo đúng kế hoạch để lựa chọn nhà thầu đạt hiệu quả về mặt tài chớnh .
Cạnh tranh :là nguyờn tắc nổi bật trong đấu thầu . Nú đũi hỏi bờn mời thầu phải tạo điều kiện cho cỏc nhà thầu được tham gia một cỏch tối đa.
Cụng bằng : khi tham gia dự thầu cỏc nhà thầu đều phải được đối xử như nhau ( thụng tin đều được cung cấp như nhau ).Tuy nhiờn , nguờn tắc này chỉ là tương đối , vỡ cú một số nhà thầu vẫn được ưu tiờn và điều này được ghi cụ thể trong hồ sơ mời thầu .
Minh bạch : Khụng được phộp cú bất kỡ sự khuất tất nào đó làm nảy sinh nghi ngờ của bờn mời thầu đối với nhà thầu và cú điều gỡ đó khiến cỏc nhà thầu nghi ngờ lẫn nhau.
2.2.Phương thức đấu thầu
Dựa vào cỏch thức nộp hồ sơ dự thầu mà bờn mời thầu yờu cầu , người ta chia phương thức đấu thầu thành 3 loại cơ bản :
Một tỳi hồ sơ , một giai đoạn
Hai tỳi hồ sơ một giai đoạn
Hai giai đoạn , một tỳi hồ sơ
2.2.1.Một tỳi hồ sơ , một giai đoạn
Khi đưa ra yờu cầu thực hiện theo phương thức một tỳi hồ sơ , một giai đoạn tức là nhà thầu phải bỏ cả hai đề xuất : đề xuất kĩ thuật và đề xuaats tài chớnh vào chung một tỳi hồ sơ và tỳi đó được niờm phong . Bờn mời thầu được búc và chấm thầu riờng cho tưnừg đề xuất .
Phương thức này thường được sử dụng với đầu thầu xõy lắp và mua sắm hàng hoỏ. Khi đó cỏc bờn tham dự thầu đều biết rừ về giỏ của nhau.
2.2.2.Hai tỳi hồ sơ , một giai đoạn
Lỳc này hai đề xuất kĩ thuật và tài chớnh được bỏ vào cựng hai tỳi hồ sơ và hai tỳi đều được niờm phong . Tuỳ theo từng trường hợp cụ thể mà bờn mời thầu yờu cầu hoặc phải nộp hai tỳi cung một lỳc , hoặc tỳi tài chớnh nộp sau.
Trong quỏ trỡnh đánh giỏ , nếu những nhà thầu khụng đạt tiờu chuẩn kĩ thuật thỡ hồ sơ tài chớnh được trả lại cũn nguyờn niờm phong . Hiện tại ở Việt Nam phương thức này chỉ cho phếp ỏp dụng với đầu thầu tuyển chọn tư vấn cũn đấu thầu xõy lắp và mua sắm hàng hỏo thỡ khụng được ỏp dụng.
2.2.3.Hai giai đoạn , một tỳi hồ sơ
Là phương thức mà bờn mời thầu yờu cầu cỏc nhà thầu nộp đề xuất kĩ thuật hoặc cú thể cả đề xuất tài chớnh và sẽ loại bỏ luụn nhưnữg nhà thầu cú đề xuất kĩ thuật khụng khả thi .Kết thỳc giai đoạn 1 lựa chọn những nhà thầu cú đề xuất kĩ thuật hoàn thiện và tiếp tục chuyển sang giai đoạn 2 bằng cỏch yờu cầu cỏc nhà thầu vượt qua giai đoạn 1 nộp đề xuất tài chớnh cú kềm theo dự ỏn cụ thể .
Phương thức này thường được ỏp dụng với cụng việc cú nhiều phương ỏn thực hiện mà bờn mời thầu chưa biết lựa chọn phương ỏn nào . Và thường đó là những cụng trỡnh xõy dựng mà hai bờn kớ kết với nhau theo loại hợp đồng “chỡa khoỏ trao tay” – là loại hợp đồng mà nhà thầu phải thực hiện tất cả cỏc cụng việc từ : lập dự ỏn , lắp đặt , thi cụng xõy lắp , vận hành chạy thử ..vv.Sau đó mới bàn giao cho bờn mời thầu.
3. Cỏc loại hỡnh đấu thầu
Dựa vào đặc điểm hay bản chất của đấu thầu (là hoạt động mua bỏn ) cú thể chia đấu thầu làm bốn loại hỡnh :
Đấu thầu tuyển chọn tư vấn : trong lĩnh vực đầu tư , tư vấn được hiểu là việc cung cấp những kinh nghiệm , chuyờn mụn cần thiết cho chủ đầu tư trong quỏ trỡnh xem xột , kiểm tra và ra quyết định ở tất cả cỏc giai đoạn của một dự ỏn đầu tư. Như vậy đấu thầu tuyển chọn tư vấn là quỏ trỡnh lựa chọn nhà thầu tư vấn cung cấp kinh nghiệm , kiến thức và chuyờn mụn cho bờn mời thầu một cỏch tốt nhất hay núi một cỏch khỏc là lựa chọn nhà thầu tư vấn cú chất lượng dịch vụ tốt và giỏ cả hợp lớ.
Đấu thầu xõy lắp : là quỏ trỡnh lựa chọn nhà thầu để thực hiện cỏc cụng trỡnh trong lĩnh vực xõy lắp như xõy dựng cụng trỡnh , hạng mục cụng trỡnh và lắp đặt thiết bị cho cỏc cụng trỡnh , hạng mục cụng trỡnh . Chỳng ta se xem xột cụ thẻ hơn về đấu thầu xõy lắp ở phõn sau đây .
Đấu thầu mua sắm hàng hoỏ và cỏc dịch vụ khỏc : Đây chớnh là quỏ trỡnh lựa chọn nhà thầu cung cấp hàng hoỏ , dịch vụ đạt yờu cầu về chất lượng và cú giỏ cả hợp lớ nhất .
Đấu thầu lựa chọn đối tỏc thực hiện dự ỏn: Khi chủ đầu tư cú ý tưởng về một dự ỏn dầu tư nhưng do một hạn chế nào đó(cú thể là hạn chế về tài chớnh hoặc kĩ thuật )mà khụng thể tiến hành chuẩn bị đầu tư , thực hiện đầu tư và cú thể là cả vận hành kết quả đầu tư thỡ chủ đầu tư cú thể tổ chức đấu thầu để chọn một đối tỏc thực hiện ý tưởng của mỡnh và sau đó cú thể bàn giao dự ỏn vào một thời điểm thoả thuận giữa hai bờn . Đói với loại hỡnh này , đối tượng mà bờn mời thầu muốn mua là toàn bộ một dự ỏn chứ khụng phải một phần cụng việc cụ thể nào.
Do giới hạn của đề tài nờn dưới đây chỳng ta chỉ đi cụ thể vào đấu thầu xõy lắp – loại hỡnh đấu thầu cơ bản của cỏc cụng ty xõy dựng .
3.1.Đặc điểm của đấu thầu xõy lắp
Đấu thầu xõy lắp là quỏ trỡnh lựa chọn nhà thầu để thực hiện cỏc cụng việc trong lĩnh vực xõy lắp như xõy dựng cụng trỡnh ,hạng mục cụng trỡnh và lắp đặt thiết bị cho cỏc hạng mục cụng trỡnh.Chớnh vỡ cú nộI dung như vậy mà đấu thầu xõy lắp thường mang những đặc điểm cơ bản như sau:
Chủ yếu có ở giai đoạn thực hiện dự án khi mà những ý tưởng đầu tư được thể hiện trong báo cáo nghiên cứu khả thi sẽ trở thành hiện thực.Tuy nhiên khi sang đến giai đoạn vận hành kết quả đầu tư nếu chủ đầu tư có nhu cầu sửa chữa nâng cấp thì đấu thầu xây lăps vẫn xuất hiện.
Nhà thầu xây dung luôn phải làm việc tại một địa điểm cố định có ghi trong hồ sơ mời thầu
Nhà thầu tư vấn có thể là một cá nhân song nhà thầu xây dung phải là một tổ chức có tư cách pháp nhân
Việc xem xét đánh giá năng lực của nhà thầu xây dung dựa trên hai nội dung chính , đó là: về tài chính và kĩ thuật . Và năng lực tài chính bao giờ cũng được quan tâm trước tiên là do bởi đặc điểm quan trọng nhất của đấu thầu xây lắp là nhà thầu phải thực hiện trước một phần công việc bằng vốn của mình, chính vì thế mà những đảm bảo về tài chính là rất quan trọng.
3.2. Trình tự tổ chức đấu thầu xây lắp
Đấu thầu sẽ được tiến hành theo một trình tự tổng quát như sau:
Phân chia gói thầu (Sơ tuyển (hồ sơ mời thầu(Mở thầu(Xét thầu (Trao thầu
Theo nghị định 88CP và nghị định 14CP đấu thầu ở nước ta bao gồm các giai đoạn:
Chuẩn bị đấu thầu(Tổ chức đấu thầu(Xét thầu(Thẩm định và phê duyệt kết quả đấu thầu(Công bố trúng thầu(Hoàn thiện hơpự đồng và kí hơpự đồng
Mỗi giai đoạn này lại bao gồm nhiều bước thể hiện ở sơ đồ sau:
Chuẩn bị đấu thầu
Sơ tuyển
Thông báo mời thầu
Lập hồ sơ mời thầu
Tổ chức đấu thầu
Phát hành hồ sơ mời thầu
Lập tổ chuyên gia xét thầu
Xây dung tiêu chuẩn đánh giá
Xét thầu
Đánh giá sơ bộ
Đánh giá chi tiết
Báo cáo kết quả đánh giá
Thẩm định và phê duyệt kết quả đấu thầu
Tính pháp lí
Quy trình
Kết quả đấu thầu
Công bố kết quả đấu thầu
Tên nhà thầu
Gía trúng thầu
Loại hợp đồng
Hoàn thiện hợp đồng
Chi tiết hoá
Các xem xét khác
Ký hợp đồng
3.3. Hồ sơ dự thầu xây lắp
Thường thì một bộ hồ sơ dự thầu xây lắp se bao gồm các nôi dung kèm theo như sau( theo yêu cầu của chủ đầu tư):
Đơn dự thầu
Bản phụ lục hợp đồng
Bảo lãnh dự thầu
Danh sách thầu phụ
Dữ liệu liên danh
Đăng kí kinh doanh
Tài liệu giới thiệu năng lực nhà thầu
+thông tin chung
+số liệu tài chính
+hồ sơ kinh nghiệm kèm theo các bản sao hợp đồng
+bản kê thiết bị thi công , thí nghiệm kiểm tra
+bố trí nhân lực
+bộ máy chỉ huy điều hành công trường
+sơ đồ tổ chức hiện trường
Biện pháp thi công chỉ đạo tổng thể và các hạng mục
Biện pháp an toàn giao thông , an toàn lao động và vệ sinh môi trường
Tiến độ thi công
Gía dự toán thầu
Biểu dự kiến giá trị thanh toán hợp đồng
Mẫu bảo lãnh thực hiện hợp đồng
Mẫu hợp đồng kinh tế
3.4. Tiêu chuẩn đánh giá và đánh giá hồ sơ dự thầu xây lắp
Chỉ có một phương pháp duy nhất được áp dụng để đánh giá và lựa chọn nhà thầu xây lắp, đó là: phương pháp giá đánh giá.Đồng thời việc đánh giá hồ sơ dự thầu xây lắp cũng được tiến hành trên hai bước cơ bản như sau:
3.4.1. Đánh giá sơ bộ hồ sơ dự thầu
Bên mời thầu sẽ xem xét tính hợp lệ và sự đáp ứng cơ bản của từng hồ sơ dự thầu đối với các quy định trong hồ sơ mời thầu nhằm xác định các hồ sơ dự thầu đủ tư cách để xem xét tiếp .
Các hồ sơ dự thầu được coi là đáp ứng cơ bản yêu cầu của hồ sơ mời thầu khi thoả mãn yêu cầu , điều kiện và đặc điểm kỹ thuật của hồ sơ mời thầu , không có những sai lệch hoặc hạn chế về tài liệu làm ảnh hưởng lớn tới quy mô, chất lượng hoặc việc thực hiện gói thầu , không hạn chế quyền hạn của bên mời thầu hoặc nghĩa vụ của nhà thầu .
Các nôi dung chính sau đây thường được xem xét , kiểm tra :
Giấy đăng kí kinh doanh
Số lượng bản chính , bản sao chụp hồ sơ dự thầu theo yêu cầu của hồ sơ mời thầu
Đơn dự thầu được điền đầy đủ và có chữ kí hợp lệ của người được uỷ quyền kèm theo giấy uỷ quyền
Sự hợp lệ của bảo lãnh dự thầu
Biểu giấ chào , biểu giá phân tích một số đơn giá chính( nếu có)
Năng lực và kinh nghiệm của nhà thầu
Các phụ lục , tài liệu kèm theo khác theo yêu cầu hồ sơ mời thầu
Các yêu cầu khác (nếu có)
3.4.2. Đánh giá chi tiết hồ sơ dự thầu
Sau khi đánh giá sơ bộ hồ sơ dự thầu của các nhà thầu không bị loại sẽ được bên mời thầu tiến hành đánh giá chi tiết theo hai bước:
Bước 1 : đánh giá về mặt kĩ thuật để chọn danh sách ngắn
Dựa trên tiêu chuẩn đánh giá được duyệt , bên mời thầu tiến hánh đánh giá hồ sơ dự thầu về mặt kĩ thuật trên cơ sở chấm điểm.
Các hồ sơ đạt yêu cầu theo số điểm từ tối thiểu trở lên như quy định trong tiêu chuẩn đánh giá sẽ được chọn vào danh sách ngắn để tiếp tục đánh giá trong bước hai.
Bước 2: đánh giá về tài chính để xác định giá đánh giá
Căn cứ giá dự thầu của nhà thầu , bên mời thầu tiến hành xác định giá đánh giá của các hồ sơ dự thầu theo các nôi dung và trình tự sau:
Sửa lỗi: đây là việc sửa chữa những sai sót do lỗi số học , lỗi đánh máy , lỗi nhầm đơn vị. Theo quy chế đấu thầu hiện hành , trường hợp hồ sơ dự thầu có lỗi số học sai khác quá 15% theo giá trị tuyệt đối thì hồ sơ dự thầu sẽ không được xem xét tiếp.
Hiệu chỉnh các sai lệch : bổ sung hoặc điêù chỉnh các nội dung chào thừa hoặc chào thiếu so với yêu cầu của hồ sơ mời thầu , bổ sung hoặc điều chỉnh những khác biệt giữa các phần của hồ sơ dự thầu .
Chuyển đổi giá dự thầu sang một dồng tiền chung: công việc này sẽ được tiến hành thuận lợi nếu có tỷ giá do bên mời thầu quy định tại hồ sơ mời thầu
Đưa về một mặt bàng để xác định giá đánh giá: Việc đưa về một mặt bàng để xác định giá đánh giá bao gồm những nội dung được nêu trong tiêu chuẩn đánh giá được duyệt . Xếp hạng theo giá đánh giá các nhà thầu . Nhà thầu nào có giá đánh giá thấp nhất sẽ được đề xuất là đơn vị trúng thầu.
II/ Thực tiễn của cạnh tranh trong đấu thầu ở các doanh nghiệp xây dựng
Vai trò của chủ thầu xây dựng
Cùng với quá trình mở cửa và phát triển của nền kinh tế , các công trình , hạng mục công trình được xây dựng ngày càng nhiều . Do vậy mà sự đóng góp tham gia của các chủ thầu xây dựng càng trở nên quan trọng và có vị trí hết sức đặc biệt.Họ là các nhà thầu xây dựng , có thể là cá nhân , tổ chức trong nước hợc nước ngoài có đăng kí kinh doanh , có tư cách pháp lí hoặc đủ năng lực hành vi dân sự để kí và thực hiện hợp đồng (nếu trúng thầu). Chính bởi lẽ đó nếu một công trình có xuất phát điểm là nguyên nhân , là lí do xây dựng do chủ đầu tư quyết định thì kết quả là việc hoàn thành công trình lại do các chủ thầu quyết định .
Trong nền kinh tế thị trường , khi mà chu cầu cải tạo , nâng cấp xây mới cơ sở hạ tầng và các công trình giao thông , công trình xây dựng ngày một cao , thì vai trò của chủ thầu xây dựng càng trở nên quan trọng. Đây chính là nhân tố quan trọng , quyết định ảnh hưởng tới chất lượng và những gì có liên quan tới công trình.Một nhà thầu xây dựng không chỉ cần có uy tín trên thương trường mà còn cần có lương tâm và trách nhiệm với sản phẩm mà mình tạo ra, có như vậy chúng ta mới có thể tạo ra những công trình còn mãi với thời gian và cũng là cơ hội . là điểm tựa để nhà thầu có cơ hội vươn lên .
Ngày nay , trong nền kinh tế thị trường , khi mà mục tiêu lợi nhuận được đặt lên hàng đầu thì hơn ai hết các nhà thầu xây dựng phải là người chịu trách nhiệm cũng như là người đứng mũi chịu sào cho những hậu quả do công trình của mình gây ra. Năng lực , kinh nghiệm và trách nhiệm luôn luôn đè nặng trên vai các nhà thầu xây dựng khi tiếp nhận một công trình.
Hình thức cạnh tranh của cá doanh nghiệp trong đấu thầu xây lắp
Đấu thầu xây lắp là loại hình đấu thầu đã khá phổ biến ở nước ta và có sự tham gia đông đảo của nhiều doanh nghiệp nhà nước cũng như tư nhân . Chính vì thế mà mặc dù thị trường xây dựng công trình là vô cùng rộng lớn và có sức hấp dẫn , song để có thể tìm được chỗ đứng vững chắc và uy tín nhất định , các doanh nghiệp đều phải liên tục đưa ra những phương pháp và đối sách cạnh tranh phù hợp để tồn tại trong cuộc chiến cạnh tranh khốc liệt trên thương trường. Tuy nhiên , với đấu thầu xây lắp , do đặc điểm tính chất công trình mà năng lực tài chính là yếu tố được quan tâm hàng đầu khi xét tuyển hồ sơ dự thầu. Chính vì vậy mà hình thức cạnh tanh chủ yếu và phổ biến của các nhầ thầu xây dựng vẫn là cạnh tranh về giá.
Bằng cách hoàn thiện bộ máy nhân sự và máy móc thiết bị kĩ thuật hiện đại , bỏ thầu với mức giá hợp lí , các doanh nghiệp có thể tạo được thế mạnh trong cạnh tranh với các doanh nghiệp khác.
Bởi đấu thầu là một hoạt động cạnh tranh công bằng và minh bạch , do đó nhầ thầu chỉ có thể cạnh tranh với nhau về giá mà thôi. Vì bỏ giá thấp hợp lí là điều kiện tiên quyết đưa nhà thầu đến với tháng lợi trong cuộc cạnh tranh với các nhà thầu khác. Mà để có được giá dự thầu thấp lại không bị lỗ vốn đó là một bài toán nan giải mà chỉ có những nhà thầu có năng lực thực sự mới có thể giải quyết được.
Ngoài ra trong đấu thầu còn có một mục tiêu tối quan trọng nữa mà chủ đầu tư luôn dặt lên hàng đầu , đó là hiệu quả. Hiệu quả cả về mặt tài chính và thời gian. Nghĩa là nhà thầu được chọn sẽ phải đáp ứng được yêu cầu với giá thấp nhất và thời gian thưch hiện gói thầu phải đảm bảo để dự án phát huy tác dụng.
Các tiêu thức đánh giá khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp xây dựng
Thật ra thì cho đến nay chưa có bất kì cá nhân hay doanh nghiệp nào đưa ra một tiêu thức chuẩn để đánh giá mức độ cạnh tranh giữa các doanh nghiệp , vì để làm được điều này đòi hỏi chúng ta phải chuyên môn và chuyên nghiệp hơn nữa trong công tác đấu thầu và khảo sát thăm dò thị trường .Tuy vậy để có thể ước lượng được khả năng thắng thầu , các doanh nghiệp dựa trên một số tiêu thức có thể nắm bắt được , đó là:
Tổng nợ phải trả
Hệ số nợ tổng tài sản =-----------------------
Tổng tài sản
Lợi nhuận sau thuế
Hệ số doanh lợi = -------------------------
Tổng tài sản
Số công trình thắng thầu
Tỷ lệ thắng thầu = ----------------------------------
Tổng số công trình tham dự thầu
Dựa vào việc đánh giá các chỉ tiêu trên đây mà chúng ta có thể nắm bắt được “thực lực” thật sự trong cạnh tranh của các doanh nghiệp tham dự đấu thầu. Hơn nữa đây cũng là những chỉ tiêu nằm trong mối quan tâm chung của các nhà đầu tư khi hợp tác làm ăn với các doanh nghiệp xây dựng . Có điều này là do đặc điểm nổi bật của đấu thầu xây lắp mà chúng ta đã nói ở trên , đó là “ đặt nặng” vấn đề tài chính.Chính vì thế mà các doanh nghiệp càng có chỉ tiêu tài chính đảm bảo bao nhiêu thì lại càng được sự chú ý của nhà đầu tư bấy nhiêu ,