Tiểu luận Áp dụng công cụ phân tích hệ thống để xây dựng chương trình quản lý và bảo tồn ĐDSH khu bảo tồn ĐNN Láng Sen – Long An

ðẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH VIỆN MÔI TRƯỜNG VÀ TÀI NGUYÊN TIỂU LUẬN MÔN HỌC PHÂN TÍCH HỆ THỐNG MÔI TRƯỜNG ðề tài: Áp dụng công cụ phân tích hệ thống ñể xây dựng chương trình quản lý và bảo tồn ðDSH khu bảo tồn ðNN Láng Sen – Long An GVC. TS. Chế ðình Lý HVTH: Nguyễn Thị Ngọc Thảo TP. HCM tháng 07, năm 2008 Áp dụng công cụ phân tích hệ thống ñể xây dựng chương trình quản lý và bảo tồn ðDSH khu bảo tồn ðNN Láng Sen – Long An GVC: TS. Chế ðình Lý HVTH: Nguyễn Thị Ngọc Thảo
2 MỤC LỤC    MỤC LỤC ----------------------------------------------------------------------------------------- 1 CHƯƠNG 1 GIỚI THIỆU VỀ ðỀ TÀI ----------------------------------------------------- 2 I. ðặt vấn ñề -------------------------------------------------------------------------------- 2 II. Mục tiêu của ñề tài ---------------------------------------------------------------------- 2 III. Phương pháp nghiên cứu của ñề tài --------------------------------------------------- 3 CHƯƠNG 2 TỔNG QUAN VỀ KHU BẢO TỒN ðNN LÁNG SEN ------------------ 4 I. Quá trình hình thành -------------------------------------------------------------------- 4 II. Vị trí – diện tích ------------------------------------------------------------------------- 4 III. Một số ñặc ñiểm tự nhiên -------------------------------------------------------------- 5 III.1. Cảnh quan tự nhiên ------------------------------------------------------------------- 6 III.2. Các kiểu nơi sống của loài ñộng thực vật----------------------------------------- 7 IV.--Tính ña dạng sinh học------------------------------------------------------------------11 IV.1. Thảm thực vật ------------------------------------------------------------------------11 IV.2. Phiêu sinh vật------------------------------------------------------------------------11 IV.3. Thủy sản ------------------------------------------------------------------------------12 IV.4. ðộng vật ------------------------------------------------------------------------------12 CHƯƠNG 3 ÁP DỤNG CÔNG CỤ PHÂN TÍCH HỆ THỐNG ðỂ XÂY DỰNG CHƯƠNG TRÌNH BẢO TỒN ðDSH ðNN LÁNG SEN ---------14 I. Áp dụng $ơ ñồ nguyên nhân và hậu quả ñể ñánh giá hiện trạng khu bảo tồn ðNN Láng Sen hiện nay---------------------------------------------------------------14 II. Phân tích các bên có liên quan trong việc quản lý khu bảo tồn ðNN Láng Sen – Long An----------------------------------------------------------------------------------15 III. Dùng phân tích SWOT ñể xây dựng chương trình quản lý và bảo tồn ña dạng sinh học của KBT ðNN Láng Sen – Long An -------------------------------------22 KẾT LUẬN ---------------------------------------------------------------------------------------30 TÀI LIỆU THAM KHẢO ---------------------------------------------------------------------31 Áp dụng công cụ phân tích hệ thống ñể xây dựng chương trình quản lý và bảo tồn ðDSH khu bảo tồn ðNN Láng Sen – Long An GVC: TS. Chế ðình Lý HVTH: Nguyễn Thị Ngọc Thảo
3 CHƯƠNG 1 GIỚI THIỆU VỀ ðỀ TÀI I. ðặt vấn ñề Khu bảo tồn ñất ngập nước Láng Sen, với tổng diện tích 5.030 ha, ñược xem như một bồn trũng nội ñịa thuộc vùng trũng rộng lớn ðồng Tháp Mười, tỉnh Long An. Với hình thái ñịa mạo ña dạng và là vùng sinh thái tiêu biểu cho kiểu ñầm lầy ngập nước. Sự duy trì thảm thực vật ven sông, ñồng cỏ tự nhiên ngập nước theo mùa, ñầm lầy và gia tăng diện tích tràm trồng ñã làm phong phú quần thể ñộng thực vật. Kết quả khảo sát sơ bộ cho thấy hiện diện 156 loài thực vật hoang dã thuộc 60 họ; 149 loài ñộng vật có xương sống thuộc 46 họ, trong ñó có 13 loài nằm trong sách ñỏ Việt Nam; các loài thủy sản trên sông rạch, lung, trấp khá phong phú. Do hạn chế thời gian nghiên cứu nên chỉ ghi nhận ñược có 11 loài ñộng vật ñáy. Với tính ña dạng sinh học như thế, việc bảo tồn sự ña dạng sinh học và các hệ sinh thái vùng ñất ngập nước tiêu biểu cho vùng ðồng Tháp Mười góp phần vào việc bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, văn hóa cho một vùng ñất ngập nước lưu vực sông Mekong. Láng Sen là vùng sinh thái tiêu biểu cho kiểu ñầm lầy ngập nước với nhiều quần thể ñộng thực vật phong phú mang tính ñặc trưng. Qua nhiều năm khai thác cho mục ñích sản xuất nông nghiệp ñã làm giảm tính phong phú của sự ña dạng sinh học dẫn ñến giảm số lượng các ñộng thực vật tiêu biểu. Từ năm 1998, nhiều nghiên cứu về giá trị tài nguyên thiên nhiên trong vùng trong vùng ñất ngập nước Láng Sen ñã ñược thực hiện do nhiều tổ chức trong và ngoài nước ñể có thể ñánh giá tổng quan về tài nguyên tự nhiên làm luận cứ khoa học cho việc thành lập khu bảo tồn thiên nhiên. ðầu năm 2004, khu vực này ñã ñược quyết ñịnh chính thức trở thành Khu Bảo Tồn ðất Ngập Nước Láng Sen, ñược chọn làm một trong hai ñiểm trình diễn sử dụng khôn ngoan và bảo tồn ña dạng sinh học ñất ngập nước lưu vực sông Mekong do IUCN, GEF, UNDP tài trợ MWBP. Và ñể tìm ra ñược hướng phát triển hiệu quả cho vùng ðNN Láng Sen, thì cần phải áp dụng các công cụ trong phân tích hệ thống môi trường ñể xây dựng chương trình giám sát, bảo tồn và quản lý ðDSH khu bảo tồn ðất ngập nước Láng Sen. II. Mục tiêu của ñề tài - Tìm hiểu về vùng ñất ngập nước Láng Sen, tính ña dạng sinh học của vùng ðNN này. Áp dụng công cụ phân tích hệ thống ñể xây dựng chương trình quản lý và bảo tồn ðDSH khu bảo tồn ðNN Láng Sen – Long An GVC: TS. Chế ðình Lý HVTH: Nguyễn Thị Ngọc Thảo
4 - Tìm hiểu thêm về các công cụ sử dụng trong phân tích hệ thống quản lý môi trường. - Xây dựng chương trình quản lý và bảo tồn ðDSH khu bảo tồn ðNN Láng Sen bằng các công cụ trong phân tích hệ thống quản lý môi trường. III. Phương pháp nghiên cứu của ñề tài - Thu thập tài liệu về khu bảo tồn ðNN Láng Sen - Long An. - Thu thập các tài liệu về các công cụ phân tích hệ thống môi trường qua tài liệu, giáo trình và các nguồn từ internet. - Tổng hợp các tài liệu ñã thu thập ñược, áp dụng các công cụ của phân tích hệ thống môi trường ñể xây chương trình quản lý và bảo tồn ðDSH cho vùng ñất ngập nước Láng Sen – Long An. - Phương pháp phân tích SWOT (Strength – Weakness – Opportunities - Threats) - Sử dụng phương pháp sơ ñồ nguyên nhân và hệ quả (Cause and Effect Diagram CED) - Phân tích các bên có liên quan (Stakeholder Analysis SA) Áp dụng công cụ phân tích hệ thống ñể xây dựng chương trình quản lý và bảo tồn ðDSH khu bảo tồn ðNN Láng Sen – Long An GVC: TS. Chế ðình Lý HVTH: Nguyễn Thị Ngọc Thảo
5 CHƯƠNG 2 TỔNG QUAN VỀ KHU BẢO TỒN ðNN LÁNG SEN I. Quá trình hình thành Tính phong phú của các loài ñộng thực vật và sự ña dạng sinh học trong vùng Láng Sen ñã ñược ghi nhận từ năm 1984 - 1985 thông qua Chương trình ñiều tra cơ bản vùng ðồng Bằng Sông Cửu Long (CT 60.02). Một số nhà khoa học ñã có những gợi ý chọn Láng Sen ñể thành lập một khu bảo vệ tài nguyên thiên nhiên ñặc trưng của ðồng Tháp Mười. Nhận thức ñược vấn ñề này, vào năm 1994, UBND Tỉnh Long An ñã ra quyết ñịnh thành lập khu bảo tồn thiên nhiên Láng Sen nhưng mang tên Khu bảo tồn di tích lịch sử Láng Sen. Với nhiều ý kiến ñề xuất từ các nhà khoa học và cơ quan quản lý, UBND Tỉnh Long An ñã quyết ñịnh ñổi tên là Khu bảo tồn thiên nhiên Rừng ðồng Tháp Mười Láng Sen, nhưng sau ñó ñổi tên là Khu bảo tồn di tích lịch sử cách mạng Láng Sen và trình Bộ Lâm nghiệp Việt Nam phê chuẩn dự án và ñược Bộ Lâm Nghiệp ñổi tên thành: Rừng phòng hộ biên giới Việt Nam – Campuchia và Bảo tồn di tích lịch sử Láng Sen với diện tích 2.847 ha, lấy ñiểm trung tâm của vùng lỏi tại rạch Cái He. ðiểm ñáng chú ý là trong khu vực vành ñai tự nhiên của Láng Sen có sự hiện diện của Lâm trường Tân Hưng và ñã ñược UBND tỉnh Long An quyết ñịnh thành Khu sinh thái rừng tràm ðồng Tháp Mười, vào năm 2000, với diện tích 2.245 ha, khu vực này chưa phải là vùng lõi của Láng Sen. Trong quá trình này, mặc dù khu ñất ngập nước Láng Sen vẫn chưa ñược thành lập như một khu bảo tồn thiên nhiên nhưng có nhiều nhà khoa học ñã ñến nghiên cứu và công bố kết quả sơ bộ về tính ña dạng sinh học ñất ngập nước của vùng Láng Sen. Nhận thấy việc bảo vệ tài nguyên tự nhiên, ña dạng sinh học vùng ñất ngập nước vùng ðồng Tháp Mười là việc cần thiết, vào ñầu tháng 1 năm 2004, UBND tỉnh Long An ñã ra quyết ñịnh số: 199/Qð-UB ngày 19/1/2004 thành lập Khu bảo tồn ðất ngập nước Láng Sen, với diện tích là 5.030 ha. Trong ñó, bao gồm cả diện tích của Khu bảo tồn sinh thái rừng tràm ðồng Tháp Mười, Lâm trường Vĩnh Lợi và một phần diện tích của xã Vĩnh Lợi và Vĩnh ðại. Lấy ñịa ñiểm Cái He làm trung tâm của vùng lõi. II. Vị trí – diện tích Láng Sen nằm trong phạm vi tọa ñộ ñịa lý: 10o45’ - 11o50’ vĩ ñộ bắc và 105o45’ - 105o50’ kinh ñộ ñông. Áp dụng công cụ phân tích hệ thống ñể xây dựng chương trình quản lý và bảo tồn ðDSH khu bảo tồn ðNN Láng Sen – Long An GVC: TS. Chế ðình Lý HVTH: Nguyễn Thị Ngọc Thảo
6 Diện tích tự nhiên của Láng Sen là 5.030 ha, phần lớn nằm trên ñịa bàn xã Vĩnh Lợi và một phần thuộc xã Vĩnh ðại, huyện Tân Hưng tỉnh Long An. Trong ñó có một giới hạn tự nhiên khá ñặc biệt là một "cù lao" diện tích khoảng 1.500 ha là một vùng ñầm lầy có nhiều sinh cảnh thích hợp cho ñộng thực vật ưa nước và nơi dễ khôi phục các hệ sinh thái ñồng cỏ, bãi ăn của nhiều loài chim nước, ñược bao bọc bởi sông Vàm Cỏ Tây. III. Một số ñặc ñiểm tự nhiên ðịa hình khu vực Láng Sen ñược xem như một bồn trũng có cao ñộ từ 0.42 – 1.8 m (so với mực nước chuẩn tại mũi Nai – Hà Tiên). Với ñịa hình như thế, khu vực này ñược xem như một vùng ñầm lầy ngập nước chịu ảnh hưởng trực tiếp chế ñộ thủy văn của sông Cửu Long, và chịu ngập lũ hàng năm . ðịa chất khu vực phần lớn thuộc trầm tích Holocen và những gò Pleistocen (hoặc Pleistocen muộn) nổi lên ở một số nơi trong vùng. Ngoài ra, vài vạt trũng thấp là lòng sông cổ với lớp ñất mặt tích tụ nhiều chất hữu cơ. Các nhóm ñất hiện diện trong vùng là kết quả từ những tiến trình và yếu tố hình thành ñất, trong ñó tính ña dạng của vật liệu trầm tích ñóng vai trò quan trọng. Các nhóm ñất chính: ðất xám (Aeric Paleaquults, Aquic Arenic Paleustults, Typic Plinthaquults), ñất phèn hoạt ñộng (Typic Sulfaquepts, Umbric Sulfaquepts, Hydraquentic Sulfaquepts), ñất phù sa có tầng sinh phèn trung bình (Aquic sulfic Tropaquepts), ñất phù sa có tầng phèn trung bình (Sulfic Tropaquepts), ñất phù sa phát triển (Typic Tropaquepts). Chế ñộ thủy văn tại ñây chịu ảnh hưởng trực tiếp của sông Cửu Long và thay ñổi do ảnh hưởng biến ñổi về chế ñộ dòng chảy trong toàn vùng Tân Hưng – Vĩnh Hưng. Mạng lưới sông rạch tự nhiên trong khu vực Láng Sen và vùng lân cận khá dầy, tuy nhiên lưu lượng lưu thông không lớn do lưu vực nhỏ. Láng Sen ñược tiếp nước chủ yếu ðồng cỏ ngập nước theo mùa ở Láng Sen Áp dụng công cụ phân tích hệ thống ñể xây dựng chương trình quản lý và bảo tồn ðDSH khu bảo tồn ðNN Láng Sen – Long An GVC: TS. Chế ðình Lý HVTH: Nguyễn Thị Ngọc Thảo
7 do các kinh tạo nguồn lớn từ sông Cửu Long như: kinh Hồng Ngự – Long An, kinh 79, kinh 28 và sông Lò Gạch. Nguồn nước trực tiếp tới khu vực Láng Sen ñi qua 2 tuyến dẫn nước chính là kinh 79 và rạch Bông Súng. Mặc dù nằm trong nội ñịa, nhưng ảnh hưởng của thuỷ triều biển ðông theo chế ñộ bán nhật triều, và lớn nhất vào mùa kiệt (mùa khô). Tuy nhiên biên ñộ dao ñộng mực nước lớn nhất cũng trong khoảng < 0.5 m. Biên ñộ này giảm dần tới khi ñỉnh lũ xuất hiện. Ngập lũ: vùng ngập sâu trung bình ở vùng từ 2.5 ñến 3,5 mét trong các năm lũ lớn (tương ñương lũ 1996, 2000). Thời gian ngập từ 3 ñến 4 tháng. Do mạng lưới kênh mương ñược phát triển và mỏ rộng nên thời gian ngập hiện nay là ngắn hơn khoảng 1 tháng so với trước ñây. Vùng ngập sâu và lâu nhất vẫn là những nơi lung bàu trũng như Láng Sen, rạch Cá He, rạch Cái Nổ. Chất lượng nguồn nước thay ñổi theo mùa và có sự khác biệt trong từng khu vực. Tuyến kinh 79 ñi qua vùng ñất phèn nặng nên nước bị chua phèn và ñộ ñục thấp, ñộ pH thường thấp dưới 4,5. Chất lượng nước chỉ ñược cải thiện vào mùa mùa lũ, ñồng thời ñộ ñục cũng tăng lên ít nhiều. Tuyến sông Bông Súng có chất lượng nước tốt hơn, lượng phù sa tương ñối ổn ñịnh và cao hơn. Bồi lắng phù sa trong nội ñồng chỉ xảy ra khi lượng phù sa theo dòng nước lũ ñưa về. Một lượng lớn phù sa phủ trên ñồng ruộng ñã ñược ghi nhận vào cuối trận lũ năm 2000. Với lớp trầm tích phù sa khá dầy ñã gây ra hiện tượng những cánh ñồng năng bị chết hàng loạt. III.1. Cảnh quan tự nhiên Mặc dù diện tích khu vực tương dối nhỏ nhưng chịu chi phối bởi tính ña dạng của trầm tích - thổ nhưỡng và hệ thống sông rạch nên Láng Sen mang ñầy ñủ ñặc tính chung của cảnh quan ðồng Tháp Mười: cảnh quan thảm thực vật thân gỗ chịu ngập ven sông, bãi lầy ven sông, các lung, láng, lòng sông cổ... Các dạng ñịa mạo này thể hiện tính ña dạng về sinh vật, ña dạng về sinh cảnh. Rừng tràm trên vùng ñất ngập nước Láng Sen Áp dụng công cụ phân tích hệ thống ñể xây dựng chương trình quản lý và bảo tồn ðDSH khu bảo tồn ðNN Láng Sen – Long An GVC: TS. Chế ðình Lý HVTH: Nguyễn Thị Ngọc Thảo
8 III.2. Các kiểu nơi sống của loài ñộng thực vật III.2.1. Thủy vực nước chảy Thủy vực nước chảy gồm hệ thống sông rạch tự nhiên và các kênh ñào. Thành phần thực vật ở các kênh ñào thưa thớt và ít loài, ở các sông rạch tự nhiên thành phần thực vật phong phú hơn, gồm các loài: súng (Nymphaea spp.), rau tràng (Nymphoides nouchali), nhĩ cán vàng (Utricularia aurea), ráng gạt nai (Ceratopteris thalictroides), mồm mở (Ischaemum spp.),... ðây là nơi sống của nhóm cá ưa nước chảy. Nhóm này gồm các loài cá chủ yếu sống tại các dòng chảy chính, kênh hoặc sông lớn và thường di cư ngược dòng về thượng lưu hoặc di cư ñến vùng ngập lụt theo mùa ñể sinh sản hoặc sinh trưởng. Chúng thường ñược gọi chung là nhóm cá trắng gồm các loài phần lớn thuộc họ Cá chép (Cyprinidae) như cá linh (Henycorhynchus siamensis), cá ngựa (Hampala spp.), cá mè vinh (Barbodes gonionotus), cá he (Barbodes spp.), … và các loài trong họ Cá tra (Pangasiidae), họ Cá nheo (Siluridae), họ Cá thát lát (Notopteridae) … ðây là nhóm cá di cư ra vào trong khu vực theo sự lên xuống của nước lũ hàng năm ở ðồng bằng sông Cửu Long. III.2.2. ðai rừng tự nhiên ðai rừng tự nhiên hỗn loài ven sông, rạch, ngập nước thay ñổi từ 3 tháng ñến gần quanh năm (tùy theo ñộ cao của từng ñịa ñiểm). Do quá trình khai phá, ở Láng Sen ước tính Áp dụng công cụ phân tích hệ thống ñể xây dựng chương trình quản lý và bảo tồn ðDSH khu bảo tồn ðNN Láng Sen – Long An GVC: TS. Chế ðình Lý HVTH: Nguyễn Thị Ngọc Thảo
9 chỉ còn lại 15 - 20% so với diện tích trước năm 1975. ðộ rộng bình quân của ñai rừng này hiện nay chỉ còn khoảng 10 - 15 m, cá biệt có những nơi rộng ñến 100 m. Thành phần thực vật có cấu trúc phức tạp, phong phú về loài và dạng sống, trong ñó các loài thường gặp bao gồm: • Nhóm cây thân gỗ: Gáo (Sarcocephalus coadunata), Trâm (Syzygium cinereum), Bún (Crateva nurvala), Trâm bầu ba lá (Combretum trifoliatum), Côm háo ẩm (Elaeocarpus hygrophilus), Chiếc khế (Barringtonia acutangula); • Nhóm dây leo: Bòng bòng leo (Lygodium scandens), Vác (Cayratia trifolia), Mây nước (Flagellaria indica); • Nhóm cỏ, cây bụi: Phèn ñen (Phyllanthus reticulatus), Chóc gai (Lasia spinosa), ðình lịch (Hygrophila salicifolia), Choại co (Cyclosorus sp). III.2.3. ðồng cỏ ngập nước theo mùa ðồng cỏ ngập nước theo mùa, thời gian ngập nước khoảng 5 - 6 tháng/năm và dễ bị cháy vào mùa khô. ðồng cỏ ngập nước theo mùa thường phân bố ngay sau ñai rừng ven sông. Trước ñây, ở khu lỏi của Láng Sen, kiểu nơi sống này có diện tích lớn nhất nhưng hiện nay chỉ còn sót lại những ñám nhỏ có diện tích thường dưới 0,5 ha phân bố rải rác trong các lô rừng tràm, ruộng lúa, những lô có diện tích lớn hơn (2-3 ha) là những ñồng cỏ mới ñược phục hồi lại sau khi không trồng lúa nữa (do năng suất thấp). Tại khu vực bảo tồn sinh thái, những cánh ñồng cỏ với diện tích lên ñến hơn 200 ha vẫn còn duy trì, với sự hiện diện của nhiều loài chim nước; trong ñó có những loài chim lớn như Diệc Xám (Ardea cinerea), Già ðẫy (Leptoptilos dubius), và Sếu (Grus antigone),…. Tổ thành thực vật ở các ñồng cỏ hiện nay thường bao gồm nhiều loài thân thảo sống chung với nhau như Mồm (Ischaemum sp), Năng ngọt (Eleocharis dulcis), Lúa hoang (Oryza rufipogon), cỏ Ống (Panicum repens), U du (Cyperus sp), Rau mác (Monochoria sp). Áp dụng công cụ phân tích hệ thống ñể xây dựng chương trình quản lý và bảo tồn ðDSH khu bảo tồn ðNN Láng Sen – Long An GVC: TS. Chế ðình Lý HVTH: Nguyễn Thị Ngọc Thảo
10 III.2.4. Lung, trấp ðây là những vùng ñất thấp trũng có thời gian ngập nước quanh năm hoặc gần như quanh năm nên ít cháy vào mùa khô. Thực vật của các lung, trấp bao gồm các loài thủy sinh như Sen (Nelumbo nucifera), Súng (Nymphaea sp), Nhỉ cán vàng (Utricularia aurea) hoặc chịu ngập nước như Lúa hoang (Oryza rifipogon), Lác hến (Scirpus grossus), Mồm (Ischaemum sp), Cỏ ñắng tán (Fuirena umbellata). Ngoài ra, do có ñê giữ nước nên có sự hiện diện của những loài thực vật ngay sau ñê, những bãi cỏ phát triển trên nền của những mùn bã hữu cơ ñược tích luỹ dần theo thời gian. ðộ rộng phân bố trung bình của chúng khoảng 20 m sau ñê, những loài thực vật ñược ghi nhận: Cỏ năng (Eleocharis dulcis) (3m), Rau dừa (Lasia spinosa) (1m), Lục bình (Eichhornia crassipes) (7m), U du (Cyperus sp) (1,5m), Cỏ bắc (Leersia hexandra) (0,5m), ngoài ra còn có: Ráng ñại (Acrostichum anneura), Chò co, Lúa hoang (Oryza rufipogon), Lúa ma (Oryza minuta). Vào các tháng mùa khô, các lung, trấp là nơi trú ẩn của các loài bò sát như rắn Ri cá, rắn Bông súng, Rùa, Cua ñinh và các loài cá thuộc nhóm cá nước tĩnh như Lươn, các loài thuộc họ cá Lóc, họ cá Trê, họ cá Rô ñồng. Sự kết hợp giữa ñồng cỏ ngập nước theo mùa và các lung, trấp tại ñây ñã tụ hợp khá nhiều loài chim nước tiêu biểu của vùng ðồng Tháp Mười như Già ñẩy (Leptoptilos dubius), Diệc lửa (Ardea purpurea), Diệc xám (Ardea cinerea), Cò ma (Bubulcus ibis), Cò trắng Trung Quốc (Cò Lông trĩ chân xanh) (Egretta eulophotes), Trích (Porphyrio porphyrio), Còng cọc (Phalacrocorax carbo), Giang sen (Mycterria leucocephala), Chim suốt, Chim học trò, Vịt trời (Anas clypeata và Anas poecilorhyncha), Le le (Dendrocygna javanica), Dòng dọc (Ploceus spp), ðiêng ñiểng, Bói cá lớn (Megaceryle lugubris), Bói cá nhỏ (Ceryle rudis). III.2.5. Rừng tràm ðây là kiểu nơi sống nhân tạo ñược phát triển mạnh sau từ năm 1983 ñến nay. Rừng tràm thường ñược trồng trên các ñất trồng lúa kém hiệu quả kinh tế. Về mặt ña dạng sinh học, ñược phân loại như sau: • Rừng tràm từ 1 - 3 tuổi: rừng chưa khép tán, ở mặt ñất có sự hiện diện của nhiều loài cây thân thảo. Ngoài ra rừng non còn tạo nên lớp tán rậm rạp, tiếp xúc với mặt ñất, tạo ñiều kiện tốt cho các loài ñộng vật sinh sống như Cốc ðế (Phalacrocorax carbo), Chàng Nghịch (Rallus aquaticus), Bìm Bịp (Centropus sinensis và C. bengalensis), Chim Sâu (Alcippe poioicephala), Trao Trảo Áp dụng công cụ phân tích hệ thống ñể xây dựng chương trình quản lý và bảo tồn ðDSH khu bảo tồn ðNN Láng Sen – Long An GVC: TS. Chế ðình Lý HVTH: Nguyễn Thị Ngọc Thảo
11 (Pycnonotus spp), Chim Khách (Crypsirina temia), Quốc (Amaurornis phoenicurus), Vạc (Nycticorax nycticorax), Cò Bợ (Ardeola bacchus), Cò Ma (Bubulcus ibis),… • Rừng tràm từ 4 tuổi trở lên: rừng ñã khép tán, mật ñộ thường trên 6.000 cây/ha. Dưới tán rừng gần như không có các loài thực vật thân thảo sinh sống. Ngoài ra, do dưới tán rừng trống trải rừng nên rừng ở ñộ tuổi này thường không thích hợp cho các loài ñộng vật sinh sống. Các loài chim thường gặp như Cốc ðế (Phalacrocorax carbo), Phướng (Phaenicophaeus tristis), Cò bựa (Nycticorax nycticorax), Tu hú (Eudynamys scolopacea), Chim sâu (Alcippe poioicephala), Trao trảo (Pycnonotus spp), Chim khách (Crypsirina temia). III.2.6. Ruộng lúa ðây là kiểu nơi sống nhân