Tóm tắt Luận văn Hoàn thiện kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay cá nhân kinh doanh tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát Triển Việt Nam – Chi nhánh Đông Đắk Lắk

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ BÙI TIẾN ĐẠT HOÀN THIỆN KIỂM SOÁT RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY CÁ NHÂN KINH DOANH TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM – CHI NHÁNH ĐÔNG ĐẮK LẮK TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG Mã số: 60.34.02.01 Đà Nẵng - 2019 Công trình được hoàn thành tại TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ, ĐHĐN Ngƣời hƣớng dẫn KH: PGS.TS. HOÀNG TÙNG Phản biện 1: TS. ĐINH BẢO NGỌC Phản biện 2: TS. VŨ MẠNH BẢO Luận văn được bảo vệ trước Hội đồng chấm Luận văn tốt nghiệp Thạc sĩ Tài chính - Ngân hàng họp tại Trường Đại học Kinh tế, Đại học Đà Nẵng vào ngày 7 tháng 9 năm 2019 Có thể tìm hiểu luận văn tại: - Trung tâm Thông tin - Học liệu, Đại học Đà Nẵng - Thư viện trường Đại học Kinh tế, Đại học Đà Nẵng 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Đối với các ngân hàng thương mại thì hoạt động tín dụng luôn là hoạt động đem lại lợi nhuận chủ yếu, nó quyết định sự tồn tại và phát triển của Ngân hàng. Đặc biệt hiện nay tín dụng cá nhân chiếm giữ vị trí quan trọng trong cơ cấu vốn của các Ngân hàng thương mại. Hoạt động kiểm soát rủi ro tín dụng đối với khách hàng cá nhân, đặc biệt là khách hàng cá nhân kinh doanh, bên cạnh những văn bản pháp quy của nhà nước đã và đang ban hành cũng đã có một số công trình, bài báo đề cập đến. Tuy nhiên việc nghiên cứu một cách sàn lọc, có hệ thống về cả lý luận và thực tiễn về hoạt động tín dụng đối với khách hàng cá nhân của các ngân hàng thương mại nói chung, đặc biệt ở chi nhánh Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Đông Đắk Lắk nói riêng thì chưa có đề tài nào đề cập đến. Ngân hàng BIDV chi nhánh Đông Đắk Lắk Là một ngân hàng có nguồn thu nhập chủ yếu từ hoạt động tín dụng, đặc biệt là tín dụng đối với khách hàng cá nhân kinh doanh. Nhận thức được tầm quan trọng của hoạt động tín dụng đối với cá nhân kinh doanh trong toàn hệ thống ngân hàng BIDV nói chung cũng như tại Chi nhánh Đông Đăk Lăk nói riêng, với mục tiêu đưa ra các giải pháp nhằm hạn chế rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay đối với khách hàng cá nhân kinh doanh thực sự cần thiết và có ý nghĩa thực tiễn nên tôi chọn đề tài “Hoàn thiện kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay cá nhân kinh doanh tại Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát Triển Việt Nam – Chi nhánh Đông Đắk Lắk” làm đề tài nghiên cứu trong luận 2 văn tốt nghiệp của mình. 2. Mục tiêu nghiên cứu Mục tiêu nghiên cứu lý luận: Trình bày một cách có hệ thống và làm sáng tỏ những vấn đề lý luận cơ bản về rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng cá nhân của ngân hàng thương mại. Mục tiêu thực tiễn: Phân tích thực trạng các rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng cá nhân tại ngân hàng BIDV - Chi nhánh Đông Đăk Lăk. Đánh giá các kết quả đạt được và những hạn chế trong công tác kiểm soát rủi ro và xử lý rủi ro tín dụng khách hàng cá nhân tại chi nhánh. Từ đó, đề xuất các giải pháp nhằm giảm thiểu các rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay khách hàng cá nhân tại ngân hàng BIDV - Chi nhánh Đông Đăk Lăk. 3. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: Hoạt động kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay cá nhân kinh doanh tại ngân hàng BIDV - Chi nhánh Đông Đăk Lăk. Phạm vi nghiên cứu: Về nội dung nghiên cứu: Đề tài tập trung nghiên cứu công tác kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay cá nhân kinh doanh của ngân hàng BIDV - Chi nhánh Đông Đăk Lăk. Về mặt không gian: Thực hiện nghiên cứu tại ngân hàng BIDV - Chi nhánh Đông Đăk Lăk. Về mặt thời gian: Dữ liệu nghiên cứu hoạt động tín dụng và kiểm soát rủi ro tín dụng trong khoảng thời gian từ năm 2016 đến năm 2018. 4. Phƣơng pháp nghiên cứu 3 Đề tài sẽ sử dụng nhiều phương pháp nghiên cứu khác nhau nhằm tận dụng tính hợp lý và ưu điểm của từng loại phương pháp nghiên cứu khoa học cụ thể như sau: Phương pháp thống kê, tổng hợp số liệu qua các năm tạo cơ sở phân tích, đánh giá thực trạng rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay khách hàng hàng cá nhân tại BIDV - Chi nhánh Đông Đăk Lăk. Phương pháp so sánh theo thời gian nhằm đánh giá rủi ro trong hoạt động cho vay khách hàng cá nhân tại BIDV - Chi nhánh Đông Đăk Lăk Về nguồn số liệu sử dụng: Bao gồm nguồn số liệu sơ cấp và thứ cấp. Nguồn số liệu sơ cấp: Thông tin thu được thông qua phỏng vấn lãnh đạo ngân hàng, nhân viên ngân hàng và khách hàng. Nguồn số liệu thứ cấp: Từ các bảng biểu, báo cáo tài chính hàng năm của BIDV - Chi nhánh Đông Đăk Lăk; Báo cáo thống kê doanh số cho vay, doanh thu thu nợ, dư nợ, nợ quá hạn 5. Bố cục của luận văn Chương 1:Tổng quan về kiểm soát rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay khách hàng cá nhân kinh doanh của ngân hàng thương mại Chương 2: Thực trạng kiểm soát rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay khách hàng cá nhân kinh doanh tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Đông Đăk Lăk Chương 3: Một số khuyến nghị nhằm hoàn thiện công tác kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay cá nhân kinh doanh của ngân hàng BIDV Việt Nam - Chi nhánh Đông Đăk Lăk 4 6. Tổng quan về tình hình nghiên cứu Vấn đề rủi ro tín dụng và quản lý rủi ro tín dụng nói chung và rủi ro tín dụng đối với khách hàng cá nhân nói riêng của ngân hàng thương mại đã được đề cập nhiều trong các công trình nghiên cứu và bài báo khoa học, cụ thể như: Ths. Lê Thị Hạnh (2014), “Kiểm soát rủi ro tín dụng theo Basel II tại các ngân hàng thương mại Việt Nam”, tạp chí ngân hàng, số 43, trang 14 -16. Ths. Nguyễn Đức Tú (2016), “Mô hình quản lý rủi ro tín dụng tại các Ngân hàng Thương mại Việt Nam”, tạp chí ngân hàng, số 59, trang 20-22. Đề tài: “Quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hải Dương” (2016) của tác giả Nguyễn Tiến Lâm. Luận văn: “Kiểm soát rủi ro tín dụng trong hoạt động cho vay khách hàng cá nhân tại NHTM Cổ Phần Xuất Nhập Khẩu Việt Nam – Chi nhánh Sông Hàn”, tác giả Nguyễn Thị Thúy, Đại học Kinh tế Đà Nẵng, năm 2015. Luận văn “Kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam, Chi nhánh Đắk Nông”, tác giả Nguyễn Huy Bé, Đại học Kinh tế Đà Nẵng, năm 2015. Việc nghiên cứu về công tác kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay cá nhân kinh doanh tại Ngân hàng Đầu tư và Phát triển – Chi nhánh Đông Đăk Lăk là hết sức cần thiết, giúp cho Ngân hàng hoạt động an toàn, lành mạnh và có hiệu quả hơn. 5 CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KIỂM SOÁT RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY CÁ NHÂN KINH DOANH CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI 1.1. RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN KINH DOANH CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI 1.1.1. Rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng cá nhân kinh doanh của ngân hàng thƣơng mại a. Khái niệm rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng cá nhân kinh doanh b. Đặc điểm của rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng cá nhân kinh doanh c. Nguyên nhân rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng cá nhân d. Hậu quả của rủi ro tín dụng trong cho vay cá nhân kinh doanh 1.2. KIỂM SOÁT RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN KINH DOANH CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI 1.2.1. Đặc điểm kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay cá nhân kinh doanh của ngân hàng thƣơng mại a. Khái niệm kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay cá nhân kinh doanh của NHTM Kiểm soát rủi ro tín dụng là quá trình xây dựng và thực thi các chiến lược, các chính sách quản lý và kinh doanh tín dụng nhằm đạt được các mục tiêu an toàn, hiệu quả và phát triển bền vững. 6 b. Đặc điểm kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay cá nhân kinh doanh c. Quy trình quản lý rủi ro tín dụng Bước 1: Xây dựng chiến lược quản lý rủi ro tín dụng Bước 2: Nhận diện rủi ro tín dụng Bước 3: Đo lường rủi ro tín dụng Bước 4: Báo cáo rủi ro Bước 5: Xử lý rủi ro 1.2.2. Nội dung kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay cá nhân kinh doanh của NHTM a. Né tránh rủi ro tín dụng trong cho vay cá nhân kinh doanh b. Ngăn ngừa rủi ro tín dụng trong cho vay cá nhân kinh doanh c. Giảm thiểu tổn thất rủi ro tín dụng trong cho vay cá nhân kinh doanh d. Chuyển giao rủi ro tín dụng trong cho vay cá nhân kinh doanh 1.2.3. Tiêu chí đánh giá kết quả kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay cá nhân kinh doanh của NHTM a. Tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu b. Tỷ lệ nợ quá hạn c. Tỷ lệ nợ xấu d. Tỷ lệ nợ hạch toán ngoại bảng e. Dự phòng rủi ro trích lập đối với cho vay f. Tỷ lệ lãi treo 7 1.2.4. Các nhân tô ảnh hƣớng đến công tác hạn chế rúi ro Chính sách và quy trình tín dụng: Chính sách tín dụng là hệ thống các chủ trương, quy định chi phối hoạt động tín dụng do ngân hàng. Nếu chính sách tín dụng được xây dựng khoa học, cẩn thận, thông suốt từ trên xuống dưới sẽ tạo điều kiện cho ngân hàng duy trì tiêu chuẩn tín dụng của mình. Chính sách quản lý rủi ro tín dụng của ngân hàng: Các ngân hàng thương mại cần xây dựng riêng cho mình một chính sách quản lý rủi ro tín dụng phù hợp. Mục tiêu của xây dựng chính sách này là nhằm giảm đến mức tối thiểu khả năng xảy ra rủi ro tín dụng và tổn thất ở mức ngân hàng cho là hợp lý. Tổ chức quản lý tín dụng và rủi ro tín dụng: Phần lớn các ngân hàng đều thành lập tổ chức quản lý tín dụng và rủi ro tín dụng như trung tâm thông tin tín dụng và phòng ngừa rủi ro, trung tâm giám sát và kiểm tra tín dụng, công ty quản lý nợ và xử lý tài sản đảm bảo. Yếu tố công nghệ: Một ngân hàng nên đầu tư vào các trang thiết bị, công nghệ hiện đại để vừa mở rộng tín dụng lại vừa hạn chế được rủi ro. 8 KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 Chương 1 của luận văn đã trình bày và hệ thống hóa những cơ sở lý luận về rủi ro tín dụng trong cho vay khách hàng cá nhân kinh doanh của ngân hàng thương mại. Nội dung của Chương 1 chủ yếu khái quát lại cơ sở lý luận về rủi ro tín dụng trong cho vay KHCN của NHTM như khái niệm, đặc điểm, hậu quả của rủi ro tín dụng trong cho vay KHCN. Tiếp theo, luận văn trình bày các mô hình giám sát rủi ro tín dụng trong cho vay KHCN, các chỉ tiêu đánh giá rủi ro tín dụng trong cho vay KHCN cũng như tìm hiểu những nhân tố ảnh hưởng đến công tác kiểm soát rủi ro tín dụng của NHTM. Trên cơ sở lý thuyết đó, chương 2 sẽ đi vào phân tích và đánh giá thực trạng kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay cá nhân kinh doanh tại Ngân hàng BIDV – Chi nhánh Đông Đăk Lăk từ 2016 đến năm 2018.