Tóm tắt Luận văn Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn Thành phố Quảng Ngãi

ðI H C ðÀ N NG TR ƯNG ð I H C KINH T HÀ TH KIM DI U PHÁT TRI N DOANH NGHI P NH VÀ V A TRÊN ðA BÀN THÀNH PH QU NG NGÃI TÓM T T LU N V ĂN TH C S Ĩ KINH T PHÁT TRI N Mã s : 60.31.01.05 ðà N ng - 2019 Công trình ñưc hoàn thành t i TRƯNG ðI H C KINH T , ðHðN Ng ưi h ưng d n KH: PGS.TS. ðào H u Hòa Ph n bi n 1: TS. Lê B o Ph n bi n 2: TS. Võ V ăn L i Lu n v ăn ñã ñưc b o v tr ưc H i ñ ng ch m Lu n v ăn t t nghi p Th c s ĩ kinh t phát tri n h p t i Tr ưng ð i h c Ph m V ăn ðng vào ngày 24 tháng 8 n ăm 2019 Có th tìm hi u lu n v ăn t i: - Trung tâm Thông tin - H c li u, ði h c ðà N ng - Th ư vi n tr ưng ð i h c Kinh t , ð i h c ðà N ng 1 M ðU 1. Tính c p thi t c a ñ tài Trong th i gian qua, v n ñ phát tri n doanh nghi p nh và v a trên ña bàn thành ph Qu ng Ngãi ñã ñưc chính quy n quan tâm, nhi u chính sách h tr cho DNNVV ñưc ban hành, t o ñiu ki n cho doanh nghi p thành l p và phát tri n.Nh v y, s l ưng DNNVV t ăng ñu qua các n ăm, t 1.561 doanh nghi p vào cu i n ăm 2014 ñã t ăng lên 1.862 doanh nghi p vào cu i n ăm 2018. Mc dù s l ưng t ăng lên, nh ng ch t l ưng c a các DNNVV còn th p, th hi n ch t l ưng lao ñng ch ưa cao, ñc bi t là v ph ươ ng di n th c hành, t l lao ñ ng ch ưa có tay ngh còn cao, n ăng su t lao ñng còn th p. Ngu n l c tài chính c a các doanh nghi p m c dù có c i thi n nh ưng còn r t h n ch , vi c ti p c n các ngu n v n g p khó kh ăn. ð ñ y m nh phát tri n kinh t - xã h i t i ñ a ph ươ ng trong tươ ng lai, các c p lãnh ño ñ a ph ươ ng c n ph i tìm ra các gi i pháp hu hi u nh m tháo g các khó kh ăn, v ưng m ccho các DNNVV; ñng th i t o ñiu ki n thu n l i ñ các doanh nghi p ngày càng n ñnh và phát tri n. Nh n th c ñưc t m quan tr ng ñó, ñưc s ñ ng ý c a giáo viên h ưng d n, tôi ñã m nh d n chn v n ñ “Phát tri n doanh nghi p nh và v a trên ña bàn thành ph Qu ng Ngãi” làm ñ tài cho lu n v ăn t t nghi p cao h c ngành Kinh t phát tri n c a mình. Hy v ng r ng, các k t qu nghiên c u c a lu n v ăn này s góp ph n giúp các c p lãnh ño ñ a ph ươ ng tham kh o ñ qua ñó ban hành các chính sách nh m ñ y m nh phát tri n DNNVV trên ña bàn thành ph Qu ng Ngãi trong t ươ ng lai. 2. Mc tiêu nghiên c u 2.1 Mc tiêu chung: Xác l p các ti n ñ lý lu n và th c ti n làm c ơ s cho vi c ñ xu t các gi i pháp nh m ñ y m nh phát tri n 2 DNNVV thành ph Qu ng Ngãi trong t ươ ng lai. 2.2 Mc tiêu c th : • H th ng hóa c ơ s lý lu n v phát tri n DNNVV • Làm rõ th c tr ng phát tri n DNNVV trên ña bàn thành ph Qu ng Ngãi th i gian qua. • ð xu t các gi i pháp nh m ñ y m nh phát tri n DNNVV trên ña bàn thành ph Qu ng Ngãi. 3. Câu h i nghiên c u: • Th c tr ng phát tri n DNNVV trên ña bàn thành ph Qu ng Ngãi trong th i gian qua nh ư th nào? • Các nhân t nào nh h ưng ñ n phát tri n DNNVV trên ña bàn thành ph Qu ng Ngãi? • Nh ng gi i pháp nào ñ thúc ñ y phát tri n DNNVV trên ña bàn thành ph Qu ng Ngãi trong t ươ ng lai? 4. ði t ưng và ph m vi nghiên c u: • ði t ưng nghiên c u: Các v n ñ lý lu n và th c ti n phát tri n DNNVV c a chính quy n ñ a ph ươ ng. • Ph m vi nghiên c u: + V n i dung: Lu n v ăn t p trung nghiên c u c ơ s lý thuy t, ñánh giá th c tr ng và ñ ra gi i pháp ñy m nh phát tri n DNNVV trong t ươ ng lai. + V không gian: trên ña bàn Thành ph Qu ng Ngãi + V th i gian: các d li u th c p ph c v cho các nghiên cu lu n v ăn ñưc thu th p trong th i gian 2014 – 2018; các d li u sơ c p ñưc ti n hành ñiu tra trong kho ng th i gian tháng 3 – 5/2019; t m xa c a các gi i pháp là ñn n ăm 2025, ñnh h ưng ñ n năm 2030. 3 5. Cách ti p c n và ph ươ ng pháp nghiên c u 5.1 Cách ti p c n nghiên c u Nghiên c u này ch y u ti p c n theo ph ươ ng pháp ñnh tính kt h p v i ñ nh l ưng trên n n t ng t ư duy h th ng, t ư duy duy v t bi n ch ng và duy v t l ch s . 5.2 Ph ươ ng pháp nghiên c u • Ph ươ ng pháp thu th p d li u: + D li u th c p: s ñưc thu th p trong 5 n ăm g n ñây t các ngu n là k t qu c a các công trình nghiên c u trong và ngoài nưc; S li u th ng kê v tình hình các DNNVV c a C c th ng kê; S li u ñă ng ký kinh doanh t S K ho ch & ð u t ư; S li u v tình hình n p thu t C c Thu thành ph ; S li u v lao ñng, vi c làm t S Lao ñ ng, TBXH + D li u s ơ c p: Tác gi i t ñiu tra t i các DNNVV trên ña bàn thành ph Qu ng Ngãi v i c m u kho ng 120 quan sát, trong ñó phân chia theo t l các ngành, l ĩnh v c và lo i hình DN. Hình th c thu th p d li u là g i phi u ñiu tra kèm v i h ưng d n tr l i cho các doanh nghi p có quan h giao d ch v i Vietcombank và m t s Ngân hàng khác trên ña bàn. • Ph ươ ng pháp phân tích và x lý d li u: + ði v i d li u th c p: s d ng ph ươ ng pháp t ng h p, so sánh, ñi chi u thông qua các công c th ng kê. + ði v i d li u s ơ c p: sau khi d li u ñã ñưc làm s ch, tác gi s d ng ph n m m SPSS22 ñ x lý d ưi d ng th ng kê mô t vi các thông s nh ư: s trung bình (mean), giá tr nh nh t (Min), giá tr l n nh t (Max), giá tr xu t hi n nhi u nh t (Mode), sai s trung bình (Std.) ð ki m tra ñ tin c y c a d li u, tác gi ti n hành ki m ñ nh thang ño b ng H s Cronbach’s Alpha; ñ xác ñ nh 4 các m i quan h gi a các nhân t trong thang ño, tác gi s d ng ph ươ ng pháp Phân tích nhân t khám phá (EFA); ñ xác ñ nh m c ñ nh h ưng c a các nhân t ñ n phát tri n DNNVV tác gi s dng ph ươ ng pháp H i quy t ươ ng quan tuy n tính cùng các ki m ñnh T_test; F_test và ki m ñ nh ANOVA 6. Ý ngh ĩa khoa h c và th c ti n c a ñ tài • Lu n v ăn s có ñóng góp v h th ng hóa các c ơ s lý lu n phát tri n DNNVV Vi t Nam trong c p ñ ñ a ph ươ ng. • Cung c p b c tranh v th c tr ng c ũng nh ư h th ng gi i pháp ñ t ư v n cho các c p lãnh ño trong vi c ban hành các chính sách thúc ñy phát tri n DNNVV t i ñ a ph ươ ng trong t ươ ng lai. • Giúp cho b n thân v n d ng lý thuy t ñã h c vào th c ti n, t ñó rèn luy n kinh nghi m nghiên c u khoa h c ñ hoàn thành ch ươ ng trình th c s ĩ này. 7. Sơ l ưc các tài li u chính s d ng trong nghiên c u 8. Tng quan tài li u nghiên cu 9. Kt c u c a lu n v ăn Ngoài ph n m ñ u, k t lu n, danh m c tài li u tham kh o và các ph l c, n i dung chính c a lu n v ăn ñưc trình bày trong 3 ch ươ ng v i tên g i nh ư sau: Ch ươ ng 1: C ơ s lý lu n v phát tri n DNNVV Ch ươ ng 2: Th c tr ng phát tri n DNNVV t i thành ph Qu ng Ngãi trong th i gian qua Ch ươ ng 3: Các gi i pháp nh m ñ y m nh phát tri n DNNVV trên ña bàn thành ph Qu ng Ngãi trong t ươ ng lai. 5 CH ƯƠ NG 1 CƠ S LÝ LU N V PHÁT TRI N DOANH NGHI P NH VÀ V A 1.1 KHÁI NI M, ð C ðIM, VAI TRÒ C A DOANH NGHI P NH VÀ V A 1.1.1 Khái ni m phát tri n DNNVV a. Khái ni m doanh nghi p Doanh nghi p là m t t ch c kinh t , có t ư cách pháp nhân ho c không, th c hi n các ho t ñ ng kinh doanh theo quy ñ nh c a pháp lu t, nh m ñ t ñưc nh ng m c tiêu nh t ñ nh. b. Khái ni m doanh nghi p nh và v a Doanh nghi p nh và v a là nh ng doanh nghi p có quy mô nh bé v m t vn, lao ñng hay doanh thu. Doanh nghi p nh và va có th chia thành ba lo i c ũng c ăn c vào quy mô ñó là doanh nghi p siêu nh (micro), doanh nghi p nh và doanh nghi p v a. c. Khái ni m phát tri n doanh nghi p nh và v a: là quá trình t ăng ti n m i m t c a DNNVV, bao g m s gia t ăng v m t s lưng,thay ñ i v ch t l ưng, chuy n d ch v m t c ơ c u, gia t ăng s ñóng góp cho xã h i c a các DNNVV. 1.1.2 ðc ñim c a doanh nghi p nh và v a - DNNVV có quy mô v n và lao ñng nh , th ưng là các doanh nghi p ñưc thành l p t khu v c kinh t ngoài qu c doanh. - Quá trình thành l p và ho t ñ ng c a DNNVV t ươ ng ñi thu n l i, không c n v n ñ u t ư ban ñu l n, m t b ng s n xu t, quy mô nhà x ưng v a ph i, linh ho t, s l ưng lao ñ ng không nhi u - T ch c s n xu t, t ch c qu n lý linh ho t, g n nh , d thích ng v i s bi n ñ i c a th tr ưng. 6 1.1.3 Vai trò c a doanh nghi p nh và v a ñ i v i n n kinh t • Doanh nghi p nh và v a t o công ăn vi c làm cho ng ưi lao ñng, góp ph n gi m th t nghi p. • Gi vai trò quan tr ng trong vi c n ñ nh và thúc ñy t ăng tr ưng kinh t . • Doanh nghi p nh và v a khai thác và phát huy các ngu n lc ñ a ph ươ ng, góp ph n chuy n d ch c ơ c u kinh t . • Doanh nghi p nh và v a thúc ñ y n n kinh t n ăng ñ ng . . 1.2 NI DUNG VÀ TIÊU CHÍ ðÁNH GIÁ PHÁT TRI N DOANH NGHI P NH VÀ V A 1.2.1 Gia t ăng s l ưng và quy mô DNNVV Gia t ăng v quy mô ñóng góp c a cácDNNVV có th ñưc th c hi n b ng 02 cách, ñó là gia t ăng tuy t ñ i s l ưng các doanh nghi p, và gia t ăng quy mô ho t ñ ng c a m i doanh nghi p b ng vi c gia t ăng v ñ t ñ i, v n, s l ưng lao ñ ng c ũng nh ư c ơ s v t ch t bên trong c a m i doanh nghi p. • Phát tri n s l ưng doanh nghi p • Gia t ăng quy mô ho t ñ ng c a các doanh nghi p 1.2.2 Nâng cao ch t l ưng c a các DNNVV Ch t l ưng ngu n nhân l c là bi u th s t ăng lên v trình ñ, k n ăng ngh nghi p và ph m ch t c a ng ưi lao ñ ng. ði m i công ngh , thi t b cũng ñ ng ngh ĩa v i vi c t ăng năng l c s n xu t c a doanh nghi p v m t ch t l ưng. 1.2.3 Thúc ñy chuy n d ch c ơ c u theo h ưng h p lý Nưc ta, t m t qu c gia nông nghi p ñã chuy n d n sang công nghi p ñòi h i các doanh nghi p c ũng ph i chuy n d ch c ơ c u theo xu h ưng chung ñ ñáp ng nhu c u c a xã h i, nh ư v y m i 7 tn t i và phát tri n b n v ng. Cơ c u kinh t là m t t ng th các b ph n h p thành k t cu (hay c u trúc) ca n n kinh t trong quá trình t ăng tr ưng s n xu t xã h i. 1.2.4 Gia t ăng k t qu và hi u qu ñóng góp c a DNNVV Gia t ăng k t qu và hi u qu ñóng góp c a DNNVV ñưc th hi n hi n nhi u khía c nh khác nhau nh ư: (i) S lao ñ ng tham gia vào kh i DNNVV t ăng lên qua các n ăm, làm gi m t l th t nghi p, to thu nh p cho ng ưi dân nâng cao ch t l ưng cu c s ng, gi m b t gánh n ng v an sinh xã h i t i ñ a ph ươ ng; (ii) K t qu ho t ñ ng kinh doanh c a DNNVV s ñánh giá s ñóng góp c a DN vào ngân sách nhà n ưc t i ñ a ph ươ ng góp ph n vào s phát tri n chung c a nn kinh t ; (iii) Hi u qu kinh doanh c a DNNVV c ũng góp ph n vào hi u qu chung c a n n kinh t ñ a ph ươ ng; ... 1.3 CÁC NHÂN T NH H ƯNG ð N PHÁT TRI N DNNVV 1.3.1 ðiu ki n t nhiên 1.3.2 ðiu ki n kinh t 1.3.3 ðiu ki n xã h i 1.3.4 Các chính sách c a Nhà n ưc ñ i v i DNNVV 1.4 KINH NGHI M PHÁT TRI N DNNVV C A CÁC ð A PH ƯƠ NG TRONG VÀ NGOÀI N ƯC 1.4.1 Kinh nghi m n ưc ngoài
Kinh nghi m các ñ a ph ươ ng c a Nh t B n
Kinh nghi m Hàn Qu c 1.4.2 Kinh nghi m phát tri n DNNVV t nh Thanh Hóa 1.4.3 Bài h c kinh nghi m cho thành ph Qu ng Ngãi KT LU N CH ƯƠ NG 1 8 CH ƯƠ NG 2 TH C TR NG PHÁT TRI N DOANH NGHI P NH VÀ VA TRÊN ðA BÀN THÀNH PH QU NG NGÃI 2.1 NH NG ð C ðIM NH H ƯNG ð N PHÁT TRI N DNNVV C A THÀNH PH QU NG NGÃI 2.1.1 ðc ñim t nhiên a. V trí ñ a lý b. ða hình và khí h u: c. Tài nguyên thiên nhiên d. Tài nguyên nhân v ăn 2.1.2 ðc ñim kinh t a. ðc ñim t ăng tr ưng kinh t và c ơ c u kinh t : V ch tiêu kinh t , ñiu ch nh t c ñ t ăng tr ưng kinh t c a thành ph ñ t 11-12%/n ăm (QH2011: 12,5-13,5%/n ăm) giai ñon 2016-2020 (b ng ho c cao h ơn 1-1,5% so v i m c t ăng tr ưng chung toàn t nh), t c ñ t ăng tr ưng ngành th ươ ng m i – d ch v , công nghi p – xây d ng, nông nghi p ñ t l n l ưt 13,1%, 10,5% và 3,5%; giai ña 2021-2025, t c ñ t ăng tr ưng kinh t c a thành ph ñt 12-12,5%, trong ñó t c ñ t ăng tr ưng ngành d ch v là 14,2%, công nghi p – xây d ng là 12% và nông nghi p là 2,5%. Tng s n ph m trên ña bàn thành ph Qu ng Ngãi (GRDP) trong nh ng n ăm qua ñ u t ăng, c ơ c u kinh t chuy n d ch theo ñúng hưng k ho ch ñ ra, c th th hi n qua b ng 2.1 và 2.2: Bng 2.1 GRDP qua các n ăm và t c ñ t ăng tr ưng bình quân theo ngành c a thành ph Qu ng Ngãi Bng 2.2 C ơ c u GRDP theo ngành c a thành ph Qu ng Ngãi b. Cơ s h t ng