Xây dựng hệ thống quản lý môi trường theo iso 14001:2004 cho khu du lịch Bình Quới 1

CHƯƠNG 5 XÂY DỰNG HỆ THỐNG QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG THEO ISO 14001:2004 CHO KHU DU LỊCH BÌNH QUỚI 1 Xây dựng một số tài liệu cần thiết theo phiên bản ISO 14001:2004 Các tài liệu được xây dựng trong trong phạm vi của đề tài được thống kê lại theo bảng sau: Bảng 20: Các tài liệu đề tài xây dựng được STT Tên thủ tục Mã hiệu Trang 1 Sổ tay môi trường BQ1_STMT PL2 2 Chính sách môi trường - 66 3 TT xác định khía cạnh môi trường BQ1_TT_4.3.1 67 4 TT xác định các yêu cầu luật định và các yêu cầu khác BQ1_TT_4.3.2 72 5 TT trao đổi thông tin BQ1_TT_4.4.3 76 6 TT quản lý rác BQ1_TT_4.4.6.1 80 7 TT kiểm soát tình huống cháy, nổ BQ1_TT_4.4.7.1 84 8 TT kiểm soát tình huống tràn đổ hóa chất BQ1_TT_4.4.7.2 90 9 TT đánh giá sự phù hợp BQ1_TT_4.5.2 95 10 TT đánh giá nội bộ BQ1_TT_4.5.5 97 4 TT đào tạo BQ1_TT_4.4.2 PL2 6 TT kiểm soát tài liệu BQ1_TT_4.4.5 PL2 7 TT kiểm soát hồ sơ BQ1_TT_4.5.4 PL2 8 HDCV về an toàn sử dụng điện, quản lý chất dễ cháy, nổ BQ1_HD_4.4.7.1.1 PL2 9 HDCV sử dụng các dấu hiệu an toàn và cháy nổ BQ1_HD_4.4.7.1.2 PL2 10 HDCV xử lý sự cố rò rỉ Gas BQ1_HD_4.4.7.1.3 101 Ghi chú PL: phụ lục Sổ tay môi trường Bình Quới 1 xây dựng Sổ tay môi trường gồm 18 chương. Mỗi chương được nêu trong sổ tay này là một thành phần của EMS và mô tả cách thức của Bình Quới 1 nhằm giải quyết những yêu cầu của ISO 14001:1996. Khi thực hiện chuyển đổi, Sổ tay môi trường cũng cần sửa đổi một số nội dung sao cho phù hợp với yêu cầu của tiêu chuẩn ISO 14001:2004. Tuy nhiên, nội dung sửa đổi không nhiều, do đó với số lượng trang được giới hạn, chương 5 của đồ án này xin được phép không xây dựng Sổ tay môi trường của Khu du lịch Bình Quới 1 theo phiên bản mới mà chỉ tập trung xây dựng các thủ tục nhằm tăng cường hiệu quả của các hoạt động tác nghiệp, điều hành cũng như tăng hiệu quả của công tác quản lý môi trường theo ISO 14001:2004, cải tiến liên tục và ngăn ngừa ô nhiễm. Sổ tay môi trường được soạn thảo lại theo các yêu cầu của ISO 14001:2004 xin được trình bày ở phần phụ lục 1. Quy định soạn thảo, soát xét và phê duyệt sổ tay môi trường được trình bày như trong Thủ tục kiểm soát tài liệu. Nội dung soạn thảo lại Sổ tay môi trường theo ISO 14001:2004 cho Khu du lịch Bình Quới 1 mà đề tài này thực hiện bao gồm: Cách mã hoá tài liệu và trình bày tiêu đề tài liệu; Phần chữ được in đậm và gạch dưới; Sơ đồ hóa các hoạt động thực hiện; Đưa ra thời gian biểu nhằm kiểm soát EMS. 5.1.2 Chính sách môi trường CHÍNH SÁCH MÔI TRƯỜNG Khu du lịch Bình Quới 1 với diện tích gần 3,5 héc-ta là một trong năm cơ sở của Làng du lịch Bình Quới _ đơn vị trực thuộc Tổng Công ty du lịch Sài Gòn. Chúng tôi đã xây dựng hệ thống quản lý môi trường và được chứng nhận bởi tổ chức Quốc tế AFAQ ANOR. Trong phạm vi Khu du lịch Bình Quới 1, chúng tôi cam kết những điều sau: Tuân thủ các yêu cầu pháp luật thích hợp và các yêu cầu khác mà Bình Quới 1 mô tả liên quan đến các khía cạnh môi trường thuộc phạm vi Khu du lịch. Với mảng cây xanh hiện có, chúng tôi sẽ chăm sóc và bảo dưỡng chúng nhằm duy trì hệ thống lọc không khí tự nhiên và góp phần làm đẹp thêm không gian khu du lịch. Ra sức hạn chế chất thải gây ô nhiễm môi trường. Sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên và thực hành tiết kiệm. Cam kết cải tiến liên tục để bảo vệ môi trường. Tổ chức đào tạo những nội dung cơ bản của hệ thống quản lý môi trường cho tất cả thành viên đang làm việc tại Bình Quới 1. Thông tin chính sách môi trường này đến mọi người làm việc hoặc thay mặt cho tổ chức, du khách và các bên hữu quan. Tp. Hồ Chí Minh, ngày … tháng … năm 2006 Phê duyệt Các thủ tục cần thiết chuyển đổi Thủ tục xác định các khía cạnh môi trường KHU BÌNH QUỚI 1 THỦ TỤC Mã hiệu : BQ1_TT_4.3.1 Phiên bản : 00/00 Ngày ban hành : 00/00/2006 Trang : 01/05 THỦ TỤC XÁC ĐỊNH KHÍA CẠNH MÔI TRƯỜNG Soạn thảo Soát xét Phê duyệt Phạm vi Thủ tục này nhằm xác định các hoạt động điều hành và trách nhiệm liên quan để nhận dạng và định kỳ đánh giá các khía cạnh môi trường có tác động nổi bật và cần được kiểm soát. Áp dụng Thủ tục này giải thích cách nhận dạng các khía cạnh môi trường liên quan đến mọi hoạt động, sản phẩm và dịch vụ của KDL BQ1, đồng thời thủ tục đề cập đến các điều kiện bất thường cũng như các tình huống khẩn cấp. Trách nhiệm Việc áp dụng thủ tục này là trách nhiệm của Trưởng/Phó các bộ phận, các nhân viên liên quan trực thuộc KDL BQ1. Các hoạt động tác nghiệp KHU BÌNH QUỚI 1 THỦ TỤC Mã hiệu : BQ1_TT_4.3.1 Phiên bản : 00/00 Ngày ban hành : 00/00/2006 Trang : 02/05 THỦ TỤC XÁC ĐỊNH KHÍA CẠNH MÔI TRƯỜNG Lưu đồ Tổ MT cùng các BP xem xét, nhận dạng các yếu tố MT liên quan Sử dụng 2 HDCV BQ1_HDCV_4.3.1.1: Ma trận các hoạt động/sản phẩm/dịch vụ và các khía cạnh/tác động môi trường có liên quan BQ1_HDCV_4.3.1.2: Danh sách kiểm tra các khía cạnh môi trường tiềm tàng Đánh giá các khía cạnh môi trường Lập bảng các khía cạnh môi trường có ý nghĩa Sử dụng 3 HDCV BQ1_HDCV_4.3.1.3: Ma trận đánh giá và tổng hợp kết quả cuối cùng-các điều kiện bình thường/bất thường BQ1_HDCV_4.3.1.3: Lưu đồ áp dụng các chuẩn cứu đánh giá các khía cạnh môi trường và hướng dẫn chuẩn cứ 3 BQ1_HDCV_4.3.1.5: Ma trận đánh giá và tổng hợp kết quả cuối cùng-các trường hợp khẩn cấp Thu thập, xử lý số liệu Lưu hồ sơ Các hoạt động, sản phẩm, dịch vụ của KDL BQ1 Các hoạt động mới Các sự cố xảy ra Giải thích lưu đồ 4.2.1 Nhận dạng các khía cạnh môi trường Tổ môi trường cùng các thành viên có chuyên môn nghiệp vụ khác xem xét, nhận dạng các yếu tố môi trường có liên quan đến các hoạt động, sản phẩm, dịch vụ cũng như các hoạt động mới phát sinh hay các sự cố xảy ra. Các hoạt động phát sinh, thay đổi đều được xem xét tới như: Xây dựng, tháo dỡ cơ sở vật chất mới; sản phẩm/dịch vụ mới; Đưa quy trình mới vào hay thay đổi lớn trong quy trình hiện tại; Đưa sản phẩm/vật liệu mới hay huỷ bỏ vật liệu/sản phẩm hiện hữu; Thay đổi các thủ tục hay tập quán làm việc; Sử dụng khu vực/tòa nhà mới hay giải tỏa khu vực/tòa nhà trước đó đang được sử dụng; Các yêu cầu luật định mới; KHU BÌNH QUỚI 1 THỦ TỤC Mã hiệu : BQ1_TT_4.3.1 Phiên bản : 00/00 Ngày ban hành : 00/00/2006 Trang : 03/05 THỦ TỤC XÁC ĐỊNH KHÍA CẠNH MÔI TRƯỜNG Trong qúa trình xem xét, nhận dạng các yếu tố môi trường cần tham khảo BQ1_HDCV_4.3.1.1_Ma trận các hoạt động/sản phẩm/dịch vụ và các khía cạnh/tác động môi trường liên quan và BQ1_HDCV_4.3.1.2_Danh sách kiểm tra các khía cạnh môi trường tiềm tàng. Lập ma trận cho mỗi khu vực, bộ phận, phòng ban; trong các ma trận, các điều kiện bình thường và bất bình thường cũng như các tình huống khẩn cấp phải được xem xét. Bên cạnh đó, các khía cạnh môi trường có thể được thêm vào hay xoá đi hoặc làm đơn giản hơn. Các ma trận nói trên phải được rà soát ngay sau khi có các thay đổi quan trọng đối với các hoạt động/sản phẩm/dịch vụ và một năm một lần trước khi soát xét của ban lãnh đạo. Thu thập, xử lý số liệu Sau khi các ma trận được thành lập, Tổ trưởng tổ văn phòng BQ1 thu thập các thông tin và số liệu cần thiết sau đây rồi lượng hóa các khía cạnh môi trường mới hay những biến động có thể xuất hiện trong các khía cạnh môi trường hiện hữu: Phiên bản cuối cùng của bảng đánh giá môi trường; Kết quả của mỗi lần đo lường môi trường; Báo cáo đánh giá nội bộ và báo cáo của đánh giá viên bên ngoài; Sự không phù hợp và thông tin nội bộ, thông tin bên ngoài; Thông tin rút ra từ sự cố môi trường; Luật định và các luật pháp mới liên quan; Hồ sơ đào tạo; Mọi thông tin khác có liên quan đến những hoạt động, quy trình, sản phẩm, dịch vụ mới. Đánh giá các khía cạnh môi trường Khi đánh giá các khía cạnh môi trường, ban môi trường áp dụng các chuẩn cứ theo BQ1_HDCV_4.3.1.3, BQ1_HDCV_4.3.1.4, BQ1_HDCV_4.3.1.5 (phụ lục 3). 4.2.3.1 Các điều kiện bình thường và bất thường Khi áp dụng các chuẩn cứ, mọi câu hỏi phải được trả lời theo một trật tự xác định. Nếu tất cả các câu hỏi trả lời là “sai” thì khía cạnh môi trường được xem như không nổi bật. Nếu ít nhất một câu trả lời là “Đúng” thì khía cạnh môi trường được xem là nổi bật. Đối với các khía cạnh môi trường nổi bật, phải chỉ rõ một cách cụ thể rằng có ngưỡng giới hạn luật định hay quy định pháp lý nào đã bị vi phạm và xem xét đến trách nhiệm pháp lý mà Khu Bình Quới 1 phải có kế hoạch khắc phục. KHU BÌNH QUỚI 1 THỦ TỤC Mã hiệu : BQ1_TT_4.3.1 Phiên bản : 00/00 Ngày ban hành : 00/00/2006 Trang : 04/05 THỦ TỤC XÁC ĐỊNH KHÍA CẠNH MÔI TRƯỜNG Mức độ nổi bật của các khía cạnh được trình bày bằng các màu sắc như sau: Khía cạnh môi trường không nổi bật = Xanh lục; Khía cạnh môi trường nổi bật = Vàng; Khía cạnh môi trường nổi bật đã đạt đến ngưỡng giới hạn luật định hay vi phạm các quy định pháp lý = Đỏ (nghiêm trọng hơn màu vàng). 4.2.3.2 Tình huống khẩn cấp Việc đánh giá các khía cạnh môi trường trong tình huống khẩn cấp đựa trên tần suất xuất hiện và mức độ nghiêm trọng của sự việc, bằng cách sử dụng một hệ thống xếp hạng bằng số theo bảng sau đây: F: Tần suất xuất hiện C : Chỉ số tới hạn C = F x S S: Mức độ nghiêm trọng C ≥ 5 : Khía cạnh môi trường nổi bật C < 5 : Khía cạnh môi trường không nổi bật F = Mô tả 1 Rất hiếm, có thể không bao giờ xảy ra 2 Rất khó xảy ra, có thể chỉ xảy ra một lần trong suốt tuổi thọ phục vụ của khu du lịch 3 Khó xảy ra, có thể xảy ra theo thời gian, tần suất dưới một lần mỗi năm 4 Có thể xảy ra, tần suất nhiều hơn một lần mỗi năm 5 Có thể xảy ra, tần suất nhiều hơn một lần mỗi tháng S = Mô tả 1 Rất hạn chế; tác động cục bộ; có sự tham gia của các chất ít độc, khía cạnh tiêu cực có thể bỏ qua, không đáng kể. 2 Tác động hạn chế, tiềm năng tai họa thấp: sự kiện có thể gây ra sự xáo trộn hay tai họa tạm thời, cục bộ trong thời gian ngắn. 3 Tác động vừa phải, có thể gây tai họa cho môi trường, các khía cạnh có thể lặp đi lặp lại trong dài hạn, có thể đảo ngược. 4 Có thể gây ra tai họa đáng kể cho môi trường, có thể kinh niên hay cấp tính, tác động tiêu cực đối với nhiều loài hoặc dân cư. 5 Tác động trên diện rộng và nghiêm trọng đối với môi trường hay gây hại cho dân cư. Phá huỷ các giống loài nhạy cảm hay gây tổn thất một cách rõ ràng cho dân cư. Sau khi đánh giá các khía cạnh môi trường, cần lập danh sách các khía cạnh môi trường có ý nghĩa. Đồng thời, trình kết quả cuối cùng cho Ban lãnh đạo. Các kết quả cuối cùng của việc đánh giá khía cạnh môi trường cho từng khu vực và khía cạnh môi trường có ý nghĩa đều phải được lập thành văn bản và lưu hồ sơ. Các bảng đánh giá các khía cạnh môi trường sẽ được sử dụng khi thực hiện “soát xét của ban lãnh đạo” nhằm: KHU BÌNH QUỚI 1 THỦ TỤC Mã hiệu : BQ1_TT_4.3.1 Phiên bản : 00/00 Ngày ban hành : 00/00/2006 Trang : 05/05 THỦ TỤC XÁC ĐỊNH KHÍA CẠNH MÔI TRƯỜNG Thiết lập chính sách môi trường; Thiết lập mục tiêu, chỉ tiêu và chương trình môi trường; Nhận dạng các cơ hội cải thiện; Xác định các nhu cầu và chương trình đào tạo; Các kênh, phương thức truyền thông với các bên hữu quan; Nhận dạng các khu vực ưu tiên trong đánh giá nội bộ; Định hướng viêc xác định hệ thống thủ tục hướng về các hoạt động hiệu quả, kiểm soát và theo dõi. Tham khảo ISO 14001:2004, điều khoản 4.3.1 Sổ tay, chương 3 Bảng EIA/soát xét môi trường 6. Biểu mẫu đính kèm, lưu hồ sơ Mã hiệu BM Mã hiệu HS Tên hồ sơ BP lưu Tgian lưu BQ1_HDCV_4.3.1.1 BQ1_HS_4.3.1.1_00 Ma trận các hoạt động/sản phẩm/dịch vụ và các khía cạnh/tác động liên quan EMR 3 năm BQ1_HDCV_4.3.1.2 BQ1_HS_4.3.1.2_00 Danh sách kiểm tra các khía cạnh môi trường tiềm tàng EMR 3 năm BQ1_HDCV_4.3.1.3 BQ1_HS_4.3.1.3_00 Ma trận đánh giá và tổng hợp kết quả cuối cùng_các điều kiện bình thường/bất thường. EMR Vô thời hạn BQ1_HDCV_4.3.1.4 BQ1_HS_4.3.1.4_00 Lưu đồ áp dụng các chuẩn cứ đánh giá các khía cạnh môi trường và hướng dẫn cho câu hỏi 3. EMR Vô thời hạn BQ1_HDCV_4.3.1.5 BQ1_HS_4.3.1.5_00 Ma trận đánh giá và tổng hợp kết quả cuối cùng_tình huống khẩn cấp. EMR Vô thời hạn Ghi chú 00: Mã năm Ví dụ: Ma trận đánh giá và tổng hợp kết quả cuối cùng_các điều kiện bình thường/bất thường năm 2005: BQ1_HS_4.3.1.5_05. Các HDCV trong danh mục đính kèm này là các biểu mẫu Bình Quới 1 đang áp dụng 2. Thủ tục xác định các yêu cầu luật định và các yêu cầu khác KHU BÌNH QUỚI 1 THỦ TỤC Mã hiệu : BQ1_TT_4.3.2 Phiên bản : 00/00 Ngày ban hành : 00/00/2006 Trang : 01/04 THỦ TỤC XÁC ĐỊNH CÁC YÊU CẦU LUẬT ĐỊNH VÀ CÁC YÊU CẦU KHÁC Soạn thảo Soát xét Phê duyệt Mục đích Mục đích của thủ tục này nhằm quản lý các yêu cầu luật định và các yêu cầu khác có liên quan đến các hoạt động, các sản phẩm, các dịch vụ của khu du lịch Bình Quới 1. Phạm vi áp dụng Thủ tục này áp dụng đối với mọi yêu cầu luật định hoặc các yêu cầu khác mà khu du lịch quyết định tuân thủ, có liên quan đến các hoạt động, sản phẩm và dịch vụ của khu Bình Quới 1. Trách nhiệm Việc áp dụng thủ tục này là trách nhiệm của tất cả Cán bộ, Nhân viên thuộc khu Bình Quới 1. Các hoạt động tác nghiệp Lưu đồ Khi triển khai các hoạt động/dịch vụ mới hoặc dự kiến thay đổi các hoạt động/sản phẩm hoặc dịch vụ hiện có, EMR/Giám đốc BQ1 có trách nhiệm đảm bảo rằng các yêu cầu luật định còn hiệu lực đã được xem xét và tất cả các khía cạnh MT đã được nhận dạng theo TT nhận dạng, đáng giá và phân loại các KCMT và TĐMT. Các yếu tố MT được xác định EMR/Giám đốc KDL BQ1 nhận dạng, tiếp cận, đánh giá các yêu cầu luật định và các yêu cầu khác liên quan EMR xác định các hành động/kế hoạch/chương trình MT cần thực hiện. Mục tiêu, chỉ tiêu và chương trình quản lý MT Yêu cầu luật định (bắt buộc tuân thủ) bao gồm: _ Luật, kể cả các nghị định, thông tư, quyết định và bất cứ tài liệu nào có hiệu lực của một bộ luật (chứng chỉ, giấy phép…); _ Yêu cầu từ cơ quan chính quyền; _ Yều cầu từ tổ chức chứng nhận. Các yêu cầu khác gồm: _ Các tiêu chuẩn ngành và/hoặc quy phạm thực hành; _ Các hướng dẫn phi luật định; _ Các nhãn MT địa phương và quốc tế; _ Các tiêu chuẩn yều cầu thỏa thuận từ phía thị trường (các nhà tổ chức du lịch, các hiệp hội,…); _ Các thỏa thuận với cơ quan chính quyền, các Cty khác, các đối tác của Tổng Cty Du Lịch Sài Gòn. Kiểm soát, ban hành, phân phối tài liệu BQL BQ1 có trách nhiệm quyết định rằng các yêu cầu nảy sẽ được áp dụng đối với các hoạt động/sản phẩm/ dịch vụ của BQ1. Thực hiện theo các tài liệu ban hành EMR xem xét, kiểm tra việc thực hiện các hoạt động và việc tuân thủ đúng tiến độ đã đề ra Đo lường, theo dõi MT EMR đánh giá sự phù hợp của các hoạt động/sản phẩm/dịch vụ của BQ1 đối với các yêu cầu cần tuân thủ Hoạt động KP_PN Lưu hồ sơ KHU BÌNH QUỚI 1 THỦ TỤC Mã hiệu : BQ1_TT_4.3.2 Phiên bản : 00/00 Ngày ban hành : 00/00/2006 Trang : 03/04 THỦ TỤC XÁC ĐỊNH CÁC YÊU CẦU LUẬT ĐỊNH VÀ CÁC YÊU CẦU KHÁC Giải thích lưu đồ Sau khi xác định các khía cạnh môi trường và các khía cạnh môi trường có ý nghĩa, Đại diện lãnh đạo về môi trường_EMR/Giám đốc KDL BQ1 cùng với các bộ phận thuộc khu du lịch nhận dạng, tiếp cận, đánh giá các yêu cầu luật định và các yêu cầu khác liên quan. 4.2.1 Nhận dạng các yêu cầu luật định Việc nhận dạng các yêu cầu luật định và các yêu cầu khác được thực hiện chủ yếu bởi Đại diện lãnh đạo về môi trường/Giám đốc Bình Quới 1 và các bộ phận trực thuộc khu du lịch với sự hổ trợ của các hoạt động, cùng các nguồn thông tin sau đây: STT Hoạt động Nguồn thông tin Tần suất Khả năng sẵn có 1 Tham khảo các yêu cầu luật định Quốc gia & địa phương Từ các TCVN, công báo, … Hàng tháng/ Hàng quí Đăng ký trung tâm 3 TCĐLCL 2 Tham khảo các yêu cầu luật định Quốc gia & địa phương và các yêu cầu khác liên quan đến ngành du lịch Tập san, bản tin cơ quan, Hiệp hội du lịch quốc gia, Saigontourist. Hàng tháng Qua bưu điện, đường công văn 3 Tham khảo các bình luận và thông tin về các yêu cầu luật định Báo chí, Tạp chí hàng ngày Mỗi ngày Làng du lịch BQ đăng ký Khi triển khai các hoạt động/sản phẩm/dịch vụ mới hoặc dự kiến thay đổi các hoạt động/sản phẩm/dịch vụ hiện có, EMR có trách nhiệm đảm bảo rằng các yêu cầu luật định còn hiệu lực đã được xem xét và tất cả các khía cạnh môi trường đã được nhận dạng theo đúng quy định trong thủ tục BQ1_TT_4.3.1. Tiếp cận và đánh giá các yêu cầu luật định Khi một yêu cầu đã được nhận dạng, Đại diện lãnh đạo về môi trường/ Giám đốc BQ 1 có trách nhiệm tiếp cận mọi thông tin hữu ích có liên quan đến yêu cầu đó, nhằm : Đánh giá xem liệu yêu cầu này có áp dụng cho các hoạt động, sản phẩm và dịch vụ của khu du lịch Bình Quới 1 hay không; Nhận dạng xem yêu cầu này phải hoặc có thể được thực hiện như thế nào; So sánh tình trạng của khu Bình Quới 1với các resort khác cũng đang xử lý yêu cầu này; Thu thập thêm thông tin về các nghi ngờ hoặc sự chưa rõ ràng có liên quan đến điều khoản của yêu cầu. KHU BÌNH QUỚI 1 THỦ TỤC Mã hiệu : BQ1_TT_4.3.2 Phiên bản : 00/00 Ngày ban hành : 00/00/2006 Trang : 04/04 THỦ TỤC XÁC ĐỊNH CÁC YÊU CẦU LUẬT ĐỊNH VÀ CÁC YÊU CẦU KHÁC Thông thường, việc này được tiến hành thông qua : Việc tư vấn, tham khảo và tiếp cận các nguồn thông tin khác ( nghĩa là các ấn phẩm chuyên biệt, cơ quan công quyền, các nhà tư vấn, vv..); Tham dự các hội thảo, hội nghị, các khóa đào tạo, các buổi họp, vv.. Khi mọi thông tin cần thiết đã được thu thập, chúng sẽ được chuyển đến bộ phận chức năng hữu quan, các trưởng bộ phận nơi được áp dụng các yêu cầu mới. Ban lãnh đạo khu Bình Quới1 có trách n