Bài giảng Kinh doanh điện tử - Chương 4: Hợp đồng điện tử - Trịnh Hoàng Nam

11/22/2018 1 HỢP ĐỒNG ĐIỆN TỬ Khoa Hệ thống thông tin quản lý Trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Khoa Hệ thống thông tin quản lý namth@buh.edu.vn • Trình bày được các thành phần trong nội dung của hợp đồng điện tử • Phân tích được vai trò của chứng thực điện tử đối với hợp đồng điện tử • Triển khai được hợp đồng điện tử trong các mô hình kinh doanh điện tử MỤC TIÊU K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Khoa Hệ thống thông tin quản lý namth@buh.edu.vn NỘI DUNG • Quá trình thương lượng trực tuyến • Dịch vụ hỗ trợ trong thương lượng • Chứng thực hợp đồng điện tử • Ký kết và thực hiện hợp đồng điện tử • Khung pháp lý hỗ trợ 11/22/2018 2 K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Dịch vụ hỗ trợ quá trình thương lượng HỢP ĐỒNG ĐIỆN TỬ Chứng thực hợp đồng Ký kết và thực hiện hợp đồng Quá trình thương lượng trực tuyến Khung pháp lý K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Khoa Hệ thống thông tin quản lý namth@buh.edu.vn QUÁ TRÌNH THƯƠNG LƯỢNG TRỰC TUYẾN • Hợp đồng kinh tế – Sự thỏa thuận bằng văn bản, tài liệu giao dịch giữa các bên với sự quy định rõ ràng quyền và nghĩa vụ của mỗi bên để xây dựng và thực hiện nghĩa vụ của mình • Thương lượng trực tuyến – Quá trình thương thảo giữa các thành viên tham gia thị trường hàng hóa & dịch vụ thông qua hệ thống phần mềm thích hợp • Hỗ trợ ký kết hợp đồng đúng khuôn khổ pháp lý • Lưu trữ dữ liệu cho việc giám sát trong tương lai K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Khoa Hệ thống thông tin quản lý namth@buh.edu.vn QUÁ TRÌNH THƯƠNG LƯỢNG TRỰC TUYẾN 11/22/2018 3 K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Khoa Hệ thống thông tin quản lý namth@buh.edu.vn HỢP ĐỒNG ĐIỆN TỬ Thương lượng Thông điệp dữ liệu Phương tiện điện tử Quyền lợi Trách nhiệm Thanh toán Hợp đồng Chính phủ Doanh nghiệp Cá nhân K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Khoa Hệ thống thông tin quản lý namth@buh.edu.vn HỢP ĐỒNG ĐIỆN TỬ K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Khoa Hệ thống thông tin quản lý namth@buh.edu.vn HỢP ĐỒNG ĐIỆN TỬ 11/22/2018 4 K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Khoa Hệ thống thông tin quản lý namth@buh.edu.vn HỢP ĐỒNG ĐIỆN TỬ Cách thức hiển thị Không đường dẫn Có đường dãn Ở cuối trang Dạng hôp thoại K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Khoa Hệ thống thông tin quản lý namth@buh.edu.vn HIỂN THỊ KHÔNG ĐƯỜNG DẪN Trinh Hoang Nam Dai hoc Ngan hang TPHCM Viet Nam Ho Chi Minh, 848 Viet Nam Trinh Hoang Nam Dai hoc Ngan hang TPHCM Viet Nam Ho Chi Minh, 848 Viet NamEstimated ship date for these 2 items: May 02, 2016 K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Khoa Hệ thống thông tin quản lý namth@buh.edu.vn HIỂN THỊ CÓ ĐƯỜNG DẪN 11/22/2018 5 K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Khoa Hệ thống thông tin quản lý namth@buh.edu.vn HIỂN THỊ DẠNG HỘP THOẠI K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Khoa Hệ thống thông tin quản lý namth@buh.edu.vn HỢP ĐỒNG TRUYỀN THỐNG & HỢP ĐỒNG ĐIỆN TỬ • Sự khác biệt lớn nhất là ở cách thức giao kết và hình thành hợp đồng: – Giao kết thông qua các phương tiện điện tử – Hợp đồng điện tử được truyền gửi, nhận thông qua các mạng viễn thông K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Khoa Hệ thống thông tin quản lý namth@buh.edu.vn HỢP ĐỒNG TRUYỀN THỐNG & HỢP ĐỒNG ĐIỆN TỬ Hợp đồng điện tử Hợp đồng truyền thống GIỐNG NHAU: - Đều là hợp đồng - Đều phải tuân thủ quy định KHÁC NHAU: - Nội dung - Quy trình - Luật điều chỉnh 11/22/2018 6 K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c HỢP ĐỒNG ĐIỆN TỬ Chứng thực hợp đồng Ký kết và thực hiện hợp đồng Khung pháp lý Dịch vụ hỗ trợ quá trình thương lượng Quá trình thương lượng trực tuyến K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Khoa Hệ thống thông tin quản lý namth@buh.edu.vn CÁC KHÍA CẠNH CỦA HỢP ĐỒNG ĐIỆN TỬ Các bên tham gia Nội dung thỏa thuận Điều kiện pháp lý Quá trình thực hiện HỢP ĐỒNG ĐIỆN TỬ K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Khoa Hệ thống thông tin quản lý namth@buh.edu.vn CÁC DỊCH VỤ CƠ BẢN CHO HỢP ĐỒNG ĐIỆN TỬ 11/22/2018 7 K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Khoa Hệ thống thông tin quản lý namth@buh.edu.vn DỊCH VỤ XÁC NHẬN TƯ CÁCH ĐỐI TÁC TRONG HỢP ĐỒNG Thương lượng Ai? Làm gì? Ở đâu? Có đáng tin cậy không? Tư cách của đối tác CA Chứng thực K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Khoa Hệ thống thông tin quản lý namth@buh.edu.vn DỊCH VỤ XÁC NHẬN NỘI DUNG HỢP ĐỒNG Có gì thiếu sót không? Có rủi ro gì không? Nội dung Xác nhận K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Khoa Hệ thống thông tin quản lý namth@buh.edu.vn DỊCH VỤ THƯƠNG LƯỢNG CÁC ĐIỀU KHOẢN CỦA HỢP ĐỒNG Phương thức thanh toán? Chế tài như thế nào? Các điều khoản Thương lượng 11/22/2018 8 K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Khoa Hệ thống thông tin quản lý namth@buh.edu.vn DỊCH VỤ LƯU TRỮ HỢP ĐỒNG Lưu trữ ở đâu? Tình trạng? Điều kiện tối ưu? Dự thảo hợp đồng Lưu trữ K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Khoa Hệ thống thông tin quản lý namth@buh.edu.vn DỊCH VỤ KIỂM TRA & GIÁM SÁT THỰC HIỆN HỢP ĐỒNG Tuân thủ hợp đồng? Tuân thủ hợp đồng? Thực hiện hợp đồng Giám sát K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Khoa Hệ thống thông tin quản lý namth@buh.edu.vn DỊCH VỤ TÌM KIẾM ĐỐI TÁC VI PHẠM HỢP ĐỒNG Không muốn làm theo hợp đồng Không thể làm theo hợp đồng Đối tác vi phạm Tìm kiếm 11/22/2018 9 K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Khoa Hệ thống thông tin quản lý namth@buh.edu.vn DỊCH VỤ TRỌNG TÀI TRỰC TUYẾN Mâu thuẫn phát sinh Không tự thương lượng Tranh chấp Tư vấn, hòa giải K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c HỢP ĐỒNG ĐIỆN TỬ Ký kết và thực hiện hợp đồng Khung pháp lý Quá trình thương lượng trực tuyến Chứng thực hợp đồng Dịch vụ hỗ trợ quá trình thương lượng K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Khoa Hệ thống thông tin quản lý namth@buh.edu.vn RỦI RO ĐỐI VỚI HỢP ĐỒNG ĐIỆN TỬ 11/22/2018 10 K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Khoa Hệ thống thông tin quản lý namth@buh.edu.vn CƠ CHẾ MÃ HÓA & GIẢI MÃ HỢP ĐỒNG ĐIỆN TỬ Mã hóa Giải mã K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Khoa Hệ thống thông tin quản lý namth@buh.edu.vn QUY TRÌNH MÃ HÓA HỢP ĐỒNG ĐIỆN TỬ Rpublic Rprivate Rpublic khóa công khai của người nhận Rprivate khóa riêng của người nhận K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Khoa Hệ thống thông tin quản lý namth@buh.edu.vn BẢO MẬT HỢP ĐỒNG ĐIỆN TỬ Chỉ một người có thể xem? Giá trị pháp lý của văn bản này Chữ ký điện tử 11/22/2018 11 K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Khoa Hệ thống thông tin quản lý namth@buh.edu.vn MÃ HÓA VÀ NIÊM PHONG HỢP ĐỒNG ĐIỆN TỬ Rpublic Rprivate Rpublic khóa công khai của người nhận Rprivate khóa riêng của người nhận Spublic Kiểm tra tính tương đồng Spublic khóa công khai của người gửi Sprivate khóa riêng của người gửi K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Khoa Hệ thống thông tin quản lý namth@buh.edu.vn CHỮ KÝ ĐIỆN TỬ Chữ ký điện tử Đơn vị chứng thực Rpublic Rprivate K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Khoa Hệ thống thông tin quản lý namth@buh.edu.vn HOẠT ĐỘNG CỦA ĐƠN VỊ CHỨNG THỰC ĐIỆN TỬ Nhận dạng chủ thể Phát hành chứng thư Quản lý chứng thư 11/22/2018 12 K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Khoa Hệ thống thông tin quản lý namth@buh.edu.vn NỘI DUNG CỦA CHỨNG THƯ ĐIỆN TỬ Thông tin chủ thể Thông tin đơn vị chứng thực Khóa công khai - Công nghệ sử dụng - Chữ ký điện tử của đơn vị chứng thực - Giấy tờ cá nhân có hiệu lực - Chứng chỉ hành nghề K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Khoa Hệ thống thông tin quản lý namth@buh.edu.vn MỘT SỐ CHÚ Ý ĐỐI VỚI ĐƠN VỊ CHỨNG THỰC ĐIỆN TỬ • Nghiệp vụ đóng dấu thời gian – Áp dụng trong trường hợp chứng thư điện tử có yếu tố về thời gian – Bắt buộc đối với hợp đồng điện tử có điều khoản về thời gian tác nghiệp • Cho phép sử dụng biệt danh trong chứng thư điện tử – Áp dụng trong trường hợp chủ sở hữu chữ ký điện tử đại diện cho công ty hoặc tổ chức K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Khoa Hệ thống thông tin quản lý namth@buh.edu.vn QUY TRÌNH PHÁT HÀNH CHỨNG THƯ ĐIỆN TỬ 11/22/2018 13 K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Khoa Hệ thống thông tin quản lý namth@buh.edu.vn K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Khoa Hệ thống thông tin quản lý namth@buh.edu.vn MỘT SỐ CHÚ Ý ĐỐI VỚI ĐƠN VỊ CHỨNG THỰC ĐIỆN TỬ • Các đối tác sử dụng chứng thực điện tử do cùng một đơn vị cung cấp • Các đối tác sử dụng chứng thực điện tử do hai đơn vị khác nhau cung cấp – Hai đơn vị này thuộc cùng một quốc gia – Hai đơn vị này thuộc hai quốc gia khác nhau • Tự chứng thực lẫn nhau • Được chứng thực bởi một tổ chức thứ ba K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Khoa Hệ thống thông tin quản lý namth@buh.edu.vn NGỪNG LƯU HÀNH CHỨNG THƯ ĐIỆN TỬ • Chứng thư điện tử ngừng lưu hành – Khóa bị mất – Nghi ngờ sử dụng sai mục đích • Thông báo rộng rãi • Sử dụng chứng thư một lần 11/22/2018 14 K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Ký kết và thực hiện hợp đồng Dịch vụ hỗ trợ quá trình thương lượng Quá trình thương lượng trực tuyến HỢP ĐỒNG ĐIỆN TỬ Chứng thực hợp đồng Khung pháp lý K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Khoa Hệ thống thông tin quản lý namth@buh.edu.vn NGUYÊN TẮC KÝ KẾT HỢP ĐỒNG ĐIỆN TỬ • Tự nguyện lựa chọn • Tự thỏa thuận • Bình đẳng và an toàn • Quyền lợi và lợi ích hợp pháp • Tuân thủ các quy định K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Khoa Hệ thống thông tin quản lý namth@buh.edu.vn QUY TRÌNH KÝ KẾT HỢP ĐỒNG ĐIỆN TỬ • Tự nguyện lựa chọn • Tự thỏa thuận • Bình đẳng và an toàn • Quyền lợi và lợi ích hợp pháp • Tuân thủ các quy định Đề nghị ký kết Chấp nhận ký kết • Thời gian • Địa điểm • Phần mềm giới thiệu sản phẩm • Phần mềm giỏ mua hàng • Phần mềm xử lý giao dịch 11/22/2018 15 K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Khoa Hệ thống thông tin quản lý namth@buh.edu.vn THỰC HIỆN HỢP ĐỒNG ĐIỆN TỬ • Quy trình thực hiện hợp đồng điện tử B2B – Cấp độ thứ nhất: các bên tiến hành thanh toán, giao hàng và cung cấp dịch vụ như truyền thống với sự kết hợp của một số ứng dụng công nghệ thông tin như email, website để trao đổi thông tin và cung cấp dịch vụ. – Cấp độ thứ hai: các bên sử dụng những sàn giao dịch điện tử làm trung tâm để qua đó tiến hành các giao dịch, thanh toán, phân phối, đặc biệt là xử lý chứng từ điện tử K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Khoa Hệ thống thông tin quản lý namth@buh.edu.vn QUY TRÌNH THỰC HIỆN HỢP ĐỒNG ĐIỆN TỬ B2B CỦA DELL K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Khoa Hệ thống thông tin quản lý namth@buh.edu.vn THỰC HIỆN HỢP ĐỒNG ĐIỆN TỬ • Quy trình thực hiện hợp đồng điện tử B2C – Kiểm tra thanh toán – Kiểm tra tình trạng hàng trong kho – Tổ chức vận tải – Mua bảo hiểm – Sản xuất hàng – Dịch vụ – Mua sắm và kho vận – Liên hệ với khách hàng – Xử lý hàng trả lại 11/22/2018 16 K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Khoa Hệ thống thông tin quản lý namth@buh.edu.vn QUY TRÌNH THỰC HIỆN HỢP ĐỒNG ĐIỆN TỬ TẠI AMAZON K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Khoa Hệ thống thông tin quản lý namth@buh.edu.vn QUY TRÌNH THỰC HIỆN HỢP ĐỒNG ĐIỆN TỬ B2C K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Khoa Hệ thống thông tin quản lý namth@buh.edu.vn VI PHẠM HỢP ĐỒNG ĐIỆN TỬ • Vi phạm các thủ tục và quy trình khởi tạo dữ liệu điện tử • Vi phạm các quy định liên quan đến yêu cầu kỹ thuật như: không có quy trình bảo mật, không có quy định về chữ ký điện tử, không hướng dẫn khách hàng cách thức trả lời, xác nhận chào hàng • Vi phạm các quy trình kỹ thuật về tạo lập và sử dụng website • Vi phạm các quy định về thủ tục, quy trình truy cập để mua hàng • Vi phạm những quy định về kỹ thuật, dẫn đến mắc lỗi trong việc nhập, tạo hay truy cập dữ liệu điện tử ở khâu đề nghị, chấp nhận ký kết hợp đồng và cả thực hiện hợp đồng 11/22/2018 17 K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Khoa Hệ thống thông tin quản lý namth@buh.edu.vn GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP HỢP ĐỒNG ĐIỆN TỬ • Cơ sở thực hiện – Cơ chế giải quyết tranh chấp trực tuyến (ODR – Online dispute resolution) • Chịu trách nhiệm thực hiện – Tòa án, trọng tài tại quốc gia nơi bên đề nghị ký kết hợp đồng cư trú hợp pháp / đăng ký hoạt động K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Khung pháp lý Dịch vụ hỗ trợ quá trình thương lượng Quá trình thương lượng trực tuyến HỢP ĐỒNG ĐIỆN TỬ Chứng thực hợp đồng Ký kết và thực hiện hợp đồng K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Khoa Hệ thống thông tin quản lý namth@buh.edu.vn KHUNG PHÁP LÝ CHO HỢP ĐỒNG ĐIỆN TỬ Luật Giao dịch điện tử Luật Công nghệ thông tin Nghị định về TMĐT Nghị định về GDĐT trong hoạt động tài chính Nghị định về GDĐT trong hoạt động ngân hàng NĐ về dịch vụ Internet và cung cấp thông tin trên Internet NĐ về ứng dụng CNTT trong cơ quan Nhà nước NĐ về cung cấp thông tin và dịch vụ công trên webstie CQNN Nghị định về chống thư rác NĐ về chữ ký số và dịch vụ chứng thực chữ ký số 11/22/2018 18 K in h d o a n h đ iệ n t ử : G iớ i t h iệ u m ô n h ọ c Khoa Hệ thống thông tin quản lý namth@buh.edu.vn ÔN TẬP • Quá trình thương lượng trực tuyến • Dịch vụ hỗ trợ trong thương lượng • Chứng thực hợp đồng điện tử • Ký kết và thực hiện hợp đồng điện tử • Khung pháp lý hỗ trợ