Bài giảng Nghệ thuật lãnh đạo - Chương 1: Tổng quan về lãnh đạo - Nguyễn Minh Tuấn

NGHỆ THUẬT LÃNH ĐẠO PGS.TS Nguyễn Minh Tuấn Tài liệu tham khảo : Nghệ thuật lãnh đạo – TS.Nguyễn Hữu Lam NXB Giáo Dục – 2007. Nghệ thuật lãnh đạo – Auren Uris – NXB Thông tin Leadership in Organizations – Gary A.Yukl – Prentice Hall International Editions, 2005 Creative Leadership – Rustom S.Davear – S.S Mubanruk & Brother Pte.Ltd Editions 2002 Phát triển kỹ Năng lãnh đạo – John C.Maxwell NXB Thống kê, 2007 CẤU TRÚC HỌC PHẦN  Chương 1 : Tổng quan về lãnh đạo Chương 2 : Quyền lực và sự ảnh hưởng Chương 3 : Phong cách lãnh đạo Chương 4 : Các thuyết về lãnh đạo Chương 5 : Lãnh đạo theo tình huống. Chương 6 : Lãnh đạo theo nhóm CASE STUDIES CHƯƠNG 1 : TỔNG QUAN VỀ LÃNH ĐẠO CƠ SỞ LÝ LUẬN 1.1 VAI TRÒ, CHỨC NĂNG CỦA NHÀ LÃNH ĐẠO BIỆN PHÁP ĐỂ NÂNG CAO HIỆU QUẢ TRONG LÃNH ĐẠO 1.2 1.3 Lãnh đạo Quản trị Đến con người Tác động Đến công việc Những cái đúng Làm Đúng Thông qua việc cổ vũ, động viên Đạt mục tiêu Thông qua hệ thống chính sách, mệnh lệnh, yêu cầu công việc Đề ra phương hướng, viễn cảnh, chủ trương và sách lược Công việc Xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện kế hoạch, kiểm tra giám sát, 1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN Phân biệt 1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN Theo hiệp hội lãnh đạo quốc tế (International Leadership Associates): “ Lãnh đạo dường như là một thứ nghệ thuật khiến người khác có mong muốn làm được những điều thực sự nên làm . Theo Rauch & Behling: “Lãnh đạo là quá trình ảnh hưởng tới các hoạt động của nhóm có tổ chức để đạt tới mục tiêu” 1.1 .1 Khái niệm lãnh đạo 1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN Theo Field Marshall Montgomery ( chỉ huy quân sự của Anh trong thế chiến thứ2) : “Lãnh đạo là khả năng và ý chí để tập hợp mọi người nhằm tiến tới một mục đích chung là tính cách truyền sự tự tin cho người khác.” Theo Tannenbaum, Weschler& Masarik : “ Lãnh đạo là sự ảnh hưởng mang tính tương tác, được thực hiện trong một tình huống, được chỉ đạo thông qua quá trình thông tin để đạt tới mục tiêu cụ thể 1.1 .1 Khái niệm lãnh đạo 1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN Lãnh đạo là quá trình gây ảnh hưởng đến hoạt động của cá nhân hoặc một nhóm nhằm thực hiện một mục tiêu chung của tổ chức trong những điều kiện nhất định Lãnh đạo là nghệ thuật tập hợp các cá nhân để họ trở thành những thành viên trung thành trong tổ chức và là quá trình tác động liên tục để họ nỗ lực hoàn thành các mục tiêu của tổ chức đã đề ra (Ng.M.Tuấn) 1.1 .1 Khái niệm lãnh đạo 1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN Nhà lãnh đạo chức vị có quyền hành do vị trí, nghi thức, truyền thống và các cơ cấu tổ chức đem lại . Nhà lãnh đạo thật sự dùng tài năng, phẩm chất để gây ảnh hưởng tới mọi người, và lôi cuốn họ. Nhà lãnh đạo 1.1 CƠ SỞ LÝ LUẬN Rensis Likert (Mỹ) Victor H.Room (Canada) Hiroshi Mannari (Nhật Bản) Phong cách lãnh đạo “tự quyết định” Phong cách lãnh đạo “hiệp thương” Phong cách lãnh đạo “tập thể” Phong cách lãnh đạo mệnh lệnh, độc đoán Phong cách lãnh đạo dân chủ Phong cách lãnh đạo tự do Phong cách quản lý “quyết đoán - áp chế” Phong cách lãnh đạo “quyết đoán - nhân từ” Phong cách quản lý “tham vấn” Phong cách quản lý “tham gia - theo nhóm” Chịu ảnh hưởng sâu sắc của triết học Khổng giáo và yếu tố thuộc truyền thống dân tộc K.Lewin (Mỹ) Phong cách lãnh đạo 1.1.2 Dám nghe, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm , tạo đ iều kiện thuận lợi để cấp dưới phát huy hết năng lực, trí lực, óc sáng tạo, lòng nhiệt tình vào công việc, có hệ thống chế độ đãi ngộ . Các luồng thông tin trong quản lý phải luôn được đảm bảo theo các kênh từ trên xuống dưới, từ cấp dưới lên trên . Nhà lãnh đạo giỏi 1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN 1 Nghệ thuật động viên 2 Nghệ thuật quản lý thời gian 3 Nghệ thuật ủy quyền 4 Nghệ thuật ra quyết định 1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN Nghệ thuật lãnh đạo 1.1.3 1.1.3.1.Nghệ thuật động viên 5.Giao trách nhiệm 6.Thăng chức/ Thăng tiến 7.Hỗ trợ, cải thiện MT làm việc 8. Tạo đk NV thỏa mãn thu nhâp 1.Làm phong phú, mở rộng công việc 2.Tạo đk cho nhân viên tham gia 3.Thành tích từ thử thách 4.Biểu dương, khen thưởng 5.Arrangement 3.Attack 2.Analysis 1.Awareness 4.Assignment Save time, better use 1.1.3.2. Nghệ thuật quản lý thời gian 1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN 1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN 6. Kiểm điểm 5. Giám sát 4. Hợp đồng 3. Gặp gỡ 2. Lựa chọn 1. Chuẩn bị 1.1.3.3. Nghệ thuật ủy quyền 1.1.3.4.Nghệ thuật ra quyết định Tiến trình ra quyết định 1 Xác định vấn đề và nguyên nhân của nó. 2 Phân tích chi tiết vấn đề và đưa ra kết quả mong muốn. 3 Khảo sát nhiều phương án giải pháp để đưa ra QĐ. 4 Chọn giải pháp tối ưu. 5 Thực hiện và thông đạt quyết định. 6 Xem xét hiệu quả của QĐ, nâng cao chất lượng lần sau. 1.2.1 Vai trò của nhà lãnh đạo 1.2.1.1 Vai trò trong hoạch định chiến lược 1 Đưa ra phương hướng, tổ chức và tập hợp sức mạnh để thực hiện chiến lược phát triển DN. 2 Cung cấp các chính sách và hướng dẫn thực hiện cho các cán bộ quản lý khác . 3 Phân tích tài chính và phân tích thị trường. Phân tích đối thủ cạnh tranh và công nghệ mới. 1.2.VAI TRÒ, CHỨC NĂNG CỦA NHÀ LÃNH ĐẠO 1.2.1 Vai trò của nhà lãnh đạo 1.2.1.2 Vai trò quan hệ với con người - Khả năng phát triển và duy trì mối quan hệ với người khác một cách hiệu quả. - Vai trò đại diện gắn liền với vị trí trong sự phân cấp quản trị. - Vai trò lãnh đạo đòi hỏi việc xây dựng mối quan hệ với cộng sự, tiếp xúc và thúc đẩy họ làm việc. - Vai trò quan hệ với con người giúp các nhà quản trị xây dựng mạng lưới làm việc cần thiết để thực hiện các vai trò quan trọng khác. Vai Trò Đ ại Diện Chào mừng khách, ký văn bản, luật lệ Vai Trò Lãnh Đ ạo Phối hợp & kiểm tra thuộc cấp Vai Trò Liên Lạc Quan hệ với người khác trong & ngoài tổ chức 10 Vai Trò Quản Trị của Mintzberg Vai Trò Quan Hệ với Con Người 19 2.1. 3 Vai trò thông tin 2.1.VAI TRÒ CỦA NHÀ LÃNH ĐẠO Vai trò thông tin gắn liền với việc tiếp nhận thông tin và truyền đạt thông tin sao cho nhà lãnh đạo thể hiện là trung tâm đầu não của tổ chức. Vai trò thu thập thông tin là nắm bắt thông tin cả bên trong và bên ngoài doanh nghiệp. Truyền Đạt Thông Chuyển tải các thông tin trong nội bộ tổ chức Tin Nội Bộ thông qua các cuộc họp, điện thoại Truyền Thông ra Cung cấp thông tin ra bên ngoài tổ chức thông Bên Ngoài qua các phương tiện thông tin Thu Thập Thông Tin Qua các báo, tạp chí, báo cáo , những thông tin nội bộ & bên ngoài tổ chức có thể ảnh hưởng đến tổ chức Vai Trò Thông Tin 21 2.1. 4 Vai trò quyết định 2.1.VAI TRÒ CỦA NHÀ LÃNH ĐẠO Vai trò cách tân (vai trò doanh nhân) Vai trò xử lý các tình huống Vai trò phân phối các nguồn lực của tổ chức Vai trò đàm phán Doanh Nhân Hành động như một người tiên phong, cải tiến các hoạt động của tổ chức, phát triển các chương trình hành động Phân Phối Phân bổ ngân sách, nhân lực, thời gian Nguồn Lực Đàm Phán Thương lượng, đàm phán Giải Quyết các Thực hiện các điều chỉnh cần thiết khi tổ chức Xáo Trộn đối mặt với những khó khăn không tiên liệu trước, những cu ộc khủng hoảng Vai Trò Quyết Định 23 24 Các loại quyết định quản trị CĂN CỨ THEO TÍNH CHẤT Quyết định chiến lược (dài hạn) Liên quan đến việc định hướng phát triển với mục tiêu tổng quát, dài hạn trong tương lai Định hướng tổng quát cho sp, thị trường, đầu tư của DN Quyết định chiến thuật (ngắn hạn) Liên quan đến việc quyết định cơ cấu tổ chức, phân bổ nguồn tài nguyên của doanh nghiệp cần dùng trong kỳ kinh doanh. Quyết định tác nghiệp (hàng ngày) Liên quan đến nghiệp vụ hàng ngày của các bộ phận chức năng trong doanh nghiệp, quyết định mang tính chất lặp lại. 25 CĂN CỨ THEO THỜI GIAN Quyết định dài hạn Quyết định trung hạn Quyết định ngắn hạn CĂN CỨ THEO PHẠM VI THỰC HIỆN - Quyết định toàn cục - Quyết định bộ phận - Quyết định cá nhân CĂN CỨ THEO KHÍA CẠNH KHÁC NHAU CỦA HĐKD - Quyết định về kỹ thuật - Quyết định về tổ chức - Quyết định về kinh tế - Quyết định về đời sống xã hội 26 CĂN CỨ THEO VẤN ĐỀ CẦN RA QUYẾT ĐỊNH QĐ chương trình hoá Vấn đề lặp lại, thường xuyên xảy ra Được thực hiện theo các quy tắc, chính sách chuẩn, một hoạt động đã được nhà QT quyết định thực hiện lặp đi lặp lại trong một thời gian qui định cụ thể.. QĐ không được chương trình hoá Vấn đề mới, chưa có cấu trúc Giải quyết vấn đề một cách sáng tạo - Giải quyết một tình huống 2.2. CHỨC NĂNG CỦA NHÀ LÃNH ĐẠO 2.2.1 Chức năng đối với công việc 2.2 Chức năng của nhà lãnh đạo Xác định tầm nhìn Xác định sứ mạng Xây dựng mục tiêu, chiến lược 2.2 Chức năng của nhà lãnh đạo 2.2.2 Chức năng đối với con người Gây ảnh hưởng, truyền cảm hứng 1 Phát triển các tài năng 2 Trao quyền 3 Xây dựng, phát triển văn hóa tổ chức 4 NGHỆ THUẬT LÃNH ĐẠO 2.3 Những hạn chế và trở ngại trong lãnh đạo Click to add Title 1 K hông hiểu rõ được bản chất thật sự của nghệ thuật lãnh đạo . 1 Click to add Title 2 Luôn có khuynh hướng mở rộng kỹ năng chính trị . 2 Click to add Title 1 Sự phân cách giữa CEO Nữ và CEO Nam . 3 2 Người lãnh đạo luôn có suy nghĩ họ đáng được cư xử đặc biệt . 4 NGHỆ THUẬT LÃNH ĐẠO 2. 3 Những hạn chế và trở ngại trong lãnh đạo Giá trị tư lợi luôn cao hơn giá trị đạo đức . 8 Nhà lãnh đạo thường có khuynh hướng thiên vị . 5 Nhà lãnh đạo thường cố nán lại trên cương vị của mình . 6 Mất cân bằng giữa cuộc sống và công việc . 7 NGHỆ THUẬT LÃNH ĐẠO 2.4 Những hạn chế và trở ngại trong lãnh đạo 9 10 11 12 Không học từ chính những sai lầm của mình Không linh hoạt Không nhận biết quá khứ Ra lệnh thay vì lãnh đạo NGHỆ THUẬT LÃNH ĐẠO 2.4 Những hạn chế và trở ngại trong lãnh đạo 13 Không biết đào tạo 14 Không có óc hài hước 15 Nhìn sự việc chỉ với 2 màu trắng hoặc đen 16 Ít lắng nghe 3.1. BIỆN PHÁP ĐỂ NÂNG CAO HIỆU QUẢ LÃNH ĐẠO Hình thành thói quen tự học tập, tự nghiên cứu trong nhân viên. Lãnh đạo làm gương tự học. 3.1 Một số biện pháp để nâng cao hiệu quả trong lãnh đạo Quản trị theo mục tiêu 6 sigma.doc Quản trị người - người Chiến lược quản trị thời gian 3.2. BIỆN PHÁP ĐỂ NÂNG CAO HIỆU QUẢ LÃNH ĐẠO 3.2 Đề xuất những phương án quản trị mới Theo thống kê, cứ 1 triệu khả năng xảy ra sai sót, sản phẩm bị lỗi sẽ tương ứng là 2 sigma = 308,537 3 sigma = 67,000 4 sigma = 6,200 5 sigma = 233 6 sigma = 3.4 6 sigma 6 Sigma Đo lường là bước đầu tiên trong 5 bước tích luỹ của quá trình Sáu Sigma. Có tất cả 8 bước là: Nhận biết -> Xác định; Đo lường; Phân tích; Cải tiến; Kiểm soát; Chuẩn hoá và Tích hợp. Năm bước cơ bản là: D- Xác định (Awareness -> Define), M - Đo lường, A - Phân tích, I - Cải tiến, C - Kiểm soát. 3 YÊU CẦU Để đi tới thành công, chiến lược phát triển đột phá Sáu Sigma phải được thực hiện với sự ủng hộ tuyệt đối của lãnh đạo. Lãnh đạo cần tập trung thực hiện 3 yêu cầu trọng tâm: 1. Chiến lược phát triển đột phá phải được áp dụng một cách có phương pháp và có kỷ luật. 2. Dự án Sáu Sigma cần phải được xác định, thực hiện và hỗ trợ đầy đủ về nhân lực, tài chính. 3. Các kết quả từ dự án đó phải được kết hợp với quá trình thực hiện kinh doanh hàng ngày và phải đào tạo nhận thức cho những người trực tiếp thực hiện. ĐỀ TÀI TIỂU LUẬN Nhân sự 8. QT cung ứng Bán hàng 9. Public Relation Sản xuất 10. Giao tiếp KD Quảng cáo 11.Sự kiện (Event) 5. Khuyến mại. 12.Xuất khẩu 6. Khuyến mãi. 7. Nhập khẩu. Mỗi tình huống phải xây dựng 3 vấn đề cần phải giải quyết và qua tình huống này Nhóm rút ra bài học kinh nghiệm gì ? TIỂU LUẬN MBA.SS1-HCM 1/ Thế giới phẳng – Thomas L.Friedman 2/ Chiến lược đại dương xanh 3/ Lợi thế cạnh tranh – Micheal E.Porter 4/ 10 Nguyên tắc của SamWalton 5/ - Mua lại, sát nhập từ A -> Z – Andrew J.Sherman & Milledge A Harl 6/ Toàn cầu hóa và những mặt trái – Joseph E.Stiglit TIỂU LUẬN ĐHQTTC 3 1. QT cung ứng 2. Bán hàng 9.10 Nguyên tắc của 3. Sản xuất SamWalton 4. Quảng cáo 5. Khuyến mại 10.Sự kiện (Event) 6. Khuyến mãi. 11.XN khẩu 7. Chiến lược đại dương xanh. 8. Thế giới phẳng – Thomas L.Friedman Mỗi tình huống phải xây dựng 3 vấn đề cần phải giải quyết và qua tình huống này Nhóm rút ra bài học kinh nghiệm gì ? Áp dụng 6 sigma vào các chương trình hành động sau : Tổ chức một hội nghị khách hàng Tổ chức một chương trình quảng cáo cho sản phẩm trong tháng 8/2010. Tổ chức một chương trình bán hàng lưu động trong dịp lể 2/9 4.Tổ chức một cuộc hội thảo giữa sinh viên và các doanh nghiệp trong ngày 20/11/2010 Với sự cộng tác nhiệt tình và cố gắng, xin chân thành cảm ơn đến các đồng nghiệp. nmtuannckh@gmail.com Thank you for attention! TIỂU LUẬN HUI.BBA7ABLT Hãy thiết kế một case study về tình huống Nhân sự 7. Tổ chức sự kiện Bán hàng 8 . Quan hệ công chúng (PR) 3. Sản xuất 9. Hành trình trở thành nhà 4. Khuyến mại. Lãnh đạo 5. Quảng cáo 10. 10 nguyên tắc của 6. XN khẩu Samwalton 11. Thế giới phẳng. 12. Trình bày một tác phẩm nói về “kỹ năng lãnh đạo” Mỗi tình huống phải xây dựng 3 vấn đề cần phải giải quyết và qua tình huống này Nhóm rút ra bài học kinh nghiệm gì ? TIỂU LUẬN ĐHQT 5 – A2.3 1/ Nhà lãnh đạo 360 độ - Nhóm 9 2/ Tài năng thôi chưa đủ - Nhóm 6 3/ Phát triển kỹ năng lãnh đạo – Nhóm 3 4/ Tinh hoa lãnh đạo – Nhóm 10 5/ 21 nguyên tắc vàng của nghệ thuật lãnh đạo.Nh.5 6/ Kinh thánh về nghệ thuật lãnh đạo. – Nhóm 1 7/ Hành trình trở thành nhà lãnh đạo – Nhóm 7 8/ Tình huống sản xuất – Nhóm 8 9/ Tình huống nhân sự - Nhóm 2 10/ Tình huống xuất nhập khẩu – Nhóm 11 11/ Tình huống quản trị cung ứng – Nhóm 7 Nhóm hãy trình bày tóm tắt những nội dung chính trong tác phẩm “Văn hóa tổ chức và lãnh đạo” của MBA Nguyễn Văn Dung biên dịch, NXB GTVT. Nhóm rút ra bài học kinh nghiệm trong việc xây dựng văn hóa tại DN TIỂU LUẬN ĐHQT5 – V12.1 1/ Nhà lãnh đạo 360 độ - Nhóm 6 2/ Tài năng thôi chưa đủ - Nhóm 11 3/ Phát triển kỹ năng lãnh đạo – Nhóm 10 4/ Tinh hoa lãnh đạo – Nhóm 7 5/ 21 nguyên tắc vàng của nghệ thuật lãnh đạo.Nh.5 6/ Kinh thánh về nghệ thuật lãnh đạo. – Nhóm 9 7/ Hành trình trở thành nhà lãnh đạo – Nhóm 3 8/ Tình huống sản xuất – Nhóm 4 9/ Tình huống nhân sự - Nhóm 2 10/ Tình huống xuất nhập khẩu – Nhóm 8 11/ Tình huống quản trị cung ứng – Nhóm 1 TIỂU LUẬN HUI.BBA5 – C2.5 1/ Nhà lãnh đạo 360 độ - Nhóm 1 2/ Tài năng thôi chưa đủ - Nhóm 2 3/ Phát triển kỹ năng lãnh đạo – Nhóm 3 4/ Tinh hoa lãnh đạo – Nhóm 4 5/ 21 nguyên tắc vàng của nghệ thuật lãnh đạo.Nh.5