Bài giảng Phân tích chính sách kinh tế - Xã hội - Chương 5: Đánh giá và điều chỉnh chính sách

CHƯƠNG 5: ĐÁNH GIÁ VÀ ĐIỀU CHỈNH CHÍNH SÁCH CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt KẾT CẤU 5.1. ĐÁNH GIÁ CHÍNH SÁCH 5.2. §iÒu chØnh chÝnh s¸ch 5.3. Tæng kÕt viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 5.1. ĐÁNH GIÁ CHÍNH SÁCH 5.1.1. Khái niệm Là phân tích ưu nhược điểm của chính sách trong các khâu hoạch định, thể chế hóa và tổ chức thực hiện chính sách. 3 Đánh giá CS Tính phù hợp Tính hiệu lực Tính hiệu quả Tính công bằng Tính khả thi CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 5.1.2. Nguyên tắc Xuất phát từ lợi ích của đất nước Khách quan, khoa học - Chính sách phải đem lại lợi ích, trong đó quan trọng nhất là lợi ích của đất nước. - Trong trường hợp có mâu thuẫn về lợi ích, phải đặt lợi ích đất nước lên trên. - Đánh giá chính sách phải dựa trên các tri thức khoa học. - Phải tính đến các điều kiện, các nhân tố khách quan. CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 5.1.3. Nội dung (tiêu chí) đánh giá +Tính phù hợp của chính sách - Sự phù hợp của mục tiêu chính sách Hoàn cảnh đất nước Hoàn cảnh quốc tế - Sự phù hợp của các công cụ, giải pháp của chính sách Phù hợp với mục tiêu chính sách Phù hợp với điều kiện của đất nước 5 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt +Hiệu lực của chính sách - Hiệu lực lý thuyết: là hiệu lực theo tính toán của những người hoạch định và thực thi chính sách. - Hiệu lực thực tế: của chính sách thể hiện tác động của chính sách trong đời sống kinh tế xã hội của đất nước. 6 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt + Đánh giá hiệu quả của chính sách Hiệu quả chính sách gồm: - Hiệu quả tuyệt đối (hay lợi ích ròng của chính sách). Lợi ích ròng của chính sách được tính bằng hiệu số giữa tổng lợi ích và tổng chi phí: Lợi ích ròng = Lợiích - Chi phí + Chính sách có giá trị nếu lơi ích ròng là số dương. + So sánh các phương án chính sách. - Hiệu quả tương đối của chính sách, được đo bằng công thức: Hiệu quả=Kết quả / Chi phí 7 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt +Đánh giá tính công bằng Tức là đánh giá tác động của chính sách đến lợi ích của các chủ thể xã hội. Tính công bằng thể hiện: -Công bằng về mức độ đóng góp. -Công bằng về mức độ thụ hưởng. 8 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt +Đánh giá tính khả thi Tức là chính sách có thực thi được trong thực tế không? Tính khả thi biểu hiện: - Phù hợp với các nguồn lực. - Năng lực tổ chức thực hiện. - Sự đồng thuận của dân chúng. 9 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 5.2. §iÒu chØnh chÝnh s¸ch 1. Lý do ®iÒu chØnh Qua ®¸nh gi¸ viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch, cã thÓ ph¸t hiÖn “vÊn ®Ò” trong b¶n th©n chÝnh s¸ch hoÆc trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn. 10 C¸c sai lÖch do c¸c sù cè bÊt th-êng, do con ng-êi, do m«i tr-êng, do hoµn c¶nh, do t¸c ®éng cña nh÷ng chÝnh s¸ch kh¸c ViÖc thu thËp th«ng tin ban ®Çu khi ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch còng kh«ng bao giê cã ®-îc mét c¸ch hoµn toµn ®Çy ®ñ. Nh÷ng nh©n tè míi ph¸t sinh: nh©n tè quèc tÕ, trong n-íc CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 2. Nguyªn t¾c ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch ViÖc ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch ph¶i tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c sau ®©y: 11 ChØ ®iÒu chØnh trong giíi h¹n, ph¹m vi nguån lùc bæ sung cho ®iÒu chØnh. ChØ ®iÒu chØnh khi thËt sù cÇn thiÕt nh»m ®¶m b¶o tÝnh æn ®Þnh cña chÝnh s¸ch. CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 3. C¸c lo¹i ®iÒu chØnh - §iÒu chØnh môc tiªu cña chÝnh s¸ch. §©y lµ tr-êng hîp môc tiªu ®Æt ra ch-a phï hîp, ®Õn giai ®o¹n thùc hiÖn míi thÊy râ. - §iÒu chØnh c¸c gi¶i ph¸p , c«ng cô. Khi c¸c gi¶i ph¸p thùc hiÖn chÝnh s¸ch tá ra lçi thêi, kh«ng cßn phï hîp víi hoµn c¶nh míi, víi nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi ®· thay ®æi. 12 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt - §iÒu chØnh viÖc thùc hiÖn: vÒ thêi gian triÓn khai chÝnh s¸ch, vÒ c¸n bé thùc hiÖn, vÒ c¬ quan thùc hiÖn. -§iÒu chØnh ng©n s¸ch cho viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch. -Xo¸ bá viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch. Nhµ n-íc ph¶i cÈn träng khi quyÕt ®Þnh v× viÖc xo¸ bá cã thÓ kÐo theo nh÷ng hËu qu¶ xÊu: mÊt lßng tin vµo nhµ n-íc, g©y thiÖt h¹i cho c¸c c¸ nh©n, tæ chøc lµ ®èi t-îng cña chÝnh s¸ch (tr¶ l¹i tµi s¶n ®ãng gãp, thu håi trong c¶i c¸ch) 13 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 5.3. Tæng kÕt viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch 5.3.1. Néi dung tæng kÕt ViÖc tæng kÕt ph¶i ®¸p øng c¸c yªu cÇu sau: -Tæng kÕt kÕt qu¶ cña thùc hiÖn chÝnh s¸ch, trªn tÊt c¶ c¸c ph-¬ng diÖn: VËt chÊt, ý ®å chÝnh trÞ, thãi quen, tËp qu¸n x· héi, c¸c ®èi t-îng ®-îc h-ëng lîi do chÝnh s¸ch ®em l¹i 14 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt - Tæng kÕt chi phÝ thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®-a l¹i: nh÷ng h¹n chÕ, tiªu cùc nh÷ng m©u thuÉn x· héi mµ chÝnh s¸ch kh«ng thÓ nÐ tr¸nh khi thùc hiÖn. Ph¶i ph©n tÝch kü: TiÕn ®é vµ h×nh thøc thùc hiÖn chÝnh s¸ch? C¬ quan chñ tr× chÝnh s¸ch cã phï hîp kh«ng? Cã thÓ nÐ tr¸nh c¸c tiªu cùc nÕu l-êng tr-íc ®-îc? - Ph©n tÝch c¸c tiÒm n¨ng ch-a ®-îc huy ®éng: ®ã lµ thiÕu sãt vÒ kh©u tæ chøc ®· bá quªn mét sè tiÒm n¨ng (søc ng-êi, søc cña, c¸c c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n...) trong thùc hiÖn chÝnh s¸ch. CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 5.3.2. KÕt luËn vÒ chÝnh s¸ch *§Ó ®-a ra c¸c kÕt luËn vÒ chÝnh s¸ch cÇn tr¶ lêi c¸c c©u hái sau: - ChÝnh s¸ch kÕt thóc ch-a? - NÕu ch-a, ph¶i tiÕp tôc nh- thÕ nµo ? - NÕu ph¶i kÕt thóc th× c¸ch kÕt thóc ra sao? (Xö lý c¸c c¬ quan thùc hiÖn chÝnh s¸ch, bµn giao c¸c phÇn viÖc cßn l¹i cho c¬ quan nµo?.) - Ph¶i ®-a ra chÝnh s¸ch nµo kÕ tiÕp hay t¹m dõng mét thêi gian ViÖc tæng kÕt thùc hiÖn chÝnh s¸ch ph¶i ®-îc tæ chøc khoa häc, kh¸ch quan víi chi phÝ Ýt nhÊt vµ th-êng ®-îc giao cho mét tæ chøc chuyªn tr¸ch thùc hiÖn. 16 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 5.3.3. KiÕn nghÞ chÝnh s¸ch •ViÖc kiÕn nghÞ nÕu thÊy cÇn thiÕt cã thÓ ®-a ra ®èi víi Nhµ n-íc, ®èi víi c¬ quan ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch hoÆc ®èi víi c¬ quan thùc hiÖn. •ViÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch cã thÓ kÕt thóc khi c¸c môc tiªu cô thÓ ®Ò ra trong mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh ®-îc hoµn thµnh. •ChÝnh s¸ch ®-îc tiÕp tôc duy tr× nÕu nh÷ng môc tiªu chÝnh s¸ch ®Æt ra lµ nh÷ng môc tiªu th-êng xuyªn, l©u dµi cña x· héi. 17 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt C©u hái «n tËp 1. §¸nh gi¸ chÝnh s¸ch lµ g×? T¹i sao ph¶i ®¸nh gi¸ chÝnh s¸ch? 2. Nguyªn t¾c vµ c¸c tiªu chÝ ®¸nh gi¸ chÝnh s¸ch? 3. §iÒu chØnh chÝnh s¸ch lµ g×? ý nghÜa cña ho¹t ®éng ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch? 4. C¸c nguyªn t¾c ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch? 5. Néi dung tæng kÕt chÝnh s¸ch? 18 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt