1) Phân tích kinh tế: 9 bước
2) Các bước và chuyên môn
3) Các bước 1, 2 và 3
Bước 1: Xác định phạm vi phân tích;
Bước 2: Nhận dạng tất cả tác động vật lý tiềm năng của dự án;
Bước 3: Lượng hóa tác động được dự báo: có và không có dự án;
29 trang |
Chia sẻ: candy98 | Lượt xem: 1511 | Lượt tải: 2
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Bài giảng Phân tích Lợi ích Chi phí - Bài 3: Thực hiện CBA: Nhận dạng và lượng hóa lợi ích và chi phí (bước 1 đến 3) - Đại học Kinh tế TP.HCM, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Bài giảng 3
Thực hiện CBA: Nhận dạng và Lượng
hóa các lợi ích, chi phí (bước 1 đến 3)
Khoa Kinh Tế
Theo bài giảng của
TS. Benoit Laplante
Chuyên gia kinh tế môi trường EEPSEA
Phân tích Lợi ích – Chi phí
Bài giảng 2: Nền tảng phúc lợi và giá trị kinh tế của CBA.
Bài giảng 4: Thực hiện CBA: Tiền tệ hóa lợi ích và chi phí (bước 4).
Bài giảng 5: Thực hiện CBA: Xây dựng báo cáo ngân lưu tài chính và
kinh tế (bước 5).
Bài giảng 6: Thực hiện CBA: Chiết khấu và tính các tiêu chí đánh giá dự
án (bước 6 và 7).
Bài giảng 8: Phân tích dự án tích hợp (Integrated Project Analysis).
Bài giảng 3: Thực hiện CBA: Nhận dạng và lượng hóa lợi ích và chi phí
(bước 1 đến 3).
Bài giảng 1: Giới thiệu phân tích lợi ích – chi phí (CBA).
Bài giảng 7: Thực hiện CBA: Phân tích rủi ro (bước 8).
Dàn ý trình bày
1) Phân tích kinh tế: 9 bước
2) Các bước và chuyên môn
3) Các bước 1, 2 và 3
Dàn ý trình bày
1) Phân tích kinh tế: 9 bước
2) Các bước và chuyên môn
3) Các bước 1, 2 và 3
Chín bước
Bước 2: Nhận dạng tất cả tác động vật lý tiềm năng của dự án;
Bước 4: Tiền tệ hóa các tác động;
Bước 6: Chiết khấu để xác định hiện giá của chi phí và lợi ích;
Bước 7: Tính toán hiện giá ròng và các tiêu chí khác;
Bước 9: Đưa ra đề nghị.
Bước 3: Lượng hóa tác động được dự báo: có và không có dự án;
Bước 1: Xác định phạm vi phân tích;
Bước 8: Phân tích rủi ro;
Bước 5: Lập bảng lợi ích – chi phí;
Dàn ý trình bày
1) Phân tích kinh tế: 9 bước
2) Các bước và chuyên môn
3) Các bước 1, 2 và 3
Các bước và chuyên môn
ĐỊNH GIÁ KINH TẾ
CÁC TÁC ĐỘNG
ĐƯA RA
ĐỀ NGHỊ
LƯỢNG HÓA
CÁC TÁC ĐỘNG
NHẬN DẠNG
CÁC TÁC ĐỘNG
CÁC BƯỚC
4, 5, 6, 7, và 8
BƯỚC
9
CÁC BƯỚC
1, 2 và 3
Các bước và chuyên môn
ĐỊNH GIÁ KINH TẾ
CÁC TÁC ĐỘNG
ĐƯA RA
ĐỀ NGHỊ
LƯỢNG HÓA
CÁC TÁC ĐỘNG
NHẬN DẠNG
CÁC TÁC ĐỘNG
Nhiệm vụ của các nhà kinh tế
học
Nhiệm vụ của nhóm chuyên
gia
Nhiệm vụ của chuyên gia
kinh tế, kỹ thuật
và khoa học
Nhiệm vụ của chuyên gia kỹ
thuật và khoa học
C ầ n m ộ t n h ó m đ a n g à n h
Dàn ý trình bày
1) Phân tích kinh tế: 9 bước
2) Các bước và chuyên môn
3) Các bước 1, 2 và 3
Chín bước
Bước 1: Xác định phạm vi phân tích;
Bước 2: Nhận dạng tất cả tác động vật lý tiềm năng của dự án;
Bước 4: Tiền tệ hóa các tác động;
Bước 6: Chiết khấu để xác định hiện giá của chi phí và lợi ích;
Bước 7: Tính toán hiện giá ròng và các tiêu chí khác;
Bước 9: Đưa ra đề nghị.
Bước 3: Lượng hóa tác động được dự báo: có và không có dự án;
Bước 8: Phân tích rủi ro;
Bước 5: Lập bảng lợi ích – chi phí;
Bước 1: Xác định phạm vi phân tích.
▪ Ai nằm trong phân tích của bạn? Chi phí và lợi ích của ai?
▪ Đó có thể là địa phương? Tỉnh? Quốc gia? Toàn cầu?
Ý nghĩa:
▪ Điều này thường được đề cập như là vấn đề phạm vi.
• Phạm vi địa lý: Thiết lập biên giới/ Nơi nào thì dừng lại?
• Phạm vi đối tượng liên quan: Ai có liên quan?
Trường hợp một dự án ở
một bang có tác động môi
trường đến một bang khác
thì sao đây?
Và một trường hợp khi
một dự án ở Malaysia có
tác động môi trường ở
quốc gia khác thì sao?
Phạm vi địa lý
Bước 1: Xác định phạm vi phân tích.
Dòng chảy của một con sông từ nước này sang nước khác
thì như thế nào?
Bước 1: Xác định phạm vi phân tích.
Phạm vi địa lý
Ô nhiễm không khí gây ra ở một nước và tác động đến
nước khác (vd. phát thải SO2 từ Hoa Kỳ) thì sao?
Dự án năng lượng hydro ở Trung Quốc tác động đến
dòng chảy của sông Mê Kông ở Thái Lan và Campuchia
được xem xét ra sao?
Xả thải chưa qua xử lý ở thành phố Montreal gây ra tác
động đến chất lượng nước ở thành phố Quebec thì xử lý
như thế nào?
▪ Xác định sai phạm vi địa lý cho phân tích có thể dẫn đến
ước lượng dưới mức đáng kể chi phí và lợi ích của dự án.
▪ Không có quy luật cụ thể nào để xác định chính xác phạm
vi địa lý cho phân tích.
▪ Cách tốt là đem tất cả tác động của dự án trong phân tích
ngoại trừ các phạm vi pháp lý.
• Trong cộng đồng địa phương nơi có dự án;
• Trong cả các cộng đồng địa phương khác trong cùng một
bang/tỉnh/thành phố;
• Trong cả các bang/tỉnh/thành phố khác trong một quốc gia;
• Trong các quốc gia khác.
▪ Thông tin đến người ra quyết định, có thể hữu ích nếu
nhóm các tác động này theo phạm vi xảy ra:
Bước 1: Xác định phạm vi phân tích.
Cộng đồng
địa phương
Các cộng đồng địa
phương khác trong cùng
một bang/tỉnh/thành phố
Bang/tỉnh/thành khác
trong cùng một quốc gia
Các quốc
gia khác
Bước 1: Xác định phạm vi phân tích.
▪ Có nghĩa là: chi phí và lợi ích trong phân tích thuộc về ai?
▪ Xem xét các trường hợp sau:
• Giả sử có dự án nâng cấp hệ thống đường đi ở Nam B.C. sẽ
giảm thời gian lưu thông giữa Vancouver và Whistler.
• Nhiều người ngoại tỉnh đi lại giữa Vancouver và Whistler.
▪ Một lần nữa, không có bất kỳ quy luật cụ thể nào trả lời cho
các câu hỏi như vậy.
▪ Người ngoại tỉnh có được đem vào phân tích hay không
không? Chúng ta có xem xét cả lợi ích của họ hay không?
Phạm vi đối tượng liên quan
Bước 1: Xác định phạm vi phân tích.
Bước 2: Nhận dạng tất cả tác động vật lý tiềm năng của dự án;
Chín bước
Bước 4: Tiền tệ hóa các tác động;
Bước 6: Chiết khấu để xác định hiện giá của chi phí và lợi ích;
Bước 7: Tính toán hiện giá ròng và các tiêu chí khác;
Bước 9: Đưa ra đề nghị.
Bước 3: Lượng hóa tác động được dự báo: có và không có dự án;
Bước 1: Xác định phạm vi phân tích;
Bước 8: Phân tích rủi ro;
Bước 5: Lập bảng lợi ích – chi phí;
Bước 2: Nhận dạng tất cả tác động vật lý tiềm năng
▪ Liệt kê TẤT CẢ tác động của dự án, bao gồm cả những đầu
vào yêu cầu cho dự án (vd., lao động, vốn,), và tất cả đầu ra
của dự án.
Ý nghĩa:
▪ Nếu dự án giúp nâng cao khả năng tiếp cận hệ thống bảo vệ
sức khỏe cho người dân, hoặc cải thiện hệ thống xử lý chất
thải rắn, hoặc làm giảm tần suất hay phạm vi tác động của các
cơn lũ, thì để đánh giá kinh tế các lợi ích tiềm năng của dự án,
chúng ta cần liệt kê tất cả tác động liên quan đến sự thiếu hụt
hệ thống bảo vệ sức khỏe, hoặc thiếu hụt hệ thống xử lý chất
thải rắn, hoặc các cơn lũ.
Khó khăn:
▪ Nhiều tác động có thể không được biết.
▪ Khoa học là không hoàn thiện và thường xuyên có tranh cãi.
Bước 2: Nhận dạng tất cả tác động vật lý tiềm năng
▪ Tốt nhất là, có dữ liệu nhưng không hoàn hảo. Tệ hơn là, đơn
giản tác động không tồn tại.
▪ Thường xuyên phải đưa ra các giả định; thường xuyên phải
ngoại suy từ:
➢ Các chuỗi thời gian hiện hành;
➢ Bài học từ các dự án tương tự ở những nơi khác;
➢ Tư vẫn của các chuyên gia kỹ thuật.
Tác động số nhân
Phân tích kinh tế của phát triển dự án thường dùng
số nhân để tính toán tác động số nhân (đặc biệt là
trong các phân tích của các nhà phát triển dự án
hoặc những người được hưởng lợi lớn nếu dự án
được thông qua). Những tác động số nhân này
thường được đề cập như tác động thứ cấp
(secondary effect), tác động gián tiếp (indirect
effect), hoặc tác động lan tỏa (spilloever effect).
3 vấn đề quan trọng khi sử dụng số nhân
Về tạo công việc và số nhân
Vấn đề 1
▪ Khi dự án sử dụng lao động thì đó là một chi phí của xã hội,
chứ không phải lợi ích.
▪ Giả sử dự án tuyển dụng lao động có trình độ mà hiện tại đang
bị thiếu hụt.
▪ Liệu dự án có phải đang tạo ra số việc tăng thêm cho loại lao
động này hay không?
▪ Không. Đơn giản là thay thế những người lao động từ công
việc hiện tại sang làm việc cho dự án. Và dự án sẽ có thể làm
được như vậy khi đưa ra mức lương cao hơn để thu hút lao
động đó. Vì vậy, lương cho loại lao động này sẽ tăng lên,
nhưng công việc làm không được tạo ra.
Bước 2: Nhận dạng tất cả tác động vật lý tiềm năng
Tác động số nhân
Vấn đề 1
Việc sử dụng số nhân đã hàm ý ngầm rằng tồn tại toàn dụng
lao động ở mức thấp hơn (và do vậy có động lực đủ mạnh
để thúc đẩy các tác động tăng thêm trong nền kinh tế).
Nếu nền kinh tế bằng hoặc gần bằng toàn dụng lao động thì
không thể làm tăng thu nhập quốc gia ròng bởi vì không có
đầu vào nào tăng thêm có được phân bổ cho sản xuất.
Vấn đề 2
▪ Giả sử bây giờ dự án sử dụng lao động không có trình độ,
đang có một số lượng lớn thất nghiệp.
▪ Điều này không có nghĩa là tạo việc làm là một lợi ích của dự
án. Nó vẫn là chi phí của xã hội. Tuy nhiên, chi phí xã hội sẽ
thấp hơn chi phí tài chính (tiền lương) được dự án trả cho
người lao động (giá ẩn nhỏ hơn giá thị trường).
Bước 2: Nhận dạng tất cả tác động vật lý tiềm năng
Thậm chí nếu nền kinh tế thấp hơn mức toàn dụng thì việc sử
dụng số nhân sẽ hàm ý ngầm rằng những lao động thất
nghiệp được sử dụng không có chi phí cơ hội hoặc có chi phí
cơ hội bằng không.
Lấy ví dụ, trong trường hợp người thất nghiệp, việc sử dụng
số nhân hàm ý ngầm rằng thời gian nhàn rỗi có giá trị kinh tế
bằng không.
Tác động số nhân
Vấn đề 3
Có lẽ quan trọng nhất là, việc sử dụng số nhân giả định
ngầm rằng nếu dự án này không được thực hiện thì không
có dự án khác được thực hiên. Nói cách khác, tất cả dự án
phát triển sẽ được gọi là các tác động số nhân (trong một
nền kinh tế ở mức toàn dụng lao động thấp hơn). Vì vậy,
dựa trên việc lựa chọn một trong số nhiều dự án (hay một
trong nhiều lựa chọn), việc áp dụng một số nhân cho tất cả
dự án (hay cho tất cả lựa chọn) sẽ cho cùng kết quả như khi
không áp dụng các số nhân. Tuy nhiên trên thực tế, khi xem
xét một dự án hay lựa chọn trong sự tách biệt với các dự án
hay lựa chọn khác, việc sử dụng các số nhân đã ngầm giả
định rằng chỉ có dự án đang được xem xét mới có thể tạo ra
số nhân, trong khi các dự án hay lựa chọn khác là không
thể. Điều này là không đúng.
Vấn đề 3
▪ Chính phủ tăng chi tiêu độc lập cho một dự án cụ thể sẽ không
hoài nghi về khả năng tạo ra tác động số nhân.
▪ Tuy nhiên, cũng sẽ tương tự với các dự án hay lựa chọn khác.
▪ Khi so sánh các phương án khác nhau cho sử dụng nguồn lực
công khan hiếm, cần hỏi về khả năng số nhân cho dự án A có
lớn hơn hay nhỏ hơn số nhân cho dự án B. Nếu lớn hơn thì đó
là sự khác biệt giữa hai số nhân mà nên được áp dụng, chứ
không phải số nhân tổng thể.
▪ Trên thực tế, các số nhân được sử dụng rất thường xuyên để
thông qua các dự án mà chúng có thể không được thông qua
nếu chỉ dựa trên nền tảng về tiêu chí chi phí và lợi ích của
chính chúng.
Bước 2: Nhận dạng tất cả tác động vật lý tiềm năng
Bước 3: Lượng hóa tác động được dự báo: Có và không có dự án;
Chín bước
Bước 2: Nhận dạng tất cả tác động vật lý tiềm năng của dự án;
Bước 4: Tiền tệ hóa các tác động;
Bước 6: Chiết khấu để xác định hiện giá của chi phí và lợi ích;
Bước 7: Tính toán hiện giá ròng và các tiêu chí khác;
Bước 9: Đưa ra đề nghị.
Bước 1: Xác định phạm vi phân tích;
Bước 8: Phân tích rủi ro;
Bước 5: Lập bảng lợi ích – chi phí;
Bước 3: Lượng hóa tác động được dự báo
▪ Có lẽ đây là bước quan trọng nhất và cùng
thường thất bại nhất trong CBA.
1990 1995
Bắt đầu dự án xử
lý nước
Xem xét ví dụ:
1989
▪ Giả sử trước năm 1990, có khoảng 50 đến 75 trường hợp bệnh đau dạ
dày trong một tháng ở một quận của một thành phố lớn ở Đông Nam
Á.
▪ Kết quả là, vào năm 1990 một dự án xử lý nước được khởi công và
hoàn thành vào năm 1992.
▪ Trong giai đoạn từ 1993 đến 1995, có khoảng từ 100 đến 125 trường
hợp bệnh đau dạ dày trong một tháng ở quận này.
1992
Dự án hoàn
thành
Kết luận: Do vậy, dự án là một thất bại. Đây có phải là một kết luận
đúng? Nếu không thì tại sao?
Bước 3: Lượng hóa tác động được dự báo
1990 1995
Bắt đầu dự án xử
lý nước
Xem xét ví dụ:
1989
▪ Giả sử trước năm 1990, có khoảng 50 đến 75 trường hợp bệnh đau dạ
dày trong một tháng ở một quận của một thành phố lớn ở Đông Nam
Á.
▪ Kết quả là, vào năm 1990 một dự án xử lý nước được khởi công và
hoàn thành vào năm 1992.
▪ Trong giai đoạn từ 1993 đến 1995, có khoảng từ 10 đến 25 trường hợp
bệnh đau dạ dày trong một tháng ở quận này.
1992
Dự án hoàn
thành
Kết luận: Do vậy, dự án là một thành công. Đây có phải là một kết luận
đúng? Nếu không thì tại sao?
Bước 3: Lượng hóa tác động được dự báo