Đánh giá biểu hiện dầu khí trong đá móng của giếng khoan DP-1X thuộc bồn trũng Cửu Long dựa trên cơ sở dữ liệu Mud Logging

Kỷ yếu Hội nghị: Nghiên cứu cơ bản trong “Khoa học Trái đất và Môi trường” DOI: 10.15625/vap.2019.000106 146 ĐÁNH GIÁ BIỂU HIỆN DẦU KHÍ TRONG ĐÁ MÓNG CỦA GIẾNG KHOAN DP-1X THUỘC BỒN TRŨNG CỬU LONG DỰA TRÊN CƠ SỞ DỮ LIỆU MUD LOGGING Phạm Quốc Đạt Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Email: pqdat.geo@gmail.com TÓM TẮT Ra đời từ rất sớm và phục vụ đắc lực cho ngành công nghiệp khoan dầu khí, Mud Logging ngoài chức năng theo dõi tình trạng của giếng ngay trong quá trình khoan còn có khả năng cung cấp các dữ liệu có giá trị trong việc phát hiện các đới sản phẩm tiềm năng trong giai đoạn tìm kiếm thăm dò. Trong phạm vi báo cáo, tác giả đã tiến hành đánh giá tiềm năng dầu khí của đối tượng đá móng thuộc giếng khoan DP-1X bồn trũng Cửu Long bằng các phương pháp phân tích thành phần khí hydrocarbon kết hợp với dữ liệu thạch học dựa trên số liệu thực tế mà phương pháp Mud Logging ghi nhận được. Kết quả phân tích cho thấy, trong phạm vi độ sâu 3140-5000m MD có tất cả 15 trong tổng số 63 khoảng độ sâu được cho là có tiềm năng, từ đó làm cơ sở cho việc lựa chọn đới tiềm năng trước khi tiến hành công tác thử vỉa. Từ khóa: Mud Logging, đá móng, bồn trũng Cửu Long. 1. GIỚI THIỆU Mud logging 4 là một trong những phương pháp địa vật lý được tiến hành xuyên suốt trong quá trình thi công một giếng khoan nhằm theo dõi tình trạng giếng để có thể phát hiện và cảnh báo những rủi ro tiềm ẩn trong quá trình khoan, đồng thời đánh giá sơ bộ biểu hiện dầu khí của một giếng khoan. Dữ liệu Mud-logging được chia thành 2 nhóm chính: dữ liệu thông số khoan và dữ liệu địa chất. Việc nghiên cứu, đánh tiềm năng dầu khí tại một giếng khoan nào đó chủ yếu dựa vào dữ liệu địa chất bao gồm dữ liệu thạch học cùng với dữ liệu thành phần và hàm lượng khí hydrocarbon (sản phẩm thu được trong quá trình tuần hoàn dung dịch). Tất cả được ghi nhận dưới dạng băng log để lập báo cáo, lưu trữ phục vụ cho việc phân tích và so sánh trong tương lai (Hình 1). 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Dựa trên dữ liệu thu thập được từ hệ thống Mud-logging tiến hành đánh giá tiềm năng dầu khí thông qua 3 phương pháp minh giải khí bao gồm: phương pháp tỷ số 10*C2/C3, phương pháp biểu đồ khí Pixler và phương pháp tam giác thành phần khí, đồng thời kết hợp với phân tích thành phần thạch học2 và biểu hiện dầu trực tiếp trên mẫu cuttings3 để đưa ra kết luận về tiềm năng của các đới đang xét. Trong đó: Hình 1. Băng Log thể hiện dữ liệu Mud-logging theo độ sâu. Kỷ yếu Hội nghị: Nghiên cứu cơ bản trong “Khoa học Trái đất và Môi trường” 147 Tỷ số 10*C2/C3 cho phép dự đoán được đặc điểm nguồn gốc của khí phân tích. Tỷ số 10*C2/C3<20 cho thấy vỉa có khả năng chứa dầu, giá trị này càng nhỏ thì tầng chứa có tiềm năng dầu mang tỷ trọng càng lớn. Phương pháp biểu đồ Pixler (Hình 2.1) sử dụng các tỉ số C1/C2, C1/C3, C1/C4 và C2/C3 để đưa lên biểu đồ dạng lưới bán logarit, đường đồ thị rơi vào trường nào thì thì vỉa đang nghiên cứu được xếp vào vùng triển vọng đó. Điều kiện: đường đồ thị phải có độ dốc hướng lên. Phương pháp biểu đồ 3 hợp phần khí (Hình 2.2) dựa vào các tỷ số C2, C3 và nC4 trên tổng hàm lượng khí. Căn cứ vào vị trí đỉnh và độ lớn của tam giác nhỏ trên biểu đồ để đánh giá đối tượng: đỉnh tam giác hướng lên đặc trưng cho khí, diện tích tam giác càng lớn tỷ trọng khí càng thấp; đỉnh tam giác hướng xuống đặc trưng cho dầu, diện tích càng lớn tỷ trọng dầu càng cao. Hình 2.1. Biểu đồ Pixler. Hình 2.2. Biểu đồ 3 hợp phần. 3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN Thông qua các phương pháp phân tích nêu trên, tác giả đã tìm ra 15 trong tổng số 63 đỉnh khí được cho là có triển vọng trong khoảng độ sâu đang xét. Các kết quả này mang một số đặc điểm chung như giá trị hàm lượng khí cao và thỏa điều kiện trên các biểu đồ minh giải khí; mẫu lõi tại cái điểm khảo sát có mật độ khe nứt lớn thích hợp cho việc lưu trữ hydrocarbon; các thí nghiệm về khảo sát vết dầu trên mẫu cuttings3 cho dấu hiệu tích cực về sự hiện diện của dầu. Kết quả cụ thể được trình bày ở Bảng 1. 4. KẾT LUẬN Dựa vào kết quả phân tích thạch học, đánh giá biểu hiện dầu khí trên mẫu vụn cùng với các phương pháp minh giải khí có thể dự đoán được trong phần móng của giếng khoan DP-1X có 15 đới chứa dầu khí tiềm năng nhất trong tổng số 63 đỉnh khí được phân tích, giúp cho nhà địa chất có thể đánh giá sơ bộ tiềm năng dầu khí trong vùng nghiên cứu. Tuy nhiên, để tiến hành thử vỉa thì phải phân tích và tổng hợp thêm các tài liệu khác như tài liệu địa chấn, tài liệu địa vật lý giếng khoan, tài liệu từ phương pháp địa hóa1, Sự so sánh, đối chiếu và kết hợp tất cả các tài liệu này là vô cùng cần thiết để đảm bảo tính đúng đắn trong việc chọn khoảng thử vỉa thích hợp giúp giảm thiểu rủi ro về chi phí và thời gian. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1]. Hoàng Đình Tiến, (2006). Địa chất dầu khí và phương pháp tìm kiếm, thăm dò, theo dõi mỏ. Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Tp. Hồ Chí Minh. [2]. Huỳnh Trung và nnk. (2007). Thạch học, thạch địa hóa đá magma và biến chất. Nhà xuất bản Đại học Quốc Gia TP. Hồ Chí Minh. Hồ Chí Minh, tháng 11 năm 2019 148 [3]. International Logging Inc., (2001). Basic Mud Logging Manual Version 1.0.0. User Manual (Draft), 170-185. [4]. Sperry-Sun Drilling Services, (2002). Basic Mud Logging. Middle East Training Center Bảng 1. Kết quả đánh giá biểu hiện dầu khí trong đá móng của GK DP-1X, Bồn Cửu Long Khoảng độ sâu (m) PP phân tích thành phần khí PP phân tích đặc điểm thạch học Biểu hiện trực tiếp trên mẫu vụn SP dự đoán 3952-3955 Đường Pixler phần lớn nằm trong trường sinh khí. Tam giác ở biểu đồ 3 hợp phần có diện tích nhỏ và đỉnh hướng lên. Tỷ số 10*C2/C3 = 20,03. Tiềm năng chứa khí Đá granite nứt nẻ bị biến đổi, gồm thạch anh, feldspar, biotite, ít mus- covite, kaolinite, chlo- rite và calcite, sáng màu, kích thước tinh thể thô đến rất thô, rất sắc cạnh đến sắc cạnh. Khả năng chứa tốt. Mùi yếu, 40-50 % mẫu cho phát quang trực tiếp màu vàng nhạt với tốc độ rất nhanh, 10 % vết dầu dạng đốm hoặc thành đám màu nâu, viền cặn màu vàng nhạt dưới ánh sáng trắng. Biểu hiện dầu trung bình. Đới chứa khí ướt hoặc con- den- sate 3233-3236 3260-3263 3528-3529 3533-3537 3550-3551 3556-3560 3886-3889 4150-4154 3298-3300 3315-3319 Đường đồ thị Pixler phần lớn nằm trong trường sinh dầu. Tam giác trong biểu đồ 3 hợp phần có diện tích nhỏ, đỉnh hướng xuống. Tỷ số 10*C2/C3 = 14,97-18,20. Tiềm năng chứa dầu nhẹ. Đá granite nứt nẻ bị biến đổi yếu, thành phần gồm thạch anh, feldspar, biotite, một ít musco- vite, kaolinite, chlorite và calcite, sáng màu, kích thước tinh thể thô đến rất thô, rất sắc cạnh đến sắc cạnh. Khả năng chứa tốt. Mùi mạnh, 40-60 % mẫu cho phát quang trực tiếp màu vàng sáng đến vàng nhạt, phát quang hòa tan dạng dải màu vàng, 10% vết dầu dạng đốm màu nâu sáng, viền cặn màu vàng nhạt dưới ánh sáng trắng. Biểu hiện dầu tốt đến rất tốt. Đới chứa dầu nhẹ có tỷ số khí dầu cao 3766-3769 4056-4059 Đường Pixler phần lớn trong trường sinh dầu. Tam giác trong biểu đồ 3 hợp phần có diện tích lớn, đỉnh hướng xuống. Tỷ số 10*C2/C3 = 14.3- 18,15. Đá granite nứt nẻ bị biến đổi, gồm thạch anh, fel- dspar, biotite, một ít muscovite, kaolinite, chlorite và calcite, sáng màu, kích thước tinh thể nhỏ, bán góc cạnh đến góc cạnh, khả năng chứa trung bình. Mùi trung bình, 5-15% mẫu phát quang trực tiếp dạng lấm tấm màu vàng đục, phát quang hòa tan dạng dải màu trắng vàng với tốc độ khá nhanh, không vết dầu, viền cặn màu trắng vàng. Đánh giá trung bình đến tốt. Đới chứa dầu có tỷ trọng trung bình 3326-3327 3922-2926 Đường Pixler nằm hoàn toàn trong trường sinh dầu. Tam giác ở biểu đồ 3 hợp phần có diện tích lớn, đỉnh hướng xuống. Tỷ số 10*C2/C3 = 10,42-15,92 Đá granite nứt nẻ ít, thành phần gồm thạch anh, feldspar, biotite, ít muscovite, kaolinite, chlorite và calcite, sáng màu, kích thước tinh thể nhỏ đến trung bình, sắc cạnh. Khả năng chứa trung bình. Mùi yếu, 5-20 % mẫu phát quang trực tiếp dạng lấm tấm màu trắng vàng, phát quang hòa tan dạng dải màu trắng vàng với tốc độ chậm đến khá nhanh, không vết dầu, viền cặn màu trắng đục. Đánh giá trung bình. Đới dầu nặng có tỷ số khí dầu thấp Kỷ yếu Hội nghị: Nghiên cứu cơ bản trong “Khoa học Trái đất và Môi trường” 149 OIL AND GAS POTENTIAL EVALUATION BASED ON MUD-LOGGING DATA, APPLIED TO THE BASEMENT SCOPE OF THE WELL DP-1X, CUU LONG BASIN Pham Quoc Dat University of Science Ho Chi Minh City, pqdat.geo@gmail.com ABSTRACT In regards to the oil industry nowadays, the key roles of Mud Logging Technology in recording and monitoring well’s status is surely undeniable. Additionally, there is another role called “oil and gas potential evaluation” to interprete the possible productive zones based on its own data which is absolutely useful when it comes to petroleum exploration. Throughout this paper, the Mud-logging data from the basement scope of the well DP-1X located in Cuu Long Basin has been successfully processed as an example to see how it works. The methodo-logy basically is the combination of hydrocarbon gases interpretation, petrology analysis and describing oil show on the cuttings. The results of this investigation show that there are 15 out of 63 zones interpreted to be potential within 3140-5000m MD, which can give us the green light for further actions such as well testing to minimize the risk of wasting time and money. Keywords: Mud Logging, basement rock, Cuu Long Basin.