Mì ống từ lâu đã trở thành một đặc trưng văn hóa của nước Ý. Có nhiều tài liệu khác nhau về nguồn gốc của mì ống, lịch sử cho thấy mì ống hình thành và phát triển tại một khu vực rồi lan rộng phổ biến ra trên toàn thế giới. Phổ biến cho rằng mì ống được phát minh từ Trung Quốc và được Marco Polo mang về Ý năm 1292. Tuy nhiên, nền tảng của mì ống đã xuất hiện từ thời La Mã cổ đại, truyền thuyết cho rằng Thần Promethe đã tạo ra từ bột mì nhào
                
              
                                            
                                
            
 
            
                 23 trang
23 trang | 
Chia sẻ: vietpd | Lượt xem: 5337 | Lượt tải: 5 
              
            Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Công nghệ sản xuất nui (macaroni - Mì ống), để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
1 
MỤC LỤC 
 Trang 
GIỚI THIỆU…………….…………………………..……………………….3 
1. NGUYÊN LIỆU………………………………………..………….………4 
 1. 1. Bột mì Durum…….……………….…………………..…….………4 
 1. 2. Nước……………….…………………………………..…….….……7 
2. QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ …..…………….………….………………8 
 2. 1. Sơ đồ khối…………………………………………..………………..8 
 2. 2. Sơ đồ thiết bị…………………………………………...…………….8 
3. GIẢI THÍCH QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ …..………..………………9 
 3. 1. Quy trình 1 ……..……………………………….…………………9 
 3. 2. Quy trình 2 …………………………...…………………………..17 
 3. 3. So sánh 2 quy trình ………………….……………...……………19 
4. SẢN PHẨM…………………………………………...………..………...20 
5. THÀNH TỰU CÔNG NGHỆ………………………...………..………..22 
6. TÀI LIỆU THAM KHẢO…………………………………..…………...23 
2 
DANH MỤC BẢNG 
Trang 
Bảng 1: Các khu vực trồng và sản xuất bột mì Durum……..………………….4 
Bảng 2: Thành phần hóa học bột mì Durum ( Semolina, 100g )….……………4 
Bảng 3: Môt số chỉ tiêu chất lượng bột mì………………………………...…….6 
Bảng 4: Chỉ tiêu chất lượng đối với nước.……………………….. …………….7 
Bảng 5: Các phương pháp xử lý nước ……………………………….…………10 
Bảng 6: Sự khác nhau giữa máy ép đùn một vít và hai vít……………………15 
Bảng 7 : So sánh sự khác nhau giữa 2 quy trình công nghệ …….…………..19 
DANH MỤC HÌNH 
Trang 
Hình 1: Sơ đồ nguyên lý thiết bị nhào trộn trục đứng………………………...12 
Hình 2 : Thiết bị ép đùn 1 trục vít………………………………………………13 
Hình 3: Sơ đồ nguyên lý buồng sấy…………………………………….……….16 
Hình 4: Sơ đồ nguyên lý thiết bị nhào trộn trục ngang……………….……….17 
Hình 5: Sơ đồ nguyên lý buồng hấp…………………………………………….18 
Hình 6: Thông tin về dinh dưỡng của sản phẩm mì ống sấy, nguyên chất…...20 
3 
GIỚI THIỆU 
NUI: các sản phẩm dạng ống (hay các hình dạng phức tạp) làm từ bột mì nhào 
với nước rồi đem xử lý nhiệt. Sản phẩm phổ biến tại Việt Nam là nui 
macaroni – mì ống. 
 “Nothing says Italy like its food, and nothing says Italian food like pasta.” 
 Mì ống từ lâu đã trở thành một đặc trưng văn hóa của nước Ý. Có nhiều tài liệu 
khác nhau về nguồn gốc của mì ống, lịch sử cho thấy mì ống hình thành và phát 
triển tại một khu vực rồi lan rộng phổ biến ra trên toàn thế giới. Phổ biến cho rằng 
mì ống được phát minh từ Trung Quốc và được Marco Polo mang về Ý năm 1292. 
Tuy nhiên, nền tảng của mì ống đã xuất hiện từ thời La Mã cổ đại, truyền thuyết 
cho rằng Thần Promethe đã tạo ra từ bột mì nhào. Các chứng minh lịch sử cho thấy 
rằng mì ống được sử dụng rộng rãi tại Trung Đông, tài liệu đầu tiên đề cập đến mì 
ống được tìm thấy ở Jerusalem Talmud viết bởi người Arab. Đến khoảng giữa thế 
kỉ IV và VI, mì ống được đưa đến Sicily bởi những người Arab di cư. Tên gọi 
“macaroni” cũng xuất phát từ tiếng Sicily là “maccarruni” nghĩa là làm từ bột nhào. 
 Vào thế kỉ XII, XIII mì ống đơn giản chỉ là macaroni ở dạng khô nấu trong 
nước sôi. Năm 1574, thành lập Hiệp hội của những người thợ làm mì ống. Năm 
1577, ban hành các điều luật của Hiệp hội. Đến thế kỉ XVII lần đầu tiên xuất hiện 
máy ép mì sợi ở Naples. Năm 1840, Naples trở thành kinh đô của mì ống khi 
những người thợ từ Arnalfi đến mở ra một nền công nghiệp mì thực sự. Họ mang 
theo máy móc, tạo ra sự cạnh tranh và xuất khẩu sang các châu lục khác. Năm 
1882, một máy ép bằng sức nước ra đời. Cuối thế kỉ XIX, những người thợ sản 
xuất mì ống thúc đẩy thị trường bằng cách tạo ra khoảng 150-200 sản phẩm có 
hình dạng khác nhau. Từ năm 1904-1914, công nghiệp mì sợi phát triển khắp nước 
Ý và các thị trường châu Âu, Bắc Mĩ, Nhật Bản… 
4 
CHƯƠNG 1: NGUYÊN LIỆU 
 1. 1 Bột mì Durum 
 Bột mì là sản phẩm được chế biến từ hạt lúa mì bằng quá trình nghiền. 
Trong quá trình này vỏ cám và phôi được tách ra và phần còn lại của hạt lúa mì 
(nội nhũ) được nghiền nhỏ tới độ mịn thích hợp ra thành phẩm là bột mì. Người ta 
gọi tên như bột mì loại trắng, hay nâu, đen.. tùy vào mầu sắc của bột và gọi là bột 
cứng hay mềm tùy vào lượng và tính chất gluten của bột. 
 Các loại bột mì chủ yếu sau (phân theo công dụng): 
 + Bột bánh mì, hay bột mì thông thường. 
 + Bột bánh ngọt (pastry). 
 + Bột bánh gato hay bánh kem (cake, gateaux). 
 + Bột mì gia dụng (all-purpose): thích hợp để làm hầu hết các loại bánh. 
 + Bột mì làm bánh bao: Loại bột trắng, được xay từ phần lõi của hạt lúa mì. 
 + Bột mì durum: được làm từ loại lúa mì rất cứng (Durum). Loại bột mì này 
được sản xuất từ nhà máy bột mì chuyên dụng. Bột mì durum là loại nguyên liệu 
chính để sản xuất các sản phẩm pasta như spaghetti, vermicelli, macaroni … 
 Bột mì Durum được sản xuất từ hạt của cây lúa mì cứng Triticum durum . Nó 
được trồng ít hơn cây lúa mì mềm. Có khoảng 11-13% diện tích trồng lúa mì của 
thế giới trồng loại này. Hầu hết các lúa mì cứng được trồng ngày nay là loại Durum 
hạt màu hổ phách, có kích thước lớn hơn các loại lúa mì thông thường. 
Bảng 1: Các khu vực trồng và sản xuất bột mì Durum 
Khu vực Diện tích (1000 ha) Sản lượng (1000 tấn) 
European Union 3,500 8,440 
Canada 2,430 4,000 
United States 1,161 2,630 
Italy 1,680 4,000 
Algeria 1,400 2,000 
Syria 1,200 2,900 
Russia 1,000 1,200 
Others 2,081 3,340 
World 14,452 28,510 
Nguồn: Oct-03, Production Estimates and Crop Assessment Division, FAS, 
USDA,  
 Tại Bắc Phi và Trung Đông, các loại bánh mì địa phương tiêu thụ gần ½ sản 
lượng của thế giới. Mặt khác, nhiều quốc gia ở châu Âu sản xuất bột mì Durum 
trong thương mại với số lượng đáng kể. 
Bảng 2: Thành phần hóa học bột mì Durum ( Semolina, 100g ) 
Protein Glucid Lipid Nước Vitamin và khoáng 
12,68 g 72,83 g 1,05 g 12,67 g 0,77 g 
Nguồn: USDA Nutrient database 
5 
 1. 1. 1 Glucid 
 - Tinh bột 
 Trong thành phần glucid của lúa mì, tinh bột chiếm đa số. Tinh bột của lúa 
mì có trong giới hạn từ 50-73%. Hạt tinh bột lúa mì có dạng hình cầu, đôi khi có 
dạng hình bầu dục, đường kính hạt tinh bột khoảng 10-40µm, trung bình là 20µm. 
Hạt tinh bột lúa mì có hai dạng: hạt loại lớn A có hình bầu dục và có đường kính 
lớn hơn 10φm, hạt loại nhỏ B có hình cầu có đường kính 4-10µm chiếm 90% tổng 
số hạt. 
 Độ lớn và độ nguyên của hạt tinh bột có ảnh hưởng đến tính rắn chắc, khả 
năng hút nước và hàm lượng đường trong bột nhào. Hạt nhỏ thường cấu tạo chặt, 
hạt lớn có cấu tạo xốp. Vì vậy, hạt tinh bột lớn và hạt tinh bột vỡ sẽ bị đường hóa 
nhanh hơn. 
 - Dextrin: chiếm khoảng 1-5% glucid bột mì. 
Dextrin là sản phẩm tạo ra khi tinh bột bị thủy phân dưới tác dụng của hệ 
enzyme amylase của lúa mì. Khối lượng phân tử và tính chất của dextrin phụ thuộc 
vào mức độ thủy phân tinh bột. Dextrin ít liên kết với nước do đó khi bột nhào có 
hàm lượng cao các dextrin sẽ bị ướt và kém đàn hồi. 
 - Pentosans: chiếm khoảng 1,2-3,5% glucid bột mì. 
Các pentosans có tính háo nước, khi trương nở tạo huyền phù đặc ảnh 
hưởng tới tính chất vật lý của bột nhào. Pentosans tan trong nước chiếm 1-1,5% 
tổng lượng pentosans bột mì. Pentosans tan có thể hấp thu một lượng nước gấp 15-
20 lần trọng lượng của nó do vậy làm tăng độ nhớt và độ dính của bột nhào. 
Pentosans không tan trương nở trong nước tạo thành dịch keo ảnh hưởng tới tính 
chất lưu biến của bột nhào trong quá trình định hình. 
 - Cellulose và hemicellulose: chiếm khoảng từ 0,1-2,3% thành phần glucid bột 
mì là các cellulose và 2-8% là hemicellulose. Cellulose không có ý nghĩa về mặt 
dinh dưỡng đối với con người vì không tiêu hóa được ở ống tiêu hóa, nhưng giúp 
tăng nhu động ruột tốt cho tiêu hóa. 
 - Các loại đường glucose, fructose, maltose, saccharose: chiếm khoảng 0,1-
1% bột mì. 
 1. 1. 2 Protein 
 Protein bao gồm 4 loại chính: albumin (5,7 – 11,5%), globulin (5,7 – 10,8%), 
gliadin (40 – 50%) và glutenin (34 – 42% tổng lượng protein). Như vậy 2 loại 
gliadin và glutenin là chủ yếu chiếm đến 70 – 85% tổng lượng protein của bột mì. 
Khi nhào bột mặc dù 2 protein này không hòa tan trong nước nhưng lại hút nước, 
trương nở tạo thành một khối dẻo đàn hồi gọi là gluten. Gluten có ý nghĩa rất lớn 
trong công nghệ sản xuất bánh có sử dụng bột mì : bánh mì, bánh biscuit, mì ăn 
liền, spaghetti, … Khi phân bố trong bột nhào, gluten tạo thành mạng đàn hồi, dai, 
có khả năng giữ khí, phồng nở tốt. Như vậy chất lượng gluten quyết định chất 
lượng của các sản phẩm có sử dụng bột mì. 
6 
 1. 1. 3 Lipid 
 Hàm lượng lipid trong bột mì khoảng từ 2-3%, trong đó 75% là chất béo trung 
tính, còn lại là phosphatide, các sắc tố và các vitamin tan trong chất béo. Trong bột 
mì có khoảng từ 0,4-0,7% phosphatide thuộc nhóm lecithine. Lecithine là chất béo 
háo nước, có hoạt tính bề mặt cao nhũ hóa tốt nên có tác dụng làm tăng tính đồng 
nhất của bột nhào, dễ dàng cho việc nhào bột và tạo hình. 
 1. 1. 4 Khoáng và vitamin 
 Chất khoáng trong hạt lúa mì có vào khoảng 1,5-2,6%. Vitamin trong lúa mì 
gồm có vitamin A, vitamin nhóm B như B1, B2, B6…, vitamin H, vitamin E,… 
trong đó vitamin B1, PP, E nhiều hơn cả. 
Bảng 3: Môt số chỉ tiêu chất lượng bột mì 
Chỉ số acid ( mg KOH / 
100g bột tính theo chất khô) Không quá 50 mg 
Protein Không thấp hơn 13 % tính theo chất khô 
Độ ẩm Không quá 15,5% 
Cỡ hạt Không nhỏ hơn 98% bột lọt qua ray kích 
thước 212 milimicron ( N-70 ) 
Mùi Bình thường, không có mùi hôi mốc 
Vị Hơi ngọt, không có vị chua, đắng 
Kim loại nặng Không có 
Dư lượng chất trừ sinh vật hại Theo tiêu chuẩn Bộ Y Tế 
Tiêu chuẩn bao bì: 
+ Bột mì phải được bao gói và vận chuyển trong các bao bì hợp vệ sinh , đảm 
bảo chất lượng dinh dưỡng và kỹ thuật của sản phẩm. 
+ Bao bì chỉ được làm bằng các vật liệu đảm bảo an toàn và thích hợp, không 
được thải các chất độc hoặc mùi vị lạ vào sản phẩm. 
+ Tên của sản phẩm phải được ghi trên nhãn là “bột mì” hoặc tên thích hợp do 
yêu cầu của nước tiêu thụ. Cần ghi thêm các chỉ tiêu chất lượng theo yêu cầu 
của luật pháp nước tiêu thụ. 
7 
 1. 2. Nước 
 Nước là một trong hai nguyên liệu chính quan trọng để sản xuất mì ống, có 
ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng bột nhào và vệ sinh an toàn. 
 Hiện nay chúng ta có ba nguồn nước dùng được để khai thác để sản xuất: 
 - Nguồn nước bề mặt:được lấy từ sông, suối, hồ....tại việt Nam và các nước 
đang phát triển, nước bề mặt hiện nay bị ô nhiễm khá nặng chủ yếu là do sản xuất 
công nghiệp và các hoạt động sinh hoạt. 
 - Nguồn nước do thành phố cung cấp: ở nước ta chất lượng nước do thành 
phố cung cấp đạt tiêu chuẩn nước dùng trong sinh hoạy hàng ngày. nếu sử dụng 
nguồn nước này làm sản xuất với lượng lớn sẽ không kinh tế, và gặp nhiều bất cập. 
 - Nguồn nước ngầm: do mưa thấm vào lòng đất tạo nên, được dùng như 
nguồn cung cấp chính cho các quá trình chế biến thực phẩm do nó có những đặc 
điểm sau: 
+ Nguồn nước ngầm ít chịu tác động của con người, chất lượng nước 
thường tốt hơn chất lượng nước bề mặt. 
+ Trong nước ngầm không có các hạt keo hay các hạt cặn lơ lửng. 
+ Chỉ tiêu vi sinh vật thấp hơn nước bề mặt. 
+ Nước ngầm không chứa rong tảo (thứ dễ gây ô nhiễm nguồn nước). 
Bảng 4: Chỉ tiêu chất lượng đối với nước dùng để ăn uống, 
nước dùng cho các cơ sở để chế biến thực phẩm ( QCVN 01:2009/BYT ) 
Tên chỉ tiêu Đơn vị Giới hạn tối đa 
Màu sắc TCU 15 
Mùi vị - Không có mùi, vị lạ 
Độ đục NTU 2 
pH - 6,5 – 8,5 
Độ cứng, tính theo CaCO3 mg/l 300 
Hàm lượng Clorua mg/l 250 – 300 
Hàm lượng sắt tổng số ( Fe2+, Fe3+) mg/l 0,3 
Hàm lượng mangan tổng số mg/l 0,3 
Hàm lượng nitrat mg/l 50 
Hàm lượng nitrit mg/l 3 
Hàm lượng sunphát mg/l 250 
Chỉ số pecmanganat mg/l 2 
Clo dư (trong khử trùng) mg/l 0,3 – 0,5 
Coliform tổng số vi khuẩn/100ml 0 
E. coli hoặc Coliform chịu nhiệt vi khuẩn /100ml 0 
8 
CHƯƠNG 2: QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ 
2. 1. Sơ đồ khối 
Quy trình 1 Quy trình 2 
Bộtmì Durum
Nước
Làm sạch tạp chất 
Định lượng
Nhào trộn
Ép đùn
Làm nguội
Đóng gói
Nui
Sấy
Chuẩn bị nguyên liệu
Bộtmì Durum
Nước
Làm sạch tạp chất 
Định lượng
Nhào trộn
Ép đùn
Làm nguội
Đóng gói
Nui
Sấy
Chuẩn bị nguyên liệu
2. 2. Sơ đồ thiết bị 
Sơ đồ thiết bị quy trình 1: Bản vẽ số 1/2 
Sơ đồ thiết bị quy trình 2: Bản vẽ số 2/2
9 
CHƯƠNG 3: GIẢI THÍCH QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ 
 3. 1. Quy trình 1 
 3. 1. 1 Chuẩn bị nguyên liệu. 
 Mục đích công nghệ: kiểm tra chất lượng bột mì, xử lý nước để chuẩn bị sản 
xuất. 
 Phương pháp thực hiện: 
- Kiểm tra chất lượng bột mì 
 + Kiểm tra hàm lượng bột: phương pháp tiến hành là thêm nước vào bột mì, 
độ dẻo của khối bột nhào được kiểm tra; tiếp tục trộn và kiểm tra độ bền vững của 
khối bột nhào. 
 + Kiểm tra độ kéo dãn: phương pháp tiến hành là nhào bột mì với nước, sau 
đó kéo khối bột nhào và ghi lại lực kéo, độ dãn của khối bột. 
 + Kiểm tra độ phục hồi: phương pháp tiến hành là sử dụng lực nén từ piston 
với khối bột nhào. Nếu độ phục hồi tốt cho thấy chất lượng bột tốt. 
 + Kiểm tra độ rỗng: phương pháp tiến hành là nhào trộn bột mì với nước, 
bơm khối bột nhào lên như một quả bóng, ghi nhận thể tích và áp suất không khí. 
 + Kiểm tra độ căng đứt: phương pháp tiến hành là nhào trộn với nước, khối 
bột được kéo cho đến khi đứt ra, ghi nhận lực kéo và chiều dài căng đứt của khối 
bột. 
- Xử lý nước 
 Nguồn nước máy dù chất lượng tốt hơn do đã qua xử lý nhưng do giá thành 
cao nên được hạn chế sử dụng. Nguồn nước bề mặt ở Việt Nam hiện nay bị ô 
nhiễm nghiêm trọng, do đó mà người ta không dùng nguồn nước này trong sản 
xuất công nghiệp. 
 Do độ ổn định cao, chất lượng tương đối tốt và đặc biệt là chi phí sử dụng rẻ 
tiền mà hiện nay các nhà sản xuất thường sử dụng nguồn nước ngầm làm nguyên 
liệu dùng trong sản xuất. Nước ngầm cần qua các giai đoạn xử lý để đảm bảo các 
tiêu chuẩn của nước dùng trong sản xuất thực phẩm. 
10 
Bảng 5: Các phương pháp xử lý nước 
Tên phương pháp Mục đích xử lý 
Phương pháp vật lý 
Lắng Tách một số tạp chất không tan có kích thước lớn. 
Lọc Tách các tạp chất có kích thước khác nhau tùy theo đường kính mao quản của màng lọc. 
Phân riêng bằng membrane 
Vi lọc. 
Siêu lọc. 
Lọc nano. 
Thẩm thấu ngược. 
Tách tế bào vi sinh vật. 
Tách các hợp chất keo, đại phân tử, virus. 
Làm mềm nước, tách một số muối hòa tan. 
Tách các ion. 
Điện thẩm tích Tách các chất tích điện. 
Nhiệt Giảm độ cứng tạm thời, bài khí, ức chế hoặc tiêu diệt một số loài vi sinh vật 
Xử lý chân không Bài khí, khử mùi. 
Xử lý bằng tia UV Ức chế hoặc tiêu diệt vi sinh vật. 
Phương pháp hóa học 
Phản ứng trao đổi Làm mềm nước 
Phản ứng oxy hóa Tách sắt 
Xử lý bằng acid hoặc kiềm Chỉnh pH 
Xử lý bằng các chất ức 
chế vi sinh vật Ức chế hoặc tiêu diệt vi sinh vật. 
Phương pháp hóa lý 
Kết lắng Tách một số tạp chất lơ lửng dạng keo 
Trao đổi ion Làm mềm nước, tách các ion. 
Hấp phụ Tách một số tạp chất màu, mùi,… 
 3. 1. 2 Làm sạch tạp chất 
 Mục đích công nghệ: loại bỏ tạp chất có kích thước khác nhau, chủ yếu là các 
hạt sạn, bụi, kim loại 
 Phương pháp thực hiện: 
 Bột mì được sử dụng là loại bột mì chất lượng cao, đủ tiêu chuẩn chất lượng, 
đã qua bộ phận kiểm tra chất lượng sản phẩm trước khi thương mại, nên các tạp 
chất có thể bị lẫn trong nguyên liệu chủ yếu trong các quá trình vận chuyển, bảo 
quản bột mì. Yêu cầu của bột mì trước khi vào máy nhào phải: 
 + Qua thiết bị nam châm để tách kim loại. 
 + Qua rây N038 để tách tạp chất vô cơ. 
 + Tách bụi, tạp chất nhẹ bằng phương pháp khí động. 
11 
 3. 1. 3 Định lượng 
 Mục đích công nghệ: mỗi loại sản phẩm khác nhau luôn có công thức phối 
trộn khác nhau. Vì thế trong quá trình sản xuất cần định lượng bột mì phối trộn 
chính xác với nước theo công thức sản xuất 
 Phương pháp thực hiện: 
 + Bột mì do trộn theo mẻ nên ta có thùng chứa để xác định khối lượng. 
 + Nước được đưa vào sản xuất dưới dạng lỏng nên đo theo thể tích. 
 3. 1. 4 Nhào trộn 
 Mục đích công nghệ: giai đoạn nhào trộn có mục đích chuẩn bị để tạo khối bột 
nhào thích hợp cho quá trình tạo hình tiếp theo. Nhào trộn được xem là khâu rất 
quan trọng vì nó quyết định tính chất sản phẩm, tạo ảnh hưởng rõ rệt lên các khâu 
tiếp theo trong qui trình sản xuất ( tạo hình, hấp, sấy…). Nhào trộn sẽ phân phối 
nước vào bột mì, tạo nên khối bột có độ đồng nhất. Bột sau khi nhào trộn phải dẻo, 
dai, bề mặt mịn màng, đàn hồi, không dính, tạo được khung gluten tốt. 
 Phương pháp thực hiện: quá trình nhào trộn được thực hiện theo nguyên tắc: 
các nguyên liệu dạng rắn sẽ được phối trộn với nhau, phần lỏng trộn với phần 
lỏng. Nước sẽ được phun từ từ vào ngăn trộn bột khô. Tiến hành nhào trộn cho đến 
khi hỗn hợp bột tạo thành khối bột nhào đồng nhất. 
 Các biến đổi của nguyên liệu: 
 - Hóa lý: trong quá trình nhào trộn xảy ra sự chuyển pha. Từ hai pha rắn (bột 
mì) – lỏng (nước) chuyển thành một khối bán rắn dẻo dạng paste. Trong khối bột 
nhào có cả 3 pha: rắn, lỏng, khí phân bố đều với nhau. Pha rắn bao gồm các màng 
gluten và các pentosan không tan bao bọc các hạt tinh bột, pha lỏng là nước và các 
chất tan trong nước, pha khí tạo ra do sự tích lũy các bọt không khí trong khi nhào. 
 Vai trò chính trong việc hình thành nên cấu trúc của bột nhào là gliadin và 
glutenin. Khi nhào bột mì, nếu đủ lượng nước thì gliadin và glutenin sẽ hấp phụ 
nước và tương tác nhau tạo thành những sợi chỉ mỏng và màng mỏng dính các hạt 
tinh bột thấm nước lại với nhau tạo thành mạng gluten ướt. Ở nhiệt độ nhào trộn, 
tinh bột chỉ hút một phần nước và trương nở. 
 Lượng khí tích lũy trong khối bột sẽ ảnh hưởng xấu đến chất lượng của sản 
phẩm. Nếu lượng khí lẫn vào nhiều, trong quá trình gia nhiệt sẽ gây hiện tượng rỗ 
trên bề mặt, hoặc gây gãy vỡ ảnh hưởng cấu trúc sản phẩm. Đồng thời lượng không 
khí này cũng là tác nhân oxy hóa làm giảm giá trị dinh dưỡng và màu sắc yêu cầu 
của sản phẩm. 
 Độ ẩm và nhiệt độ cũng là hai yếu tố ảnh hưởng nhiều tới chất lượng bột nhào 
 + Trong qui trình sản xuất có quá trình hấp, do đó hàm lượng nước trong bột 
nhào càng cao làm tăng độ dai cho sản phẩm sau hấp. Tuy nhiên nếu ẩm quá cao 
thì bột nhào sẽ dính trục khi ép tạo hình. 
 + Nhiệt độ quá trình nhào trộn sẽ ảnh hưởng tới các mối liên kết của protein 
mạng gluten. Nhiệt độ cao thì nước và các phân tử protein linh động nên dễ tạo liên 
12 
kết, nhưng lại có khả năng làm biến tính protein. Vì vậy, ổn định nhiệt độ trong quá 
trình nhào trộn cũng giúp ổn định chất lượng thành phẩm. 
 Thiết bị và thông số công nghệ 
 Sử dụng thiết bị nhào trộn trục đứng. Thiết bị làm việc gián đoạn, gồm có hệ 
thống khung đỡ lắp các cánh khuấy đặt thẳng đứng và các thùng chứa bột hình trụ 
có thể tháo lắp được. Cho bột mì vào thùng chứa, đặt thùng vào trong hệ thống. 
Khi hoạt động, trục khuấy cùng các cánh khuấy sẽ hạ thấp xuống thùng chứa hay 
thùng chứa sẽ được nâng lên để lắp khít với cánh khuấy và nắp. Đầu tiên bột mì 
được trộn đều trong thùng chứa, tiếp theo cho nước trộn bột vào từ từ. Độ ẩm bột 
nhào thường giữ trong khoảng 30-35%, nhiệt độ khối bột nhào khoảng 37-380C. 
Tiến hành nhào trộn trong khoảng thời gian 10-15 phút đảm bảo cho các cấu tử 
trộn đều nhau. Sau quá trình nhào trộn các thùng được tháo ra thực hiện quá trình 
chuyển bột nhào vào thiết bị ép đùn. 
Hình 1: Sơ đồ nguyên lý thiết bị nhào trộn trục đứng. 
 3. 1. 5 Ép đùn 
 Mục đích công nghệ: hoàn thiện. Quá trình này sẽ tạo cho sản phẩm nui có 
hình dạng phù hợp theo yêu cầu. 
 Các biến đổi của nguyên liệu 
 - Vật lý: có sự tăng nhiệt độ do ma sát, làm thay đổi kích thước và hình dạng 
khối bột. 
 - Hoá học: trong suốt thời gian lưu trong thiết bị, độ ẩm của khối hạt không đổi, 
nhưng ngay sau khi ra khổi khuôn ép, độ ẩm của nguyên liệu giảm. Thành phần 
hóa học: ít bị thay đổi nhiều do thời gian lưu ngắn và quá trình ép thực hiện nguội. 
 + Đường: xảy ra phản ứng Maillard, phản ứng Caramel. 
13 
 + Protein: bị biến tính do nhiệt độ. 
 + Acid amin: xảy ra phản ứng Maillard, phản ứng phân hủy acid amin. 
 + Vitamin: bị tổn thất. 
 - Hóa lý: có sự bốc hơi nước còn trong khối bột sau khi ra khỏi lỗ khuôn. 
 Thiết bị và thông số công nghệ 
 Một máy ép đùn gồm có các bộ phận: khoang chứa, bộ phận truyền động, vít 
truyền động và khuôn. 
 Hình 2 : Thiết bị ép đùn 1 trục vít. 
 - Khoang chứa: chứa phần đầu (phần không quay), các vít truyền động (phần 
quay) và các khuôn. Các khoang chứa thường được phân