Xuất phát từyêu cầu của sựnghiệp giáo dục, thực trạng giảng dạy bộmôn hóa học
ởcấp trung học phổthông ñòi hỏi người giáo viên không ngừng nâng cao năng lực
chuyên môn, ñổi m ới phương pháp dạy học nhằm giúp học sinh tiếp thu tri thức một
cách tốt nhất.
- Phản ứng oxi hóa - khửlà lo ại phản ứng quan trọng và xuyên suốt trong chương
trình hóa học phổthông. Kiến thức vềphản ứng oxi hoá - khử ñược vận dụng phổ
biến trong dạy học cũng nhưtrong ñời sống.
Vậy, phản ứng oxi hóa - khửlà ph ản ứng thếnào? Phân loại chúng trong hóa học vô
cơ, hữu cơra sao? So sánh sựkhác nhau cơbản giữa phản ứng oxi hóa – khửvà các
phản ứng khác; làm thếnào có thểnhận biết ñược phản ứng oxi hóa – khửvà các
phản ứng thông thường cũng nhưcác bước lập phương trình phản ứng. Tầm quan
trọng của phản ứng oxi hóa – khử, ph ản ứng oxi hóa - khử ñược nghiên cứu và phát
triển nhưth ếnào từchương trình trung học cơsởsang chương trình trung học phổ
thông. Khi nắm rõ các nội dung trên, giáo viên sẽvận dụng phản ứng oxi hoá - khử
trong dạy hóa học ởphổthông ñược tốt hơn.
72 trang |
Chia sẻ: lamvu291 | Lượt xem: 1539 | Lượt tải: 3
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Nghiên cứu phản ứng oxi hoá - Khử trong chương trình hoá học phổ thông, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
1
MC L C
Ph l c bìa…………………………………………………………………………...i
Li cam ñoan …………………………………………………………………….....ii
Li c m ơn……………………………………………………………………….…iii
Mc l c ……………………………………………………………………………..1
Danh m c các c m t vi t t t……………………………………………………….3
M ð U……………………………………………………………………………4
CH ƯƠ NG 1 : C Ơ S LÝ LU N C A V N ð NGHIÊN C U
1.1. Khái quát v ph n ng hóa h c………………………………………………..7
1.1.1.Khái ni m ph n ng hóa h c………………………………………………7
1.1.2. Các lo i ph n ng hóa h c……………………………………………….7
1.2. Ph n ng oxi hóa - kh ………………………………………………………...9
1.2.1. M t s khái ni m ………………………………………………………..9
1.2.2. Các ph ươ ng pháp cân b ng ph n ng oxi hóa - kh ……………………15
1.2.3. Ý ngh ĩa và t m quan tr ng c a ph n ng oxi hóa - kh ……………......22
CH ƯƠ NG 2
PH N NG OXI HÓA –KH TRONG CH ƯƠ NG TRÌNH
HÓA H C PH THÔNG
2.1. Ph n ng oxi hóa - kh trong ch ươ ng trình hoá h c ph thông ……………..24
2.1.1. Ph n ng oxi hóa - kh trong ch ươ ng trìnhtrung h c c ơ s …..………..24
2.1.2. Ph n ng oxi hóa – kh trong ch ươ ng trình trung h c ph thông……...27
2.2. Ph n ng oxi hóa- kh …………………………………………………….....30
2.2.1. N i dung ph n ng oxi hóa – kh trong hóa h c vô c ơ……………….....30
2.2.2. Ni dung ph n ng oxi hóa – kh trong hóa h c h u c ơ………………...32
2.3. V n d ng phn ng oxi hóa - kh trong d y hóa h c ph thông…………....38
2.3.1. S d ng các khái ni m ph n ng oxi hóa - kh trong d y tính ch t
hóa h c c a các ch t……………………………………………………………...38
PDF Created with deskPDF PDF Writer - Trial ::
2
2.3.2. S d ng các khái ni m ph n ng oxi hóa - kh ñ gi i bài tp……..........43
2.3.3. S d ng ki n th c ph n ng oxi hoá - kh ñ gi i thích tính ch t các ch t,
các hi n t ưng hóa h c có liên quan trong th c ti n………………………….......59
KT LU N VÀ ð XU T
1. K t lu n chung ………………………………………………………………...64
2. Ý ki n ñ xu t………………………………………………………………....64
Tài li u tham kh o………………………………………………………………...65
Ph l c…………………………………………………………………………...- p1-
PDF Created with deskPDF PDF Writer - Trial ::
3
DANH M C CÁC C M T VI T T T
CT ðG : Công th c ñơn gi n
CTPT : Công th c phân t
ðktc : ðiu ki n tiêu chu n
GV : Giáo viên
HD : Hưng d n
HS : H c sinh
SGK : Sách giáo khoa
Soh : S oxi hoá
THCS : Trung h c c ơ s
THPT : Trung h c ph thông
PTHH : Ph ươ ng trình hóa h c.
PDF Created with deskPDF PDF Writer - Trial ::
4
M ð U
1. Lý do ch n ñ tài
- Xu t phát t yêu c u c a s nghi p giáo d c, th c tr ng gi ng d y b môn hóa h c
c p trung h c ph thông ñòi h i ng ưi giáo viên không ng ng nâng cao n ăng l c
chuyên môn, ñi m i ph ươ ng pháp d y h c nh m giúp h c sinh ti p thu tri th c m t
cách t t nh t.
- Ph n ng oxi hóa - kh là lo i ph n ng quan tr ng và xuyên su t trong ch ươ ng
trình hóa h c ph thông. Ki n th c v ph n ng oxi hoá - kh ñưc v n d ng ph
bi n trong d y h c c ũng nh ư trong ñi s ng.
Vy, phn ng oxi hóa - kh là ph n ng th nào? Phân lo i chúng trong hóa h c vô
cơ, h u c ơ ra sao? So sánh s khác nhau c ơ b n gi a ph n ng oxi hóa – kh và các
ph n ng khác; làm th nào có th nh n bi t ñưc ph n ng oxi hóa – kh và các
ph n ng thông th ưng c ũng nh ư các b ưc l p ph ươ ng trình ph n ng. Tm quan
tr ng c a ph n ng oxi hóa – kh , phn ng oxi hóa - kh ñưc nghiên c u và phát
tri n nh ư th nào t ch ươ ng trình trung h c c ơ s sang ch ươ ng trình trung h c ph
thông. Khi n m rõ các n i dung trên, giáo viên s v n d ng ph n ng oxi hoá - kh
trong d y hóa h c ph thông ñưc t t h ơn.
- Hóa h c là khoa h c th c nghi m, giáo viên không ch d y cho h c sinh cách ti p
thu tri th c mà còn ph i rèn luy n cho h c sinh kh n ăng v n d ng các ki n th c hoá
hc ñ gi i thích các hi n t ưng trong th c ti n nh ư: t t c các ph n ng cháy, các
ph n ng t o ra dòng ñin trong pin, cquy… Các ph n ng x y ra trong c ơ th
ng ưi nh ư s oxi hóa glucôzơ thành khí cacbônic và h ơi n ưc… T t c các hi n
tưng hoá h c trên ñu dùng các ki n th c c a ph n ng oxi hoá - kh ñ gi i thích.
Do v y, chúng tôi ch n ñ tài “ Nghiên c u ph n ng oxi hoá - kh trong ch ươ ng
trình hoá h c ph thông “ làm n i dung nghiên c u c a khóa lu n t t nghi p.
PDF Created with deskPDF PDF Writer - Trial ::
5
2. M c tiêu nghiên c u
- Nghiên c u h th ng ki n th c ph n ng oxi hoá – kh trong ch ươ ng trình hoá h c
ph thông.
- Nghiên c u vi c s d ng ph n ng oxi hóa – kh trong ch ươ ng trình hóa h c ph
thông c ũng nh ư các ki n th c có liên quan ñn ph n ng oxi hóa – kh trong d y các
ch t và bài t p v n d ng có liên quan ñn ph n ng oxi hóa – kh .
3. Nhi m v nghiên c u
- Nghiên c u các tài li u có liên quan ñn ph n ng oxi hóa - kh .
- Nghiên c u s hình thành và phát tri n, các quy lu t bi n ñ i trong s t o thành s n
ph m oxi hóa – kh .
- Tìm hi u s v n d ng ph n ng oxi hóa - kh trong vi c gi ng d y b môn hóa h c
trung h c ph thông.
4. Ph ươ ng pháp nghiên c u
Ph ươ ng pháp nghiên c u lý lu n : sách giáo khoa hóa h c trung h c ph thông và
các tài li u có liên quan ñn ph n ng oxi hóa – kh .
5. ði t ưng nghiên c u
Ph n ng oxi hóa – kh trong ch ươ ng trình trung h c ph , sách giáo khoa hoá
hc ph thông và các tài li u khác có liên quan ñn ph n ng oxi hóa – kh .
6. Kh n ăng áp d ng c a ñ tài
Nghiên c u ñ tài hoàn thành s góp thêm tài li u tham kh o cho giáo viên d y
hóa h c các tr ưng THPT, sinh viên ñang h c chuyên ngành hóa h c và tài li u h c
tp cho HS trung h c c ơ s , trung h c ph thông.
7. Lch s ñ tài
ðã có r t nhi u công trình nghiên c u, nhi u sách, tài li u nghiên c u ph n ng oxi
hóa - kh c a nhi u tác gi khác nhau nh ư:
• Nguy n Tr ng Th , Ngô Ng c An, Ph n ng oxi hóa – kh và s ñin phân,
Nhà xu t b n giáo d c, n ăm 2006. Khai thác ph n ng oxi hóa - kh nhi u góc ñ
nh ư : phân lo i ph n ng, các ph ươ ng pháp cân b ng ph n ng oxi hóa - kh các
dng bài toán v ph n ng oxi hóa - kh .
PDF Created with deskPDF PDF Writer - Trial ::
6
• Mt s bài vi t trong T p chí hoá h c & ng d ng :
1. Ph m Hà Thanh, Ph m Ng c S ơn - Cách tính nhanh kh i l ưng mu i t o
thành trong ph n ng oxi hóa – kh . (S 3(75)/2008).
2. Lê Ng c Sáng, Các ph ươ ng pháp cân b ng ph n ng oxi hóa - kh b ng
ph ươ ng pháp th ăng b ng electron và phân t ion. (S 8(80)/2008).
ð tài chúng tôi quan tâm nghiên c u ph n ng oxi hóa - kh trong ch ươ ng
trình hóa h c ph thông nh m tìm hi u s hình thành, phát tri n và v n d ng ph n
ng oxi hoá - kh trong d y hoá h c ph thông.
PDF Created with deskPDF PDF Writer - Trial ::
7
CH ƯƠ NG 1 : C Ơ S LÝ LU N C A V N ð NGHIÊN C U
1.1. Khái quát v ph n ng hóa h c
1.1.1.Khái ni m ph n ng hóa h c [2]
Quá trình bi n ñ i ch t này thành ch t khác g i là ph n ng hóa h c. Ch t
ban ñu b bi n ñ i trong ph n ng gi là ch t ph n ng (ch t tham gia, ch t m i
sinh ra là s n ph m). Trong ph n ng hoá h c tng kh i l ưng các ch t tham gia
ph n ng b ng t ng kh i l ưng các cht t o thành sau ph n ng.
Ph n ng hóa h c ñưc ghi theo ph ươ ng trình ch nh ư sau:
Tên các ch t ph n ng → Tên các s n ph m
Ví d : L ưu hu ỳnh + s t → S t (II)sunfua
Trong quá trình ph n ng, l ưng cht ph n ng gi m d n, lưng s n ph m t ăng
dn.
Trong ph n ng hóa h c ch có liên k t gi a các nguyên t thay ñ i làm cho phân
t này bi n thành phân t khác.
Ph n ng x y ra ñưc khi các ch t tham gia ti p xúc tr c ti p v i nhau, có tr ưng
hp ñun nóng, có tr ưng hp c n xúc tác.
Nh n bi t d u hi u x y ra d a vào d u hi u có ch t m i t o thành.
1.1.2. Các lo i ph n ng hóa h c
1.1.2.1. Các lo i ph n ng trong hóa h c vô c ơ : [2]
Ph n ng có s thay ñ i s oxi hóa và ph n ng không có s thay ñi s oxi hóa
Các d ng ph n ng hoá h c c ơ b n:
- Ph n ng phân tích là ph n ng trong ñó m t ch t b phân tích thành nhi u ch t
mi.
Ví d : CaCO 3 = CaO + CO 2 ↑
- Ph n ng k t h p là ph n ng trong ñó hai hay nhi u ch t k t h p v i nhau
to thành m t ch t m i.
Ví d : BaO + H2O = Ba(OH) 2.
- Ph n ng th là ph n ng trong ñó nguyên t c a ngyên t này d ng ñơn ch t
thay th nguyên t c a nguyên t khác trong h p ch t.
PDF Created with deskPDF PDF Writer - Trial ::
8
Ví d : Zn + H2SO 4 loãng = ZnSO 4 + H 2 ↑
- Ph n ng trao ñ i là ph n ng trong ñó các h p ch t trao ñ i nguyên t hay
nhóm nguyên t v i nhau.
Ví d : BaCl 2 + NaSO 4 = BaSO 4 + 2NaCl.
Phân lo i d a trên hi u ng nhi t c a ph n ng :
- Ph n ng t a nhi t.
ðnh ngh ĩa: Ph n ng t a nhi t là ph n ng hóa h c gi i phóng n ăng l ưng
dưi d ng nhi t.
Ví d nh ư ph n ng ñ t cháy x ăng d u, cung c p n ăng l ưng ñ v n hành xe
c, máy móc…
- Ph n ng thu nhi t
ðnh ngh ĩa : ph n ng thu nhi t là ph n ng hóa h c hp th n ăng l ưng d ưi
dng nhi t.
Ví d nh ư khi s n xu t vôi, ng ưi ta ph i liên t c cung c p n ăng l ưng d ưi
dng nhi t ñ th c hi n ph n ng phân h y ñá vôi.
1.1.2.2.Các lo i ph n ng trong hóa h u c ơ:[2]
Ph n ng c ng .
Phân t h u c ơ k t h p thêm v i các nguyên t ho c phân t khác.
≡ + →t0 −
Ví d : HC CH2 H2 H 3 C CH 3
Ph n ng th
Mt ho c m t nhóm nguyên t phân t h u c ơ b th b i m t ho c m t
nhóm nguyên t khác.
Ví d : H3C – OH + H-Br → H 3C- Br +HOH
Ph n ng tách
Mt vài nguyên t ho c nhóm nguyên t b tách ra kh i phân t .
+
H,170 0 C
Ví d : H3C- CH 2-OH → H 2C = CH 2 +H2O
Ph n ng phân h y
Phân t b phá h y hoàn toàn thành các nguyên t ho c các phân t nh .
to
Ví d : CH 4 → C + 2H 2
PDF Created with deskPDF PDF Writer - Trial ::
9
C4H10 + 5F 2 → 4C + 10HF
C 6H12 + 9O 2 → 6CO 2 + 6H 2O
Ph n ng este hóa
Là ph n ng ñiu ch este b ng cách ñun nóng ancol v i axit cacboxylic, có
axit m nh làm xúc tác.
+
H
RCOOH + R’OH ↽⇀ R – COOR’ + H 2O
Ph n ng trùng h p
Ph n ng trùng h p là quá trình k t h p liên ti p nhi u phân t nh gi ng nhau
ho c t ươ ng t nhau t o thành nh ng phân t r t l n g i là polime. Trong ph n ng
trùng h p, ch t ñ u (các phân t nh ) ñưc g i là monome. Sn ph m c a ph n ng
gm nhi u m t xích monome h p thành nên ñưc g i là polime. S l ưng m t xích
monome trong m t phân t polime g i là h s trùng h p và kí hi u là n.
1.2. Ph n ng oxi hóa - kh
1.2.1. M t s khái ni m
1.2.1.1. Hóa tr và s oxi hóa [4]
Hóa tr
- Hóa tr ñ c tr ưng cho kh n ăng nguyên t c a các nguyên t ñó có th hình
thành m t s liên k t hoá h c nh t ñ nh. Hoá tr th ưng g n li n v i m t ki u liên k t
c th . Có th ñ nh ngh ĩa nó là s nguyên t c a nguyên t hóa tr m t k t h p v i
mt nguyên t c a nguyên t ñã cho.
Ch ng h n, trong axit clohidric HCl, clo có hóa tr m t, trong n ưc H 2O oxi có
hóa tr hai, trong amoniac NH 3 nit ơ có hóa tr ba, trong metan CH 4 cacbon có hóa tr
bn, trong PCl 5 photpho có hóa tr n ăm, trong SF 6 lưu hu ỳnh có hóa tr sáu….
- Vi s phát tri n h c thuy t v liên k t hóa h c, hóa tr c a nguyên t trong
phân t ñưc hi u là s c p ñin t mà nguyên t ñã cho dùng ñ liên k t v i nh ng
nguyên t khác, nh ư v y hóa tr ñưc ñ nh ngh ĩa là s liên k t nh ñó nguyên t ñã
cho k t h p v i nh ng nguyên t khác. S liên k t mà nguyên t có th t o thành
bng s ñin t không k t ñôi c a nó. ñây không tính ñ n tính có c c c a liên k t
PDF Created with deskPDF PDF Writer - Trial ::
10
ñưc t o thành và vì v y hóa tr không có d u. C n nh n m nh r ng hóa tr xác ñ nh
theo s liên k t không th âm và c ũng có th b ng không.
- ðin hoá tr ñưc xác ñ nh b ng s electron mà m t nguyên t m t ñi hay thu vào
khi t o thành ion ñơ n. ðó là ñin tích c a các ion trong h p ch t ion. Ch ng h n,
trong phân t CaCl 2, nguyên t Caxi có ñin hoá tr +2, nguyên t Clo -1.
- Cng hoá tr ñưc xác ñ nh b ng s liên k t c ng hoá tr do các nguyên t trong
phân t t o thành. Nói chung, m i liên k t c ng hoá tr ñưc hình thành t m t c p
electron. Ví d trong phân t H 2, hydro có c ng hoá tr I (H-H); trong phân t N 2,
nguyên t nit ơ có c ng hoá tr III (N ≡N) (M i g ch n i ch m t liên k t th c hi n
bng m t c p electron).
S oxi hóa
ð thu n ti n khi xem xét ph n ng oxi hoá - kh và tính ch t c a các nguyên t ,
ng ưi ta ñưa ra khái ni m s oxi hoá (còn g i là m c oxi hoá hay ñin tích hoá tr ).
S oxi hoá là ñin tích quy ưc mà nguyên t có ñưc n u gi thuy t r ng c p e
liên k t (do 2 nguyên t góp chung) chuy n hoàn toàn v phía nguyên t có ñ âm
ñin l n h ơn.
S oxi hoá ñưc tính theo quy t c sau :
− T ng ñ i s s oxi hoá c a các nguyên t trong phân t trung hoà ñin b ng 0.
− T ng ñ i s s oxi hoá c a các nguyên t trong m t ion ph c t p b ng ñin tích c a
-
ion. Ví d trong ion HSO 4 , s oxi hoá c a H là +1, c a O là −2 c a S là +6.
+ 1 + 6 + ( −2. 4) = − 1.
− Trong ñơ n ch t, s oxi hoá c a các nguyên t b ng 0.
Ví d : Trong Cl 2, s oxi hoá c a Cl b ng 0.
− Khi tham gia h p ch t, s oxi hoá c a m t s nguyên t có tr s không ñ i nh ư
sau:
+ Kim lo i ki m luôn b ng +1.
+ Kim lo i ki m th luôn b ng +2.
+ Oxi (tr trong peoxit b ng − 1) luôn b ng − 2.
+ Hi ñro (tr trong hi ñrua kim lo i b ng − 1) luôn b ng − 2 , Al th ưng b ng +3.
PDF Created with deskPDF PDF Writer - Trial ::
11
Chú ý: D u c a s oxi hoá ñ t tr ưc giá tr , còn d u c a ion ñ t sau giá tr .
+3
Ví d : S oxi hóa c a Fe , ca ion Fe 3+ .
1.2.1.2. Ch t kh và ch t oxi hóa
- Mt s ch t kh và ch t oxi hoá quan tr ng nh t [22]
NH NG CH T KH VÀ NH NG CH T OXI HÓA QUAN TR NG NH T
Ch t kh : Ch t nhưng e Ch t oxi hóa : Ch t nh n e
- Nguyên t kim lo i, hidro, hidro - Các halogen:F 2,Cl 2, Br 2 .
peoxit H 2O2. - Các h p ch t c a Mangan :
- Cacbon, cacbon(II)oxit. Mn 2O7, MnO 3, MnO 2, KMnO 4,
- Các h p ch t c a l ưu hu ỳnh: K2MnO 4 .
H2S, H 2SO 3 và mu i c a nó, - Các h p ch t c a Crom : CrO 3,
Na 2S2O3… K2CrO 4, K 2CrO 7…
- Axit có g c axit là nhóm halogen : - Các h p ch t c a Oxi : O 2, O 3,
HI, HBr, HCl… H2O2 và mu i c a nó.
- Mu i : SnCl 2, FeSO 4, MnSO 4, - Các axit có tính oxi hoá m nh
Cr 2(SO4) 3…. nh ư: H 2SO 4, H2SeO 4, HNO 3 và mu i
- Các h p ch t c a nit ơ : HNO 2, ca nó…
+
NH 3, N 2H4, NH 2OH, NO… - Ion c a nh ng kim lo i quý (Ag ,
2+ 3+
- H 3PO 3, H 3AsO 3, K 4[Fe(CN) 6]. Pb , Au …)
- Mt s h p ch t h u c ơ: Andehit, - Pb(CH 3COO) 2, (NH 4)2S2O8,
rưu, axit fomic và axit oxalic. K3[Fe(CN) 6], CuO ,Ag 2O, PbO 2.
- Hipoclorit. Clorat, peclorat.
- N ưc c ưng toan, h n h p c a axit
nitric ñm ñ c và axit flohidric ñm
ñc.
ð x y ra ñưc ph n ng oxi hóa - kh c n ph i bi t có nh ng nguyên t , phân t
ho c ion có kh n ăng cho ho c thu nh n ñin t .[3]
• ðơ n ch t có th là ch t oxi hoá, có th là ch t kh :
PDF Created with deskPDF PDF Writer - Trial ::
12
+ Ch t oxi hoá có th là ñơ n ch t, mà nguyên t trung hoà c a nó nh n
electron thành ion tích ñin âm, có c u trúc electron c a khí tr ơ g n nh t. Các nguyên
t trung hoà c a nh ng nguyên t có ngoài cùng 7 (s 2p5); 6(s 2p4); 5(s 2p3) và 4(s 2p2)
electron. Ch t oxi hoá m nh nh t là halogen và oxi d ng nguyên t .
+ Ch t kh ñin hình là nh ng nguyên t có s electron l p ngoài cùng ch a
t m t ñ n ba electron. Trong các ch t kh này là kim lo i, là các nguyên t s, d, f.
• Các oxiaxit và các mu i c a chúng có th là ch t oxi hoá có th là ch t kh .
+ Ch t oxi hoá là các oxiaxit có s oxi hoá cao nh t và các mu i c a chúng.
Trong thành ph n c a ch t oxi hoá th ưng có các nguyên t c a nguyên t m c oxi
hoá cao.
+7 +6
Ví d : K MnO 4 , K2 Cr2 O 7 ….
+ Ch t kh là các oxi axit có s oxi hoá th p và các mu i c a chúng. Các phân
t c a các ch t kh này ch a m t ho c m t s nguyên t c a nguyên t m t trong
s các tr ng thái oxi hoá th p c a nó. Khi t ươ ng tác v i các ch t oxi hoá các nguyên
t này nh ưng electron, t o thành h p ch t ng v i tr ng thái s oxi hoá d ươ ng (có
th s oxi hoá d ươ ng c c ñ i ) c a nguyên t này.
+4 0 +6 −1
Ví d : H2 S O 3 + Br 2 + H 2O → H2 S O 4 + 2H Br
• Ion kim lo i tích ñin d ươ ng có th là ch t oxi hoá, có th là ch t kh .
+ Ch t oxi hoá là các ion kim lo i tích ñin d ươ ng s oxi hoá cao nh t.
Các ion kim lo i tích ñin d ươ ng ñu th hi n m c ñ nào ñó tính oxi hoá. Trong
s chúng, ch t oxi hoá m nh h ơn là các ion tích ñin d ươ ng s oxi hoá cao.
Ví d : Fe 3+ , Cu 2+ , Hg 2+ ….
+ Ch t kh là các ion d ươ ng kim lo i có s oxi hoá th p, n u chúng còn có
th có nh ng tr ng thái v i s oxi hoá cao h ơn.
Ví d : Fe 2+ → Fe 3+ + 1e
Cu + → Cu 2+ + 1e
• Ch t kh là các ion nguyên t tích ñin âm
PDF Created with deskPDF PDF Writer - Trial ::
13
Các phi kim, n u là ch t oxi hoá y u, khi tr ng thái ion âm nó là ch t kh
mnh. Kh n ăng kh c a các ion tích ñin âm có ñin tích nh ư nhau t ăng lên theo s
tăng bán kính nguyên t .
Ví d : Trong nhóm halogen, ion I - có kh n ăng kh l n h ơn so v i ion Br - và
Cl - còn F - th hi n tính kh r t y u.
• Tr ưng h p m t ch t v a có tính oxi hoá, v a có tính kh .
Khi m t nguyên t có trong m t h p ch t ho c ñơn ch t có s oxi hoá trung
gian thì có c hai tính ch t v a có tính oxi hoá v a có tính kh .
+3 −5 +5 − 1
+
Ví d : 3K N O 2 + H Cl O 3 = 3K N O3 H Cl
(Ch t kh )
+3 −1 0 + 2
+ → + + +
3K N O 2 + 2K I 2 H2 SO 4 I2 2 N O 2 K 2 SO 4 2 H 2 O
(Ch t oxi hoá)
Trong m t s ch t, ch t oxi hoá và ch t kh trong n i phân t
+1 + 5 − 2 − 1 0
Ví d : 2K Cl O3→ 2 K Cl + 3 O 2
• Trong m t s ch t, ch t oxi hoá và ch t kh còn ph thu c vào môi
tr ưng ti n hành ph n ng.
ðiu ki n ñ ph n ng oxi hóa - kh có th x y ra: [8]
- ðiu ki n c n : Ph n ng oxi hóa kh x y ra theo chi u: cht oxi hóa m nh s oxi
hóa ch t kh m nh nh t, sinh ra ch t oxi hóa y u h ơn và ch t kh y u h ơn.
D a vào dãy ñin hóa c a kim lo i ñ bi t qui lu t bi n thiên tính oxi hóa c a ion
kim lo i và tính kh c a nguyên t kim lo i.
- ðiu ki n khác : Ngoài ñiu ki n c n, ph n ng oxi hóa – kh x y ra ñưc còn
ph thu c vào các y u t : môi tr ưng, xúc tác, nhi t ñ th c hi n ph n ng .
+ nh h ưng c a môi tr ưng:
Phn ng oxi hóa – kh có th x y ra trong nh ng môi tr ưng khác nhau:
+ -
trong môi tr ưng axit (d ư ion H ), trung tính (H 2O) và ki m (OH ). Tùy