Luận văn Kinh tế du lịch ở Thành phố Uông Bí tỉnh Quảng Ninh (1986 -2013)

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM PHẠM THỊ NHUNG KINH TẾ DU LỊCH Ở THÀNH PHỐ UÔNG BÍ TỈNH QUẢNG NINH (1986 -2013) LUẬN VĂN THẠC SĨ NHÂN VĂN THÁI NGUYÊN - 2015 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM PHẠM THỊ NHUNG KINH TẾ DU LỊCH Ở THÀNH PHỐ UÔNG BÍ TỈNH QUẢNG NINH (1986 -2013) Chuyên ngành: Lịch sử Việt Nam Mã số: 60.22.03.13 LUẬN VĂN THẠC SĨ NHÂN VĂN Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. Hà Thị Thu Thủy THÁI NGUYÊN - 2015 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các số liệu, kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực. Ngƣời thực hiện Phạm Thị Nhung Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN i LỜI CẢM ƠN Lời đầu tiên, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành tới các thầy cô giáo trong khoa Lịch sử - trƣờng Đại học Sƣ phạm Thái Nguyên, những ngƣời đã giảng dạy tôi trong suốt hai năm học vừa qua, giúp tôi hoàn thành nghiên cứu và hoàn thiện đề tài. Tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến PGS. TS Hà Thị Thu Thủy - ngƣời đã trực tiếp hƣớng dẫn, định hƣớng chuyên môn, quan tâm giúp đỡ tận tình và tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho tôi trong quá trình nghiên cứu và hoàn thiện luận văn. Tôi xin trân trọng cảm ơn các cơ quan, ban ngành, đoàn thể của thành phố Uông Bí đã cung cấp tài liệu, tạo điều kiện cho tôi hoàn thành luận văn. Bên cạnh đó, tôi gửi lời cảm ơn chân thành tới Ban giám hiệu và các thầy cô đồng nghiệp ở trƣờng THPT Uông Bí đã tạo điều kiện, giúp đỡ tôi trong suốt thời gian tham gia khóa học và làm luận văn. Luận văn này là kết quả bƣớc đầu của quá trình nghiên cứu khoa học, song do điều kiện năng lực và thời gian còn hạn chế, đề tài nghiên cứu không tránh khỏi những sơ suất, thiếu sót. Rất mong đƣợc sự đóng góp, bổ sung của các thầy cô và các bạn để công trình thêm hoàn thiện. Thái Nguyên, tháng 7 năm 2015 Tác giả Phạm Thị Nhung Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN ii MỤC LỤC Trang LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. i LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................... ii MỤC LỤC .......................................................................................................... iii DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT ..................................... iv DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU ........................................................................ v DANH MỤC CÁC BIỂU .................................................................................... v MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1 1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1 2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ............................................................................... 3 3. Đối tƣợng, mục đích, nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu ................................. 7 4. Nguồn tài liệu và phƣơng pháp nghiên cứu .................................................... 9 5. Đóng góp của luận văn .................................................................................. 10 6. Bố cục của luận văn ....................................................................................... 10 Chƣơng 1. TIỀM NĂNG DU LỊCH CỦA THÀNH PHỐ UÔNG BÍ TỈNH QUẢNG NINH ...................................................................................... 11 1.1. Một số khái niệm ........................................................................................ 11 1.1.1. Du lịch .................................................................................................. 11 1.1.2. Kinh tế du lịch ...................................................................................... 12 1.2. Tiềm năng du lịch của thành phố Uông Bí tỉnh Quảng Ninh ..................... 13 1.2.1. Địa lý tự nhiên ...................................................................................... 13 1.2.2. Con ngƣời và tài nguyên nhân văn ...................................................... 22 1.2.3. Điều kiện kinh tế .................................................................................. 28 Tiểu kết chƣơng 1 .............................................................................................. 31 Chƣơng 2. HOẠT ĐỘNG KINH TẾ DU LỊCH Ở THÀNH PHỐ UÔNG BÍ TỈNH QUẢNG NINH GIAI ĐOẠN 1986-2013 .......................... 32 2.1. Cơ sở phát triển du lịch ở thành phố Uông Bí ............................................ 32 2.1.1. Chủ trƣơng đƣờng lối của Đảng, các cấp chính quyền ........................ 32 2.1.2. Cơ sở hạ tầng và cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ du lịch .................... 37 2.1.3. Nguồn nhân lực .................................................................................... 41 2.1.4. Lƣợng khách du lịch ............................................................................ 44 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN iii 2.2. Các sản phẩm du lịch đặc trƣng của Thành phố ......................................... 46 2.2.1. Du lịch tâm linh .................................................................................... 47 2.2.2. Du lịch văn hóa .................................................................................... 49 2.2.3. Du lịch lễ hội ........................................................................................ 54 2.2.4. Du lịch sinh thái ................................................................................... 56 2.2.5. Du lịch cộng đồng ................................................................................ 59 Tiểu kết chƣơng 2 .............................................................................................. 60 Chƣơng 3. TÁC ĐỘNG CỦA KINH TẾ DU LỊCH ĐỐI VỚI KINH TẾ - XÃ HỘI THÀNH PHỐ UÔNG BÍ TỈNH QUẢNG NINH ................. 62 3.1. Tác động về kinh tế .................................................................................... 62 3.1.1. Góp phần tăng ngân sách của thành phố .............................................. 62 3.1.2. Góp phần tạo ra sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế của địa phƣơng ......... 64 3.1.3. Là động lực thúc đẩy sự phát triển các ngành kinh tế khác ................. 66 3.1.4. Góp phần quảng bá cho sản xuất địa phƣơng ...................................... 67 3.1.5. Khuyến khích nhu cầu du lịch nội địa ................................................. 70 3.2. Tác động về xã hội ...................................................................................... 71 3.2.1. Góp phần giải quyết việc làm cho ngƣời lao động .............................. 71 3.2.2. Là một trong những công cụ hữu hiệu để giải quyết tình trạng đói nghèo ........................................................................................................ 73 3.2.3. Góp phần nâng cao dân trí ................................................................... 75 3.2.4. Góp phần phát huy các giá trị văn hóa dân tộc .................................... 76 Tiểu kết chƣơng 3 .............................................................................................. 77 KẾT LUẬN ....................................................................................................... 80 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................... 87 PHỤ LỤC Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN iv DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT KÝ HIỆU NỘI DUNG CNH- HĐH Công nghiệp hóa- Hiện đại hóa HĐND Hội đồng nhân dân MTTQ Mặt trận tổ quốc NXB Nhà xuất bản TDTT Thể dục thể thao TTCN Tiểu thủ công nghiệp TNHH MTV Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên UBMTTQ Ủy ban mặt trận tổ quốc UBND Ủy ban nhân dân VH & TT Văn hóa & thông tin XHCN Xã hội chủ nghĩa Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN iv DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 1.1: Đơn vị hành chính, diện tích, dân số Uông Bí năm 2013 ............. 23 Bảng 1.2: Quy mô dân số Uông Bí thời kỳ 2000 - 2013 ............................... 24 Bảng 1.3: Các di tích lịch sử văn hóa, danh thắng đƣợc xếp hạng ................ 28 Bảng 2.1: Cơ sở vật chất phục vụ du lịch ...................................................... 40 Bảng 2.2: Lao động trong các ngành kinh tế địa bàn Uông Bí năm 2010 - 2013 ........................................................................... 43 Bảng 3.1: Biểu mẫu thống kê nhân lực du lịch thành phố Uông Bí .............. 72 DANH MỤC CÁC BIỂU Biểu đồ 2.1. Lƣợng khách du lịch đến Uông Bí từ năm 2009 đến năm 2013 ....... 46 Biểu đồ 3.1: Doanh thu du lịch Uông Bí từ năm 2002 đến năm 2012 ............ 63 Biểu đồ 3.2: Tỷ trọng cơ cấu ngành kinh tế năm 2009- 2013 ........................ .65 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN v BẢN ĐỒ ĐỊA GIỚI HÀNH CHÍNH THÀNH PHỐ UÔNG BÍ (Nguồn: UBND thành phố Uông Bí) i BẢN ĐỒ CÁC DI SẢN VĂN HÓA VẬT THỂ THÀNH PHỐ UÔNG BÍ (Nguồn: Phòng VH&TT thành phố Uông Bí) ii