Luận văn Thực hiện chính sách cải cách thủ tục hành chính trên địa bàn tỉnh Quảng Nam

VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI NGUYỄN HỮU LY THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG HÀ NỘI, năm 2019 VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI NGUYỄN HỮU LY THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NAM Ngành : Chính sách công Mã số : 8 34 04 02 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. HUỲNH HUY HÒA HÀ NỘI, năm 2019 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn thạc sĩ chính sách công “Thực hiện chính sách cải cách thủ tục hành chính trên địa bàn tỉnh Quảng Nam” là kết quả của quá trình học tập, nghiên cứu khoa học của bản thân. Các số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực và chưa từng được công bố. Tác giả xin chịu trách nhiệm về công trình nghiên cứu của mình. Học viên Nguyễn Hữu Ly LỜI CẢM ƠN Trong thời gian nghiên cứu luận văn này, tác giả đã nhận được sự giúp đỡ nhiệt tình của các cơ quan, các cá nhân. Với tất cả lòng chân thành, tác giả xin trân trọng gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất tới TS. Huỳnh Huy Hòa vì sự hướng dẫn tận tình, đầy trách nhiệm của thầy tạo điều kiện thuận lợi cho tác giả hoàn thành luận văn. Tác giả xin trân trọng cảm ơn quý thầy, cô giáo ở Học viện Khoa học xã hội đã tận tình truyền đạt các kiến thức bổ ích. Xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ quý báu của Ban Tổ chức Tỉnh ủy Quảng Nam, Văn phòng Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Nam, Sở Nội vụ tỉnh Quảng Nam, UBND thành phố Hội An, thị xã Điện Bàn, huyện Duy Xuyên, Phước Sơn, Nam Trà My, Tây Giang đã giúp đỡ tạo điều kiện thuận lợi cho tác giả trong quá trình nghiên cứu luận văn. Xin chân thành cảm ơn! Học viên Nguyễn Hữu Ly MỤC LỤC MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LÝ VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH ..................................................... 6 1.1. Một số khái niệm cơ bản ...................................................................................... 6 1.2. Chính sách cải cách thủ tục hành chính ở Việt Nam hiện nay ........................... 11 1.3. Quy trình thực hiện chính sách cải cách thủ tục hành chính cấp tỉnh ................ 15 1.4. Căn cứ đánh giá thực hiệni chính sách cải cách thủ tục hành chính cấp tỉnh .... 18 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến thực hiện chính sách cải cách thủ tục hành chính ở cấp tỉnh ...................................................................................................................... 20 1.6. Kinh nghiệm thực hiện chính sách cải cách thủ tục hành chính của một số địa phương và bài học rút ra ........................................................................................... 21 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG THỰC HIỆNI CHÍNH SÁCH CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NAM ........................... 25 2.1. Khái quát đặc điểm tự nhiên, tình hình kinh tế - xã hội của tỉnh Quảng Nam .. 25 2.2. Cơ sở pháp lý về thực hiệni chính sách cải cách thủ tục hành chính của tỉnh Quảng Nam ............................................................................................................... 28 2.3. Phân tích thực trạng thực hiện chính sách cải cách thủ tục hành chính trên địa bàn tỉnh Quảng Nam ................................................................................................. 30 CHƯƠNG 3: PHƯƠNG HƯỚNG, GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NAM ........................................................................... 61 3.1. Dự báo những yếu tố tác động đến thực hiệni chính sách cải cách thủ tục hành chính của địa phương ................................................................................................ 61 3.2. Phương hướng nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách cải cách thủ tục hành chính trên địa bàn tỉnh Quảng Nam .......................................................................... 62 3.3. Một số giải pháp cơ bản nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách cải cách thủ tục hành chính trên địa bàn tỉnh Quảng Nam ............................................................ 64 3.4. Kiến nghị, đề xuất .............................................................................................. 72 KẾT LUẬN .............................................................................................................. 75 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT Từ viết tắt Nghĩa đầy đủ 1 CBCCVC Cán bộ công chức, viên chức 2 UBND Ủy ban nhân dân 3 TTHC Thủ tục hành chính 4 KTM Kinh tế mở DANH MỤC CÁC BẢNG Số hiệu Tên bảng Trang bảng 1.1 Chỉ số cải cách TTHC cấp tỉnh 18 2.1 Thực trạng chỉ số Papi của tỉnh Quảng Nam 39 Kết quả khảo sát chất lượng giải quyết TTHC trên địa bàn 2.2 40 tỉnh 2.3 Thực trạng chỉ số PCI của tỉnh Quảng Nam 45 Danh mục đơn vị được ủy quyền giải quyết TTHC trên địa 2.4 47 bàn tỉnh. Danh mục đơn vị và số TTHC được thực hiện theo quy trình 2.5 04 bước tại Trung tâm Hành chính công và Xúc tiến đầu tư 49 của tỉnh 2.6 Tình hình giải quyết TTHC của tỉnh Quảng Nam 50 Chỉ số cải cách hành chính của tỉnh Quảng Nam (PAR 2.7 52 INDEX) MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Thực hiện mục tiêu cải cách hành chính, hướng đến một nền hành chính tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả và hiện đại, Chính phủ Việt Nam đã chọn cải cách thủ tục hành chính (TTHC) là khâu đột phá trong tiến trình cải cách. Xuất phát vai trò quan trọng của TTHC trong đời sống xã hội. TTHC là nội dung phản ánh rõ nét mối quan hệ giữa nhà nước và công dân, là nội dung có nhiều bức xúc nhất của người dân, doanh nghiệp, và có nhiều yêu cầu cần đổi mới trong quá trình hội nhập kinh tế. Thông qua TTHC, các cá nhân, tổ chức thực hiện được quyền lợi, nghĩa vụ của mình; đồng thời các cơ quan hành chính nhà nước thực hiện chức năng quản lý nhà nước có hiệu quả. Thực tế cho thấy, cải cách TTHC là tiền đề để thực hiện các nội dung cải cách khác như: nâng cao chất lượng thể chế; nâng cao trình độ, thay đổi thói quen của cán bộ, công chức; phân công, phân cấp thực hiện nhiệm vụ hiệu quả; góp phần nâng cao hình ảnh của Việt Nam nói chung và các bộ, ngành, địa phương nói riêng trước cộng đồng trong nước và quốc tế. Nhận thức tầm quan trọng của cải cách TTHC, trong những năm qua, việc cải cách TTHC đã được Chính phủ triển khai mạnh mẽ trên các lĩnh vực, thu được nhiều kết quả tích cực đã giúp xử lý, giải quyết công việc nhanh, giảm bớt một số thủ tục rườm rà; quy trình, thời gian giải quyết được công khai, rõ ràng, tránh được những phiền hà đối với tổ chức và công dân, đem lại nhiều kết quả thiết thực. Quảng Nam là tỉnh được tách ra từ tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng năm 1997, với xuất phát điểm là tỉnh nghèo, chủ yếu sản xuất nông nghiệp. Vì thế, trong quá trình phát triển, lãnh đạo tỉnh đặc biệt quan tâm đến vấn đề cải cách hành chính nói chung và cải cách TTHC nói riêng để tạo đà phát triển. Với tỉnh nhà, cải cách TTHC được triển khai trong thời gian qua đã tạo nhiều thuận lợi cho người dân, tổ chức và doanh nghiệp, giảm phiền hà, giảm chi phí, cải thiện môi trường kinh doanh. Chất lượng giải quyết hồ sơ TTHC cho cá nhân, tổ chức tại các cơ quan, đơn vị có nhiều tiến bộ trên lĩnh vực đất đai, cấp giấy chứng nhận đầu tư, đăng ký kinh 1 doanh... Tuy nhiên, công tác cải cách TTHC chưa đủ mạnh, đặc biệt là việc đơn giản hóa hồ sơ, biểu mẫu, đổi mới cơ chế, phương thức chia sẻ thông tin và phối hợp giải quyết thủ tục hành chính giữa các cơ quan hành chính còn chậm, gây khó khăn, phiền hà cho doanh nghiệp và người dân. Nhằm tiếp tục hiện thực hóa mục tiêu cải cách hành chính của tỉnh với tinh thần đổi mới tư duy từ “nền hành chính quản lý” sang “nền hành chính phục vụ”; việc nghiên cứu đổi mới cải cách TTHC của tỉnh nhà là vấn đề có ý nghĩa lý luận và có tính thực tiễn cấp thiết. Xuất phát từ thực tế trên, tôi chọn đề tài: “Thực hiện chính sách cải cách thủ tục hành chính trên địa bàn tỉnh Quảng Nam” làm luận văn tốt nghiệp, với mong muốn góp phần làm sáng tỏ một số vấn đề ở đề tài đã chọn. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Trong thời gian qua, nghiên cứu về chính sách cải cách TTHC đã thu hút được sự quan tâm của nhiều tác giả. Một số công trình nghiên cứu có liên quan đến đề tài này như: - GS.TSKH Nguyễn Văn Thâm và PGS.TS Võ Kim Sơn đồng chủ biên,“Thủ tục hành chính - Lý luận và thực tiễn”, Nxb Chính trị Quốc gia, 2001. Trên cơ sở làm rõ về ý nghĩa, vai trò của TTHC, công trình đã đề cập đến những vấn đề thực tiễn đặt ra qua quá trình giải quyết TTHC ở nước ta và đề xuất các vấn đề cần làm rõ hơn trong việc thực hiện TTHC. - Thang Văn Phúc, “Cải cách thủ tục hành chính nhà nước - Thực trạng, nguyên nhân, giải pháp”, Nxb Thống kê, Hà Nội 2007. Công trình đề cập đến những điểm mạnh, yếu của quá trình cải cách TTHC ở nước ta, xác định các nguyên nhân khách quan, chủ quan và những giải pháp về con người, nguồn vật lực, thể chế, chính sách để nâng cao hiệu quả cải cách TTHC trong thời gian tới. - Hoàng Chí Bảo, “Cải cách hành chính ở Việt Nam trong tiến trình đổi mới và hội nhập quốc tế - lý luận và thực tiễn”, Tạp chí phát triển nhân lực 2011. - Phạm Quốc Sử, “Một số vấn đề cơ bản về thủ tục hành chính và kiểm soát thủ tục hành chính”, Tạp chí Nhân lực khoa học xã hội 2018. 2