Luận văn Thực hiện chính sách đối với người có công tại huyện Quế Sơn, tỉnh Quảng Nam

VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI NGUYỄN MINH CHÂU THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI NGƯỜI CÓ CÔNG TẠI HUYỆN QUẾ SƠN, TỈNH QUẢNG NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG HÀ NỘI, năm 2019 VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI NGUYỄN MINH CHÂU THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI NGƯỜI CÓ CÔNG TẠI HUYỆN QUẾ SƠN, TỈNH QUẢNG NAM Chuyên ngành : Chính sách công Mã số : 8 34 04 02 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. LÊ VĂN ĐÍNH HÀ NỘI, năm 2019 LỜI CẢM ƠN Trong quá trình học tập, tôi đã nhận được sự quan tâm giúp đỡ, hướng dẫn của quý thầy, cô đang công tác, giảng dạy tại Học viện Khoa học xã hội. Đến nay, tôi đã hoàn thành chương trình học và hoàn chỉnh luận văn tốt nghiệp; tôi xin cảm ơn Ban Giám đốc, Khoa Chính sách công và tập thể giảng viên đang công tác tại Học viện Khoa học xã hội đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu. Đặc biệt, tôi xin gởi lời cảm ơn chân thành đến PGS, TS. Lê Văn Đính, người đã trực tiếp hướng dẫn khoa học cho tôi với tinh thần trách nhiệm cao trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Bên cạnh đó, tôi gửi lời cảm ơn đến UBND huyện, Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội huyện Quế Sơn, Đảng ủy - UBND xã Quế Hiệp đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn tốt nghiệp. Bản thân đã có nhiều cố gắng, song luận văn chắc chắn không thể tránh khỏi những hạn chế, thiếu soát nhất định. Tôi rất mong nhận được sự góp ý, chia sẻ của quý thầy, cô và các bạn học viên để luận văn có giá trị thực tiễn hơn. Chân thành cảm ơn! LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan bản luận văn “Thực hiện chính sách đối với người có công tại huyện Quế Sơn, tỉnh Quảng Nam” này là công trình nghiên cứu của cá nhân tôi, dưới sự hướng dẫn khoa học của PGS, TS. Lê Văn Đính. Các số liệu và những kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực, chưa từng được công bố dưới bất kỳ hình thức nào trước khi trình, bảo vệ và công nhận bởi Hội đồng đánh giá Luận văn tốt nghiệp Thạc sĩ Chính sách công. Tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm về lời cam đoan này. Học viên Nguyễn Minh Châu MỤC LỤC MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI NGƯỜI CÓ CÔNG CÁCH MẠNG ...................................................... 7 1.1. Người có công và chính sách đối với người có công ................................. 7 1.2. Nội dung và quy trình thực thi chính sách đối với người có công cách mạng ................................................................................................................ 16 1.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến việc thực thi chính sách đối với người có công cách mạng ............................................................................................... 21 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH NGƯỜI CÓ CÔNG TẠI HUYỆN QUẾ SƠN, TỈNH QUẢNG NAM ........................... 26 2.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc thực hiện chính sách người có công tại huyện Quế Sơn, tỉnh Quảng Nam ................................................................... 26 2.2. Tình hình và kết quả tổ chức thực hiện chính sách người có công tại huyện Quế Sơn theo quy trình thực hiện chính sách ...................................... 29 2.3. Đánh giá chung về thực hiện chính sách người có công tại huyện Quế Sơn, tỉnh Quảng Nam ...................................................................................... 48 CHƯƠNG 3: QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN CHÍNH SÁCH VÀ NÂNG CAO HIỆU QUẢ CỦA CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI NGƯỜI CÓ CÔNG TẠI HUYỆN QUẾ SƠN, TỈNH QUẢNG NAM ......................................................................................................................... 54 3.1. Quan điểm ................................................................................................ 54 3.2. Giải pháp .................................................................................................. 56 KẾT LUẬN .................................................................................................... 71 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT STT Từ viết tắt Nghĩa đầy đủ 1 BMVNAH Bà mẹ Việt Nam anh hùng 2 BHYT Bảo hiểm y tế 3 CĐHH Chất độc hóa học 4 HĐCM Hoạt động cách mạng 5 HĐKC Hoạt động khách chiến 6 NCC Người có công 7 NXB Nhà xuất bản 8 TKN Tiền khởi nghĩa 9 UBND Ủy ban nhân dân 10 NHĐCM Người hoạt cách mạng DANH MỤC CÁC BẢNG Số hiệu Tên bảng Trang bảng Bảng số liệu người được chi trả trợ cấp hằng tháng 2.1 28 phân bố theo địa bàn Số lượng đối tượng chính sách được xác nhận đến thời 2.2 37 điểm năm 2018 Số liệu vận động quỹ đền ơn đáp nghĩa và chăm sóc 2.3 39 phụng dưỡng Bà Mẹ VNAH từ năm 2013-2018 Kết quả thực hiện công tác điều dưỡng người có công 2.4 40 từ năm 2013-2018 Số liệu về sửa chữa, xây mới nhà ở cho đối tượng chính 2.5 sách, người có công theo Quyết định 22 của Thủ tướng 41 Chính phủ từ năm 2013-2018 Số liệu kinh phí tu bổ, nâng cấp, xây mới các nghĩa 2.6 43 trang liệt sĩ, di tích lịch sử từ năm 2013-2018 DANH MỤC CÁC HÌNH Số hiệu Tên hình Trang hình Hoạt động thắp nến tri ân tại nghĩa trang liệt sĩ xã Quế 2.1 45 Hiệp Hoạt động đặt vòng hoa tại Tượng đài chiến thắng Quế 2.2 46 Sơn của lãnh đạo huyện Lễ quy tập hài cốt liệt sĩ về nghĩa trang nhân dân xã 2.3 47 Quế Hiệp MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài luận văn Lịch sử của Việt Nam trải qua những cuộc đấu tranh dựng nước và giữ nước. Chính từ đó đã hun đúc nên một truyền thống vô cùng qúy báu của nhân dân ta, đó là truyền thống “Uống nước nhớ nguồn, Ăn quả nhớ người trồng cây”. Trong thời đại Hồ Chí Minh, cùng với sự lãnh đạo của Đảng, Bác Hồ, quân và dân ta đã sát cánh cùng nhau để “Trường kỳ kháng chiến” đánh thắng hai đế quốc to lớn để giành độc lập, tự do cho Tổ quốc. Sau khi giành độc lập, thống nhất đất nước, cùng với việc xây dựng, kiến thiết nước nhà, quân và dân ta lại một lần nữa sát cánh cùng nhau trong hai cuộc chiến tranh biên giới (biên giới Tây nam, biên giới phía Bắc) để bảo vệ sự toàn vẹn lãnh thổ. Không những vậy, trong quá trình xây dựng, bảo vệ Tổ quốc, vẫn có không ít trường hợp phải hy sinh vì sự bình yên của nhân dân, vì chủ quyền toàn vẹn lãnh thổ của quốc gia. Có thể nói rằng được một Tổ quốc vẹn toàn, để người dân đất Việt được sống trong hòa bình, tự do như hôm nay, các thế hệ cha ông ta đã mất mát, hy sinh không hề nhỏ. Đã có hàng triệu, hàng triệu người con ưu tú của đất nước đã ngã xuống, hàng triệu, hàng triệu người đã hy sinh một phần thân thể và cũng có không ít gia đình phải chịu ảnh hưởng của cuộc chiến, mãi mãi không gặp lại người thân yêu. Cho đến nay, gần 45 năm qua đi kể từ ngày toàn thắng năm 1975, vẫn còn nhiều liệt sỹ chưa tìm thấy hài cốt, vẫn còn nhiều liệt sỹ chưa được trả lại tên, nhiều NCC với cách mạng chưa được công nhận, xác nhận và tri ân. Chính những điều đó mà Đảng, Nhà nước cùng nhân dân đã không ngừng làm tốt công tác Đền ơn đáp nghĩa cả về chủ trương, chính sách, nhằm chăm lo để không ngừng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người có công và thân nhân người có công với nước. 1 Trong những năm qua, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chính sách chế độ đối với thương binh, bệnh binh, liệt sỹ và gia đình liệt sỹ, người có công, gia đình có công giúp đỡ cách mạng và thường xuyên bổ sung, sửa đổi cho phù hợp với từng thời kỳ cách mạng, đến nay đã hình thành một hệ thống chính sách mà các nội dung đều gắn liền với việc thực hiện chính sách kinh tế - xã hội và liên quan đến đời sống hàng ngày của người có công. Điều đó không những góp phần ổn định cuộc sống cho người có công và thân nhân người có công mà còn góp phần giáo dục truyền thống “Uống nước, nhớ nguồn” trong cộng đồng, nhất là trong thế hệ trẻ. Tuy nhiên, do hệ thống pháp luật nước ta vẫn đang ở trong giai đoạn từng bước hoàn thiện, luật hóa nên vẫn còn những bất cập, chưa triệt để. Hơn nữa, Việt Nam là một nước nghèo, do ảnh hưởng của hậu quả chiến tranh, thiên tai, lũ lụt xảy ra thường xuyên, điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của đất nước còn gặp nhiều khó khăn nên công tác “Đền ơn đáp nghĩa”, chăm sóc sức khỏe và nâng cao đời sống cho người có công với cách mạng vẫn còn hạn chế. Xuất phát từ yêu cầu khách quan, cấp thiết, có ý nghĩa lý luận và thực tiễn sâu sắc. Từ những nhận định trên, tôi lựa chọn vấn đề “Thực hiện chính sách đối với người có công tại huyện Quế Sơn, tỉnh Quảng Nam” làm đề tài nghiên cứu tốt nghiệp Chương trình đào tạo thạc sĩ, chuyên ngành Chính sách công của mình. 2. Tình hình nghiên cứu của đề tài Chính sách người có công với cách mạng là một chính sách lớn của Đảng và Nhà nước ta. Chính vì vậy, đã có nhiều công trình nghiên cứu, tài liệu, bài viết về chính sách người có công với cách mạng, trong đó có đề cập đến công tác này ở góc độ lý luận, chính sách, thực tiễn,... Một số công trình nghiên cứu trong nước tiêu biểu như sau: - Tập sách “Một số vấn đề chính sách xã hội ở nước ta hiện nay” của 2