Luận văn Về loại từ tiếng việt

Từ lâu việc nghiên cứu từ loại đã được xem là một lĩnh vực cốt yếu của nghiên cứu ngữ pháp,có giá trị không chỉ về mặt líluận mà còn có giá trị thực tiễn cao, góp phần vào việc biên soạn từ điển, sách giáo khoa, giáo trình, giảng dạy Các công trình về từ loại càng đặc biệt quan trọng và hứa hẹn nhiều khám phá thú vị đối với những ngôn ngữ đơn lập như tiếng Việt, nhằm giải toả những sai lầm mắc phải do lối nghiên cứu “dĩ Âu vi trung” thịnh hành trước đây, cũng như giúp sáng tỏ nhiềuvấn đề khác về ngữ nghĩa,ngữ dụng. 1.1. Một trong những nguyên lí cơ bản của ngôn ngữ được ngôn ngữ học đại cương chỉ ra là trong vốn từ của các ngôn ngữ khác nhau không mấy khi có sự tương ứng một đối một. Chẳng hạn, khi so sánh cách gọi tên các sự vật hiện tượng của tiếngViệt với một số ngôn ngữ biến hình như tiếng Anh, tiếng Pháp, ta nhận thấy người Việt thường sử dụng nhiều ngữ khác nhau cho cùng một danh từ trong tiếng Anh và tiếng Pháp: Tiếng Việt Tiếng Anh Tiếng Pháp 1.Tuần sau tôi phải đi chụp hình(để làm thẻ). 2.Tôi thích tấm hìnhnày. 3.Tôi thích bức hìnhnày. 1. I’ll get my photos taken next week. 2. I like this photo. 3. I like this photo. 1. La semaine prochaine, je vais prendre des photos (de portrait). 2. Oh, J'aime cette photo. 3. Oh, J'aime cette photo. Không chỉ có tấm, bức, trong tiếng Việt, tồn tại cả một lớp từ như cái, con, đứa, miếng, v.v.có khả năng tạo ra nhiều tổ hợp danh từ khác nhau để gọi tên cùng một sự vật, một hiện tượng. Tuy chiếm một số lượng không nhiều nhưng chúng có tần số xuấthiện cao và thường có mặt trong cấu trúc ngữ danh từ. Bộ phận từ vựng này hết sức quen thuộc với người bản ngữdưới tên gọi loại từ 2 (classifier/ classificateur). Việc lựa chọn giữa các cách nói “zêrô -, cái -, chiếc -, con -, bức -, tấm- + danh từ” không chỉ thuần tuý chịu sự ràng buộc về mặt ngữ pháp, mà còn dẫn đến sự khác nhau về mặt ngữ nghĩa và sắcthái biểu cảm. Nóicách khác, sự xuất hiện của loại từ mang tính hệ thống trước các danh từ, tạo nên một trục đối vị, trong đó các yếu tố không chỉ thuần tuý diễn đạt mặt hình thức ngữ pháp mà còn là một tham tố tạo nghĩa trong cấu trúc danh ngữ. Vì vậy, cũng như các nhóm từ vựng khác, loại từ cần được xem xét đầy đủ từ góc độ ngữ pháp lẫn ngữ nghĩa. Hơn nữa, thông qua tìm hiểu loại từ, chúng ta sẽ biết rõ hơn về danhtừ và danh ngữ tiếng Việt. 1.2. Từng được coi là một lớp từ khá đặc biệt trong tiếng Việt, lo?i t?được nhiều công trình bànđến, như một đối tượng độc lập hoặc như là một hệ thống từ vựng có quan hệ chặt chẽ với danh t?. Trong suốt một quá trình nghiên cứu dài như vậy, đã từng có rấtnhiều tranh cãi và ngộ nhận tồn tạixung quanh nó, từ vấn đề tên gọi cho đến đặc điểm ngữ nghĩa, ngữ pháp và chức năng. Cho đến nay, một danh sách “đóng” các loại từ tiếng Việt vẫncòn chưa được thống nhất trong giới Việt ngữ học. Những điều đó phần nào đã nói lên được tính chất phức tạp của bản thân bộphận từ vựng này. 1.3. Loại từ tiếng Việt là một trong nhữngvấn đề khó tiếp cận đối với đa số học viên nước ngoài. Việc lí giải cho cặnkẽ sự khác biệt giữa các lo?i t?cũng không phải là dễ dàng, ngay cả với người bản ngữ, những người vốn sử dụng loại từ rất thường xuyên và linh hoạt, bởi trên bề mặt, việc sử dụng kết cấu loại từ + danh từ như tiếng Việt có vẻ mang đậm tính “thói quen ngôn ngữ”. Tuy vậy, việc nghiên cứu khả năng kết hợp của loại từ với các danh từ khối và ngữ nghĩa của nó, sẽ phần nào lí giải được cách sử dụng lo?i t?của người bản ngữ. 3 Với những lí do trên, luận văn chọn đối tượng khảo sát là loại từ 1 trong tiếng Việt, để khám phá đặc điểm ngữ nghĩa,ngữ pháp và chức năng của loại từ, từ đó đề cập đến vấn đề nhận diện loại từ, xét nó trong hệ thống danh từ đơn vị, và rộng hơn, là danh t?tiếng Việt. Thông qua việc xem xét khả năng kết hợp của các loại từ với danhtừ khối, chúng tôi hướng đến việc phân nhóm và miêu tả từng loại từ một, góp phần chỉ ra đặc điểm về tư duy của người Việt trong cách phân đoạn thực tại.