Luật chống bán phá giá của mỹ và những bài học rút ra từ vụ kiện bán phá giá cá tra và cá basa Việt Nam vào thị trường mỹ
Mỹ là một thị trường rộng lớn và dễ tính, có tiềm năng khoa học kỹ thuật và công nghệ vào loại bậc nhất trên thế giới, hơn nữa, hiện nay những thị trường truyền thống của Việt Nam như châu Á, châu Âu, Nga. đã có xu hướng bão hoà với các sản phẩm xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, nên đây là một thị trường mới mẻ, tiềm năng và tương đối ổn định ở châu Mỹ mà các doanh nghiệp Việt Nam muốn được hướng tới để làm ăn, đồng thời cũng là đối tác quan trọng có khả năng giúp Việt Nam đạt được mục tiêu hội nhập kinh tế thế giới của mình. Đặc biệt là sau khi Hiệp định thương mại song phương được ký kết đã mở ra một viễn cảnh tươi sáng cho nền thương mại của hai nước. Trong vài năm gần đây, cá basa và cá tra Việt Nam được nhập khẩu vào thị trường Mỹ dưới dạng philê đông lạnh đã góp phần đáp ứng nhu cầu tiêu thụ cá của người dân Mỹ đồng thời thúc đẩy được nghề nuôi loại cá này ở Việt Nam, tạo công ăn việc làm cho hàng vạn lao động ngư trại và nhà máy chế biến thuỷ sản. Phát triển buôn bán cá basa, cá tra giữa Việt Nam và Mỹ là nhằm mang lại lợi ích cho cả hai quốc gia. Nhưng thật đáng tiếc, Hiệp hội các chủ trại nuôi cá nheo Mỹ đã sớm lo lắng cho sự xâm nhập của cá basa và cá tra vào thị trường của họ đến mức đâm đơn kiện các doanh nghiệp Việt Nam bán phá giá các sản phẩm này vào thị trường Mỹ. Như chúng ta đã biết, xu hướng toàn cầu hoá nền kinh tế thế giới đang dần xoá bỏ những rào cản thuế quan giữa các thị trường nhưng lại tạo điều kiện thuận lợi cho chủ nghĩa bảo hộ mậu dịch phát triển đặc biệt là ở các nước giầu mạnh. Thương trường Mỹ mở ra những cơ hội đầy triển vọng nhưng nó lại được điều chỉnh bằng một hệ thống luật pháp và các rào cản thương mại cực kỳ chặt chẽ. Luật thuế Chống bán phá giá hiện nay đang là một công cụ hữu hiệu được sử dụng phổ biến trên thị trường này nhằm bảo hộ nền công nghiệp trong nước trước cơn lũ hàng nhập khẩu từ các nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam. Vụ kiện bán phá giá cá tra, cá basa Việt Nam vào thị trường Mỹ đã cho thấy những rào cản đầu tiên mà các doanh nghiệp Việt Nam sẽ gặp phải khi tiếp cận thị trường Mỹ. Nhưng không vì thế mà các doanh nghiệp Việt Nam tỏ ra bi quan và e ngại. Chúng ta đã tích cực hầu kiện và đã rút ra được những bài học kinh nghiệm quý báu. Chính vì tầm quan trọng và tính thời sự của vấn đề, em xin mạnh dạn chọn đề tài “Luật chống bán phá giá của Mỹ và những Bài học rút ra từ vụ kiện bán phá giá cá Tra và cá Basa Việt Nam vào thị trường Mỹ” với mong muốn tìm hiểu một cách sâu sắc hơn diễn biến vụ kiện cũng như đề xuất những giải pháp nhằm góp phần hạn chế ảnh hưởng của Luật thuế Chống bán phá giá của Mỹ đối với hoạt động xuất khẩu thuỷ sản của Việt Nam vào thị trường này trong thời gian tới. Đề tài này được viết dựa trên các phương pháp thu thập, tổng hợp, phân tích tài liệu có liên quan và được chia làm 3 chương: Chương I: Khái quát chung về Luật chống bán phá giá của Mỹ; Chương II: Vụ kiện bán phá giá cá Tra và cá Basa giữa Việt Nam và Mỹ; Chương III: Những bài học kinh nghiệm rút ra từ vụ kiện chống bán phá giá cá tra và cá basa vào thị trường Mỹ.
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luật chống bán phá giá của mỹ và những bài học rút ra từ vụ kiện bán phá giá cá tra và cá basa Việt Nam vào thị trường mỹ, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Lêi më ®Çu
Mü lµ mét thÞ trêng réng lín vµ dÔ tÝnh, cã tiÒm n¨ng khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ vµo lo¹i bËc nhÊt trªn thÕ giíi, h¬n n÷a, hiÖn nay nh÷ng thÞ trêng truyÒn thèng cña ViÖt Nam nh ch©u ¸, ch©u ¢u, Nga... ®· cã xu híng b·o hoµ víi c¸c s¶n phÈm xuÊt khÈu chñ lùc cña ViÖt Nam, nªn ®©y lµ mét thÞ trêng míi mÎ, tiÒm n¨ng vµ t¬ng ®èi æn ®Þnh ë ch©u Mü mµ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam muèn ®îc híng tíi ®Ó lµm ¨n, ®ång thêi còng lµ ®èi t¸c quan träng cã kh¶ n¨ng gióp ViÖt Nam ®¹t ®îc môc tiªu héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi cña m×nh. §Æc biÖt lµ sau khi HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i song ph¬ng ®îc ký kÕt ®· më ra mét viÔn c¶nh t¬i s¸ng cho nÒn th¬ng m¹i cña hai níc.
Trong vµi n¨m gÇn ®©y, c¸ basa vµ c¸ tra ViÖt Nam ®îc nhËp khÈu vµo thÞ trêng Mü díi d¹ng philª ®«ng l¹nh ®· gãp phÇn ®¸p øng nhu cÇu tiªu thô c¸ cña ngêi d©n Mü ®ång thêi thóc ®Èy ®îc nghÒ nu«i lo¹i c¸ nµy ë ViÖt Nam, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho hµng v¹n lao ®éng ng tr¹i vµ nhµ m¸y chÕ biÕn thuû s¶n. Ph¸t triÓn bu«n b¸n c¸ basa, c¸ tra gi÷a ViÖt Nam vµ Mü lµ nh»m mang l¹i lîi Ých cho c¶ hai quèc gia.
Nhng thËt ®¸ng tiÕc, HiÖp héi c¸c chñ tr¹i nu«i c¸ nheo Mü ®· sím lo l¾ng cho sù x©m nhËp cña c¸ basa vµ c¸ tra vµo thÞ trêng cña hä ®Õn møc ®©m ®¬n kiÖn c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam b¸n ph¸ gi¸ c¸c s¶n phÈm nµy vµo thÞ trêng Mü.
Nh chóng ta ®· biÕt, xu híng toµn cÇu ho¸ nÒn kinh tÕ thÕ giíi ®ang dÇn xo¸ bá nh÷ng rµo c¶n thuÕ quan gi÷a c¸c thÞ trêng nhng l¹i t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho chñ nghÜa b¶o hé mËu dÞch ph¸t triÓn ®Æc biÖt lµ ë c¸c níc giÇu m¹nh. Th¬ng trêng Mü më ra nh÷ng c¬ héi ®Çy triÓn väng nhng nã l¹i ®îc ®iÒu chØnh b»ng mét hÖ thèng luËt ph¸p vµ c¸c rµo c¶n th¬ng m¹i cùc kú chÆt chÏ. LuËt thuÕ Chèng b¸n ph¸ gi¸ hiÖn nay ®ang lµ mét c«ng cô h÷u hiÖu ®îc sö dông phæ biÕn trªn thÞ trêng nµy nh»m b¶o hé nÒn c«ng nghiÖp trong níc tríc c¬n lò hµng nhËp khÈu tõ c¸c níc ®ang ph¸t triÓn, trong ®ã cã ViÖt Nam.
Vô kiÖn b¸n ph¸ gi¸ c¸ tra, c¸ basa ViÖt Nam vµo thÞ trêng Mü ®· cho thÊy nh÷ng rµo c¶n ®Çu tiªn mµ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam sÏ gÆp ph¶i khi tiÕp cËn thÞ trêng Mü. Nhng kh«ng v× thÕ mµ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam tá ra bi quan vµ e ng¹i. Chóng ta ®· tÝch cùc hÇu kiÖn vµ ®· rót ra ®îc nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm quý b¸u.
ChÝnh v× tÇm quan träng vµ tÝnh thêi sù cña vÊn ®Ò, em xin m¹nh d¹n chän ®Ò tµi “LuËt chèng b¸n ph¸ gi¸ cña Mü vµ nh÷ng Bµi häc rót ra tõ vô kiÖn b¸n ph¸ gi¸ c¸ Tra vµ c¸ Basa ViÖt Nam vµo thÞ trêng Mü” víi mong muèn t×m hiÓu mét c¸ch s©u s¾c h¬n diÔn biÕn vô kiÖn còng nh ®Ò xuÊt nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m gãp phÇn h¹n chÕ ¶nh hëng cña LuËt thuÕ Chèng b¸n ph¸ gi¸ cña Mü ®èi víi ho¹t ®éng xuÊt khÈu thuû s¶n cña ViÖt Nam vµo thÞ trêng nµy trong thêi gian tíi. §Ò tµi nµy ®îc viÕt dùa trªn c¸c ph¬ng ph¸p thu thËp, tæng hîp, ph©n tÝch tµi liÖu cã liªn quan vµ ®îc chia lµm 3 ch¬ng :
Ch¬ng I : Kh¸i qu¸t chung vÒ LuËt chèng b¸n ph¸ gi¸ cña Mü;
Ch¬ng II : Vô kiÖn b¸n ph¸ gi¸ c¸ Tra vµ c¸ Basa gi÷a ViÖt Nam vµ Mü;
Ch¬ng III : Nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm rót ra tõ vô kiÖn chèng b¸n ph¸ gi¸ c¸ tra vµ c¸ basa vµo thÞ trêng Mü.
Cuèi cïng em xin bµy tá lßng biÕt ¬n ch©n thµnh ®èi víi Ban Gi¸m hiÖu Trêng §¹i häc Ngo¹i Th¬ng, ®Õn c¸c thÇy c« gi¸o ®· d¹y dç em trong suèt 5 n¨m n¨m häc võa qua. §ång thêi, con xin c¸m ¬n Bè mÑ, gia ®×nh vµ b¹n bÌ ®· lu«n ë bªn c¹nh ®éng viªn, gióp ®ì ®Ó con cã ®îc kÕt qu¶ nh ngµy h«m nay. §Æc biÖt em xin bµy tá sù biÕt ¬n s©u s¾c ®Õn TS Bïi Ngäc S¬n, ngêi ®· trùc tiÕp híng dÉn em viÕt ®Ò tµi nµy.
Xin ch©n thµnh c¶m ¬n.
Ch¬ng I Kh¸i qu¸t chung vÒ luËt chèng b¸n ph¸ gi¸ cña Mü
I. Giíi thiÖu chung
B¸n ph¸ gi¸ lµ viÖc b¸n hµng ho¸ cña c¸c nhµ s¶n xuÊt hoÆc xuÊt khÈu níc ngoµi t¹i mét thÞ trêng xuÊt khÈu, vÝ dô nh t¹i Mü, víi gi¸ thÊp h¬n gi¸ b¸n cña nh÷ng s¶n phÈm gièng hoÆc t¬ng tù mµ c¸c nhµ s¶n xuÊt hoÆc xuÊt khÈu b¸n t¹i thÞ trêng trong níc cña hä hoÆc xuÊt tíi thÞ trêng cña níc thø ba, hoÆc víi gi¸ b¸n hµng ho¸ thÊp h¬n chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm. Theo hiÖp ®Þnh vÒ chèng b¸n ph¸ gi¸ cña WTO (Tæ chøc Th¬ng m¹i thÕ giíi) vµ LuËt ph¸p Hoa Kú, th× thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ cã thÓ bÞ ¸p dông nÕu cã hai ®iÒu kiÖn ®îc tho¶ m·n: (1) “ThÊp h¬n gi¸ trÞ chuÈn” (Less than fair value - LTFV) hoÆc viÖc b¸n ph¸ gi¸ ph¶i ®îc x¸c ®Þnh lµ ®ang tån t¹i; vµ (2) viÖc b¸n hµng ho¸ víi gi¸ “thÊp h¬n gi¸ b¸n th«ng thêng” ph¶i ®ang g©y ra hoÆc ®ang ®e do¹ g©y ra thiÖt h¹i vËt chÊt cho ngµnh c«ng nghiÖp s¶n xuÊt s¶n phÈm t¬ng tù víi hµng ho¸ nhËp khÈu cña Mü.
NÕu hai ®iÒu kiÖn trªn ®îc tho¶ m·n, lÖnh thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ ®îc ban hµnh ¸p ®Æt c¸c møc thuÕ t¬ng ®¬ng víi kho¶n ®îc x¸c ®Þnh bëi gi¸ trÞ chuÈn (®îc x¸c ®Þnh khi b¸n hµng ho¸ t¹i thÞ trêng néi ®Þa hoÆc t¹i thÞ trêng cña níc thø ba, hoÆc trªn c¬ së gi¸ trÞ x©y dùng) lín h¬n gi¸ xuÊt khÈu, khi b¸n hµng vµo thÞ trêng Mü.
1. LÞch sö ph¸t triÓn LuËt chèng b¸n ph¸ gi¸ cña Mü
LuËt chèng b¸n ph¸ gi¸ n¨m 1916 lµ LuËt chèng b¸n ph¸ gi¸ ®Çu tiªn cña Mü ®îc ban hµnh víi môc ®Ých cô thÓ lµ chèng b¸n ph¸ gi¸. V¨n b¶n luËt nµy quy ®Þnh c¸c chÕ tµi d©n sù vµ h×nh sù ¸p dông ®èi víi c¸c hµnh vi b¸n hµng nhËp khÈu víi mét gi¸ vÒ c¬ b¶n thÊp h¬n so víi gi¸ trÞ thùc tÕ trªn thÞ trêng hoÆc thÊp h¬n gi¸ b¸n bu«n, víi ý ®Þnh ph¸ ho¹i hay g©y tæn h¹i tíi mét ngµnh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cña Mü. LuËt chèng b¸n ph¸ gi¸ n¨m 1916 vÉn cßn gi¸ trÞ cho ®Õn ngµy nay cho dï nã Ýt khi ®îc sö dông mét c¸ch thêng xuyªn.
Tríc n¨m 1980, c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý ph¸ gi¸ cña Hoa Kú ®Òu ®îc LuËt chèng b¸n ph¸ gi¸ n¨m 1916 ®iÒu chØnh. LuËt nµy ®îc thay thÕ bëi LuËt HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i n¨m 1979, bæ sung thªm môc VII míi vµo LuËt thuÕ quan n¨m 1930 nh»m gi¶i quyÕt c¶ hai vÊn ®Ò thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ vµ thuÕ trî cÊp, vµ chuyÓn giao tr¸ch nhiÖm qu¶n lý luËt chèng b¸n ph¸ gi¸ tõ Bé Tµi chÝnh sang Bé Th¬ng m¹i. Môc VII sau ®ã ®· ®îc söa b»ng LuËt thuÕ quan vµ th¬ng m¹i ban hµnh n¨m 1984, LuËt c¹nh tranh vµ th¬ng m¹i n¨m 1988 vµ gÇn ®©y nhÊt lµ c¸c HiÖp ®Þnh cña vßng ®µm ph¸n Uruguay th¸ng 12/1994 (URAA). Trong ®ã Môc II cña C¸c hiÖp ®Þnh cña vßng ®µm ph¸n Uruguay bæ sung thªm c¸c quy ®Þnh cña HiÖp ®Þnh vÒ thùc thi ®iÒu VI cña HiÖp ®Þnh chung vÒ th¬ng m¹i vµ thuÕ quan (GATT) – HiÖp ®Þnh vÒ chèng b¸n ph¸ gi¸ cña WTO t¹i vßng ®µm ph¸n Uruguay. Ngoµi c¸c ®iÒu kho¶n söa ®æi do HiÖp ®Þnh vßng ®µm ph¸n Uruguay yªu cÇu, URAA cßn bao gåm mét vµi thay ®æi h¬n n÷a trong luËt chèng b¸n ph¸ gi¸ nh sù söa ®æi cña c¸c quy ®Þnh vÒ chèng l¹i ©m mu b¸n ph¸ gi¸. C¸c quy ®Þnh chi tiÕt vÒ c¸c tr×nh tù vµ thñ tôc ®îc sö dông trong qu¸ tr×nh ®iÒu tra ph¸ gi¸ ®· ®îc ban hµnh sau ®ã.
2. C¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn thi hµnh
Vô qu¶n lý th¬ng m¹i quèc tÕ (ITA) thuéc Bé Th¬ng m¹i Hoa Kú lµ “c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn” víi chøc n¨ng c¬ b¶n lµ thi hµnh LuËt chèng b¸n ph¸ gi¸ vµ chøc n¨ng cô thÓ lµ x¸c ®Þnh xem hµng ho¸ ®îc ®iÒu tra cã ®ang ®îc b¸n ph¸ gi¸ hay kh«ng sau khi ®· tiÕn hµnh ®iÒu tra.
Uû ban th¬ng m¹i quèc tÕ (ITC), mét c¬ quan liªn bang ®éc lËp, sÏ x¸c ®Þnh xem liÖu ngµnh c«ng nghiÖp Hoa Kú s¶n xuÊt s¶n phÈm cïng lo¹i ®ã bÞ thiÖt h¹i hoÆc bÞ ®e däa g©y thiÖt h¹i do hµng ho¸ nhËp khÈu g©y nªn hay kh«ng. Hai c¬ quan nµy thùc thi nhiÖm vô cña m×nh mét c¸ch ®ång bé vµ th«ng b¸o cho nhau vÒ bÊt cø quyÕt ®Þnh nµo. Mét quyÕt ®Þnh cuèi cïng phñ ®Þnh viÖc b¸n ph¸ gi¸ cña mét trong hai c¬ quan nµy hoÆc quyÕt ®Þnh s¬ bé cña ñy ban Th¬ng m¹i quèc tÕ (ITC) lµ kh«ng g©y thiÖt h¹i th× vô viÖc sÏ ®îc chÊm døt ®iÒu tra. TÊt c¶ c¸c quyÕt ®Þnh cÇn ph¶i ®îc ®¨ng c«ng b¸o, trong ®ã ph¶i ®a ra c¸c ®¸nh gi¸ vÒ d÷ kiÖn vµ kÕt luËn cña ph¸p luËt.
II. Néi dung LuËt chèng b¸n ph¸ gi¸ cña Mü
1. Ph¹m vi ®iÒu chØnh
LuËt chèng b¸n ph¸ gi¸ cña Mü cho phÐp chÝnh quyÒn Mü thu thuÕ nhËp khÈu ®Æc biÖt (®îc gäi lµ thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸) ®Ó bï l¹i phÇn thiÖt h¹i do viÖc nhËp khÈu hµng ho¸ víi gi¸ thÊp ë møc “kh«ng c«ng b»ng”. §Ó ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸, Bé Th¬ng m¹i Mü (Department of Commerce) vµ ñy ban Th¬ng m¹i quèc tÕ Mü (US International Trade Commission) ph¶i x¸c ®Þnh ®îc hµng ho¸ nhËp khÈu nµo ®ang ®îc b¸n ë møc thÊp h¬n gi¸ trÞ b×nh thêng vµ g©y ra hoÆc ®e däa g©y thiÖt h¹i ®¸ng kÓ cho mét ngµnh s¶n xuÊt trong níc.
NÕu hai hoÆc nhiÒu h¬n n÷a c¸c níc bÞ khiÕu n¹i vÒ tr¸ch nhiÖm chèng ph¸ gi¸, theo quy ®Þnh cña luËt, c¸c bªn cã quyÒn yªu cÇu ñy ban Th¬ng m¹i quèc tÕ ®¸nh gi¸ sè lîng vµ ¶nh hëng cña c¸c hµng nhËp khÈu t¬ng tù tõ c¸c níc ®· nªu trªn nÕu chóng c¹nh tranh víi nhau vµ víi s¶n phÈm t¬ng tù trªn thÞ trêng Mü. NÕu hµng nhËp khÈu tõ mét níc ®ang bÞ ®iÒu tra ®îc coi lµ kh«ng ®¸ng kÓ (thêng ®îc x¸c ®Þnh lµ nhá h¬n 3% tæng gi¸ trÞ nhËp khÈu cña s¶n phÈm bÞ ®iÒu tra) th× viÖc ®iÒu tra níc ®ã sÏ dõng l¹i. LuËt nµy còng quy ®Þnh c¸c trêng hîp ®îc hëng miÔn trõ vÝ dô nh ®èi víi Ixraen.
LuËt chèng b¸n ph¸ gi¸ cßn cho phÐp c¸c ngµnh c«ng nghiÖp cña Mü ®îc nép ®¬n khiÕu n¹i vÒ ho¹t ®éng b¸n ph¸ gi¸ ë níc thø ba. Ngµnh c«ng nghiÖp Mü cã thÓ ®Ö tr×nh mét ®¬n khiÕu n¹i, trong ®ã ph¶i gi¶i thÝch t¹i sao viÖc b¸n ph¸ gi¸ l¹i g©y thiÖt h¹i cho c¸c c«ng ty cña Mü lªn v¨n phßng §¹i diÖn Th¬ng m¹i Mü, yªu cÇu c¬ quan nµy b¶o vÖ nh÷ng quyÒn lîi cña Mü theo quy ®Þnh cña WTO. NÕu §¹i diÖn Th¬ng m¹i Mü x¸c ®Þnh lµ cã ®ñ c¬ së ®Ó ®iÒu tra, hä sÏ ®a yªu cÇu lªn c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn ë níc thø ba yªu cÇu hä ph¶i thay Mü tiÕn hµnh viÖc chèng b¸n ph¸ gi¸.
T¬ng tù, theo HiÖp ®Þnh Chèng b¸n ph¸ gi¸, trong khu«n khæ Vßng ®µm ph¸n Uruguay, ChÝnh phñ mét níc thµnh viªn WTO cã thÓ nép ®¬n khiÕu n¹i tíi §¹i diÖn Th¬ng m¹i Mü yªu cÇu hä më mét cuéc ®iÒu tra chèng b¸n ph¸ gi¸ cña mét s¶n phÈm nhËp khÈu vµo thÞ trêng Mü tõ mét níc thøc ba.
ViÖc huû bá lÖnh chèng b¸n ph¸ gi¸ hoÆc ®×nh chØ viÖc ®iÒu tra cã thÓ x¶y ra nÕu Uû ban Th¬ng m¹i quèc tÕ Mü x¸c ®Þnh lµ viÖc huû bá hoÆc ®×nh chØ sÏ kh«ng dÉn ®Õn viÖc tiÕp tôc hoÆc t¸i diÔn hµnh ®éng ph¸ gi¸.
C¸c bªn kh«ng ®ång ý víi ®¸nh gi¸ cuèi cïng cña Bé Th¬ng m¹i vµ Uû ban Th¬ng m¹i quèc tÕ vÒ c¸c vô chèng b¸n ph¸ gi¸ cã thÓ nép ®¬n yªu cÇu xö l¹i lªn Toµ ¸n Th¬ng m¹i quèc tÕ cña Mü ë New York. NÕu hµng ho¸ tõ Canada hoÆc Mªhico, c¸c bªn cã thÓ yªu cÇu ban héi thÈm lìng quèc thuéc NAFTA (North America Free Trade Area - Khu vùc mËu dÞch tù do B¾c Mü) kiÓm tra hoÆc cã thÓ kh¸ng c¸o lªn Toµ ¸n Th¬ng m¹i Quèc tÕ.
2. §iÒu kiÖn ®Ó khëi xuÊt mét vô kiÖn b¸n ph¸ gi¸
Muèn ®îc khëi kiÖn, nguyªn ®¬n ph¶i lµ mét c¸ nh©n, tæ chøc cã liªn quan, vÝ dô nh lµ nhµ s¶n xuÊt hay mét tæ chøc, hiÖp héi n»m trong mét khu vùc, ngµnh s¶n xuÊt mµ cã hµng ho¸ ®ang ph¶i c¹nh tranh víi hµng ho¸ nhËp khÈu. §Ó cã sù ñng hé cña sè ®«ng c¸c thµnh viªn trong khu vùc, ngµnh s¶n xuÊt, LuËt ®ßi hái nguyªn ®¬n ph¶i cã thÈm quyÒn ®¹i diÖn, Ýt nhÊt lµ ph¶i cã trªn 25% tæng sè s¶n phÈm cña lo¹i hµng ®ang c¹nh tranh.
3. C¸c giai ®o¹n chÝnh cña mét cuéc ®iÒu tra chèng b¸n ph¸ gi¸ t¹i Mü
Tr×nh tù mét cuéc ®iÒu tra chèng b¸n ph¸ gi¸ t¹i Mü gåm 6 giai ®o¹n:
Giai ®o¹n 1: Khëi sù ®iÒu tra ®Ó ¸p ®Æt thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ (th«ng thêng lµ 20 ngµy sau khi cã ®¬n khiÕu n¹i yªu cÇu ¸p ®Æt thuÕ chèng ph¸ gi¸ cña c¸c doanh nghiÖp hoÆc hiÖp héi trong níc).
Giai ®o¹n 2: §iÒu tra s¬ bé cña ñy ban th¬ng m¹i quèc tÕ Hoa Kú vÒ thiÖt h¹i (th«ng thêng lµ 45 ngµy sau khi cã ®¬n khiÕu n¹i)
Giai ®o¹n 3: X¸c ®Þnh s¬ bé cña Bé Th¬ng m¹i Hoa Kú (140 ngµy sau khi b¾t ®Çu ®iÒu tra, tèi ®a lµ 190 ngµy ®èi víi nh÷ng trêng hîp phøc t¹p).
Giai ®o¹n 4: QuyÕt ®Þnh cuèi cïng cña Bé Th¬ng m¹i Hoa Kú (215 ngµy sau khi b¾t ®Çu ®iÒu tra, tèi ®a lµ 275 ngµy).
Giai ®o¹n 5: QuyÕt ®Þnh cuèi cïng cña ñy ban th¬ng m¹i quèc tÕ Hoa Kú vÒ thiÖt h¹i (260 ngµy sau khi b¾t ®Çu ®iÒu tra)
Giai ®o¹n 6: LÖnh ¸p ®Æt thuÕ chèng ph¸ gi¸ (kho¶ng mét tuÇn sau khi cã quyÕt ®Þnh cuèi cïng cña ñy ban th¬ng m¹i quèc tÕ Hoa Kú).
Tæng thèng cã thÓ huû bá lÖnh cña Uû ban Th¬ng m¹i quèc tÕ trßng vßng 60 ngµy v× “nh÷ng lý do chÝnh trÞ”.
Hµng n¨m vµo chÝnh ngµy lÖnh thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ ®îc ban hµnh, c¸c bªn cã c¬ héi ®a ra yªu cÇu xem xÐt l¹i theo thñ tôc hµnh chÝnh vÒ biªn ®é ph¸ gi¸ cho mét kho¶ng thêi gian mét n¨m kÕ tiÕp ®ã.
4. B¾t ®Çu ®iÒu tra
C¸c cuéc ®iÒu tra chèng b¸n ph¸ gi¸ ®îc b¾t ®Çu trªn c¬ së mét ®¬n khiÕu kiÖn yªu cÇu ®iÒu tra do mét hoÆc c¸c bªn cã quyÒn vµ lîi Ých liªn quan ®Ö tr×nh. Nh÷ng ®¬n kiÖn ph¶i ®îc göi ®ång thêi ®Õn c¶ Bé Th¬ng m¹i vµ Uû ban Th¬ng m¹i quèc tÕ Hoa Kú. C¸c bªn cã quyÒn vµ lîi Ých cã liªn quan cã thÓ gåm:
1/ Doanh nghiÖp s¶n xuÊt, chÕ biÕn hoÆc ngêi b¸n bu«n hµng ho¸ t¬ng tù cña Hoa Kú.
2/ Mét tæ chøc c«ng ®oµn hoÆc mét nhãm ngêi lao ®éng cã chøng nhËn hoÆc ®îc c«ng nhËn ®¹i diÖn cho mét ngµnh c«ng nghiÖp liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt, chÕ biÕn hoÆc b¸n bu«n hµng ho¸ t¬ng tù t¹i Hoa Kú.
3/ HiÖp héi kinh doanh hoÆc hiÖp héi th¬ng m¹i, ®¹i ®a sè nh÷ng thµnh viªn cña nhµ s¶n xuÊt, chÕ biÕn hoÆc nhµ b¸n bu«n s¶n phÈm t¬ng tù cña Hoa Kú.
Bé Th¬ng m¹i cã tr¸ch nhiÖm tiÕn hµnh ®iÒu tra khi mét ®¬n kiÖn ®îc ®Ö tr×nh “bëi ngµnh c«ng nghiÖp trong níc hoÆc bëi ®¹i diÖn cña nã” vµ trong ®¬n ®a ra nh÷ng yÕu tè cÇn thiÕt ®Ó yªu cÇu ¸p ®Æt mét møc thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸, còng nh bao gåm tÊt c¶ nh÷ng th«ng tin hîp lý s½n cã cña ngêi ®Ö ®¬n. Tríc khi URAA ra ®êi, tËp qu¸n Hoa Kú thõa nhËn ®¬n kiÖn ®îc ®Ö tr×nh ®¹i diÖn cho mét ngµnh c«ng nghiÖp néi ®Þa trõ khi ®¹i ®a sè c¸c c«ng ty trong níc qu¶ quyÕt ph¶n ®èi néi dung cña ®¬n kiÖn.
Bé Th¬ng m¹i sÏ x¸c ®Þnh møc ®é ph¶n ®èi nµy chØ sau khi ph¶n ®èi ®îc nªu ra. Theo ®óng c¸c quy ®Þnh hiÖn hµnh cña HiÖp ®Þnh chèng b¸n ph¸ gi¸ WTO vµ URAA, ®¬n kiÖn ®îc xem lµ ®îc ®Ö tr×nh “bëi ngµnh c«ng nghiÖp néi ®Þa hoÆc ®¹i diÖn cña ngµnh c«ng nghiÖp” chØ khi nã ®îc sù ñng hé bëi c¸c nhµ s¶n xuÊt trong níc hoÆc nhãm nh÷ng ngêi lao ®éng ®îc tÝnh to¸n lµ t¹o ra:
1/ tèi thiÓu 25% tæng s¶n lîng s¶n phÈm t¬ng tù trong níc; vµ
2/ h¬n 50% tæng s¶n phÈm t¬ng tù trong níc ®îc s¶n xuÊt bëi c¸c nhµ s¶n xuÊt ®· bµy tá ý kiÕn t¸n thµnh hoÆc ph¶n ®èi ®¬n kiÖn ®ã.
Trong trêng hîp ®¬n khiÕu kiÖn kh«ng chøng minh ®îc sù ñng hé cña nh÷ng nhµ s¶n xuÊt trong níc hay nhãm nh÷ng ngêi lao ®éng trong níc ®îc tÝnh to¸n lµ t¹o ra h¬n 50% tæng s¶n lîng cña s¶n phÈm t¬ng tù trong níc, Bé Th¬ng m¹i th«ng thêng sÏ tiÕn hµnh mét cuéc bá phiÕu trong ngµnh ®Ó x¸c ®Þnh liÖu bªn khiÕu kiÖn cã ®ñ t c¸ch hay kh«ng.
Theo luËt ph¸p Hoa Kú, ngêi lao ®éng cã tiÕng nãi b×nh ®¼ng víi giíi qu¶n lý, nÕu ban qu¶n lý cña mét c«ng ty trùc tiÕp bµy tá ph¶n ®èi quan ®iÓm cña nh÷ng ngêi lao ®éng, th× viÖc s¶n xuÊt ®îc tÝnh to¸n lµ t¹o ra tèi thiÓu 25% tæng s¶n lîng s¶n phÈm t¬ng tù trong níc cña c«ng ty ®ã sÏ ®îc coi lµ kh«ng ñng hé còng nh kh«ng ph¶n ®èi l¹i ®¬n khiÕu kiÖn.
LËp trêng quan ®iÓm cña c¸c c«ng ty Hoa Kú lµ nh÷ng nhµ nhËp khÈu hµng ho¸ ®ang bÞ xem xÐt sÏ kh«ng ®îc tÝnh ®Õn trong viÖc x¸c ®Þnh sù ñng hé. T¬ng tù nh vËy, quan ®iÓm cña c¸c c«ng ty Hoa Kú cã liªn quan ®Õn c¸c c«ng ty níc ngoµi còng kh«ng ®îc xem xÐt ®Õn trõ phi c¸c c«ng ty nµy cã thÓ chøng minh ®îc r»ng lîi Ých cña hä víi t c¸ch lµ c¸c c«ng ty trong níc sÏ bÞ t¸c ®éng bÊt lîi trong viÖc ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸. C¸c quy ®Þnh cña luËt b¾t buéc c¶ Bé Th¬ng m¹i vµ Uû ban Th¬ng m¹i quèc tÕ Hoa Kú ®Òu ph¶i cung cÊp nh÷ng hç trî kü thuËt chuyªn m«n cho c¸c doanh nghiÖp nhá trong viÖc chuÈn bÞ ®¬n kiÖn nÕu ®îc yªu cÇu nh vËy.
V¨n phßng Hç trî gi¶i quyÕt tranh chÊp th¬ng m¹i (TRAO) cña ITC ®îc thµnh lËp ®Ó cung cÊp cho c«ng chóng nh÷ng th«ng tin chung vÒ c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt th¬ng m¹i cô thÓ cña Hoa Kú vµ hç trî kü thuËt chuyªn m«n cho c¸c doanh nghiÖp nhá cÇn sù gióp ®ì ph¸p lý trong c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt th¬ng m¹i.
5. Chøng cø ®Ó kÕt luËn hµng ho¸ cã b¸n ph¸ gi¸ hay kh«ng
5.1. B¶ng c©u hái
ViÖc thu thËp nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt ®Ó x¸c ®Þnh liÖu cã tån t¹i viÖc b¸n ph¸ gi¸ hay kh«ng vµ ph¸ gi¸ víi møc ®é nµo sÏ ®îc thùc hiÖn b»ng c¸ch Bé Th¬ng m¹i Mü göi cho c¸c nhµ nhËp khÈu vµ xuÊt khÈu nh÷ng mÆt hµng ®ang ®îc ®iÒu tra nh÷ng b¶n yªu cÇu cung cÊp th«ng tin (Requests for information - RFI) hoÆc b¶ng c©u hái. Do c¬ cÊu kinh doanh ®· trë nªn phøc t¹p h¬n vµ nh÷ng yªu cÇu tõ c¸c hiÖp ®Þnh liªn quan cña WTO còng ngµy cµng phøc t¹p r¾c rèi, b¶ng c©u hái nµy theo thêi gian còng trë nªn chi tiÕt vµ phøc t¹p h¬n. B¶ng c©u hái th«ng thêng ph¶i ®îc tr¶ lêi trong thêi h¹n 30 ngµy, tuy nhiªn trong nh÷ng trêng hîp nhÊt ®Þnh, thêi h¹n tr¶ lêi cã thÓ ®îc gia h¹n thªm mét thêi gian ng¾n.
Bé Th¬ng m¹i Mü thêng chØ kiÓm tra doanh sè b¸n hµng chiÕm kho¶ng tõ 60% ®Õn 85% trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu vµo Hoa Kú tõ mét níc ®èi tîng cô thÓ. Do vËy, nh÷ng nhµ s¶n xuÊt hoÆc ngêi xuÊt khÈu nhá cã thÓ sÏ kh«ng nhËn ®îc b¶ng c©u hái.
NÕu viÖc tr¶ lêi b¶ng c©u hái kh«ng ®Çy ®ñ, tho¶ ®¸ng, th× bªn tr¶ lêi sÏ ®îc nhanh chãng th«ng b¸o vÒ sù kh«ng ®Çy ®ñ, tho¶ ®¸ng nµy, ®ång thêi ®îc t¹o c¬ héi ®Ó söa ch÷a hoÆc gi¶i thÝch sù kh«ng ®Çy ®ñ nµy. Bé Th¬ng m¹i cã thÓ sÏ ph¶i xem xÐt ®Õn c¸c th«ng tin ph¶n håi ®îc ®Ö tr×nh trong thêi gian gia h¹n nÕu bªn tr¶ lêi ®· “cè g¾ng hÕt kh¶ n¨ng cña m×nh” ®Ó cung cÊp c¸c th«ng tin ®îc yªu cÇu.
Còng nh Bé Th¬ng m¹i, ITC sö dông b¶ng c©u hái nh nh÷ng ph¬ng thøc c¬ b¶n trong viÖc thu thËp th«ng tin. B¶ng c©u hái ®îc göi ®Õn cho c¸c nhµ s¶n xuÊt, nhËp khÈu, tiªu dïng vµ xuÊt khÈu trong níc. B¶ng c©u hái nãi chung sÏ xem xÐt tíi mét kho¶ng thêi gian 3 n¨m vµ yªu cÇu nh÷ng th«ng tin liªn quan ®Õn ®ñ c¸c lo¹i chØ sè kinh tÕ kh¸c nhau nh chØ sè s¶n xuÊt, n¨ng lùc tiªu dïng, vËn t¶i, xuÊt khÈu, b¸n hµng, lao ®éng, chi phÝ vèn vµ chØ sè gi¸ c¶.
Th«ng thêng b¶ng c©u hái chia lµm hai lo¹i, lo¹i ®iÒu tra vµ lo¹i thñ tôc hµnh chÝnh, ®èi tîng cña b¶ng c©u hái còng chia lµm hai lo¹i, lo¹i kinh tÕ thÞ trêng vµ lo¹i theo kinh tÕ nhµ níc. B¶ng c©u hái nh»m t×m hiÓu nh÷ng th«ng tin cô thÓ sau:
PhÇn A hái c¸c th«ng tin tæng qu¸t vÒ c¬ cÊu tæ chøc vµ ph¬ng thøc ho¹t ®éng cña c«ng ty tham dù ®iÒu tra, sè lîng vµ trÞ gi¸ cña s¶n phÈm trªn tÊt c¶ thÞ trêng s¶n phÈm mµ c«ng ty cã mÆt.
PhÇn B hái c¸c th«ng tin vÒ dÞch vô b¸n hµng, dïng ®Ó thÈm ®Þnh gi¸ trÞ “th«ng thêng” cña s¶n phÈm nhËp khÈu. PhÇn nµy sÏ hái tÊt c¶ c¸c th«ng tin cña tÊt c¶ c¸c ®¬n vÞ kinh doanh mÆt hµng ®ang tham dù ®iÒu tra trong thêi gian ®iÒu tra t¹i thÞ trêng cña níc xuÊt khÈu, hoÆc nÕu hµng kh«ng cã thÞ trêng b¶n xø, c¸c th«ng tin cña mét thÞ trêng thø ba, n¬i cã b¸n s¶n phÈm ®ã.
PhÇn C hái vÒ con sè thèng kª c¸c dÞch vô b¸n hµng ë Mü trong thêi gian ®iÒu tra ®Ó thÈm ®Þnh gi¸ xuÊt khÈu vµ gi¸ xuÊt h×nh thµnh cña s¶n phÈm.
PhÇn D yªu cÇu c¸c th«ng tin vÒ chi phÝ s¶n xuÊt. PhÇn nµy tËp trung vÒ khÝa c¹nh s¶n xuÊt thay v× khÝa c¹nh tiÕp thÞ. Trong trêng hîp cã sù liªn hÖ ®Õn nÒn kinh tÕ nhµ níc, phÇn nµy lµ rÊt quan träng, ®ßi hái c«ng ty ®îc hái ph¶i tr¶ lêi chi tiÕt mäi ¶nh hëng ®Õn s¶n xuÊt ®Ó c¬ quan ®iÒu tra cã thÓ ®Þnh lîng ®îc c¸c yÕu tè s¶n xuÊt ®a ®Õn gi¸ ®ang ¸p dông. Th«ng thêng c¬ quan ®iÒu tra cÇn nghiªn cøu th«ng tin nhËn ®îc tõ phÇn A tríc khi thÈm ®Þnh ®îc lµ c«ng ty ®îc hái lµ thuéc d¹ng kinh tÕ thÞ trêng hay lµ kinh tÕ nhµ níc.
PhÇn E hái vÒ c¸c gi¸ trÞ gia t¨ng cho mÆt hµng sau khi ®· nhËp vµo l·nh thæ Hoa Kú nh l¾p r¸p, ®ãng gãi,…nÕu cã tríc khi chuyÓn qua cho c¸c b¹n hµng kh«ng liªn kÕt. PhÇn nµy thêng ®îc thÈm ®Þnh sau khi nghiªn cøu phÇn A ®Ó biÕt vÒ m« h×nh ho¹t ®éng cña c«ng ty xuÊt khÈu.
Theo mét ®iÒu kho¶n do URAA bæ sung n¨m 1994, Bé Th¬ng m¹i vµ ITC ph¶i t¹o cho c¸c hiÖp héi ngêi tiªu dïng vµ c¸c hiÖp héi ngµnh c¬ héi ®Ö tr×nh c¸c th«ng tin liªn quan phôc vô cho c«ng viÖc xem xÐt. C¶ Bé Th¬ng m¹i lÉn ITC còng ph¶i tÝnh ®Õn nh÷ng khã kh¨n mµ c¸c bªn, ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp nhá vµ c¸c doanh nghiÖp cña c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn gÆp ph¶i trong qu¸ tr×nh cung cÊp c¸c th«ng tin theo yªu cÇu. Hai c¬ quan cã thÈm quyÒn sÏ cung cÊp sù hç trî nh vËy, nÕu xÐt thÊy cã thÓ, ®Ó tr¸nh t¹o ra c¸c g¸nh nÆng v« lý cho bªn tr¶ lêi.
5.2. C¸c d÷ kiÖn thùc tÕ s½n cã (Nh÷ng th«ng tin tèt nhÊt s½n cã)
NÕu mét bªn ®îc hái kh«ng cã kh¶ n¨ng hoÆc kh«ng s½n sµng cung cÊp nh÷ng th«ng tin do Bé Th¬ng m¹i vµ ITC yªu cÇu
