Nghiên cứu xây dựng chương trình phân loại rác tại nguồn áp dụng cho chợ Phước Hòa, xã Long Phước, huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai

1003 NGHIÊN CỨU XÂY DỰNG CHƢƠNG TRÌNH PH N LOẠI RÁC TẠI NGUỒN ÁP DỤNG CHO CHỢ PHƢỚC HÕA, XÃ LONG PHƢỚC, HUYỆN LONG THÀNH, TỈNH ĐỒNG NAI Vũ Hải Yến Viện Khoa học Ứng dụng HUTECH, Đại học Công nghệ Tp. Hồ Chí Minh TÓM TẮT Chợ Phước Hòa là khu chợ chính của xã Long Phước, nằm giữa tuyến đường Hồ Chí Minh - Vũng Tàu, gần các công ty, xí nghiệp, Ủy ban nhân dân, cơ sở y tế, trường học Nơi đây tập trung các tiểu thương, nhà vườn để cung cấp hàng hóa, thực phẩm cho hầu hết số lượng hộ dân, công nhân trên toàn xã. Theo điều tra, mỗi ngày chợ phát sinh 168 kg rác bao gồm rất nhiều thành phần như phụ phẩm của rau, trái cây, thịt, thủy sản, Nghiên cứu được thực hiện với mục tiêu xây dựng một chương trình phân loại rác tại nguồn, áp dụng cho chợ Phước Hòa, xã Long Phước, huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai. Từ việc điều tra về khối lượng, thành phần rác cho đến thói quen tiêu thụ, xả thải rác của các bên liên quan, đề tài đã tiến hành xây dựng chương trình, kế hoạch cụ thể cho chợ Phước Hòa trong việc phân loại rác tại nguồn. Đề tài góp phần tạo ra thói quen tiêu thụ bền vững, nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, đem đến cuộc sống tốt đẹp hơn. Từ khóa: Phân loại rác tại nguồn, chợ Phước Hòa, Đồng Nai. 1. GIỚI THIỆU CHUNG Phân loại rác thải tại nguồn là công việc hết sức cần thiết cho các đô thị, địa phương. Thông qua đó góp phần làm tăng tỷ lệ chất thải cho mục đích tái sinh, từ đó hạn chế việc khai thác nguồn tài nguyên và giảm lượng rác thải cần chôn lấp. Ngoài ra, còn kéo dài thời gian hoạt động và giảm phát sinh ô nhiễm môi trường cho bãi chôn lấp như khí nhà kính, nước rỉ rác, góp phần nâng cao nhận thức bảo vệ môi trường cho cộng đồng dân cư. Chợ Phước Hòa là khu chợ chính của xã Long Phước, nằm giữa tuyến đường Hồ Chí Minh - Vũng Tàu, gần các công ty, xí nghiệp, Ủy ban nhân dân, cơ sở y tế, trường học Nơi đây tập trung các tiểu thương, nhà vườn để cung cấp hàng hóa, thực phẩm cho hầu hết số lượng hộ dân, công nhân trên toàn xã. Vì vậy, phân loại rác tại nguồn là công việc cần được triển khai. 2. ĐẶC ĐIỂM RÁC THẢI CHỢ PHƢỚC HÒA Thành phần rác thải Rác thải chủ yếu phát sinh từ các quầy hàng buôn bán và các hộ gia đình sống trong khu vực chợ. Thành phần rác thải là một trong những thông số quan trọng dùng để thiết kế, lựa chọn thiết bị, tính toán nhân lực và vận hành hệ thống kỹ thuật quản lí chất thải rắn. 1004 Tổng lượng rác thải chợ là 168 kg với thành phần như sau: STT Loại rác Số lƣợng (kg) Thành phần (%) 1 Hữu cơ 120 71.4 2 Nhựa,kim loại 9 5.33 3 Giấy 19 10.25 4 Túi nilong 18 12.3 5 Khác 2 1.62 3. XÂY DỰNG CHƢƠNG TRÌNH PH N LOẠI RÁC TẠI NGUỒN 3.1. Xây dựng mô hình Phân loại Chúng ta cần tận dụng các vị trí cả về diện tích lẫn nhân lực để áp dụng cho chương trình xây dựng. Chương trình được bố trí theo mô hình sau: Kế hoạch Nội dung 1. Khảo sát 100 phiếu khảo sát 2. Gửi thư họp giới thiệu chương trình đến tiểu thương, hộ gia đình sinh sống trong chợ ( sẽ mời họp tại hội trường Ủy ban xã). - Nêu tình hình hiện tại về rác thải chợ gây ô nhiễm. - Giới thiệu về chương trình - Tham khảo ý kiến 3. Treo băng rôn tuyên truyền “Chợ Phước Hòa quyết tâm thực hiện chương trình “Phân loại rác tại nguồn” vì một môi trường xanh, sạch, đẹp. 4. Có buổi phát thanh về chương trình để giới thiệu và hướng dẫn sơ bộ toàn xã cách thực hiện Phát thanh để toàn xã biết đến chương trình và cùng nhau thực hiện 5. Dán các tờ in màu về cách phân loại rác xung quanh chợ Hướng dẫn Phân loại rác để mọi người làm theo hướng dẫn, tránh bị nhầm lẫn. Mặt bằng chợ Phước Hòa 1005 3.2. Tuyên truyền 3.2.1 Tái chế Kế hoạch Nội dung Lắp đặt các thùng rác phân loại tại nguồn Diện tích 1m x 2m cho mỗi khu vực Chi tiết thùng: - Chất liệu: Nhựa HDPE - Dung tích: 60L Lượng rác trong 1 ngày: 217:9=24,4(kg) - Size: 47 x 42 x H 65.1 (cm) có bánh xe, có nắp đậy Xây dựng khu vực tái chế - Cần xây dựng 1 vòi nước để rửa các sào kẽm để phơi túi nilong cũng như khu vực để ráo chai lọ thùy tinh - Lắp đặt 3 sào phơi túi nilong và 2 kệ ráo chai lọ. - Thiết kế mái che: linh động kéo che khi trời mưa - Diện tích khu rửa: 1m2 Diện tích sào phơi nilong: 1.mx2m= 2m2 Diện tích khu kệ: 1mx2m= 2m2 Diện tích khu tái chế: 3.5mx3.5=12.25m2 ~12.5m2 Tái chế - Đẩy các thùng số 2 về khu tái chế + Túi nilong rửa sạch rồi phơi ráo, sẽ được dồn vào bao. + Đồ dùng, chai nhựa, kim loại: đổ hết nước, rửa sạch để ráo ->dồn vào bao. + Giấy: phơi khô, xếp lại dồn vào bao cho nhà máy Tân Mai hoặc cơ sở phế liệu. 3.2.2. Xây dựng khu Compost CÔNG ĐOẠN NỘI DUNG Chuẩn bị - Làm thùng ủ: ta sử dụng thùng phuy xanh 220 lit bằng nhựa HDPE để có được độ bền sử dụng lâu dài. Phân loại rác lần 2 -Chất lượng compost phụ thuộc vào chất lượng rác ban đầu. Vì thế khâu phân loại rác giữ vai trò quan trọng. Các thành phần không phân hủy vi sinh vật phải được loại bỏ. Đặc biệt phải quan tâm đến các thành phần nguy hại Cắt rác - Sử dụng máy cắt nhỏ rác vì kích cỡ nguyên liệu giúp xác định nguyên liệu đó sẽ làm phân Compost tốt như thế nào. Các miếng nguyên liệu lớn sẽ không thành phân compost nhanh bằng các miếng nhỏ. Nguyên liệu càng nhỏ thì càng có thêm diện tích bề mặt để vi khuẩn tấn công vào và do vậy, quá trình thành phân compost của nguyên liệu nhanh hơn. Trộn đất cho thùng phuy - Đất trộn bao gồm: đất (phù sa, mặt màu, đen, vườn, pha cát... tốt nhất là đất chuyên dụng), phân hữu cơ (phân trùn quế, phân bò hoai, phân gà hoai...), giá thể (xơ dừa, tro trấu...) - Giàn trồng hoa (phía trên Tháp rau hoặc khu vực kệ trồng rau thêm ) 1006 CÔNG ĐOẠN NỘI DUNG 9 cây sắt trụ, sắt nhỏ làm giàn, kẽm quấn bợ chai, chậu. Có thể sự dụng chai, chậu phế liệu để tiết kiệm vật liệu Bỏ rác vào ống chứa PVC - Rác thải sau khi được cắt nhỏ bỏ vào ống nhựa PVC - Thả 200g sinh khối trùn quế lên mặt tháp hoặc trong ống PVC, trùn sẽ tự tìm chỗ trú ẩn. Sau 2 tháng, lượng trùn quế sẽ sinh sôi nhiều lên cho đến khi mật độ vừa dung tích tháp thì sẽ tự cân bằng, và từ tháng thứ 2 trở đi tháp rau sẽ hoạt động rất hiệu quả vì rác hữu cơ dần được ăn bởi trùn quế sẽ tạo ra một lượng phân bón hữu cơ dinh dưỡng cấp ngược lại cho cây trồng. Trùn quế cũng sẽ di chuyển khắp Tháp rau và thải ra phân trùn quế bổ sung dinh dưỡng cho tháp và làm tơi xốp đất. Trồng cây - Hạt giống: 25.000 đồng/loại - Ngoài ra còn sử dụng các rễ/ gốc cây thảo bỏ từ hộ dân và chợ. Chi phí hạt giống: 10.00.000 đồng cho cả năm - Khay trồng: 65.000x25 = 1.625.000 đồng Tưới cây - Kiểm tra độ ẩm của đất bằng cách ấn ngón tay vào đất ở những hốc thấp nhất trên tháp. 4. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 4.1. Kết luận Trên cơ sở kết quả nghiên cứu có thể rút ra được những kết quả sau: – Lượng rác phát thải ở chợ Phước Hòa là 168kg/ngày. Trong đó lượng rác hữu cơ chiếm chiếm 71.4% tương đương 120kg/ngày, rác tái chế chiếm 27.88 % tương đương với 46kg/ ngày và còn lại là 1.62% khoảng 2kg/ngày. – Xây dựng được cho chợ khu tái chế với diện tích 12.5m2, bao gồm: 3 sào phơi túi nilong, 2 kệ đựng chai lọ rửa sạch chờ tái sử dụng. Đặc biệt là khu compost với diện tích 158m2 vừa làm phân vi sinh vừa kết hợp trồng các loại rau, củ sạch với gần 200 tháp rau và một số loại khay, kệ khác. Khi đó, chợ vừa giải quyết được rác thải vừa mang lại không khí trong lành, môi trường xanh, sạch cho mọi người thoải mái trao đổi buôn bán. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] Ủy ban nhân xã Long Phước, 2016 - Dự án nông thôn mới xã Long Phước. [2] Viện công nghệ môi trường - Viện khoa học và công nghệ Việt Nam, 2007, Báo cáo tổng kết. [3] Ủy ban nhân dân Quận 6, Công ty dịch vụ công ích Quận 6 - thành phố Hồ Chí Minh, 2005 - Báo cáo đầu tư“ Dự án phân loại chất thải đô thị tại nguồn - Quận 6”, thành phố Hồ Chí Minh. [4] Công ty TNHH dịch vụ và thương mại Thanh Ngọc - Bảng giá thu mua phế liệu. [5] Vũ Hải Yến, Nguyễn Hồng Phương, Xây dựng kế hoạch phân loại rác tai nguồn cho chợ Phước Hòa, xã Long Phước, tỉnh Đồng Nai, Đồ án tốt nghiệp, Trường Đại Học Công Nghệ TpHCM, 2018.