Nhân một trường hợp mất toàn bộ da bìu - dương vật

Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012 Hội nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Bình Dân 2012 250 NHÂN MỘT TRƯỜNG HỢP MẤT TOÀN BỘ DA BÌU - DƯƠNG VẬT Mai Bá Tiến Dũng*, Dương Quang Huy* TÓM TẮT Mất toàn bộ da bìu và dương vật là một cấp cứu hiếm gặp trong thực hành y khoa. Chúng tôi báo cáo một trường hợp nam 28 tuổi vừa mới lập gia đình bị mất toàn bộ da vùng sinh dục, bộc lộ các tạng cương và 02 tinh hoàn, sau một tai nạn lao động. Bệnh nhân được điều trị ghép da mỏng bìu – dương vật tại khoa Nam Học bệnh viện Bình Dân, cho kết quả khả quan về mặt chức năng và thẩm mỹ. Từ khóa: mất da sinh dục. SUMMARY CASE REPORT OF GENITAL AVULSION Mai Ba Tien Dung, Dương Quang Huy * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 16 - Supplement of No 1 - 2012: 249 - 252 Genital avulsion is a rare emergency injury in practice of medicine. We report a case of a 28-year-old newly married patient with avulsion of the penile and scrotal skin, with exposure of the corpora cavernosal and corpus spongiosum of penis and testes, after an agricultural machine accident. Reconstruction was performed in Andrology department of Binh Dan Hospital by using a thin split - thickness skin graft, achieving a satisfactory sexual functions and aesthetic result. Key words: genital skin loss, genital avulsion. MỞ ĐẦU Cơ quan sinh dục ngoài là nơi thường gặp của chấn thương niệu dục trong thời chiến và có thể lên đến 50%(10). Trong khi đó thì chấn thương sinh dục chỉ chiếm khoảng 7% các chấn thương hệ niệu dục(1) và mất da toàn bộ vùng bìu dương vật là một cấp cứu y khoa hiếm gặp trong thực tế(3). Các báo cáo thường đơn lẻ về mất da bìu hoặc mất da dương vật và kết quả điều trị thường chỉ đảm bảo về mặt chức năng nhưng lại ít bàn về yếu tố thẩm mỹ. NHÂN MỘT TRƯỜNG HỢP MẤT TOÀN BỘ DA BÌU – DƯƠNG VẬT Bệnh nhân nam sinh năm 1983 vừa lập gia đình được 07 tháng, chưa có con, nhập viện sau một tai nạn lao động. Cùng ngày nhập viện, bệnh nhân bị máy đuôi tôm quấn vào quần áo và tuốt toàn bộ da vùng dương vật và bìu. Bệnh nhân được người nhà đưa đến BV đa khoa Đông Hải tỉnh Bạc Liêu khám, cho thuốc giảm đau (Diclofenac 75mg 01 ống TB) và sau đó chuyển lên BV Bình Dân trong ngày. Thăm khám thấy bệnh nhân tỉnh, sinh hiệu ổn. Vết thương mất da toàn bộ tại dương vật phía sau rảnh quy đầu và mất da bìu toàn bộ cho đến bờ hậu môn, hở 02 tinh hoàn. Không tổn thương thừng tinh 02 bên, niệu đạo, thể hang và hậu môn (Hình 1). Hình 1: Tình trạng lúc nhập viện. * Khoa Nam Học bệnh viện Bình Dân Tác giả liên lạc: BS Mai Bá Tiến Dũng, ĐT: 0913809110, Email: maibatiendung@yahoo.com Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012 Nghiên cứu Y học Hội nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Bình Dân 2012 251 Bệnh nhân được tiến hành cắt lọc mô dập nát ở vùng sinh dục và điều trị ổn định tình trạng nhiễm trùng trong vòng 07 ngày. Sau đó, bệnh nhân được tiến hành ghép da mỏng bìu - dương vật trong vòng 210 phút với mảnh da mỏng ghép có diện tích lên đến 15 x10 cm được lấy từ đùi phải. Sau ghép da bệnh nhân vẫn giữ đước chức năng sinh lý và hài lòng về mặt thẩm mỹ (Hình 2, 3). Hình 2: Ngay sau phẫu thuật Hình 3: Hậu phẫu ngày 14 – xuất viện BÀN LUẬN Vết thương mất toàn bộ da bìu và da dương vật rất hiếm gặp trong thực hành y khoa và mặc dù không nguy hiểm đến tính mạng nhưng nó lại gây ảnh hương không nhỏ lên tâm lý của người bệnh và gia đình về các chức năng của cơ quan sinh dục. Tác giả Jack W. McAninch đã đưa ra phát đồ xử trí cho các trường hợp mất da vùng sinh dục như sau(6): MẤT DA DƯƠNG VẬT MẤT DA BÌU Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012 Hội nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Bình Dân 2012 252 Mất da dương vật đơn thuần thường không khó xử trí do da bìu có tính đàn hồi và thường đủ để chôn dương vật cũng như phục vụ cho tạo hình thì hai(7). Nhược điểm của phương pháp này là phần da dương vật sau đó sẽ rậm lông và có dạng gợn sóng của da bìu. Nếu dùng vạt da bụng thì cũng sẽ có nhược điểm rậm lông vùng dương vật và tỉ lệ thành công không cao(7). Đồng thời, trong trường hợp mất cả da bìu và da dương vật thì đòi hỏi phải ghép da do diện tích da bị mất lớn. Có đến 50% trường hợp mất da bìu được xử trí khâu tại chỗ với phần da bìu còn lại(5). Trong trường hợp diện tích da bìu bị mất lớn, các phẫu thuật viên thường chọn giải pháp chôn dưới da đùi hay chuyển vạt da đùi(4). Tuy nhiên, các phương pháp này không đảm bảo về mặt chức năng (hiện tượng sinh tinh giảm do tăng nhiệt độ tại tinh hoàn) cũng như thẩm mỹ. Đặc biệt trong trường hợp mất toàn bộ da bìu và cả da dương vật thì không thể áp dụng các phương pháp kể trên. Da bìu có cấu tạo gồm nhiều tuyến tiết, có lông bao phủ và nhiều rảnh nếp phù hợp với chức năng trao đổi nhiệt cần thiết cho quá trình sinh tinh. Bên dưới có hệ thống cơ bám nâng đỡ như một hệ thống giải nhiệt cần thiết cho quá trình sinh tinh(2). Theo các tác giả Wang DL, Wang YM, Zheng H, Feng J, Fu SN, Gao ZY thì chức năng sinh tinh sẽ không bị thay đổi trong giai đoạn sớm (03 tháng sau phẫu thuật) tuy nhiên chức năng này sẽ giảm dần sau đó. Do đó, ghép da càng mỏng thì càng tốt cho chức năng sinh tinh(11). Một vấn đề quan trọng cần bàn đến mà hầu hết các tác giả đều đồng thuận đó là tỉ lệ thành công của phẫu thuật phụ thuộc nhiều vào kĩ thuật ghép da và điều trị nhiễm trùng(8,9). Trong trường hợp bệnh nhân trên đòi hỏi ghép da riêng từng tinh hoàn và dương vật, đảm bảo không có khoảng chết giữa các chỗ nối nhằm đảm bảo vùng da ghép được nuôi dưỡng tốt. KẾT LUẬN Trong trường hợp bệnh nhân của chúng tôi, Chôn dưới đùi Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012 Nghiên cứu Y học Hội nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Bình Dân 2012 253 việc ghép da mỏng đem lại hiệu quả về mặt thẩm mỹ và chức năng sinh lý. Bệnh nhân hoàn toàn hài lòng về mảng da ghép và khả năng cương không bị ảnh hưởng. Chúng tôi mong rằng các trường hợp mất da sinh dục nếu có xảy ra sẽ được áp dụng ghép da mỏng nhằm bảo toàn các chức năng sinh lý cũng như mang lại hiệu quả thẩm mỹ cao. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Cass AS (1988). Male genital injury from external trauma. In Cass AS: Genitourinary trauma. Boston. Blackwell Scientific: 257. 2. Culp DA, Huffman WC (1956). Temperature determination in the thigh with regard to burying the traumatically exposed testis. J Urol.76(4): 436-438. 3. Gencosmanoglu R, Bilkay U, Alper M, Gurler T, Cagdas A (1995). Late results of spilt-graft penoscrotal avulsion injuries. J Trauma 39: 1201-1203. 4. Gudaviciene D, Milonas D (2008). Scrotal reconstruction using thigh pedicle flaps after scrotal skin avulsion. Ural Int 81: 122- 124. 5. Kwon EO, Pareek G, Fracchia JA, Armenakas NA (2008). Scrotal reconstruction using rapid intraoperative tissue expansion: a preliminary report. J Urol 179: 207-209. 6. McAninch JW (1989). Management of genital skin loss. Urol Clin North Am 16: 387-397. 7. Paraskevas KI, Anagnostou D, Bouris C (2003). An extensive traumatic degloving lesion of the penis. A case report and review of the literature. Int Urol Nephrol 35: 523–527. 8. Ratner D (1998). Skin grafting. From here to there. Dermatol Clin 16: 75–90. 9. Robson MC, Krizek TJ (1973). Predicting skin graft survival. J Trauma 13: 213–217. 10. Smith BA (1987). External genital injuries. In Patton JF: Surgery in World War II. Office of the Surgeon General and Center of Military History US Army. Washington DC: 469. 11. Wang DL, Wang YM, Zheng H, Feng J, Fu SN, Gao ZY, et al (2004). An experiment study and clinical observation of the testicle spermatogenesis after scrotum reconstruction. [Article in Chinese]. Zhonghua Zheng Xing Wai Ke Za Zhi 20: 203-205.