Tài liệu an toàn sinh học trong chăn nuôi

Tài liệu An toàn sinh học trong chăn nuôi Bài 1: Mở đầu I. Khái niệm an toàn sinh học trong chăn nuôi - An toàn sinh học đối với các cơ sở chăn nuôi là việc thực hiện đồng bộ các biện pháp vệ sinh thú y nhằm ngăn chặn mầm bệnh từ bên ngoài xâm nhập vào các cơ sở chăn nuôi và tiêu diệt mầm bệnh tồn tại ở bên trong của cơ sở chăn nuôi đó. II. Nội dung môn học - Quản lý đàn vật nuôi - Kiểm soát các tác động liên quan - Tăng cường sức kháng bệnh cho vật nuôi - Vệ sinh, sát trùng chuồng trại - Xử lý chất thải chăn nuôi Bài 2: Quản lý đàn vật nuôi I. Đóng kín đàn vật nuôi, thực hiện tốt “cùng vào, củng ra” Trại chăn nuôi nên áp dụng các nguyên tắc chung sau: - Sử dụng vật nuôi sinh trưởng trong trại của mình đề duy trì và phát triển quy mô chăn nuôi. Hay nói cách khác là tự túc về con giống. - Không cho vật nuôi tiếp xúc “qua hàng rào” với động vật bên ngoài. - Không cho con đực từ ngoài vào để giao phối. - Không đưa vật nuôi ra ngoài trại rồi lại đưa vào trại. - Không nuôi hỗn độn nhiều lứa, nhiều giống và vật nuôi có nhiều độ tuổi khác nhau trong cùng một chuồng, dãy. - Trong cùng một ngăn, một dãy nên thực hiện nguyên tắc “cùng nhập, cùng xuất”, không nuôi gối đầu, luân chuyển trong một khu chuồng. II. Nuôi cách ly vật nuôi mới nhập trại 1. Chuồng nuôi cách ly Việc nuôi cách ly lứa vật nuôi mới nhập trại là điều bắt buộc, cần thực hiện các việc sau: - Sử dụng chuồng nuôi, hệ thống cấp thức ăn và bãi nuôi (nếu có) riêng biệt để nuôi lứa mới. - Không cho vật nuôi cũ và mới tiếp xúc nhau. - Chất thải đàn vật nuôi mới nhập không được đưa qua khu vựa nuôi chung. - Nuôi cách ly đủ thời gian cần thiết (tùy thuộc vào loại vật nuôi) và theo dõi mọi biểu hiện của bệnh dịch. - Kiểm tra bệnh dịch trước khi thả lứa mới vào chuồng nuôi chung. - Cần biết rõ lai lịch của lứa mới, trình trạng bệnh dịch nơi bán và các loại vacxin đã được tiêm vào vật nuôi. 2. Kiểm tra sức khỏe định kỳ 3. Kiểm tra huyết thanh Bài 3: Kiểm soát các tác động liên quan I. Kiểm soát côn trùng, tiết túc, loài gặm nhấm, chó mèo và chim 1. Kiểm soát côn trùng, tiết túc - Các loài côn trùng tiết túc chính là những nhân tố trung gian truyền bệnh, nó mang mần bệnh từ con vật này sang con vật khác, từ toàn này truyền sang loài kia. Bản thân chúng không mắc bệnh, nhưng lại mang rất nhiều các loại mần bệnh khác nhau. Để hạn chế các loại côn trùng, tiết túc cần: - Mắc các loại màn để chống không cho chúng tiếp xúc với vật nuôi. - Phun các thuốc tiêu độc khử trùng đặc hiệu tiêu diệt chúng (“khi chuồng vẫn còn ấm”), lập tức phun chất diệt côn trùng thuộc nhóm phốtpho hữu cơ vào các góc, ngóc ngách của chuồng, toàn bộ phân và độn chuồng, toàn bộ phần chân tường/vách ở phạm vi từ nền lên 1m. Để nguyên hiện trạng cho thuốc tác động trong 24 giờ. - Phát quang xung quanh chuồng trại, khơi thông cống rãnh, không để đọng nước bẩn, không để lại nơi trú ẩn của chúng. 2. Kiểm soát loài gặm nhấm, chó, mèo Chuột và các loại gặm nhấm rất dễ mang mầm bệnh vào thức ăn của vật nuôi vì bản thân chúng là những ổ bệnh tiềm  năng. Để hạn chế chuột và các loài gặm nhấm: - Các chuồng nuôi được thiết kế chống sự xâm nhập của các loài gặm nhấm. - Loại bỏ các tổ chuột, nơi trú ẩn của loài gặm nhấm trong trại nuôi. - Kho chứa thức ăn và bể nước cách xa chuồng nuôi. - Thường xuyên tổ chức diệt chuột và các loài gặm nhấm trong và xung quanh trại nuôi. - Kiểm tra sự di chuyển của chó và mèo trong trại. - Hạn chế chó mèo tiếp xúc trực tiếp với vật nuôi hoặc vào khu vực cho vật nuôi ăn. - Chó và mèo nuôi trong trang trại phải tiêm vắc xin. 3. Kiểm soát chim Chim chóc bay quanh trại có thể mang mầm bệnh trong chân và hệ tiêu hóa. Để hạn chế chim trong trại: - Loại bỏ tất cả các lỗ, hốc nhỏ chim có thể làm tổ trong các mái nhà, bức tường, bụi cây trong trại. - Các lỗ thông hơi và quạt gió cần có lưới chắn. Không cho chim đầu vào khu vực chế biến thức ăn chăn nuôi của trại. - Loại bỏ những vật gần chuồng nuôi mà chim có thể đậu. II. Kiểm soát người Người có thể mang mầm bệnh trên giầy, quần áo và trên tay. Cần thực hiện các biện pháp: 1. Kiểm soát khách tham quan - Thông báo cho mọi nhân viên, khách thăm hoặc lái xe vào trại về các biện pháp phòng dịch và đề nghị họ hợp tác thực hiện. - Không khuyến khích khách thăm vào chuồng nuôi và nơi vật nuôi ăn. - Hạn chế tối đa khách đã đi thăm trại chăn nuôi khác 1-5 ngày trước khi đến trại mình. - Ngoài cổng trại nuôi treo biển "Cấm vào" và không cho người lạ tự do vào trại. - Không cho khách thăm tiếp xúc trực tiếp với vật nuôi. - Cho khách chỉ được vào những khu vực nhất định trong trại - Bắt buộc khách thăm rửa giầy khi vào và ra trại bằng cách nhúng chân vào hố chứa dung dịch sát trùng. - Cấp ủng cao su hoặc túi bó giầy bằng chất dẻo, áo khoác sạch cho khách. 2. Kiểm soát công nhân - Công nhân sau khi tiếp xúc với vật nuôi bằng tay phải rửa tay. - Công nhân làm việc trong chuồng nuôi phải mặc trang phục và đội mũ bảo hiểm lao động. Quần áo lao động trong trại cần được khử trùng trước khi giặt. - Hạn chế tối đa công nhân đi từ khu vực chăn nuôi này sang khu vực chăn nuôi khác trong trại hay tiếp xúc với quá nhiều nhóm vật nuôi trong một ngày. - Nhân viên trại nuôi không nên chăn nuôi thêm ở gia đình mình. Cán bộ thú y của trại không hành nghề thú y bên ngoài. - Không mang các loại thực phẩm sống vào khu vực quanh chuồng nuôi để nấu ăn. Nhìn chung không mang thức ăn có nguồn gốc sản phẩm thịt vào trại nuôi. III. Kiểm soát phương tiện vận chuyển, thức ăn, nước 1. Kiểm soát phương tiện vận chuyển - Tổ chức đường vận chuyển thức ăn không qua khu vực bị nhiễm phân. - Không chung phương tiện vận chuyển phân với trại nuôi bên cạnh. - Không dùng phương tiện chở phân để chở thức ăn, trong trường hợp cần phải dùng thì cần rửa rất sạch trước khi chở thức ăn. - Bố trí kho thức ăn cách xa hố chứa phân, tránh làm đường đi chung đến hai nơi. 2. Kiểm soát thức ăn, nước uống và nước vệ sinh - Mua thức ăn có chất lượng bảo đảm và đã được kiểm tra. - Tránh để thức ăn bị nhiễm hóa chất, chất bảo vệ thực vật và thuốc chữa bệnh trong quá trình bảo quản. - Không để thức ăn bị nhiễm phân. - Sắp xếp các loại thức ăn cẩn thận để không cho vật nuôi ăn nhầm thức ăn. - Bảo quản thức ăn đúng quy cách. - Cho vật nuôi uống nước có chất lượng đảm bảo, đã được khử trùng và luôn làm sạch hệ thống cấp nước IV. Kiểm soát dụng cụ, trang thiết bị - Mỗi khu chuồng nên có dụng cụ chăn nuôi riêng. Nếu cần luân chuyển trong trại thì phải rửa sạch và khử trùng khi đưa từ khu chuồng này sang khu chuồng khác. - Dụng cụ chăn nuôi mang vào hoặc mang ra khỏi trại cần được rửa sạch và khử trùng bên trong, bên ngoài và sau Bài 4: Tăng cường sức kháng bệnh cho vật nuôi I. Chọn giống - Chọn mua từ những cơ sở an toàn dịch. - Chọn mua con giống từ những nơi sạch bệnh, đã được tiêm phòng đầy đủ. Hoàn toàn rõ ràng về nguồn gốc cũng như đời bố mẹ. - Tốt nhất là tự túc con giống để nuôi. II. Chăm sóc nuôi dưỡng 1. Chăm sóc tốt - Đảm bảo cung cấp đầy đủ chất dinh dĩnh cho vật nuôi. Phải làm sao vật nuôi được sống trong môi trường mà nó cảm thấy “hạnh phúc” thì năng suất sản xuất mới tăng lên, từ đó hạn chế được bệnh dịch xảy ra và nâng cao hiệu quả kinh tế trong chăn nuôi. 2. Nuôi dưỡng đúng - Nuôi dưỡng con vật đúng nghĩa là tùy từng giai đoạn và mục đích sản xuất mà có những kiểu chăm nuôi phù hợp nhất. III. Tiêm phòng vaccine 1. Mục đích - Hạn tối đa bệnh dịch xảy ra cho đàn vật nuôi. 2. Thực hiện tiêm phòng - Đồng bộ, toàn diện, triệt để, thường xuyên và định kỳ IV. Thực hành tiêm phòng một loại vaccine cụ thể, cho một đối tương cụ thể Bài 5: Vệ sinh, sát trùng chuồng trại I. Vệ sinh chuồng trại 1. Vệ sinh chuồng 2.Vệ sinh hành lang 3. Vệ sinh lối đi 4. Vệ sinh cống rãnh II. Sát trùng chuồng trại - Chuồng nuôi phải được làm vệ sinh hàng ngày và phải được khử trùng định kỳ theo chế độ phòng bệnh của thú y. - Sau khi xuất toàn bộ vật nuôi phải tiến hành khử trùng toàn bộ chuồng nuôi theo chế độ tổng vệ sinh và khử trùng trước khi nuôi lứa mới. - Trường hợp trong chuồng nuôi có vật nuôi bị chết vì bệnh dịch thì phải thực hiện chế độ khử trùng cấp bách theo hướng dẫn của thú y. Bài 6: Xử lý chất thải chăn nuôi 1. Caùc qui trình xöû lyù chaát thaûi chaên nuoâi coù theå aùp duïng taïi Vieät Nam Nöôùc thaûi chaên nuoâi gia suùc ñöôïc coi laø moät trong nhöõng nguoàn nöôùc thaûi gaây oâ nhieãm nghieâm troïng. Vieäc môû roäng caùc khu daân cö xung quanh caùc gia traïi chaên nuoâi neáu khoâng ñöôïc giaûi quyeát thoûa ñaùng seõ gaây ra oâ nhieãm moâi tröôøng aûnh höôûng ñeán söùc khoûe coäng ñoàng vaø gaây ra nhöõng vaán ñeà mang tính chaát xaõ hoäi phöùc taïp. Nhieàu nguyeân cöùu trong lónh vöïc xöû lyù nöôùc thaûi chaên nuoâi ñang ñöôïc heát söùc quan taâm vì muïc tieâu giaûi quyeát vaán ñeà oâ nhieãm moâi tröôøng, ñoàng thôøi vôùi vieäc taïo ra naêng löôïng môùi. 1.1. Xöû lyù chaát thaûi raén UÛ phaân xanh UÛ phaân xanh laø quaù trình xöû lyù phaân vaø caùc chaát thaûi raén baèng caùch troän laãn vôùi voâi boät + ñaát boät + phaân laân + laù phaân xanh (toát nhaát laø caây cöùt lôïn, theo kinh nghieäm daân gian coù taùc duïng khöû muøi raát toát) hoaëc traáu, uû hoai muïc. Coù 2 caùch uû phaân xanh nhö sau: - UÛ treân maët ñaát baèng caùch raûi moät lôùp voâi boät phía treân maët ñaát sau ñoù daûi moät lôùp phaân, chaát ñoän leân. Cöù moät lôùp phaân daøy 20-30 cm laïi raûi moät lôùp voâi boät cho ñeán khi ñoáng phaân cao khoaûng 1-1,2m thì ñaép kín beân ngoaøi baèng moät lôùp buøn daøy khoaûng 5-7cm. - Ñaøo hoá saâu 2-2,5m, chu vi hoá tuyø thuoäc vaøo löôïng chaát thaûi caàn xöû lyù. Raûi moät lôùp voâi boät leân beà maët cuûa hoá sau ñoù ñöa chaát thaûi xuoáng vaø laøm töông töï nhö uû treân maët ñaát, khoaûng caùch töø lôùp chaát thaûi treân cuøng tôùi maët ñaát laø 50cm. Sau khi uû tieán haønh khöû truøng tieâu ñoäc khu vöïc xung quanh baèng voâi boät, hoaëc caùc hoaù chaát sau: Formol 2-3%, Xuùt 2-3%, Chloramin, Prophyl, Virkon, Biocid,... Trong quaù trình uû, ñònh kyø 3 - 5 ngaøy caàn phaûi laáy nöôùc (toát nhaát laø nöôùc thaûi veä sinh chuoàng traïi) töôùi ñeàu treân beå uû ñeå duy trì ñoä aåm vaø cung caáp theâm dinh döôõng cho vi khuaån kî khí phaùt trieån. Thoâng thöôøng, sau khoaûng 1 thaùng thì phaân xanh hoai heát, laáy ra ñeå boùn cho caây troàng. Saûn xuaát phaân compost Taát caû phaân gia suùc gia caàm ñeàu ñöôïc thu doïn chöùa trong nhaø chöùa, sau khi ñuû löôïng phaân tieán haønh xaây ñoáng phaân uû hoaïi, coù theå thöïc hieän theo hai phöông phaùp uû noùng hay uû nguoäi. Phöông phaùp uû nguoäi phaân chuoàng ñöôïc neùn chaët xen keõ chaát ñoän chuoàng vôùi ñoä aåm 70%, sau ñoù duøng ñaát hay taám chaát deûo che phuû caû ñoáng phaân, sau 6 - 8 thaùng phaân ñaõ hoaïi muïc hoaøn toaøn. Phöông phaùp uû noùng töông töï uû nguoäi nhöng khoâng caàn neùn chaët ñoáng phaân vaø ñònh kyø 2 thaùng duøng duïng cuï xaùo ñoáng phaân laïi, cöù laøm nhö theá khoaûng 2 laàn trong voøng 4 - 6 thaùng laø phaân hoaïi muïc. Nhaø uû phaân phaûi kín vaø coù oáng thoaùt hôi ôû treân noùc nhaø ñeå haïn cheá muøi hoâi phaùt taùn. Hình 1. Sô ñoà beå uû phaân compost Heä thoáng thieát bò khí sinh hoïc xöû lyù chaát thaûi chaên nuoâi (BIOGAS) 4 2 4 Biogas laø moät loaïi khí ñoát sinh hoïc ñöôïc taïo ra khi phaân huûy yeám khí phaân thaûi ra cuûa gia suùc. Heä thoáng biogas taïo ra moät moâi tröôøng yeám khí, laøm cho caùc chaát höõu cô nhö phaân, raùc, nöôùc tieåu ñöôïc leân men phaân huyû taïo ra caùc khí nhö CO vaø CH . Khí CH ñöôïc söû duïng laøm nhieân lieäu cho ñun naáu vaø thaép saùng. Caùc chaát thaûi cuûa gia suùc ñöôïc cho vaøo haàm kín (hay tuùi uû), ôû ñoù caùc vi sinh vaät seõ phaân huûy chuùng thaønh caùc chaát muøn vaø khí, khí naøy ñöôïc thu laïi qua moät heä thoáng ñöôøng daãn tôùi loø ñeå ñoát, phuïc vuï sinh hoaït cuûa gia ñình. Caùc chaát thaûi ra sau quaù trình phaân huûy trong haàm kín (hay tuùi uû) gaàn nhö saïch vaø coù theå thaûi ra moâi tröôøng, ñaëc bieät nöôùc thaûi cuûa heä thoáng biogas coù theå duøng töôùi cho caây troàng. Kyõ thuaät xöû lyù baèng beå biogas coù nhieàu caùch, phuï thuoäc vaøo naêng suaát söû duïng nhö tuùi sinh khí biogas baèng chaát deûo, haàm coù naép troâi noåi vaø haàm coù naép coá ñònh. Baûng 18 döôùi ñaây öôùc tính saûn phaåm khí thu ñöôïc töø phaân ñoäng vaät. Baûng 1. Saûn phaåm khí töø 1kg chaát thaûi ñoäng vaät tt loaïi vaät nuoâi löôïng thaûi haøng ngaøy (kg) theå tích khí sinh ra, m3/kg chaát thaûi 1 Traâu, boø, ngöïa 10 - 15 0,023 - 0,04 2 Lôïn 2,5 - 3,5 0,04 - 0,059 3 Gia caàm 0,07 - 0,09 0,056 - 0,116 Nguoàn: Nguyeãn Quang Khaûi - Thieát bò khí sinh hoïc K1 vaø K2, Haø Noäi 2009 Coù hai loaïi thieát bò khí sinh hoïc vôùi ñaëc tính kyõ thuaät ñöôïc trình baøy döôùi ñaây ñang ñöôïc aùp duïng roäng raõi hieän nay ôû Vieät Nam. a/ Thieát bò khí sinh hoïc baèng tuùi chaát deûo PE Duøng moät tuùi PE coù chieàu daøi 8-10 meùt roäng 1,2- 1,4 meùt goàm 2 ñeán 3 lôùp (ñeå ñaûm baûo cho ñoä beàn cuûa tuùi), ôû moãi ñaàu tuùi ñöôïc buoäc vaøo moät ñaàu oáng saønh coù ñöôøng kính 150 mm, ôû gaàn ñaàu vaøo phía treân ngöôøi ta cho moät thieát bò laáy khí ra.Toaøn boä thieát bò naøy ñöôïc ñaët döôùi haøo ñöôïc xaây saün, daøi 8-10 meùt, roäng 1,2-1,4 meùt, saâu 1,5 meùt, hai ñaàu ñöôïc xaây coá ñònh vaøo 2 ñaàu oáng saønh (oáng saønh ñöôïc ñaët nghieâng moät goùc 450). Ñaàu vaøo xaây moät hoá ga ñeå chaát thaûi chaên nuoâi vaøo deã daøng, phaàn thu khí ñöôïc laáy ra qua moät heä thoáng van nhö saêm xe, phaàn khí ñöôïc giöõ laïi vaøo moät heä thoáng tuùi nilon (coù theå ñeå ôû treân noùc chuoàng traïi) vaø ñeå taïo ra aùp löïc ñöa khí gas vaøo beáp, ngöôøi ta buoäc moät daây cao su vaøo giöõa phaàn tuùi khí ñeå taïo ra aùp löïc. Phía treân maët haøo duøng caùc taám fibpro xi maêng ñaäy laïi ñeå baûo veä tuùi. Hình 2. Moâ hình söû duïng tuùi Biogas baèng chaát deûo Öu ñieåm: - Deã laép ñaët - Kinh phí ban ñaàu nhoû. Nhöôïc ñieåm: - Ñoä beàn khoâng cao do laøm baèng taám PE (tuoåi thoï ngaén) - Deã bò thuûng do khaùch quan (nhö gaø, chuoät, lôïn nhaûy vaøo) - Chieám nhieàu dieän tích maët baèng - Khoâng mang tính coâng nghieäp. b/ Thieát bò khí sinh hoïc naép coá ñònh Loaïi thieát bò naøy coù phaàn chöùa khí (baèng composit hoaëc beâ toâng coát theùp) ñöôïc xaây döïng ngay treân phaàn uû phaân. Do ñoù, theå tích cuûa thieát bò baèng toång theå tích cuûa 2 phaàn naøy. Thieát bò coù daïng baùn caàu ñöôïc choân hoaøn toaøn döôùi ñaát ñeå tieát kieäm dieän tích vaø oån ñònh nhieät ñoä. Phaàn chöùa khí ñöôïc toâ baèng nhieàu lôùp vöõa ñeå baûo ñaûm yeâu caàu kín khí. ÔÛ phaàn treân coù moät naép ñaäy ñöôïc haøn kín baèng ñaát seùt, phaàn naép naøy giuùp cho thao taùc laøm saïch thieát bò khi caùc chaát raén laéng ñaày haàm. Coâng ngheä xöû lyù chaát thaûi chaên nuoâi baèng thieát bò khí sinh hoïc coù naép coá ñònh theå hieän treân Hình 3. Hình 3. Maët caét doïc vaø ngang haàm Biogas Nguoàn: Ñaëng Kim Chi, Vieän Moâi Tröôøng, Ñaïi hoïc Baùch Khoa Haø Noäi Baûng 2. Nguyeân lieäu xaây döïng heä thoáng thieát bò khí sinh hoïc haàm naép coá ñònh theå tích phaân huyû gaïch vieân xi maêng (kg) caùt vaøng (m3) saét f 6 (kg) oáng nhöïa f160 mm (m) 2 m3 800 400 1,0 2,5 2,0 3 m3 1.000 500 1,2 2,5 2,5 5 m3 1.500 700 1,7 2,5 2,6 10 m3 2.000 900 2,0 2,5 3,0 Nguoàn: Sôû Noâng nghieäp Haûi Döông Nhöôïc ñieåm: - Chi phí ban ñaàu cao. - Caàn thôï xaây döïng laép ñaët coù trình ñoä kyõ thuaät cao. Öu ñieåm: - Tieát kieäm maët baèng xaây döïng (sau khi xaây döïng haàm xong coù theå xaây döïng chuoàng traïi leân treân maët haàm). - Ñoä beàn cao 15-20 naêm. - Mang tính chaát coâng nghieäp. ÔÛ Vieät Nam phoå bieán söû duïng kieåu thieát bò naép coá ñònh sau ñaây1: n Loaïi hình hoäp: kieåu RDAC (môùi): do Trung taâm tö vaán hoã trôï phaùt trieån noâng thoân (RDAC) ñeà xuaát, trong ñoù thay ñoåi beå phaân huûy hình truï thaønh hình hoäp, naép baùn caàu composit, loái ra ñöôïc môû roäng. Loaïi naøy tuy deã xaây döïng, voøm kín khí, nhöng giaù thaønh cao, caùc thoâng soá kyõ thuaät chöa hôïp lyù, nhieàu nhöôïc ñieåm. n Loaïi hình truï: coù 2 kieåu - Kieåu cuûa Ñoàng Nai: thieát keá naëng neà, toán keùm, tính toaùn caùc thoâng soá kyõ thuaät chöa hôïp lyù. Beå phaân huûy hình truï ñöôïc xaây gaïch coù khe nöôùc, naép chöùa khí baèng beâ toâng coát theùp (ñeå traùnh keát caáu voøm baèng gaïch) bò gaén coá ñònh vaøo beå phaân huûy. - Kieåu RDAC (cuõ): beå phaân huûy hình truï, xaây gaïch, voøm chöùa khí baèng composit hoaëc xi maêng coát theùp. Kieåu naøy do RDAC thieát keá, xaây döïng theo caùch thoâng thöôøng, voøm chöùa khí baûo ñaûm kín khí, haïn cheá vaùng. Loaïi naøy coù nhieàu nhöôïc ñieåm: giaù thaønh cao, khoâng coù cöûa thaêm, aùp suaát cöïc ñaïi quaù lôùn deã gaây nöùt vôõ beå, nguyeân lieäu phaân huûy khoâng ñaït tieâu chuaån veä sinh do loái ra boá trí saùt ñaùy. n Loaïi hình caàu: coù 2 kieåu - Kieåu Ñaïi hoïc Caàn Thô: Ñöôïc goïi laø kieåu TG - BP (Thailand Germany Biogas Program) trong khuoân khoå moät döï aùn hôïp taùc Ñöùc - Thaùi Lan. Kieåu naøy coù moät vaønh choáng raïn nöùt naèm ôû thaân voøm khoaûng treân 300 tính töø taâm ñaùy leân. Kieåu naøy phuø hôïp vôùi nôi nöôùc ngaàm cao nhöng giaù thaønh cao, xaây döïng phöùc taïp. - Kieåu Vieän Naêng löôïng: Ñaây laø kieåu duy nhaát ñöôïc hoäi ñoàng giaùm ñònh caáp nhaø nöôùc chaáp nhaän vaø ñöôïc caûi tieán, hoaøn thieän lieân tuïc trong 10 naêm öùng duïng. Ñeán nay, taùc giaû ñaõ caûi tieán thaønh KT1 vaø KT2 vaø ñöôïc choïn ñöa vaøo thieát keá maãu cuûa Tieâu chuaån ngaønh veà coâng trình khí sinh hoïc nhoû (Boä Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån noâng thoân ban haønh naêm 2002). Kieåu naøy coù öu ñieåm giaù thaønh haï, nguyeân vaät lieäu vaø nhaân coâng taïi choã, khoâng caàn coâng xöôûng, phuø hôïp vôùi moïi ñieàu kieän khí haäu vaø nguyeân lieäu naïp, tuoåi thoï cao. c/ Thieát bò khí sinh hoïc naép noåi Loaïi thieát bò naøy goàm coù moät phaàn haàm hình truï xaây baèng gaïch hoaëc beâtoâng löôùi theùp vaø naép chöùa khí uùp vaøo moät khe chöùa nöôùc quanh coå beå phaân huûy. Naép chöùa khí thöôøng ñöôïc laøm baèng theùp taám, beâtoâng löôùi theùp, beâtoâng coát tre, chaát deûo hoaëc sôïi thuûy tinh. Loaïi thieát bò naøy bò aûnh höôûng nhieàu bôûi caùc nhaân toá moâi tröôøng nhö nhieät ñoä. Naép thieát bò deã bò aên moøn (trong tröôøng hôïp laøm baèng saét taám), hoaëc bò laõo hoùa (trong tröôøng hôïp laøm baèng chaát deûo). Moät nhöôïc ñieåm khaùc laø aùp suaát gas thaáp do ñoù baát tieän trong vieäc thaép saùng, ñun naáu... ñeå khaéc phuïc nhöôïc ñieåm naøy ngöôøi ta thöôøng treo theâm vaät naëng vaøo naép haàm uû. Xöû lyù chaát thaûi chaên nuoâi baèng giun queá vaø caùc loaïi giun khaùc Giun (truøn) queá (Perrionyx excavatus), thöôøng soáng trong moâi tröôøng coù nhieàu chaát höõu cô ñang phaân huûy. Chuùng ñöôïc söû duïng roäng raõi trong vieäc chuyeån hoùa chaát thaûi ôû Philippin, Australia, AÁn Ñoä vaø moät soá nöôùc khaùc (theo Grrero, 1983; Edwards, 1995), cöù 1.000 giun ñaát vôùi caùc theá heä noái tieáp coù theå tieâu thuï heát 1.000kg raùc pheá thaûi/1 naêm (theo Phan Töû Dieân, 1986; theo Shultz vaø Graff, 1977). Giun töøng ñöôïc coi nhö “thôï caøy nguyeân thuûy”, laøm tôi xoáp ñaát, thoaùng khí, giöõ ñoä aåm toát, ôû maät ñoä 200 con/m2 trong moät naêm chuùng caøy xôùi 80 taán ñaát maët cho 1ha. 1.2. Xöû lyù nöôùc thaûi ñoái vôùi cô sôû chaên nuoâi quy moâ hoä gia ñình Vôùi cô sôû chaên nuoâi quy moâ nhoû, löôïng phaân gia suùc thaûi ra haèng ngaøy khoaûng vaøi kg, coù theå taùch rieâng quaù trình xöû lyù phaân vaø nöôùc thaûi. Nöôùc thaûi chaên nuoâi ñöôïc xöû lyù baèng haàm biogas hoaëc haàm töï hoaïi, phaân ñöôïc thu gom vaø xöû lyù rieâng baèng quaù trình laøm phaân boùn. Caën laéng töø khaâu xöû lyù nöôùc thaûi ñöôïc thu gom xöû lyù chung vôùi phaân vaø nöôùc ræ trong quaù trình uû phaân coù theå ñöa ngöôïc trôû laïi heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi. Tuy nhieân neáu löôïng phaân gia suùc thu ñöôïc treân 20 kg/ngaøy thì toát nhaát söû duïng heä thoáng khí sinh hoïc ñeå coù theå vöøa xöû lyù