Thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam: Thị trường đang rộng mở

78 Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật THANH TOÁN KHÔNG DÙNG TIỀN MẶT TẠI VIỆT NAM: THỊ TRƯỜNG ĐANG RỘNG MỞ Nguyễn Thị Diễm Hiền *, Trần Thanh Vũ ** TÓM TẮT * ThS. GV., Khoa Tài chính Ngân hàng, Trường ĐH Kinh tế - Luật, ĐHQG TP.HCM ** TS. GVC., Khoa Tài chính Ngân hàng và Kế toán Kiểm toán, Trường ĐH Kinh tế Kỹ thuật Bình Dương Thanh toán không dùng tiền mặt đã trở nên phổ biến ở nhiều quốc gia. Tại Việt Nam, trong những năm gần đây, Chính phủ đã có những động thái tích cực nhằm thúc đẩy hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt như ban hành các quyết định phê duyệt Đề án nâng cao khả năng tiếp cận dịch vụ ngân hàng cho nền kinh tế, phê duyệt Đề án đẩy mạnh thanh toán qua ngân hàng đối với các dịch vụ công Về phía các tổ chức tín dụng cũng đang đẩy mạnh các hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt với nhiều giải pháp khác nhau. Bài viết nhằm đánh giá thực trạng hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam trong những năm gần đây cũng như đưa ra một số nhận định về khả năng phát triển thị trường thanh toán không dùng tiền mặt. Từ khóa: Thanh toán không dùng tiền mặt, hoạt động thanh toán, tổ chức tín dụng, tài khoản giao dịch DEVELOPMENT OF NON-CASH PAYMENTS: A POTENTIAL MARKET IN VIETNAM ABSTRACT Non-cash payment is a popular method of payments in many countries. In recent years, many documents were approved as Decision No. 1726/QD-TTg dated September 5, 2016, approving the scheme on increase of accessibility to banking services for the economy, Decision No. 241/QD-TTg dated Jannuary 23, 2018, approving the scheme for intensifying payment for public services Credit institutions are inproving non-cash payment activities with many solutions. This paper aims to review the situation of non-cash payment in Vietnam in recent years as well as to have some suggestion of developing the non-cash payment market. Key words: Non-cash payment, settlement activities, credit institutions, transaction account 1. GIỚI THIỆU Từ năm 2005, Quốc hội đã ban hành Luật Giao dịch điện tử số 51/2005/QH11. Từ đó đến nay, thanh toán không dùng tiền mặt đang dần trở thành xu thế bởi sự tiện lợi mà nó mang lại cho người sử dụng nói riêng và nền kinh tế nói chung. Cùng với những động thái hỗ trợ tích cực từ phía Chính phủ, các tổ chức tài chính tín dụng cũng đã chủ động trong việc bắt kịp xu hướng công nghệ, triển khai các hình thức, dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt ứng dụng công nghệ mới, gia tăng tiện ích nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng. Bài viết này nhằm nhìn lại quá trình mở rộng thanh toán không dùng tiền mặt 79 tại Việt Nam trong những năm vừa qua, đồng thời đánh giá những cơ hội, khó khăn mà các tổ chức tài chính tín dụng đang gặp phải để có thể phát triển tương xứng với khả năng của chính các tổ chức này cũng như đáp ứng kịp thời nhu cầu thị trường. 2. SỰ HỖ TRỢ TỪ CHÍNH PHỦ ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN KHÔNG DÙNG TIỀN MẶT Thanh toán không dùng tiền mặt đem lại những lợi ích thiết thực cho cả xã hội, tổ chức tài chính tín dụng và người sử dụng. Đối với tổng thể nền kinh tế, thanh toán không dùng tiền mặt giúp tiết kiệm khối lượng tiền mặt trong lưu thông, từ đó giảm bớt những chi phí liên quan đến việc phát hành và lưu thông tiền như chi phí in ấn, kiểm đếm, chuyên chở, bảo quản và huỷ bỏ tiền cũ, rách, trong đó vấn đề chuyên chở và bảo quản tiền mặt đang là nỗi lo lắng của nhiều người hiện nay. Bên cạnh đó, thanh toán không dùng tiền mặt cũng giúp cho việc kiểm soát lạm phát và minh bạch các giao dịch tài chính. Khi giảm bớt được lượng tiền mặt trong lưu thông, chính sách tiền tệ của ngân hàng Nhà nước thông qua sử dụng công cụ tỷ lệ dự trữ bắt buộc dễ kiểm soát được việc thực hiện kế hoạch đề ra hơn. Về phía các tổ chức tài chính tín dụng, đặc biệt là ngân hàng, thanh toán không dùng tiền mặt giúp giảm chi phí giao dịch, cất trữ, bảo quản tiền. Với người sử dụng thì thanh toán không dùng tiền mặt giúp tiện lợi và an toàn hơn cho tài sản. Chính vì vậy, trong thời gian vừa qua, cùng với sự phát triển của công nghệ, Chính phủ đã không ngừng có những động thái tích cực nhằm đẩy mạnh hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt như chuẩn hóa các tiêu chuẩn giao dịch, xây dựng hành lang pháp lý cho hoạt động thanh toán trực tuyến, phát triển cơ sở hạ tầng tài chính, tạo điều kiện cho các công ty Fintech, thí điểm hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt ở một số lĩnh vực, địa bàn Bảng 1. Một số mốc thời gian đáng chú ý trong quá trình mở rộng thanh toán không dùng tiền mặt Thời gian Văn bản Cơ quan ban hành 2005 Luật giao dịch điện tử số 51/2005/QH2011 Quốc hội 2007 Nghị định số 35/2007/NĐ-CP về giao dịch điện tử trong hoạt động ngân hàng Chính phủ 2012 Nghị định số 101/2012/NĐ-CP về thanh toán không dùng tiền mặt Chính phủ 2014 Nghị định số 25/2014/NĐ-CP quy định về phòng chống tội phạm và vi phạm khác có sử dụng công nghệ cao trong hoạt động thanh toán điện tử Chính phủ 2016 Nghị định số 80/2016/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định số 101/2012/NĐ-CP Chính phủ 2017 Quyết định số 2545/QĐ-TTg phê duyệt Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam giai đoạn 2016 - 2020 Thủ tướng Chính phủ 2016 Quyết định số 1726/QĐ-TTg phê duyệt Đề án nâng cao khả năng tiếp cận dịch vụ ngân hàng cho nền kinh tế Thủ tướng Chính phủ 2018 Quyết định số 241/QĐ-TTg phê duyệt Đề án đẩy mạnh thanh toán qua ngân hàng đối với các dịch vụ công Thủ tướng Chính phủ Nguồn: Tác giả tổng hợp thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt nam... 80 Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật Chính phủ cũng hỗ trợ từ việc phát triển một số phương tiện và hình thức thanh toán mới, ban hành các quy định về việc phòng, chống tội phạm trong hoạt động thanh toán điện tử. Từ đó, các tổ chức tài chính ngân hàng đã mạnh dạn đầu tư vào công nghệ, thiết bị thanh toán điện tử, tiếp tục đẩy mạnh hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam. 3. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN KHÔNG DÙNG TIỀN MẶT TẠI VIỆT NAM TRONG THỜI GIAN VỪA QUA Trong thời gian vừa qua, nắm bắt được sự phát triển của thương mại điện tử và nhu cầu ngày càng gia tăng về thanh toán trực tuyến cũng như sự tiện lợi trong thanh toán không dùng tiền mặt, nhiều ngân hàng tại Việt Nam đang tích cực triển khai các dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt. Hầu hết các ngân hàng thương mại đã thiết lập và nâng cấp hệ thống core banking, đồng thời phát triển hệ thống thanh toán nội bộ, tích hợp đa kênh thanh toán hiện đại trên di động, trên Internet, dịch vụ tin nhắn chủ động... đáp ứng được nhu cầu ngày càng đa dạng của khách hàng. Hình 1. Tỷ lệ tiền mặt lưu thông/Tổng phương tiện thanh toán qua các năm (%) Nguồn: Tổng hợp từ NHNN Số liệu từ NHNN cho thấy tỷ lệ tiền mặt lưu thông/ tổng phương tiện thanh toán từ năm 2012 đến nay vẫn ở mức khoảng 12%/ năm, tuy nhiên tỷ lệ này bắt đầu có xu hướng giảm, điều này thể hiện nhận thức và thói quen về sử dụng tiền mặt trong thanh toán đã có chuyển biến tích cực theo hướng ngày càng nhiều người chọn hình thức thanh toán không dùng tiền mặt thay cho thanh toán bằng tiền mặt. Hình 2. Số lượng giao dịch của Hệ thống thanh toán quốc gia qua các năm Nguồn: Tổng hợp từ NHNN 81 Số lượng giao dịch của Hệ thống thanh toán quốc gia qua từ năm 2013 đến nay có sự gia tăng rất mạnh. Năm 2013 chỉ có 10.543.273 giao dịch với giá trị 8.186.247 tỷ đồng thì năm 2017 đã đạt đến 31.966.843 giao dịch với giá trị 16.810.801 tỷ đồng1. Cùng với sự phát triển của thương mại điện tử và sự tham gia của các công ty Fintech, số lượng giao dịch của Hệ thống thanh toán quốc gia tăng đều từ năm 2012 đến năm 2016 và đột ngột tăng nhanh ở cuối năm 2017. Riêng giá trị giao dịch của Hệ thống thanh toán quốc gia năm 2017 so với năm 2016 tăng 34% cho thấy thị trường thanh toán không dùng tiền mặt đang ngày càng có xu hướng phát triển mạnh. 1 Nguồn: Tổng hợp từ số liệu của NHNN Việt Nam Bảng 2. Giá trị giao dịch của Hệ thống thanh toán quốc gia qua các năm Đơn vị: tỷ đồng Thời điểm Q4/2013 Q4/2014 Q4/2015 Q4/2016 Q4/2017 Tiểu hệ thống giá trị cao (HV) 7.794.388 9.970.187 11.228.089 11.825.830 15.936.763 Tiểu hệ thống giá trị thấp (LV) 391.859 493.007 570.925 692.363 874.038 Nguồn: Tổng hợp từ NHNN Để thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt, điều bắt buộc là các tổ chức, cá nhân phải có sử dụng tài khoản thanh toán qua ngân hàng. Về phía các tổ chức, việc thanh toán qua ngân hàng đã trở nên phổ biến, tuy nhiên với các cá nhân thì chưa có một văn bản pháp lý nào quy định về việc buộc sử dụng thanh toán qua ngân hàng mà chủ yếu dựa vào nhận thức của mỗi người. Trong những năm vừa qua, khi các doanh nghiệp, các tổ chức bắt đầu thực hiện chi trả thu nhập qua tài khoản tiền gửi, bên cạnh đó các ngân hàng triển khai mạnh các tiện ích phục vụ khách hàng cũng như các hoạt động hỗ trợ tích cực thì số lượng tài khoản giao dịch của cá nhân cũng như số dư trên tài khoản thanh toán cá nhân bắt đầu chuyển biến theo hướng tích cực. Bảng 3. Tài khoản tiền gửi thanh toán của cá nhân từ năm 2012 đến năm 2017 Thời điểm Q4/2012 Q4/2013 Q4/2014 Q4/2015 Q4/2016 Q4/2017 Số lượng (Nghìn tài khoản) 42.115,91 46.763,00 54.449,60 60.207,27 68.698,00 69.188,00 Số dư (Tỷ đồng) 85.370,00 115.050,00 156.318,00 202.886,00 252.177,00 325.516,00 Nguồn: Tổng hợp từ NHNN Sự gia tăng về tài khoản tiền gửi thanh toán của cá nhân đóng góp một phần không nhỏ trong việc sử dụng dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt. Tính đến cuối năm 2017, số lượng tài khoản tiền gửi thanh toán cá nhân tại các tổ chức tín dụng Việt Nam đạt đến con số 69.188 triệu tài khoản với số dư 325.516 tỷ đồng. Số lượng tài khoản tiền gửi thanh toán và số dư tiền gửi trên tài khoản thanh toán liên tục gia tăng trong các năm cho thấy cá nhân bắt đầu có sự quan tâm nhất định đến việc thay đổi thói quen nắm giữ tiền mặt, từ đó có thể thay đổi hành vi chuyển từ thanh toán bằng tiền mặt sang thanh toán qua tài khoản. thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt nam... 82 Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật Hình 3. Số lượng tài khoản và số dư tài khoản tiền gửi thanh toán cá nhân từ năm 2012-2017 Nguồn: Tổng hợp từ NHNN Không chỉ thanh toán điện tử qua các hệ thống thanh toán thông qua internetbanking, mobilebanking, việc phối hợp với các đơn vị thanh toán cũng phát triển mạnh. Theo đó, các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán đã đẩy mạnh việc phát hành thẻ. Tình hình phát hành thẻ qua các năm thể hiện ở hình 4. Hình 4. Tổng số lượng thẻ phát hành lũy kế từ năm 2012 đến 2017 Đơn vị: triệu thẻ Nguồn: Tổng hợp từ NHNN Đối với các ngân hàng thương mại, ngoài việc tiếp tục hoàn thiện và phát triển các phương thức thanh toán truyền thống như lệnh chi, nhờ thu thì các ngân hàng đã và đang chủ động triển khai giải pháp ngân hàng di động và ngân hàng số, qua đó cung cấp dịch vụ tài chính, chuyển tiền, thanh toán hóa đơn đến khách hàng. Có được điều này là do nhờ có hạ tầng viễn thông tốt, với tốc độ truy cập cao đã tạo tiền đề cho việc phát triển thanh toán, đem lại tiện lợi cho người sử dụng. Trong việc thanh toán không dùng tiền mặt, mặc dù lệnh chi vẫn chiếm tỷ trọng lớn trong tổng số món giao dịch nhưng thẻ ngân hàng đã có sự bứt phá lớn về số món giao dịch trong những năm vừa qua, riêng năm 2017 83 là 183.839.512 món, tăng 141% so với năm 2016 (80.287.856 món)1. Trong năm 2016, số lượng giao dịch thanh toán qua internet đạt gần 125 triệu giao dịch với giá trị đạt trên 7.200 nghìn tỷ đồng, số lượng giao dịch qua điện thoại di động đạt trên 97 triệu giao dịch với giá trị đạt trên 303 nghìn tỷ đồng. Chỉ tính riêng chín tháng đầu năm 2017, số lượng giao dịch qua điện thoại di động đạt 94,5 triệu giao dịch với giá trị đạt 457 nghìn tỷ đồng, tăng mạnh so với năm 2016. Với lĩnh vực thanh toán, số lượng giao dịch thẻ nội địa trong năm 2017 tăng khoảng 50% so với năm 2016, trong khi giá trị giao dịch tăng khoảng 75%. 1 Nguồn: Tổng hợp từ số liệu thống kê của NHNN Việt Nam Bảng 4. Số lượng món giao dịch qua các phương tiện thanh toán từ năm 2012 đến năm 2017 Thời điểm Q4/2012 Q4/2013 Q4/2014 Q4/2015 Q4/2016 Q4/2017 Thẻ ngân hàng 6.560.581 7.427.228 10.014.933 17.060.551 23.800.682 55.835.958 Séc 95.652 152.811 186.874 123.287 250.046 207.601 Lệnh chi 49.270.960 58.687.645 57.272.609 51.333.834 64.872.278 180.184.089 Nhờ thu 396.788 419.051 384.511 810.374 999.441 13.117.840 Phương tiện thanh toán khác 22.080.466 25.240.002 26.023.181 45.240.963 61.353.707 12.649.569 Nguồn: Tổng hợp từ NHNN Công nghệ cũng đã giúp phát triển, tiếp thị và cung cấp dịch vụ trực tiếp đến khách hàng nhanh chóng, đơn giản, hiệu quả hơn. Đơn cử như trong thanh toán đã sử dụng công nghệ số hóa thẻ dùng thanh toán trên website và di động. Ngoài ra, nhiều thiết bị di động được trang bị công nghệ xác thực sinh trắc học tiên tiến như nhận dấu vân tay, mạch máu, mống mắt... đã tạo nên sự an tâm cho khách hàng khi sử dụng các dịch vụ. Tính đến cuối năm 2017, đã có 46/76 ngân hàng thương mại và chi nhánh ngân hàng nước ngoài có triển khai dịch vụ thanh toán qua điện thoại di động và khoảng 70 tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán triển khai internetbanking. Bảng 5: Giá trị giao dịch qua các phương tiện thanh toán từ năm 2012 đến năm 2017 Đơn vị: Tỷ đồng Thời điểm Q4/2012 Q4/2013 Q4/2014 Q4/2015 Q4/2016 Q4/2017 Thẻ ngân hàng 28.429 32.217 45.174 73.224 127.580 156.179 Séc 42.042 19.602 19.179 19.519 87.933 95.133 Lệnh chi 9.402.792 10.452.306 12.341.100 11.256.509 12.001.815 22.381.691 Nhờ thu 216.960 218.571 321.940 774.711 845.493 1.426.314 Phương tiện thanh toán khác 2.672.146 2.878.840 1.669.210 3.701.129 4.302.075 1.667.783 Nguồn: Tổng hợp từ NHNN thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt nam... 84 Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật Sự phát triển mạnh mẽ của các công ty Fintech cũng góp phần thu hút được nguồn nhân lực chất lượng cao với nhiều sản phẩm dịch vụ mới làm phong phú thị trường thanh toán điện tử với các dịch vụ thanh toán trực tuyến như Momo, Onepay, 123payđã giúp tạo ra một môi trường năng động, thuận tiện, từ đó ngày càng có nhiều người dùng dịch vụ, tin tưởng hơn với việc sử dụng các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt. 4. NHU CẦU SỬ DỤNG THANH TOÁN KHÔNG DÙNG TIỀN MẶT HIỆN NAY Theo Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam, tốc độ tăng trưởng của thương mại điện tử năm 2017 đã vượt 25% so với năm 2016, riêng với lĩnh vực bán lẻ trực tuyến thì tỷ lệ tăng doanh thu năm 2017 đạt 35% so với năm 2016 cho thấy nhu cầu sử dụng dịch vụ thanh toán trực tuyến sẽ còn gia tăng trong thời gian sắp đến. Chỉ riêng thành phố Hà Nội, tính đến cuối năm 2017, thành phố đã tiếp nhận và chấp thuận gần bảy nghìn website thương mại điện tử của tổ chức, cá nhân đăng ký hoạt động trên địa bàn. Hầu hết các cửa hàng, quán ăn, quán cà-phê đều đặt thêm một máy thanh toán chấp nhận thẻ (POS) để phục vụ khách hàng. Sự phát triển mạnh của các dòng điện thoại thông minh cũng đang tạo ra nhiều thuận lợi cho việc tiếp cận dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt. Theo một nghiên cứu gần đây*, tỷ lệ người sử dụng điện thoại thông minh tại Việt Nam đã tăng 2,8 lần từ năm 2012 đến năm 2017. Thêm vào đó, việc triển khai dịch vụ tài chính trên nền tảng internet và di động của các tổ chức cung ứng dịch vụ đã giúp người dân chủ động hơn về thời gian và lựa chọn hình thức thanh toán từ nhiều dịch vụ khác nhau như internetbanking, mobilebanking, mPOS, QR Pay, ví điện tử Hơn nữa, chi phí dịch vụ trong thanh toán điện tử thấp hơn khá nhiều (một số ngân hàng Techcombank, VP Bank hiện không phu phí thanh toán online) có thể giúp người dân tăng nhu cầu sử dụng dịch vụ điện tử thay vì dịch vụ truyền thống, từ đó tạo cơ sở để gia tăng thanh toán không dùng tiền mặt nhờ vào thanh toán điện tử. * Nguồn: Công ty nghiên cứu thị trường Nielsen Hình 5. Giao dịch qua ATM qua các năm Nguồn: Tổng hợp từ NHNN 85 Giao dịch qua ATM liên tục tăng qua các năm gần đây. Với 17.558 máy ATM trên toàn quốc vào cuối năm 2017, số lượng giao dịch qua ATM năm 2017 đạt 783.066.134 giao dịch với giá trị giao dịch 2.147.699 tỷ đồng (giá trị giao dịch qua ATM tăng 22% so với năm 2016), thị trường thanh toán thẻ nói chung và ATM đang mở ra những cơ hội lớn về dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt cho các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán tại Việt Nam. Hình 6. Giao dịch qua POS/EFTPOS/EDC qua các năm Nguồn: Tổng hợp từ NHNN Quyết định 241/QĐ-TTg ngày 23 tháng 02 năm 2018 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án đẩy mạnh thanh toán qua ngân hàng đối với các dịch vụ công: thuế, điện, nước, học phí, viện phí và chi trả các chương trình an sinh xã hội cũng xác định mục tiêu chung là “Đẩy mạnh thanh toán dịch vụ công và chi trả an sinh xã hội qua ngân hàng, góp phần xây dựng Chính phủ điện tử, nâng cao khả năng tiếp cận dịch vụ ngân hàng của nền kinh tế và phát triển thanh toán không dùng tiền mặt”, theo đó phấn đấu đến năm 2020 có: – 80% giao dịch nộp thuế tại các thành phố trực thuộc trung ương, thành phố thuộc tỉnh thực hiện qua ngân hàng; 100% Kho bạc Nhà nước các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; Kho bạc Nhà nước quận, thành phố, thị xã thuộc tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có thiết bị chấp nhận thẻ ngân hàng phục vụ việc thu ngân sách nhà nước – 70% công ty điện lực chấp nhận thanh toán hóa đơn tiền điện qua ngân hàng; tại địa bàn thành phố, quận, thị xã thuộc tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương phấn đấu 70% số tiền điện được thanh toán qua ngân hàng – 70% công ty nước chấp nhận thanh toán hóa đơn tiền nước qua ngân hàng; 50% cá nhân, hộ gia đình ở các thành phố lớn thực hiện thanh toán tiền nước qua ngân hàng – 100% trường đại học, cao đẳng chấp nhận thanh toán học phí qua ngân hàng và 80% số sinh viên tại các trường đại học, cao đẳng nộp học phí qua ngân hang – 50% bệnh viện tại các thành phố lớn chấp nhận thanh toán viện phí qua ngân hàng – 20% số tiền chi trả an sinh xã hội được thực hiện qua ngân hàng Tại các thành phố lớn như Hà Nội, Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội ban hành kế hoạch số 51/KH-UBND ngày 23 tháng thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt nam... 86 Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật 02 năm 2018 triển khai thực hiện Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt trên địa bàn Hà Nội giai đoạn 2018-2020 nhằm thực hiện các mục tiêu đến cuối năm 2020 100% các siêu thị, nhà hàng, trung tâm mua sắm và cơ sở phân phối hiện đại có thiết bị chấp nhận thẻ hoặc các hệ thống thanh toán không dùng tiền mặt khác, cho phép người tiêu dùng thanh toán không dùng tiền mặt khi mua hàng, 85% các đơn vị cung cấp dịch vụ điện, nước, viễn thông và truyền thông chấp nhận thanh toán hóa đơn của các cá nhân, hộ gia đình qua các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt. Bên cạnh đó, mục tiêu cũng nhằm đạt đến con số 60% cá nhân, hộ gia đình sử dụng phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt trong mua sắm, tiêu dùng vào cuối năm 2020. Ngoài ra, TP Hà Nội còn tập trung phát triển một số phương tiện và hình thức thanh toán mới, hiện đại phù hợp với khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa qua đó khuyến khích cũng như thúc đẩy người dân tham gia các dịch vụ thanh toán; tăng mạnh số người dân được tiếp cận các dịch vụ thanh toán; nâng tỷ lệ người dân từ 15 tuổi trở lên có tài khoản tại ngân hàng lên mức ít nhất 70% vào cuối năm 2020. Việc thanh toán không dùng tiền mặt đã trở thành nhu cầu nhằm mang lại hiệu quả quản lý và hiệu quả kinh tế thiết thực không chỉ về phía xã hội mà còn cho mỗi doanh nghiệp, cá nhân. Cùng với sự phát triển của khoa học công nghệ, nhu cầu của người sử dụng d