Thiết kế app kết hợp game tuyên truyền giảm rác thải từ ống hút nhựa

601 THIẾT KẾ APP KẾT HỢP GAME TUYÊN TRUYỀN GIẢM RÁC THẢI TỪ ỐNG HÚT NHỰA Đặng Thị Thuỳ Dƣơng, Lê Bảo Thuý Anh, Nguyễn Kim Dung, Cao Trần Ánh Mai, Trần Phan Quỳnh Nhƣ GVHD: Đoàn Thị Bằng Khoa Kế toán  Tài chính  Ngân hàng, trường Đại học Công nghệ TP. Hồ Chí Minh (HUTECH) TÓM TẮT Rác thải nhựa là một trong những nguyên nhân khiến môi trường ngày càng trở nên ô nhiễm và ảnh hưởng đến cuộc sống của các loài sinh vật, cũng như con người. Trong đó, với lượng lớn ống hút nhựa được tiêu thụ mỗi ngày và thải ra môi trường, phần nào làm tăng tình trạng trầm trọng của ô nhiễm môi trường. Do vậy nhóm đã tiến hành nghiên cứu về tình hình sử dụng ống hút nhựa của quán trà sữa Onezo – một thức uống mà sinh viên yêu thích và sử dụng thường xuyên, dẫn tới góp phần tăng lượng rác thải từ ống hút nhựa - nhằm tìm ra giải pháp, không chỉ với mong muốn giảm thiểu ô nhiễm môi trường và bảo vệ sức khoẻ, mà còn có thể khiến cuộc sống xung quanh ta ngày càng trở nên xanh, sạch, đẹp hơn trong thời đại 4.0. Từ khóa: Môi trường, rác thải nhựa, trà sữa, ống hút nhựa, ống hút thân thiện. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Giới trẻ nói chung và sinh viên nói riêng trong những năm gần đây rất ưa chuộng thức uống xuất xứ từ Đài loan đó là “trà sữa”. Hầu hết các bạn sinh viên đều uống trà sữa hàng ngày và thậm chí một ngày tới vài ly. Do đó mà các quán trà sữa mọc lên như nấm, sơ qua có tới 31 thương hiệu trà sữa xuất hiện ở Việt Nam năm 2018 như Gongcha, The Alley, R&B, Bobapop, Hebe, Maku, vv [1]. Mỗi ly trà sữa sẽ đi kèm với một chiếc ống hút nhựa đồng nghĩa với việc lượng rác thải nhựa sẽ tăng tỷ lệ thuận với mức độ yêu thích trà sữa của các bạn trẻ. Tuy nhiên, một chiếc ống hút nhựa cần khoảng 400 năm để phân hủy, thế nhưng hàng ngày, hàng giờ vẫn có rất nhiều ống hút nhựa được thải ra ngoài môi trường. Rồi chúng đi về đâu? Các nhà khoa học cho biết, các ống hút nhựa dùng một lần thường khó tái chế và đa số được mang đi chôn lấp hoặc được đốt. Số còn lại bị vứt xuống các cống rãnh hoặc sông hồ gây ra tình trạng tắc nghẽn. Các thể loại ống hút, ly nhựa bị xả bừa bãi trên biển và từ từ vỡ ra thành những mẩu nhỏ hơn được gọi là microplastic - vật chất có thể tồn tại hàng trăm năm, và lẫn vào thức ăn của các loài sinh vật biển. Ước tính đến năm 2050, tổng trọng lượng nhựa còn nặng hơn tổng trọng lượng cá trên đại dương (theo Diễn đàn Kinh tế Thế giới). Ống hút nhựa đứng vị trí thứ sáu và nằm trong top những loại rác gây ảnh hưởng nghiêm trọng nhất tới môi trường biển. Tại Việt Nam, tình trạng sử dụng ống hút và cốc nhựa dùng một lần rất phổ biến, nhất là ở các thành phố lớn. Những chiếc ống hút với đủ màu sắc, kiểu dáng và kích cỡ có mặt ở khắp mọi nơi, từ các quán cà phê, quán trà sữa sang trọng tới các quán trà đá vỉa hè, thậm chí ngay tại các gia đình. Trước thực trạng đáng báo động về tình hình ô nhiễm môi trường do ống hút nhựa, là sinh viên chúng em cũng mong muốn góp phần làm giảm thiểu rác thải nhựa tại Việt Nam. Do vậy, nhóm đã chọn đề tài “Quán trà sữa Onezo ở cổng trường HUTECH – 475A Điện Biên Phủ, quận Bình Thạnh, thành phố Hồ Chí Minh đang sử dụng quá nhiều ống hút nhựa” để thực hiện khảo sát và tìm kiếm giải pháp bởi vì sinh viên HUTECH cũng là một trong những đối tượng khách hàng tiêu thụ chính của quán. 602 2. KHẢO SÁT THỰC TRẠNG VÀ NHU CẦU GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ Để thấy rõ tình trạng sử dụng ống hút nhựa tại quán trà sữa Onezo. Nhóm đã khảo sát các đối tượng liên quan dưới đây: 2.1 Nhà Quản lý Vào ngày 1/3/2016 lúc 19 giờ, nhóm khảo sát tại quán trà sữa Onezo cổng trường Hutech 475A Điện Biên Phủ. Người chủ quán Onezo cho hay: “Chúng tôi lựa chọn ống hút nhựa (như trong hình 1) vì tính phổ biến của nó và có giá thành hợp lí. Tôi nghĩ là cũng có hậu quả hay ảnh hưởng tới môi trường, nhưng không đáng kể. Nên hầu như mọi người không mấy quan tâm và vẫn tin dùng sản phẩm. Một ngày chúng tôi bán trung bình khoảng 800 ly trà sữa, có nghĩa là 1 ngày có khoảng 800 ống hút được tiêu thụ tại đây. Hiện tại quán vẫn đang sử dụng ống hút nhựa, và đang xem xét những loại ống hút khác thân thiện với môi trường hơn. Nếu như phù hợp với điều kiện và tiêu chí của quán, chúng tôi có thể đưa sản phẩm ống hút mới vào sử dụng. Hình 1: Hình ảnh quán trà sữa Onezo sử dụng ống hút nhựa cho ly trà sữa 2.2 Nhà phân phối Chủ quán trà sữa Onezo cho biết ống hút nhựa chủ yếu được mua từ siêu thị Beemart. Qua trang mạng online của Beemart nhóm được biết giá của 1 lốc 30 ống hút nhựa với giá giao động từ 40000-45000 đồng tùy loại lớn hoặc nhỏ. Khi đến Beemart cũng biết được một ngày chuỗi siêu thị này bán được gần 8000 ống hút nhựa, chủ yếu giao số lượng lớn cho các quán trà sữa trên địa bàn Thành Phố Hồ Chí Minh. Phỏng vấn tiểu thương là chủ cửa tiệm tạp hoá tại chợ Phạm Văn Hai quận Tân Bình vào lúc 15 giờ ngày 1/3/2019, chị cho biết hàng ngày có rất nhiều người đến mua ống hút nhựa để phục vụ các quán trà sữa, quán nước cũng như các xe nước vỉa hè. Trung bình một ngày chị bán được 10000 ống hút nhựa các loại. Chị cũng cho hay “Do giá thành của ống hút nhựa rất rẻ, phù hợp sử dụng một lần nên được nhiều chủ quán ưa chuộng”. 2.3 Nhân viên phục vụ quán Bên cạnh việc khảo sát lấy ý kiến từ chủ quán Onezo nhóm cũng tiến hành khảo sát nhân viên Onezo và nhận được câu trả lời: “Thường trong một ca làm thì buổi sáng sẽ ít khách hơn buổi tối nên lượng ống hút sẽ được tiêu thụ ít hơn, tôi ước lượng trong ca sáng tôi hay làm thì chúng tôi sử dụng khoảng hai khoanh ống hút, mỗi khoanh là khoảng 100 ống hút nhựa. buổi tối thì con số sẽ lớn hơn vì lượng khách đông hơn.” 2.4 Ngƣời tiêu dùng Nhóm đã tiến hành khảo sát 110 bạn sinh viên HUTECH là khách hàng của quán trà sữa Onezo kết quả trên biểu đồ 1 cho thấy rằng 83,8% người được hỏi đều nhận thấy quán trà sữa Onezo sử dụng quá nhiều ống hút nhựa. Và nếu quán trà sữa Onezo thay thế ống hút nhựa bằng những ống hút thân thiện với môi trường thì có 50% khách hàng chắc chắn sẽ vẫn tiếp tục ủng hộ quán và 50% lưỡng lự vì muốn chờ xem giá cả có thay đổi nhiều hay không? 603 Biểu đồ 1: KS KH về việc Onezo có sử dụng nhiều ống hút nhựa Biểu đồ 2: KS KH về việc có tiếp tục ủng hộ Onezo khi quán sử dụng ống hút thân thiện với môi trường Từ biểu đồ 3 chúng ta thấy lượng khách hàng thích sử dụng ống hút nhựa chiếm 11,1% còn 33,3 % chắc chắn muốn thay thế ống hút nhựa thành các ống hút thân thiện với môi trường còn lại 55,6 % thì có thể sử dụng bất kỳ loại ống hút nào cũng được. Biểu đồ 4 cho chúng ta thấy rằng có tới 94,4% số người được hỏi đồng ý mang theo ống hút cá nhân khi vào quán nước. Biểu đồ 3: KS ý kiến người tiêu dùng về việc thay thế ống hút nhựa bằng ống hút Biểu đồ 4: KS ý kiến KH về việc sử dụng ống hút cá nhân khi vào các quán nước 604 Từ số liệu khảo sát các đối tượng liên quan có thể kết luận rằng quán trà sữa Onezo đang xảy ra thực trạng sử dụng quá nhiều ống hút nhựa. Và các đối tượng liên quan cũng mong muốn có một giải pháp để thay thế ống hút nhựa. Nhóm nhận thấy có nhiều nguyên nhân dẫn tới vấn đề ống hút nhựa bị lạm dụng trong việc kinh doanh trà sữa như giá thành rẻ, tiện lợi, dễ sử dụngvv nhưng nguyên nhân chính khiến quán trà sữa Onezo vẫn sử dụng ống hút nhựa là do thói quen của người tiêu dùng. Do vậy nhóm sẽ tìm giải pháp để tuyên truyền cho các bạn sinh viên về tác hại của ống hút nhựa và sự cần thiết phải thay thế ống hút nhựa bằng các loại khác thân thiện với môi trường hơn. 3. ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP Nhiều người nghĩ rằng ống hút nhựa thật nhỏ bé, sẽ không ảnh hưởng đến môi trường nhiều. Dù có biết rác thải từ nhựa nói chung, ống hút nhựa nói riêng sẽ gây ô nhiễm môi trường, dù có biết sự hiện diện của các loại ống hút thân thiện và các biện pháp giúp hạn chế ô nhiễm. Nhưng họ cũng không quan tâm mấy đến cả hai vấn đề trên. Vậy, phải làm thế nào để họ hiểu rõ hơn về lợi ích của các giải pháp bảo vệ môi trường, tác hại của rác thải nhựa nói chung, ống hút nhựa nói riêng đây? Nhóm đề xuất ý tưởng thiết kế App “Bạn biết gì về thế giới này” là một ứng dụng tích hợp giữa mạng xã hội, liên kết các thông tin từ nhiều nguồn khác nhau, với cả những trò chơi đơn giản mang tính chất giải trí nhẹ và cũng thiết thực với môi trường. App bao gồm 4 mục với nội dung: 1. Diễn đàn thông tin: Đây là nơi tập hợp hầu hết tất cả những thông tin có liên quan đến vấn đề môi trường như: hậu quả từ rác thải nhựa ảnh hưởng môi trường sống các sinh vật biển, các giải pháp bảo vệ môi trường mới cũng sẽ cập nhật liên tại đây. Và một trong những tin tức mang tính thời sự đó, cũng sẽ có phổ biến nhiều về ống hút thân thiện, (là vấn đề mà nhóm quan tâm đến) một giải pháp tuy không quá mới mẻ nhưng cũng không cũ kĩ. Nhờ cập nhật tin tức từ nhiều nguồn khác nhau, các bạn sử dụng app này có thể dễ dàng tiếp cận thông tin chứ không phải bối rối tìm từ khoá trên Google rồi lọc thông tin từ từng nguồn khác nhau. 2. Các giải pháp bảo vệ môi trường: Tại mục này, sẽ có cập nhật tên những giải pháp đã và đang được áp dụng. Trong từng giải pháp, sẽ có hướng dẫn cách thực hiện và các thông tin cụ thể liên quan đến giải pháp đó. Hơn nữa, tại mục này cũng sẽ cập nhật các địa chỉ bán các vật dụng thân thiện với môi trường, giúp người sử dụng app thuận lợi trong việc bảo vệ môi trường. 3. Nhật ký sử dụng: Mục này hỗ trợ quá trình theo dõi việc bảo vệ môi trường của người dùng, để biết được mức độ hiệu quả của những việc họ đã làm. Để chắc chắn rằng người dùng không quên những nhiệm vụ mà họ đã đặt ra ở mục này, chương trình có tính năng tự động nhắc nhở bằng những thông báo nhỏ, với những hình ảnh đáng yêu. Những hình ảnh dễ thương cũng sẽ phần nào giúp người dùng cảm thấy thoải mái, thư giãn, và quan trọng là không gây cảm giác phiền phức như thông báo rác. 4. Game: tại đây các trò chơi nhỏ giúp người dùng thư giãn, với những hình ảnh thiết kế từ các vật dụng liên quan đến vấn đề môi trường. Ý tưởng đầu tiên đó là trò chơi “Ống hút crush” lấy ý tưởng từ game Candy Crush, game được thiết kế từ hình ảnh những chiếc ống hút thân thiện và ống hút nhựa. Trong tương lai, nhóm hứa hẹn sẽ có thêm nhiều game khác được tạo ra. 605 Hình 4: Thiết kế app kết hợp game tuyên truyền làm giảm rác thải từ ống hút nhựa Ưu điểm của giải pháp: Giúp người dùng dễ dàng tiếp xúc với đa dạng thông tin về ô nhiễm môi trường và các biện pháp hiện có. Trang bị cho người dung những kiến thức, tác hại về ống hút nhựa, phổ biến thông tin các loại ống hút thay thế thân thiện với môi trường. Ngoài ra App còn giúp người dùng nhanh thay đổi thói quen sử dụng đồ nhựa hoặc ống hút nhựa bằng các tính năng nhắc nhở. Nhược điểm của giải pháp: Thiết kế app cần nhiều chi phí, nhiều khả năng app không được phổ biến, nên cần phải quảng bá đến với mọi người. Trong việc thiết kế và vận hành app có thể xảy ra nhiều rủi ro (vấn đề bản quyền, vấn đề marketing, bugs,) 4. KẾT LUẬN Bài báo đã điều tra thực trạng sử dụng ống hút nhựa ở quán trà sữa Onezo và mong muốn của khách hàng về những giải pháp thay thế ống hút nhựa. Phân tích cấu trúc nguyên nhân của vấn đề cho thấy lý do quán trà sữa Onezo vẫn sử dụng ống hút nhựa là chủ yếu do thói quen của người bán và người mua. Do vậy nhóm đã đề xuất một giải pháp thay đổi thói quyen bằng một App tuyên truyền kết hợp với game giúp các bạn sinh viên vừa có thể chơi game thư giãn vừa có thể hiểu về tác hại của rác thải nhựa nói chung và tác hại của ống hút nhựa nói riêng. Đây là giải pháp thiết kế mới, có tiềm năng trong thời đại 4.0. Giải pháp mang lại nhiều lợi ích cùng lúc và có phần mới lạ so với phương pháp thông thường. Là giải pháp có khả năng phát triển nhiều hơn nếu được đầu tư phát triển và học tập. Trong tương lai nhóm sẽ tiếp tục hoàn thiện các thiết kế về phần tuyên truyền nhiều thông tin bổ ích về môi trường và đặc biệt là thêm nhiều các game về môi trường hấp dẫn các bạn sinh viên hơn. 606 TÀI LIỆU THAM KHẢO: [1] “Đập tan cơn khát với 31 thương hiệu trà sữa” - https://www.foody.vn/bai-viet/dap-tan-con-khat-voi- 31-thuong-hieu-tra-sua-hot-nhat-dong-loat-giam-50k-14914 [2] “ Thống kê thói quen sử dụng ống hút nhựa” - https://vaithuhay.com/blogs/news/thong-ke-thoi- quen-su-dung-ong-hut-nhua [3] “20 quán trà sữa thải 100m3 ống hút, ly nhựa mỗi tháng” - https://tuoitre.vn/20-quan-tra-sua-thai- 100-m3-ong-hut-ly-nhua-moi-thang-20181218114120538.htm [4] “https://vtv.vn/suc-khoe/ong-hut-nhua-tien-loi-nhung-khong-co-loi20180910134430252.htm [5] 20181206104100098.htm [6] https://infonet.vn/tra-sua-thuc-uong-gioi-tre-ua-chuong-tro-thanh-ganh-nang-cua-moi-truong- post275159.info