Tiểu luận Chứng khoán: không phải chỗ kiếm tiền nhanh

Chứng khoán: Không phải chỗ kiếm tiền nhanh Rất ít người có được cảm giác vui mừng chiến thắng sau khi rời khỏi casino. Còn chứng khoán, những người chạy theo "phong trào" kết cục thường thua lỗ nhiều hơn là có lãi. Ở các sòng bài, Baccarat là trò chơi mà về nguyên tắc chia làm hai bên gọi là Banker và Player (còn gọi là bên cái và bên con). Mỗi bên rút hai lá bài và tính điểm hay còn gọi là tính nút, 9 điểm là cao nhất, nếu điểm thấp thì có quyền rút thêm một hay nhiều lá bài nữa nhưng nếu tổng số điểm quá 20 là thua. Casino: cơ hội dưới 50% Bạn có thể chọn bất cứ bên nào trước khi chia bài, tuy nhiên nếu chọn bên Banker và thắng thì bạn phải trả khoản phí gọi là tiền "xâu" cho chủ sòng, thông thường khoảng 5%. Như vậy, xét trên phương diện xác suất thì khả năng thắng khi chọn bất cứ bên nào sẽ là 50% (không đề cập đến các trò gian lận như tráo bài...) nhưng phải trả tiền "xâu" thường ở mức 5% khi chọn bên Banker nên thực chất xác suất thắng của người chơi đã giảm dưới 50%. Lợi thế của người chơi là muốn chọn bên nào cũng được trước khi bài được chia. Vì sao rất ít người có được cảm giác vui mừng chiến thắng sau khi rời khỏi casino? Nguyên nhân thất bại là do các yếu tố sau: Thứ nhất, tài chính của người chơi bài không thể mạnh hơn các chủ casino, yếu tố trường vốn rất quan trọng. Thứ hai, nếu chơi liên tục, không ngưng nghỉ, ván nào cũng tham gia và cố gắng suy đoán bên nào sẽ thắng, như vậy thì về lâu dài cũng không thể thắng được vì khả năng thắng là dưới 50%. Thứ ba, tâm lý của người chơi bài bị tác động rất nhiều và thay đổi liên tục khi thắng hoặc thua, khi thua họ chơi mạnh tay hơn để mong gỡ lại, khi thắng họ nghĩ vận may đang đến và cũng tăng mạnh số tiền đặt cược và lại rơi vào yếu tố thứ nhất. Thứ tư đó là yếu tố sức khoẻ, người chơi bài có thể có được các chiến lược tốt, tâm lý thoải mái, phân bổ vốn hợp lý nhưng nếu chơi quá lâu thì khi mệt mỏi chắc chắn sẽ dẫn đến các sai lầm ngoài mong muốn. Ngược lại, các chủ casino thường thay đổi các nhân viên chia bài sau một khoảng thời gian hoặc khi người chơi thắng liên tiếp các số tiền lớn. Đầu tư chứng khoán: biết chờ cơ hội Trước hết chúng ta hãy xem xét về cơ hội chiến thắng trong đầu tư chứng khoán. Quan sát biểu đồ chứng khoán Việt Nam theo đồ thị tháng từ khi thành lập vào cuối tháng 7.2000 đến tháng 7.2009 chúng ta thấy chỉ có khoảng 10 cơ hội đầu tư thành công khá lớn trong chín năm, những mũi tên màu xanh hướng lên là thời điểm có thể đầu tư thắng lợi. Cơ hội sẽ nhiều hơn đối với các nhà đầu tư "lướt sóng" theo kiểu T+3 nhưng hiển nhiên là lợi nhuận sẽ không cao so với các nhịp sóng lớn và rủi ro cũng rất lớn. Thị trường chứng khoán cũng chia làm hai bên, bên mua và bên bán cùng thi đấu để giành ưu thế về bên mình, khi bên mua áp đảo thị trường tăng giá và ngược lại. Điều thứ hai cần xem xét là yếu tố vốn, thị trường có thể ví von như một "siêu casino" với các dòng chảy tài chính liên tục biến động, bất cứ tổ chức, đại gia hay các nhà đầu tư đều không thể so sánh với thị trường về yếu tố này. Chúng ta tham gia vào thị trường thì rõ ràng tiềm lực tài chính chỉ rất nhỏ bé so với thị trường. Nếu chúng ta liên tục tham gia vào thị trường thì khả năng thua cuộc rất lớn giống như nguyên nhân thất bại do chơi liên tục khi đến casino chơi "bài cào" với xác suất dưới 50% bởi vì chúng ta phải trả phí giao dịch khi mua hoặc bán chứng khoán. Theo tư duy của Warren Buffett, nhà đầu tư vĩ đại của thế giới thì thị trường chứng khoán được thiết kế để chuyển tiền từ người tích cực sang người kiên nhẫn. Lợi nhuận lớn nhất đến với những người nào biết đợi cơ hội tốt nhất xuất hiện trước khi hành động. Những người chạy theo "phong trào" kết cục thường thua lỗ nhiều hơn là có lãi. Điều thứ ba cũng là yếu tố tâm lý, người ta thường hay nói "đồng tiền đi liền khúc ruột", vì vậy tâm lý thắng thua nhất định sẽ ảnh hưởng đến các nhà đầu tư nhưng ở mức độ khác nhau tuỳ thuộc vào tính cách, độ tuổi, kinh nghiệm... Nhà đầu tư cần phải hiểu chính mình, hiểu được khả năng tài chính, kiến thức, kinh nghiệm và tuân thủ các nguyên tắc của bản thân. Áp dụng quy tắc của riêng mình thật sự cần thiết để trở thành một nhà đầu tư thành công. Thứ tư, việc phân bổ vốn là cực kỳ quan trọng. Khi những cơ hội tốt nhất xuất hiện, đầu tư lớn sẽ là một cách khôn ngoan. Đối với các cơ hội tốt nhưng chưa phải là tuyệt vời, nên đầu tư số tiền nhỏ bởi vì lợi nhuận tiềm năng có thể sẽ không đủ bù đắp được rủi ro phải gánh chịu trong những tình huống không như dự tính. Kinh nghiệm luôn là người thầy tuyệt vời và chiến lược "cắt lỗ" có thể phải sử dụng để giảm các khoản lỗ lớn hơn nếu đánh giá về cơ hội là sai lầm. Đức tính kiên nhẫn cũng rất quan trọng, tìm kiếm các công ty chất lượng và kiên nhẫn đợi các công ty đó giảm thấp hơn giá trị thực trước khi mua vào. Thông thường cơ hội tốt nhất là khi mọi người khác đã từ bỏ thị trường chứng khoán. Chứng khoán: đầu tư cho tương lai Một trong những khác biệt lớn đó chính là tỷ lệ thắng thua. Ví dụ, nếu đầu tư ở thời điểm VN-Index thấp nhất theo mức đóng cửa là 235,5 điểm cho dù nhiều người dự đoán có thể rớt sâu hơn nữa đến mức 200 điểm. Như vậy rủi ro có thể xảy ra là mất đi 15% nhưng lúc đó cũng có khả năng chỉ số này trong vòng một năm sẽ trở về mức cao cũ thiết lập tháng 6/2008 là 380 điểm, lợi nhuận kỳ vọng trên 60%, tỷ lệ thắng thua trên 4 lần (60% chia 15%). Thực tế thì tỷ lệ này cao hơn khá nhiều vì chúng ta chứng kiến VN-Index đã tăng đến hơn 120%. Trong khi trò chơi Baccarat đã đề cập, tỷ lệ thắng thua chỉ là bằng hoặc dưới 1. Hơn nữa, đầu tư chứng khoán là đầu tư vào tương lai của các công ty và thông qua thị trường chứng khoán rất nhiều công ty đã có một kênh huy động vốn hết sức hiệu quả để phát triển nhanh, mạnh mẽ và thực hiện được các mục tiêu kinh tế, xã hội, an sinh... Ngược lại casino chỉ nên xem là một hình thức giải trí chứ không phải là nơi có thể "kiếm tiền nhanh chóng".