Khảo sát sơ bộ tình hình răng nhiễm Fluor tại 2 xã có mỏ Fluorite của tỉnh Phú Yên

Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 2 * 2012 Chuyên Đề Răng Hàm Mặt 94 KHẢO SÁT SƠ BỘ TÌNH HÌNH RĂNG NHIỄM FLUOR TẠI 2 XÃ CÓ MỎ FLUORITE CỦA TỈNH PHÚ YÊN Nguyễn Thị Thanh Hà*, Trần Thu Thủy* TÓM TẮT Đặt vấn đề: Theo báo cáo của tỉnh Phú Yên, người dân tại đây, nhất là những người sống tại huyện Đồng Xuân, đang rất quan tâm và lo lắng cho tình trạng răng đen của họ, đã ảnh hưởng rất nhiều trong công việc và trong giao tiếp. Đây cũng chính là huyện có sự hiện diện của các mạch chứa quặng và mỏ fluorite, trong đó xã Xuân Lãnh là một trong những xã có mỏ quặng fluorite đang được khai thác. Mục tiêu nghiên cứu: Bước đầu khảo sát sơ bộ tỷ lệ và mức độ trầm trọng của tình trạng răng nhiễm fluor tại 2 xã của huyện Đồng Xuân ở trẻ 12 tuổi sống liên tục tại 2 xã này từ trước khi sinh đến nay. Từ đó làm cơ sở để lập kế hoạch điều tra một cách toàn diện hơn về tình trạng răng nhiễm fluor của người dân sống trong môi trường hoạt động của mỏ fluorite, nhằm đề xuất một biện pháp xử lý thích hợp để ngăn chận hiện tượng này cho những thế hệ sau. Phương pháp nghiên cứu: Cắt ngang mô tả, khám đánh giá tỷ lệ và mức độ trầm trọng của tình trạng răng nhiễm fluor cho học sinh lớp 6 (12 tuổi) đang theo học và đã sinh sống liên tục tại 2 xã Xuân Lãnh và Xuân Phước huyện Đồng xuân, cùng những người dân sống liên tục tại xã Xuân Phước, theo 2 loại chỉ số: Dean và TF. Nghiên cứu được thực hiện bởi 2 bác sĩ của bộ môn Nha khoa Công cộng, Khoa RHM, ĐHYD Tp.HCM vào tháng 12 năm 2011. Kết quả nghiên cứu: Xã n Tỷ lệ NF(%) FCI Đánh giá FCI Bình thường (TF0) Nhẹ (TF1,2) Trung bình (TF3,4) Nặng (TF5-9) Xuân Phước 35 80 1,5±1,20 Trung bình 38,31% (303/791R) 38,18% (302/791R) 17,19% (136/791R) 6,32% (50/791R) Xuân Lãnh 26 84,6 1,5±1,16 Trung bình 27,23% (162/595R) 46,55% (277/595R) 25,38% (151/595R) 0,84% (5//595R) P = 1,000. 100% người dân được khám có tình trạng răng nhiễm fluor ở mức độ 4 và 5 theo Dean, FCI= 3,6±0,51. Kết luận: Kết quả nghiên cứu cho thấy học sinh và người dân ở cả hai xã đều có tỷ lệ và mức độ trầm trọng của răng nhiễm fuor như nhau và rất cao. Điều này cho thấy tính cần thiết và cấp bách của việc điều tra nghiên cứu chi tiết và tổng quát hơn về tình hình sức khỏe răng miệng cũng như yếu tố môi trường để đưa ra biện pháp điều trị và phòng ngừa thích hợp giúp người dân có một hàm răng đẹp. Từ khóa: Răng nhiễm fluor, chỉ số nhiễm F cộng đồng. *Khoa Răng Hàm Mặt, Đại học Y Dược Tp.HCM Tác giả liên hệ: ThS Nguyễn Thị Thanh Hà ĐT: 0955597474 Email: nguyenthithanhha1964@yahoo.com.vn Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 2 * 2012 Nghiên cứu Y học Chuyên Đề Răng Hàm Mặt 95 ABSTRACT PRELIMINARY SURVEY OF DENTAL FLUOROSIS IN 2 WARDS HAVING FLUORITE MINE IN PHU YEN PROVINCE Nguyen Thi Thanh Ha, Tran Thu Thuy * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 16 - Supplement of No 2 - 2012: 94 - 101 Background: As reported by Phu Yen province, people, especially who live in Dong Xuan district, really worry about their black teeth influencing their works and communications. This is also the district with the presence of fluorite mines, and Xuan Lanh ward is one of the fluorite mine areas being exploited. Objectives: To primarily evaluate the prevalence and the severity of dental fluorosis of children 12 year-old living continuosly from prenatal to present in Xuan Lanh, Xuan Phuoc wards, Dong Xuan district. Based on this results, a comprehensive and detailed plan of dental fluorosis of people living in the fluorite mine areas can be established to propose an appropriate treatment method and prevention for this problem for future generations. Methods: Cross-sectional method was used to evaluate the rate and severity of dental fluorosis on 6 grade students (12 years old) who lived continuously in these wards of Dong Xuan district and people who lived constantly in Xuan Phuoc by using two indices: Dean and TF. The study was carried out by two Doctors of Dental Public Health department, Faculty of Odonto-Stomatology, University of Medicine and Pharmacy in December 2011. Results: Ward n Rate of dental fluorosisNF(%) FCI Meaning of FCI Normal (TF 0) Light (TF 1, 2) Moderate (TF 3, 4) Severe (TF 5 - 9) Xuân Phước 35 80 1.5±1.20 moderate 38.31% (303/791R) 38.18% (302/791R) 17.19% (136/791R) 6.32% (50/791R) Xuân Lãnh 26 84.6 1.5±1.16 moderate 27.23% (162/595R) 46.55% (277/595R) 25.38% (151/595R) 0.84% (5//595R) P = 1.000 100% of people had dental fluorosis level 4 and 5 according to Dean’s index, FCI=3.6±0.51. Conclusion: The results showed that students and people living in both fluorite mine wards had the same high rate and severity of dental fluorosis. It is necessary and urgent to have a comprehensive investigation of oral health situation as well as environmental factors to solve and prevent dental-fluorosis. Keywords: Dental fluorosis, fluorosis community index. ĐẶT VẤN ĐỀ Fluor (F) là một chất hóa học có trong thiên nhiên, thường dưới dạng hợp chất. Fluor hấp thụ vào cơ thể với một mức độ phù hợp sẽ có tác dụng phòng ngừa sâu răng, nhưng nếu lượng fluor hấp thụ quá mức sẽ gây ra tình trạng nhiễm độc cấp hoặc mãn tính. Tình trạng răng nhiễm fluor là một điển hình của nhiễm độc fluor mãn tính. Ở nước ta, một số nơi có tỉ lệ sâu răng cao, lượng fluor trong nước ít hoặc không có, cần phải fluor hoá nước và sử dụng thêm một số biện pháp F khác. Bên cạnh, lại có một số nơi ghi nhận có hiện tượng răng nhiễm fluor, do nồng độ fluor trong nước cao. Có một số vùng tình trạng này rất trầm trọng, ảnh hưởng nhiều đến thẩm mỹ, và đã được mệnh danh là vùng đất “không có nụ cười”. Tình trạng nhiễm fluor thiên nhiên nhất là do nguồn nước không chỉ ảnh hưởng đến từng cá nhân mà là vấn đề của cộng đồng. Do đó việc cần thiết phải xác định một cộng đồng có nhiễm fluor hay không, cũng như xác định những nguyên nhân, trong đó chủ yếu là nguồn nước gây ra tình trạng này để có thể có những biện pháp giải quyết thích hợp. Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 2 * 2012 Chuyên Đề Răng Hàm Mặt 96 Phú Yên là một tỉnh ven biển thuộc vùng duyên hải Nam Trung Bộ Việt Nam, có nhiều suối nước khoáng nóng và nhiều tài nguyên. Đồng Xuân là huyện miền núi nằm về phía tây bắc của tỉnh Phú Yên. Huyện Đồng Xuân tỉnh Phú Yên là vùng có sự hiện diện của các mạch chứa quặng và mỏ fluorite, trong đó xã Xuân Lãnh là một trong những xã có mỏ quặng fluorite đang được khai thác. Theo báo cáo của địa phương, người dân sống tại Phú Yên, nhất là tại huyện Đồng Xuân đều có tình trạng răng nâu đen, đục, bề mặt lỗ chỗ. Dân chúng ở đây đang rất quan tâm và lo lắng, tình trạng răng đen này đã ảnh hưởng rất lớn trong công việc và trong giao tiếp hàng ngày. Họ thiết tha mong muốn có sự giúp đỡ để cải thiện tình hình, và đồng thời hy vọng thế hệ con cháu của họ sẽ không gặp phải hiện tượng này. Nghiên cứu này là một khảo sát ban đầu để đánh giá về thực trạng tình hình nhiễm fluor của người dân tỉnh Phú Yên, cụ thể là 2 xã của huyện Đồng Xuân, nơi nhận được phản ánh nhiều nhất về tình trạng răng đen, mà địa phương nghi ngờ là do mỏ fluorite đang khai thác. Mục tiêu nghiên cứu Khảo sát sơ bộ tình trạng răng nhiễm fluor: tỷ lệ và mức độ trầm trọng của trẻ 12 tuổi và một số dân sống tại 2 xã Xuân Lãnh và Xuân Phước, là những xã có mỏ fluorite thuộc huyện Đồng Xuân tỉnh Phú Yên. ĐỐI TƯỢNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Đối tượng nghiên cứu Trẻ 12 tuổi sống tại 2 xã Xuân Lãnh và Xuân Phước (học sinh lớp 6 của 2 trường cấp II tại 2 xã này) huyện Đồng Xuân tỉnh Phú Yên. Một số người dân sống tại thôn Phú Xuân B thuộc xã Xuân Phước. Tiêu chuẩn chọn mẫu: sống liên tục tại địa phương từ trước khi sinh đến nay. Phương pháp nghiên cứu Khám ghi nhận tình trạng răng nhiễm fluor của tất cả các đối tượng nghiên cứu theo chỉ số Dean (1942), mỗi răng được khám và đánh giá từ 1 đến 6 mức độ. Mỗi cá thể được ghi nhận một số. Răng được khám dưới ánh sáng tự nhiên không cần làm sạch răng và không thổi khô răng trước khi khám. Khi xếp loại thì dựa vào tình trạng cặp răng bị ảnh hưởng nhiều nhất, nếu 2 răng không tương đương nhau thì chọn mã số theo răng bị nhiễm ít hơn theo mã số: 0: Bình thường: men răng có độ trong bình thường, nhẵn, bóng, màu kem nhạt. 1: Nghi ngờ: biến đổi nhẹ về độ trong của men răng từ vài đốm đến vài chấm trắng. 2: Rất nhẹ: vùng nhỏ, trắng đục rải rác nhưng <25% bề mặt răng. 3: Nhẹ: Các vùng trắng đục trên 25% nhưng < 50% bề mặt răng. 4: Trung bình: toàn bộ bề mặt răng bị ảnh hưởng trắng đục. Mặt răng có thể nhiễm sắc. 5: Nặng: trắng đục toàn bộ, có hiện diện các hố khiếm khuyết. Tính chỉ số răng nhiễm fluor của cộng đồng (FCI: fluorosis community index) theo công thức: Fci= [ (nw)]/ N n: Số lượng trẻ ở mỗi mức độ, w: Tần số của mỗi mức độ, N: Tổng số cá thể được khám. FCI Ý nghĩa sức khỏe cộng đồng 0,0 - 0,4 Âm tính (không hại) 0,4 - 0,6 Giới hạn (ranh giới hại và không hại) 0,6 - 1,0 Nhẹ 1,0 - 2,0 Trung bình 2,0 - 3,0 Đáng kể 3,0 - 4,0 Rất đáng kể Khám, ghi nhận tình trạng răng nhiễm fluor của các học sinh lớp 6 thuộc 2 xã Xuân Lãnh và Xuân Phước – huyện Đồng Xuân theo chỉ số TF (Thylstrup và Fejerskov (1978)) bằng cách ghi nhận chỉ số cho từng răng, răng được làm sạch Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 2 * 2012 Nghiên cứu Y học Chuyên Đề Răng Hàm Mặt 97 và khô trước khi khám. Mô tả đặc điểm nhiễm fluor trên răng, được sắp xếp thành 10 mức độ, từ độ 0  9, phản ảnh sự gia tăng mức độ trầm trọng. Vì toàn bộ các mặt răng đều bị nhiễm như nhau, nên cách phân loại này có thể căn cứ vào mặt ngoài như là đại diện cho tất cả các mặt răng còn lại. Ghi nhận mã số của mặt ngoài: 0: Men răng trong, màu kem nhạt. 1: Những đường trắng đục mảnh chạy ngang trên bề mặt, có hình ảnh “đỉnh tuyết”. 2: Những đường trắng đục thấy rõ hơn và tạo các đám mây nhỏ. 3: Những đường trắng hợp lại thành các đám mây trắng đục lan rộng. 4: Toàn bộ bề mặt răng bị trắng đục. 5: Có thêm những hố tròn khiếm khuyết men có đường kính dưới 2mm. 6: Những hố nhỏ kết hợp lại thành từng dãy có chiều cao < 2mm. 7: Mất men nhiều hơn, nhưng < 1/2 bề mặt men. Phần men còn lại có màu trắng đục. 8: Mất men > 1/2 bề mặt men, phần men còn lại trắng đục. 9: Mất phần lớn bề mặt men làm thay đổi hình dáng giải phẩu của răng. Đánh giá tình trạng răng nhiễm fluor nhẹ, trung bình, nặng theo các mức độ của chỉ số TF: TF 0: bình thường. TF 1 – 2: nhẹ. TF 3 – 4: trung bình. TF 5 -9: nặng. Phỏng vấn học sinh và người dân qua bảng câu hỏi để biết thông tin về nguồn nước sử dụng và thời gian sinh sống tại địa phương. Xử lý kết quả bằng phần mềm Excel và SPSS. KẾT QUẢ Mẫu nghiên cứu Bảng 1: Số lượng trẻ 12 tuổi được khám. Xã Nam Nữ Tổng cộng Xuân Phước 15 20 35 Xuân Lãnh 12 14 26 Tổng 27 34 61 % 5347 Tình trạng răng nhiễm fluor Tỷ lệ và mức độ trầm trọng của học sinh 12 tuổi sống liên tục từ bé đến nay tại 2 xã Xuân Phước và Xuân Lãnh huyện Đồng Xuân tỉnh Phú Yên. Theo chỉ số Dean Bảng 2: Tỷ lệ trẻ có tình trạng răng nhiễm fluor và chi số nhiễm fluor cộng đồng (FCI). Xã n Tỷ lệ NF (%) FCI Đánh giá FCI Xuân Phước 35 80 1,5±1,20 Trung bình Xuân Lãnh 26 84,6 1,5±1,16 Trung bình P=1,000. Không có sự khác nhau về tỷ lệ nhiễm fluor cũng như về chỉ số nhiễm fluor cộng đồng giữa 2 xã Xuân Phước và Xuân Lãnh. Cả 2 xã đều có chỉ số nhiễm fluor cộng đồng thuộc loại trung bình. Có 53,85% trẻ có toàn bộ (100%) răng bị nhiễm fluor ở mức độ TF≥ 1, có 26,92% trẻ có tất cả các răng đều bị nhiễm fluor ở mức độ TF≥2, có 7,69% trẻ có 100% răng nhiễm fluor ở mức độ TF≥3, và 3,85% trẻ có cả hàm răng nhiễm fluor ở mức độ TF≥4. Kết quả về tình trạng răng nhiễm fluor của một số cá thể sống tại thôn Phú xuân B, xã Xuân Phước, huyện Đồng Xuân, tỉnh Phú Yên: 100% số dân được khám đều có tình trạng răng nhiễm fluor với 2 mức độ 4 và 5 theo chỉ số Dean, không có người nào nhiễm ở mức độ nhẹ hơn. FCI = 3,6 ± 0,51: thuộc loại nhiễm fluor rất đáng kể. Theo chỉ số TF Bảng 3: Tỷ lệ răng nhiễm fluor ở từng mức độ so với tổng số răng được khám theo chỉ số TF. Xã Bình thường (TF 0) Nhẹ (TF 1, 2) Trung bình (TF 3, 4) Nặng (TF 5 - 9) Xuân Phước 38,31% (303/791R) 38,18% (302/791R) 17,19% (136/791R) 6,32% (50/791R) Xuân Lãnh 27,23% (162/595R) 46,55% (277/595R) 25,38% (151/595R) 0,84% (5/595R) Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 2 * 2012 Chuyên Đề Răng Hàm Mặt 98 Biểu đồ 1: Tỷ lệ trẻ 12 tuổi nhiễm fluor tại 2 xã theo từng mức độ của chỉ số Dean. Biểu đồ 2: Tỷ lệ răng nhiễm fluor theo từng mức độ của chỉ số TF. Cụm biểu đồ 3: Tỷ lệ trẻ 12 tuổi tương ứng với những tỷ lệ răng bị nhiễm fluor khác nhau ở mức độ TF≥1; 2; 3 và 4 của mỗi trẻ. Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 2 * 2012 Nghiên cứu Y học Chuyên Đề Răng Hàm Mặt 99 Biểu đồ 4: Tỷ lệ nhiễm fluor theo từng mức độ của chỉ số Dean của những người dân được khám. BÀN LUẬN Tỷ lệ và mức độ trầm trọng của tình trạng răng nhiễm fluor của người dân tại 2 xã Xuân Phước và Xuân Lãnh Trẻ 12 tuổi và người dân sống tại 2 xã này có tỷ lệ răng nhiễm fluor khá cao, tương ứng với 80%, 84,6% và 100%. Chỉ số nhiễm fluor cộng đồng FCI của học sinh đều thuộc lọai trung bình (1,0 -2,0). Các học sinh bị nhiễm ở mức độ 2, 3 nếu khám theo cả 2 loại chỉ số Dean và TF chiếm tỷ lệ cao. Những bé có bề mặt men bị khiếm khuyết có tỷ lệ không nhỏ, mặc dù mức độ TF ≥ 7 (làm thay đổi hình dạng răng) không ghi nhận được, nhưng TF 5 và 6 biểu hiện bởi các khiếm khuyết men răng từ những hố nhỏ cho đến những dãy khiếm khuyết dài đều ghi nhận được. Nhất là dân sống tại thôn Phú Xuân B, xã Xuân Phước đều có tình trạng răng nhiễm fluor từ trung bình đến nặng. Toàn bộ bề mặt men răng của tất cả răng trên cung hàm đều bị trắng đục, nhiễm sắc, 60% số dân được khám có tình trạng khiếm khuyết men, nhất là vùng răng cửa, do đó ảnh hưởng rất nhiều đến thẩm mỹ. Đây cũng chính là mối quan tâm và lo lắng của người dân sống tại huyện này cũng như của các cấp lãnh đạo. Tình hình sử dụng nguồn nước và thời gian sinh sống tại địa phương Tất cả trẻ 12 tuổi và những người dân được khám đều có thời gian sinh sống tại địa phương rất lâu, từ bé đến nay. Hầu hết đều sử dụng nguồn nước chủ yếu là nước giếng đào tại nhà, hoặc của hàng xóm để nấu ăn, uống kể cả sinh hoạt. Chỉ có 2 trẻ được phỏng vấn trả lời là có sử dụng thêm nước mưa và nước suối. Như vậy, liệu nồng độ fluor trong nguồn nước của các giếng tại các xã này như thế nào, và nồng độ này có đồng đều tại tất cả các giếng nước hay không? Mỏ fluor đang được khai thác tại đây có ảnh hưởng như thế nào đối với tình trạng này? Đối chiếu với các nghiên cứu trước đây, Khánh Hòa và Ninh Thuận là 2 tỉnh lân cận với Phú Yên đã được khảo sát về tình trạng răng nhiễm fluor với tỷ lệ và mức độ trầm trọng rất đáng quan tâm. Tỷ lệ và chỉ số nhiễm fluor cộng đồng của các nơi này tương tự nhau. Các tỉnh lân cận Phú Yên và ngay tại Phú Yên có tỷ lệ và chỉ số nhiễm fluor cộng đồng tương đương với nhau. Như vậy, yếu tố địa chất, môi trường có liên quan mật thiết đến tình trạng này như thế nào? Vùng Tỷ lệ nhiễm fluor FCI Khánh Hòa (1985) (4) > 90% 1,76 Ninh thuận (1999)(5,9) Huyện Ninh Hải >90% 1,68 Huyện Ninh Phước >90% 1,62 Huyện Đồng Xuân – Phú Yên Xã Xuân Phước 80% 1,5 Xã Xuân Lãnh 84,6% 1,5 Về yếu tố khí hậu và môi trường, huyện Đồng Xuân tỉnh Phú Yên có sự hiện diện của các mạch chứa quặng và mỏ fluorite, trong đó Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 2 * 2012 Chuyên Đề Răng Hàm Mặt 100 xã Xuân Lãnh là một trong những xã có mỏ quặng fluorite đang được khai thác. Theo Đặng Trung Thuận, hàm lượng F trong nước bề mặt và trong lòng đất của huyện này có nồng độ rất cao, có nơi lên đến 11,5 mg/l, trong nước mỏ fluorite có nồng độ 5,1 mg/l. Các nguồn nước khoáng nóng có thể vận động ngầm theo các hệ thống đứt gãy, khe nứt trong các đá mang theo fluor có trong đá và phát tán ra xung quanh. Vì vậy các giếng nước gần nơi khai thác mỏ hay gần các nguồn nước khoáng nóng có hàm lượng F tương đối cao 4,2 -6,1mg/l, nơi cao nhất 11,5 mg/l. Nước giếng tại các nhà dân có nồng độ dao động rất lớn từ rất nhỏ (0,1mg/l) đến rất cao 11,5mg/l. Đặc biệt tại xã Xuân Lãnh, một số giếng do các hộ dân đào dọc theo đường liên tỉnh La Hai-Vân Canh tuy nằm trên bề mặt địa hình cao, nhưng các giếng luôn đầy nước, và có nồng độ F>1,5mg/l, có giếng 5 – 6,1mg/l. So sánh tác động của nồng độ fluor trong nguồn nước sử dụng và tình trạng răng nhiễm F tại 2 xã Xuân Phước và Xuân Lãnh với các nghiên cứu gần đây tại Việt nam: Vùng Nồng độ Fluor trong nước giếng (ppm) Tỷ lệ răng nhiễm fluor (%) FCI Khánh Hòa(4) Huyện Ninh Hòa 0,1 – 20 96 1,76 Ninh Thuận (5,9) Thôn Khánh Hội Huyện Ninh Hải 0,15 – 4,8 97,8 2,69 Thôn Phước Dân Huyện Ninh Phước 0,1 – 3,2 97,5 2,03 Phường Phước Mỹ Thị xã Phan Rang 0,05 – 3,4 73 1,22 Phú Yên Xã Xuân Lãnh Huyện Đồng Xuân 0,1 – 6,1 84,6 1,5 KẾT LUẬN Tỷ lệ răng nhiễm fluor: đa số học sinh 12 tuổi sống liên tục tại 2 xã này đều có tình trạng răng nhiễm fluor: 80% đối với xã Xuân Phước và 84,6% đối với xã Xuân Lãnh. 100% người dân sống tại thôn Phú Xuân B xã Xuân Phước, huyện Đồng Xuân đều bị nhiễm fluor trên răng. Mức độ trầm trọng của tình trạng răng nhiễm fluor: - Chỉ số nhiễm F cộng đồng ở trẻ em 12 tuổi ở cả 2 xã đều thuộc loại trung bình (1,5), của nguời dân tại thôn Phú Xuân B là 3,6 (rất đáng kể). Mức độ trầm trọng của răng nhiễm fluor cũng thay đổi nhiều từ bình thường đến nặng, nhưng hầu hết trẻ bị nhiễm ở mức độ 2 và 3. - Theo phân loại của TF: số răng bị nhiễm fluor ở các mức độ khác nhau theo TF cũng có khoảng thay đổi rộng, số răng bị nhiễm fluor ở mức độ TF từ 1 đến 4 chiếm phần lớn. - Tất cả người dân được khám đều có mức độ nhiễm fluor theo chỉ số Dean là 4 và 5, nghĩa là toàn bộ bề mặt men bị trắng đục, nhiễm sắc và có các hố khiếm khuyết men răng. Trong quá trình khám điều tra cũng nhận thấy có tình trạng răng nhiễm fluor ở hệ răng sữa với mức độ trầm trọng không kém gì người lớn. Tình trạng răng nhiễm fluor có thể có liên quan chặt chẽ với nồng độ fluor trong nguồn nước sử dụng, ở đây chính là nguồn nước giếng tại nhà. Mỏ fluorite có thể cũng chính là nguyên nhân quan trọng làm gia tăng nồng độ fluor trong nước giếng. ĐỀ XUẤT Cần có một đợt khám điều tra chi tiết hơn, phối hợp với việc phân tích nguồn đất đai cùng với nồng độ fluor trong nước sử dụng. Từ đó đề ra một biện pháp khắc phục nhằm đem lại cho người dân tại đây một hàm răng đẹp. Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 2 * 2012 Nghiên cứu Y học Chuyên Đề Răng Hàm Mặt 101 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Fejerskov O (1988). Dental fluorosis, A handbook for health workers. Munksgaard Int Publ. 2. Fejerskov O (1996). Fluoride in dentistry. Munksgaard Int Publ. 3. Murray JJ (1996). Epidemiology and measurement of dental fluorosis. Fluorides in caries prevention, 222: 261. 4. Nguyễn Cung (1985). Khảo sát tình trạng nhiểm Fluor trên răng tại Ninh Hòa-Phú Khánh. Tiểu luận tốt nghiệp bác sĩ Răng Hàm Mặt, Đại học Y Dược Tp.HCM. 5. Nguyễn Thị Thanh Hà (1999). Khảo sát tình trạng nhiễm fluor trên răng tại Ninh Thuận. Luận văn thạc sĩ y học, Đại học Y Dược Tp.HCM. 6. Nguyễn Xuân Phách (1995). Thống kê y học. Nhà xuất bản Y học. 7. Pereira AC (1999). Analysis of three dental fluorosis indexe