Áp dụng đường mổ white head vào phẫu thuật điều trị bệnh lý vùi dương vật bẩm sinh

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 3 * 2013  Nghiên cứu Y học Chuyên Đề Ngoại Nhi  175 ÁP DỤNG ĐƯỜNG MỔ WHITE HEAD VÀO PHẪU THUẬT ĐIỀU TRỊ  BỆNH LÝ VÙI DƯƠNG VẬT BẨM SINH  Huỳnh Vĩnh Hải Ngươn*  TÓM TẮT  Mục tiêu Giới thiệu sử dụng đường mổ phẫu thuật Whitehead (phẫu thuật làm dài dương vật người lớn)  vào trong phẫu thuật điều trị bệnh vùi dương vật bẩm sinh, thay vì qua đường mổ cắt da qui đầu của phẫu thuật  Lipszyc.  Phương pháp nghiên cứu: Gây mê toàn thân và đặt nội khí quản, không gây tê tại chổ để phẫu tích được dể  dàng hơn. Dương vật được kéo ra để dể phẫu tích ở gốc bằng một mối chỉ khâu kéo ở đầu dương vật. Đường rạch  da dài từ 1,5 cm đến 2 cm trên vùng xương mu sát với gốc dương vật qua lớp cân dưới da, phẫu tích và cắt 2  dây chằng treo ở 2 bên tĩnh mạch lưng dương vật nông (superficial dorsal vein). Qua đường mổ này, phẫu tích  tách cân Dartos khỏi cân Buck ở mặt lưng, hai bên và bụng của dương vật, động tác này nhằm cắt bỏ các dây  dính bất thường. nằm giữa 2 lớp cân. Cố định gốc dương vật bằng cách khâu cân Buck‐Dartos của dương vật  vào cân Scarpa và tổ chức dưới da vùng xương mu bằng 2 đến 4 mối chỉ không tan (4/0). May lại vết mổ trong  da bằng chỉ tiêu (5/0). Cắt da qui đầu nếu thấy dư da qui đầu. Băng ép cuộn quanh thân dương vật để giãm bớt  phù nề và giữ trong 1 tuần đến ngày tái khám.  Kết quả: Từ  tháng 5 năm 2005 đến  tháng 5 năm 2013  tại bệnh viện Triều An đã phẫu  thuật được 93  trường hợp vùi dương vật bằng đường mổ này, thời gian phẫu thuật trung bình là 30 phút, với kết quả tốt, chỉ  có 5 trường hợp bị tái phát.  Kết luận: Với phẫu thuật đơn giản, qua đường mổ nhỏ hình cung dài từ 1,5 cm đến 2 cm ở vùng xương  mu sát với gốc mặt lưng dương vật, tách hai lớp cân Buck và Dartos, cắt những dây dính bất thường nằm giữa  hai lớp cân này dọc theo thân dương vật từ gốc ra đầu dương vật và khâu cố định cân Buck‐Dartos của dương  vật vào cân Scarpa của thành bụng rất dể thực hiện. Tuy đơn giản nhưng mang lại kết quả mỹ mãn, thời gian  phẫu thuật ngắn, hậu phẫu ít đau, phù nề ít, tỷ lệ tái phát thấp cho bệnh nhân bị vùi dương vật.  Từ khóa: Phẫu thuật Whitehead, vùi dương vật bẩm sinh.  ABSTRACT  APPLY THE INCISION OF WHITEHEAD PROCEDURE TO THE TREATMENT OF THE  CONGENITAL BURIED PENIS  Huynh Vinh Hai Nguon * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 17 ‐ Supplement of No 3 ‐ 2013: 175 ‐ 179  Objective:  Introduction of application the incision of Whitehead operation (surgery for adults) to surgical  treatment of congenital buried penis instead of the circumferential coronal incision of Lipszyc procedure.   Method: General anesthesia with endotracheal  intubation was given to all cases and  local anesthesia was  avoided for dissection of the surgical planes could be easier. A traction suture was applied to the glans. A curved  incision  length  from 1.5 cm  to 2 cm at  the penopubc  junction,  through  the  fascia under  the  skin,  two  lateral  suspensory ligaments on the both sides of superficial dorsal vein were cut off. Also through this way, the Dartos  fascia and the Buck fascia were separated by blunt dissection in oder to cut the abnormal adherent sticking fibres  between two layers along the shaft of the penis from the base to the glans. And then the Buck‐Dartos’s fascia were  * Bệnh viện.Triều An  Tác giả liên lạc: Bs Huỳnh Vĩnh Hải Ngươn  ĐT: 0903646315     Email: nguonhuynh@yahoo.com.vn  Nghiên cứu Y học  Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 3 * 2013 Chuyên Đề Ngoại Nhi  176 fixed to the Scarpa’s fascia of the abdominal wall at the penopubic junction by 2 to 4 non‐absorbable 4/0 stiches.  The  skin  wound  was  closed  with  absorbable  sutures.  Circumcision  could  be  performed  if  there  is  residual  redundant skin. Compressed bandage around the penis in order to relief the edema and keep it for one week.  Results: From May 2005 to May 2013 at the Triều An Hospital totally 93 cases of BP have been performed  with this incision, the average surgical time is 30 minutes with good results, only 5 cases considered recurred.  Conclusions: With simple operation, through a small curved incision from 1.5 cm to 2 cm on the pubic area  at the penopubic junction of the penis, separating the two fascia layers of Buck and Dartos, cutting the adherent  sticking fibres between two layers along the shaft of the penis from the base to the glans, and stitched fixation of  Buck‐Dartos’s fascia of penis to the Scarpa’s fascia of the abdominal wall are very easy to perform. Simple but  fully  satisfactory  results: Short operative  time,  less postoperative pain,  less  edema, and  low  recurrent  rate  for  patients with BP.  Key words: The incision of Whitehead procedure, the Congenital Buried Penis.  ĐẶT VẤN ĐỀ  Vùi dương vật (VDV) còn gọi  là dương vật  ẩn hay bị dấu là một hình thái dương vật bị che  khuất khó nhìn thấy (Cromie et al)(5). Hình  thái  này có thể chia ra làm 3 nhóm tùy theo nguyên  nhân (Maixels et al, 1986)(9), (Casale et al, 1999)(3):  (1) Vùi dương vật bẩm sinh (VDVBS) là bệnh lý  mà dương vật phát triển bình thường, và lổ sáo  nằm đúng vị trí qui đầu, nhưng thân dương vật  không nhô  lên mà bị  che dưới  lớp da qui  đầu  nằm sát thành bụng, có 2 nguyên nhân thứ nhất  là do  sự  cố định  lỏng  lẻo  của  lớp  cân Buck và  Dartos  của  dương  vật  vào  lớp  cân  Scarpa  của  thành bụng,  thứ nhì  là do những dây dính bất  thường  giữa  2  lớp  cân  Buck  và Dartos  do  sự  phát  triển  quá  mức  và  không  đồng  bộ.  (2)  Dương vật bị bẩy (trapped penis) do sẹo co rút  hình thành sau phẫu thuật dương vật điển hình  là  cắt da qui  đầu hay  chấn  thương.  (3) Dương  vật  bị  lún  xuống  do  lớp mở  quá  dầy  ở  vùng  xương mu trong bệnh béo phì.  Có nhiều phẫu thuật để điều trị bệnh lý nầy  (Maizels  et  al,  1986)(9),  (Casale  et  al,  1999)(3),  (Alter et al, 1999)(1), (Frenkl et al, 2004)(6), (Gillett  et  al,  2005)(7),  Borsellino  et  al,  2007)(2),  nhưng  phẫu  thuật kinh điển được chọn  là phẫu  thuật  Lipszyc(8) theo phương pháp này qua đường mổ  cắt da qui đầu, phẫu tích tách dính và cắt những  dây dính bất thường do sự phát triển thái quá và  không đồng bộ của cân Dartos và cân Buck nằm  dọc theo thân dương vật đến gốc dương vật và  cũng  qua  phẫu  trường  nầy  cố  định  cân Buck‐ Dartos vào cân Scarpa của thành bụng vùng mu  bằng 2 đến 4 mối khâu với chỉ không tan (4/0).  Từ tháng 5 năm 2004 đến tháng 5 năm 2005  tại BV.Triều An đã phẫu thuật 8 ca VDVBS với  phẫu thuật Lipszyc, qua thực tế nhận thấy rằng  với  phẫu  trường  nhỏ  hẹp  của  phẫu  thuật  Lipszyc  rất  khó  cố  định  chính  xác  cân  Buck‐ Dartos vào cân Scarpa  là một  trong những yếu  tố đưa đến thành công.   Cấu  trúc giải phẫu  của người bình  thường  thì khoảng  từ 1/3 đến 1/2 chiều dài của dương  vật bị lún vào trong cơ thể và đính vào bờ dưới  của xương mu bởi dây  chằng  treo  (suspensory  ligament). Phẫu  thuật Whitehead  là phẫu  thuật  làm dương vật  của người  lớn dài  ra do không  còn bị lún vào trong thành bụng, theo E.Douglas  Whitehead (Chủ  tịch hội Phẫu Thuật Tạo Hình  Dương  Vật  Hoa  Kỳ  ‐  American  Academy  Phalloplasty Surgeons) qua đường rạch da từ 1,5  cm đến 2 cm ở gốc dương vật trên vùng xương  mu, dây chằng nầy được cắt đi thì chiều dài của  dương vật bị  lún mất đi, nhờ vậy mà chiều dài  của dương vật trông dài ra. Qua đường mổ này  không những 2 bệnh sinh của VDVBS được giải  quyết mà  còn  dể  thực  hiện  hơn  nhiều  so  với  đường mổ phẫu thuật Lipszyc.  Mục tiêu nghiên cứu  Giới  thiệu  sử  dụng  đường mổ  phẫu  thuật  Whitehead  (phẫu  thuật  làm  dài  dương  vật  người  lớn) vào  trong phẫu  thuật  điều  trị bệnh  Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 3 * 2013  Nghiên cứu Y học Chuyên Đề Ngoại Nhi  177 vùi dương vật bẩm sinh, thay vì qua đường mổ  cắt da qui đầu của phẫu thuật Lipszyc.  ĐỐI TƯỢNG‐PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU  Đối tượng  Chọn bệnh  Các bệnh nhi chẩn đoán là VDVBS từ 3 tuổi  đến 15  tuổi nhập viện BV.Triều An  từ  tháng 5  năm  2005  đến  tháng  5  năm  2013.  Chẩn  đoán  hoàn toàn dựa vào khám lâm sàng.  Đủ điều kiện gây mê để phẫu thuật.  Loại trừ  Kèm theo bệnh béo phì: do sự phát triển quá  mức của mô mở  trên vùng xương mu  làm cho  dương vật bị lún xuống không nhô lên được.  Vùi dương vật  thứ phát  sau mổ  cắt da qui  đầu hay do chấn thương.  Dương vật nhỏ.  Kèm theo bất kỳ bệnh lý bẩm sinh nào khác  bộ phận sinh dục ngoài.  Phương pháp  Tiền phẫu.  Xét nghiệm tiền phẫu thường qui.  Nhịn ăn uống 6 giờ trước khi phẫu thuật.  Kháng sinh phổ rộng trước mổ.  Phẫu thuật  Gây  mê  toàn  thân  và  đặt  nội  khí  quản,  không gây tê tại chổ để phẫu tích được dể dàng  hơn.  Dương  vật  được  kéo  ra  để dể phẫu  tích  ở  gốc  bằng một mối  chỉ  khâu  kéo  ở  đầu dương  vật.  Đường rạch da dài từ 1,5 cm đến 2 cm trên  vùng xương mu sát với gốc dương vật Qua lớp  cân dưới da, phẫu tích và cắt 2 dây chằng treo ở  2  bên  tĩnh  mạch  lưng  dương  vật  nông  (superficial dorsal vein) (Hình 1).  Qua  đường  mổ  này,  phẫu  tích  tách  cân  Dartos  khỏi  cân  Buck  ở mặt  lưng,  hai  bên  và  bụng của dương vật, động tác này nhằm cắt bỏ  các  dây  dính  bất  thường.  nằm  giữa  2  lớp  cân  (Hình 2).  Cố định gốc dương vật bằng cách khâu cân  Buck‐Dartos của dương vật vào cân Scarpa và tổ  chức dưới da vùng xương mu bằng 2 đến 4 mối  chỉ không tan (4/0). (Hình 3)  May  lại vết mổ  trong da bằng chỉ  tiêu  (5/0)  (Hình 4).  Hình 1: Đường rạch da   Hình 2: Cắt bỏ các dây dính   Hình 3: Cố định gốc dương vật  Nghiên cứu Y học  Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 3 * 2013 Chuyên Đề Ngoại Nhi  178 Hình 4: May lại vết mổ  Cắt da qui đầu nếu thấy dư da qui đầu.  Băng  ép  cuộn  quanh  thân  dương  vật  để  giảm bớt phù nề và giữ  trong 1  tuần đến ngày  tái khám.  Hậu phẫu  Tiếp tục dùng thêm kháng sinh và giãm đau  trong 7 ngày.  Xuất viện ngày thứ 3 sau mổ.  Tiếp  tục  giữ  băng  ép  cuộn  quanh  thân  dương vật khi xuất viện đến ngày tái khám.  Tái  khám  1  tuần  sau  khi phẫu  thuật,  tháo  băng ép cuộn quanh  thân dương vật, đánh  giá kết quả.  Hẹn tái khám mỗi tuần trong vòng 1 tháng.   KẾT QUẢ  Từ tháng 5 năm 2005 đến tháng 5 năm 2013  có  93  trường hợp VDVBS  được phẫu  thuật  tại  BV.Triều  An,  chiều  dài  dương  vật  sau  phẫu  thuật đo được từ 2 cm đến 3 cm.  Thời gian phẫu thuật trung bình là 30 phút.  Tất  cả bệnh nhân  đều không  có  chảy máu  hậu  phẫu,  không  có  máu  tụ,  không  nhiễm  khuẩn, nhưng tất cả đều phù nề nhẹ da qui đầu,  tuy nhiên đều tự khỏi trong vài tuần.  88 bệnh nhân  (94,6%) kết quả  tốt, chiều dài  dương vật sau phẫu thuật được hài lòng so với  trước lúc mổ.  Có 5 trường hợp (5,4%) thất bại và đã được  phẫu thuật lại sau 6 tháng.  BÀN LUẬN  Trong kỹ thuật này, chúng tôi không đi qua  đường mổ cắt da qui đầu như Lipszyc mà qua  đường mổ trên vùng mu sát với gốc dương vật  đi thẳng trực tiếp đến gốc dương vật, với phẫu  trường như vậy nên dễ thực hiện hơn trong việc  cố định cân Buck‐Dartos với cân Scarpa và qua  đó chúng tôi cắt luôn dây chằng treo dương vật.  Chúng  tôi  cũng  ghi  nhận  vài  trường  hợp  chúng tôi chỉ khâu cố định lớp cân Buck‐Dartos  vào cân Scarpa mà không phẫu tích tách lớp cân  Buck và Dartos, nhưng kết quả vẫn tốt nhờ vậy  rút  ngắn  thời  gian  phẫu  thuật  và  ít  phù  nề  dương vật hơn trong thời gian hậu phẫu.  Một số tác giả cắt bớt đi lớp mở hoặc hút mở  vùng mu  (Maizels  et  al,  1986)(9),  (Shenoy  et  al,  2000)(10),  tuy  nhiên  chỉ  áp dụng  cho  những  trẻ  lớn  và  hiệu  quả  chỉ  có  tính  tạm  thời,  vì  thế  chúng tôi không cắt bớt đi lớp mở ở vùng mu.  KẾT LUẬN  Với  phẫu  thuật  đơn  giản,  qua  đường mổ  nhỏ hình cung dài  từ 1,5 cm đến 2 cm  ở vùng  xương mu sát với gốc mặt lưng dương vật, tách  hai lớp cân Buck và Dartos, cắt những dây dính  bất  thường nằm giữa hai  lớp cân này dọc  theo  thân  dương  vật  từ  gốc  ra  đầu  dương  vật  và  khâu  cố  định  cân  Buck‐Dartos  của  dương  vật  vào cân Scarpa của thành bụng rất dể thực hiện.  Tuy đơn giản nhưng mang lại kết quả mỹ mãn,  thời gian phẫu thuật ngắn, hậu phẫu ít đau, phù  nề  ít,  tỷ  lệ  tái phát  thấp  cho bệnh nhân bị vùi  dương vật.  THAM KHẢO  1. Alter G, Ehrlich R  (1999). A new  technique  for correction of  the hidden penis  in children and adults.  J. Urology, 161: pp  455‐459.  Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 3 * 2013  Nghiên cứu Y học Chuyên Đề Ngoại Nhi  179 2. Borsellino A,  Spagnoli A, Vallasciani  S, Martini  L,  Ferro  F  (2007).  Surgical  Approach  to  Concealed  Penis:  Technical  Refinements and Outcome. Urology. 69: pp 1195‐1198.  3. Casale AJ, Beck SD, Cain MP, Adams MC, Rink RC  (1999).  Concealed Penis  in Childhood: A Spectrum of Etiology and  Treatment. Journal Urology. 162: pp 1165‐1168.  4. Crawford BS (1977). Buried penis. Br. J. Plast. Surg. 30: pp 96‐ 99.  5. Cromie  WJ,  Ritchey  ML,  Smith  RC  (1998).  Anatomical  alignement  for  the correction of buried penis.  Journal Urol.,  60: pp 1482‐1484.  6. Frenkl  TL, Agarwal  S, Caldamone AA  (2004). Results  of  a  Simplified  Tecdnique  for  Buried  Penis  Repair.  Journal  Urology. 171: pp 826‐828.  7. Gillett MD, Rathbun SR, Husmann DA, Clay RP, Kramer SA  (2005).  Split‐Thickness  skin  graft  for  the  Management  of  Concealed Penis. Journal Urology, 173: pp 579‐582.  8. Lipszic E, Pfister Ch, Liard A, Mitrofanoff P  (1997). Surgical  treatment of buried penis. Eur J Pediatr Surg 7: pp 292‐295.  9. Maizels M,  Zaontz M, Donovan  J,  Bushnick  PN,  Firlit  CF  (1986). Surgical Correction of the Buried Penis: Description of  a  Clasification  System  and  a  Technique  to  correct  the  disorder. Journal of Urology, 136: pp 268‐271.  10. Shenoy MU, Srinivasan  J, Sully L, Rance CH  (2000). Buried  Penis:  Surgical  Correction  Using  Liposuction  and  Realignment of Skin. BJU Int. 86: pp 527‐530.  Ngày nhận bài        22/05/2013.  Ngày phản biện       10/07/2013.  Ngày bài báo được đăng:      15–09‐2013