Bài giảng Nghệ thuật lãnh đạo - Chương 1: Chân dung người lãnh đạo - Nguyễn Quang Anh

Trình bày: ThS. Nguyễn Quang Anh Bộ môn Quản Trị Nhân Sự Giảng Viên Khoa QTKD – ĐHKT TP HCM E-mail: nqanh76@gmail.com MỤC TIÊU KHÓA HỌC Sau khi học xong môn học này, những người tham gia sẽ có khả năng tốt hơn trong:  Thảo luận những khái niệm về lãnh đạo và phát triển những khái niệm lãnh đạo.  Nhận ra những mô hình lãnh đạo khác nhau.  Nhận thức được những vấn đề thường gặp phải trong lãnh đạo và động viên.  Hiểu được tâm lý người lãnh đạo, nhân viên.  Phân tích bối cảnh của lãnh đạo theo đó các quan niệm, mô hình, và lý thuyết là phù hợp cho việc lãnh đạo hiệu quả.  Phát triển các kỹ năng cốt yếu của lãnh đạo: • Hình thành tầm nhìn, • Truyền đạt tầm nhìn, • Học viên tự khám phá những vấn đề theo sự dẫn dắt của giảng viên thông qua phương pháp động não(Brainstorming) và thảo luận, trình bày nhóm. • Sử dụng các công cụ khám phá bản thân (inventories) và các tình huống trong việc nâng cao các kỹ năng và giúp sinh viên gắn những vấn đề nghiên cứu với thực tiễn. • Học viên làm tiểu luận: Đọc và thảo luận những nghiên cứu mới về lãnh đạo hiện đại trong điều kiện toàn cầu hóa và sự thay đổi nhanh chóng của khoa học-công nghệ và môi trường kinh doanh; Những kinh nghiệm thành công và thất bại trong thực tiễn lãnh đạo; Khám phá những thực tiễn lãnh đạo. MỤC TIÊU KHÓA HỌC Sách tham khảo 1. Nguyễn Hữu Lam, (1997). Nghệ thuật Lãnh đạo. Nhà xuất bản Giáo dục 2. TS. Nguyễn Thanh Hội- Quản trị nhân sự - Nxb Thống kê - HN – 2002 (Tái bản lần thứ 4) 3. John Kotter & Warren Bennis, “Tư duy lại lãnh đạo: Trở thành Lãnh đạo của các Lãnh đạo và Các Nền Văn hóa và Các Liên minh”. trong Rowan Gibson, Warren G. Bennis (Ed.) Tư duy lại Tương lai. VAPEC (2002). 4. Tâm lý học quản lý dành cho người lãnh đạo - Nguyễn Bá Dương - NXB Chính trỊ QG. 5. Ken Blanchard and Jesse Stoner, (2004). “Thiếu vắng Tầm nhìn- Một tổ chức không thể trở thành tổ chức hàng đầu”. Leader to Leader, No. 31, Winter. Không ai sinh ra đã có thiên hướng hoặc kỹ năng lãnh đạo, quản lý giỏi cả. Để trở thành một người lãnh đạo giỏi, bạn có thể kế thừa kinh nghiệm hoặc học hỏi những kỹ năng lãnh đạo thiết yếu thông qua những khoá học đào tạo chính thức và kinh nghiệm thực tế từ công việc Tập bài giảng này sẽ giúp anh/chị lãnh đạo tự tin hơn, đầy cảm hứng và sẽ lãnh đạo một nhóm hay một tổ chức một cách hiệu quả. Các bài tập sẽ cho phép anh/chị đánh giá và nâng cao khả năng lãnh đạo của mình Lời Giới Thiệu Nội dung trình bày gồm các phần chính Những ai có thể trở thành Lãnh đạo? Nhà Lãnh đạo là quản trị Nhà Lãnh đạo và Nhà quản trị có điểm chung gì? Lãnh đạo? Các kỹ năng cơ bản của nhà Lãnh đạo và Nhà quản trị. Thực hànhAnh/Chị tình cờ nghe được cuộc tròchuyện sau:  Anh Nam: Người lãnh đạo là người có khả năng thiên phú. Người nổi bật trong đám đông. Ông có khả năng đó không ?  Anh Dũng: Thật là vô lý. Ai cũng có thể trở thành Nhà lãnh đạo. Lãnh đạo là một kỹ năng mà người ta có thể học được như bất cứ những kỹ năng nào khác. Bạn đồng ý với ý kiến người Anh Nam hay Anh Dũng? Hay bạn có thể chẳng đồng ý với ý kiến nào cả? 1. Anh/Chị hãy nêu ra một khái niệm về lãnh đạo?  Lãnh đạo là khả năng lôi cuốn người khác đi theo mình.  Lãnh đạo là biết tạo ra một sự thỏa thuận chung của nhóm.  Lãnh đạo là biết thông tin cho nhân viên để họ biết phải làm gì.  Lãnh đạo là cách cư xử của một cá nhân khi chỉ đạo các hoạt động của nhòm để đạt mục đích chung.  Lãnh đạo là quá trình gây ảnh hưởng đến hoạt động của một cá nhân hoặc một nhóm, nhằm đạt được mục đích trong những điều kiện cụ thể nhất định.  Lãnh đạo là biết tạo ra mối ràng buộc giữa người và công việc bằng cách quan tâm cả hai. Theo anh (Chị), cách hiểu nào đúng nhất ? I. BẢN CHẤT CỦA LÃNH ĐẠO Lãnh đạoQuản Trị 2. Sự khác nhau & giống nhau giữa Lãnh đạo và quản trị? Peter Ferdinand Drucker (1909–2005) - cha đẻ của quản trị kinh doanh hiện đại, nổi tiếng với cõu núi của ụng: “Management is doing things right; leadership is doing the right things” - tạm dịch là nhà quản trị tỡm cỏch làm thật tốt một cụng việc, cũn người lónh đạo lại cố gắng xỏc định đỳng cụng việc để làm. 2. Sự khác nhau & giống nhau giữa Lãnh đạo và quản trị ? Tình huống qua vài mẩu chuyện sau: • Có một chiếc máy bay rơi xuống một khu rừng sâu. Đó là máy bay chở nhân viên của công ty đi nghỉ. • Người Quản lý rời khỏi máy bay và cho biết, trên máy bay còn 20 nhân viên, 3 nhà quản lý còn sống, Tuy nhiên không tìm thấy nhà lãnh đạo. • Nhà lãnh đạo biến mất? 2. Sự khác nhau & giống nhau giữa Lãnh đạo và quản trị NHÀ QUẢN TRỊ LÀ AI? Nhà quản trị là người làm việc với và thông qua những người khác bằng cách phối hợp và kết hợp những hoạt động của họ để hoàn thành mục tiêu của tổ chức. NHÀ LÃNH ĐẠO LÀ AI? Nhà lãnh đạo là người tập hợp, thu hút, dẫn dắt những người khác cùng hướng về mục tiêu chung và cùng hành động để đạt mục tiêu đó Nhà lãnh đạo là linh hồn của một tổ chức – là người tiếp “lửa nhiệt tình” cho các thành viên Nhà lãnh đạo là “thần tượng” của các thuộc cấp 2. Sự khác nhau & giống nhau giữa Lãnh đạo và quản trị Các nhà quản trị giỏi đều thường là lãnh đạo Nhà quản trị đồng thời là lãnh đạo Quản trị không phải là lãnh đạo Lãnh đạo không phải là quản trị II. LÃNH ĐẠO VỪA LÀ KHOA HỌC VỪA LÀ NGHỆ THUẬT 1. Là một môn khoa học nên vận động đúng quy luật. 2. Lãnh đạo có trách nhiệm tìm ra các mẫu số chung, mà phải biết vận dụng cho phù hợp. 3. Lãnh đạo phải biết phân công trách nhiệm rõ ràng. 4. Tính khoa học ở đây là một môn khoa học cực kỳ linh hoạt, cực kỳ sáng tạo. MỘT SỐ KHÁC BIỆT QUAN ĐIỂM  Lãnh đạo cũ ● Mục tiêu ngắn hạn ● Phân bổ trách nhiệm ● Khuyến khích làm việc theo nhóm ● Tạo sự tuân thủ và phục tùng của nhân viên ● Duy trì quyền hạn ● Tính hợp lý trong công việc ● Đối phó với môi trường Lãnh đạo mới ● Mục tiêu dài hạn ● Trao nhiệm vụ ● Tạo sự đổi mới và luôn thay đổi ● Tạo sự tận tụy và trung thành của nhân viên ● Trao quyền rộng rãi ● Sự thú vị trong công việc ● Chủ động tác lên môi trường 1. Kỹ năng chuyên môn  2. Kỹ năng tổ chức nhân sự  3. Kỹ năng tư duy CÁC KỸ NĂNG CƠ BẢN CỦA NHÀ LÃNH ĐẠO, QUẢN LÝ PHÂN BIỆT SỰ KHÁC NHAU GIỮA LÃNH ĐẠO THÀNH CÔNG LÃNH ĐẠO HIỆU QUẢ Các kỹ năng lao động cần thiết ở các cấp quản lý khác nhau của một tổ chức CÁC CẤP QUẢN LÝ KỸ NĂNG CẦN THIẾT Quản lý cấp cao Quản lý cấp trung Quản lý cấp thấp 20 BÀI TẬP THẢO LUẬN 1 Cô Thu đã có nhiều năm kinh nghiệm ở các trường nuôi dạy trẻ, nên khi cô chấm dứt hợp đồng vào năm ngoái, hai vợ chồng một người quen đã quyết định thuê cô về quản lý nhà trẻ tư nhân cho họ. Theo thỏa thuận, cô sẽ sắp xếp thời gian để có thể vừa quản lý hoạt động của nhà trẻ, vừa làm công việc của một cô giáo. Mặc dù cô Thu có thêm 5 cô giáo khác, nhưng cô luôn cảm thấy mình phải thực hiện tất cả các công việc hành chính, chăm sóc các cháu bé và tiếp chuyện với cha mẹ của các cháu để ghi nhận những yêu cầu khác nhau của họ. Các cô giáo trẻ tỏ ra không hài lòng vì cô Thu tỏ ra không quan tâm nhiều đến họ. Cô dường như không đủ thời gian lắng nghe và hiểu họ có những mong muốn gì. Một trong số cô giáo đã xin nghỉ việc, và điều này càng gây thêm áp lực vì rất khó tìm giáo viên thích hợp cho lứa tuổi này. Tình hình càng căng thẳng, với một người quản lý quá tải, những cháu bé luôn đòi hỏi và một nhóm cô giáo làm việc một cách uể oải. CÂU HỎI 1. 1. Khi cô Thu đảm nhận công việc, vợ chồng người chủ cho biết rằng cô không cần phải thay đổi gì nhiều so với công việc trước đây của cô, bởi họ muốn ngoài việc quản lý, cô cũng sẽ làm cả công việc của một cô dạy trẻ. Giải thích xem lời khuyên này đã làm cô Thu gặp khó khăn như thế nào trong công việc? 2. 2. Cô Thu đang phải đối mặt với việc đảm nhận quá nhiều vai trò hay chỉ đơn thuần là công việc quá tải? Cho biết lý do. 3. 3. Theo bạn cô Thu cần bổ sung thêm kỹ năng quản lý nào để cải thiện tình hình trong nhà trẻ? 4. 4. Theo bạn, để lãnh đạo các cô giáo trong nhà trẻ có hiệu quả, cô Thu phải rèn luyện thêm những kỹ năng lãnh đạo nào?