Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012
Chuyên Đề Nội Khoa I 350
KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN VỚI ĐIỀU TRỊ 
THẤT BẠI Ở NHÓM BỆNH NHÂN ĐỘNG KINH ĐANG QUẢN LÝ 
TẠI THÀNH PHỐ VŨNG TÀU 
Lê Văn Tuấn*, Trần Thiện Trường** 
TÓM TẮT 
Mục tiêu: nhằm tìm hiểu các yếu tố ảnh hưởng tới kết cục điều trị của bệnh nhân động kinh. 
Phương pháp: chúng tôi khảo sát 223 bệnh nhân trong tổng số 245 bệnh nhân đang quản lý tại thành phố 
Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu năm 2009, số liệu thu thập theo mẫu nghiên cứu của Viện Thần Kinh Nhiệt 
Đới Limoges. 
Kết quả: có 126 nam chiếm tỷ lệ 56,5%, 97 nữ chiếm 43,5%. Bệnh nhân tập trung đông nhất vào độ tuổi 
21-30 với 25,5%. Bệnh xuất hiện chủ yếu vào giai đoạn 0-10 tuổi với 42,2%. Có 79 bệnh nhân chiếm 35,4% có 
bệnh, thiếu sót thần kinh kèm theo. Số bệnh nhân có bệnh nội khoa kèm theo chiếm tỷ lệ 14,8%. Cơn toàn thể 
chiếm 47,9%, cơn cục bộ chiếm 49,8%, cơn không phân loại chiếm 2,3%. Có 81,2% số bệnh nhân được điều trị 
đơn trị liệu, 18,8% đa trị liệu. Valproic Acid được dùng ở 56,5% và Phenobarbital dùng ở 49,8% số bệnh nhân. 
Số bệnh nhân không tuân thủ hướng dẫn sử dụng thuốc chiếm 43,9%. Tỷ lệ điều trị thành công là 78,9%, điều 
trị thất bại là 21,1%. Khoảng thời gian trước điều trị dài hơn 1 năm sẽ có nguy cơ thất bại gấp 2,69 lần so với 
điều trị ngay trong năm đầu. 
Kết luận: tỉ lệ điều trị thành công khá cao, khoảng thời gian trước khi điều trị cao hơn một năm có tỉ lệ thất 
bại cao. 
Từ khóa: Độnh kinh 
ABSTRACT 
OUTCOME OF TREATMENT AND RELATIONS WITH UNSUCCESSFUL TREATMENT IN 
EPILEPSY OUTPATIENTS AT VUNG TAU PROVINCE 
Le Van Tuan, Tran Thien Truong 
* Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 16 - Supplement of No 1 - 2012: 350 - 354 
Purpose: To understand which factor affects to outcome of treatment in Epilepsy outpatients. 
Method: we carry out the survey on 223 epilepsy patients in 245 patients in the list based on procotol of 
Limoges Tropical Neurological Institute. 
Results: Men make up 56,5%, women 43,5%. The most concentrated patient is at 21-30 years old and 
makes up 25,5%. The first seizure appears at 0-10 years old is 42,2%. Co-internal diseases make up 14,8%, Co-
neurological diseases or neurological deficits make up 35,4%. General seizure is 47,9%, partial seizure is 49,8%, 
unclassification is 2,3%. Monothepary is 81,2%, polythepary is 18,8%. Valproic Acid is used in 56,5%, 
Phenobarbital is used in 49,8%. The number of patient do not follow the medicine instruction is 43,9%. 72,2% of 
patient is not reevaluated monthly. Successful treatment is 78,9%, unsuccessful treatment is 21,1%. Period 
between the first seizure and commencement treatment is longer than 1 year may result unsuccessful treatment 
* Bộ môn Thần Kinh – Khoa Y Đại Học Y Dược TP. Hồ Chí Minh 
** Trường Trung Cấp Y Tế tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu 
Tác giả liên lạc: ThS Trần Thiện Trường, ĐT: 0908 230 970, Email:
[email protected] 
Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012 Nghiên cứu Y học
Chuyên Đề Nội Khoa I 351
2,69 more than commencement treatment in the first year. Conclusion: ratio of successful treatment is high, 
pretreatment period more than 1 yr will have unsuccessful results higher. 
Keywords: Epilepsy 
ĐẶT VẤN ĐỀ 
Chương trình chăm sóc sức khỏe tâm thần 
tại cộng đồng trong đó có bệnh động kinh đã 
được triển khai từ nhiều năm nay và đã đạt 
được những thành công nhất định. Tuy nhiên, 
tỷ lệ tử vong ở bệnh nhân động kinh vẫn cao 
gấp hai đến ba lần so với dân số bình thường. 
Bệnh để lại nhiều hậu quả nặng nề về sức khỏe, 
tâm lý xã hội, giảm chất lượng cuộc sống. Tỷ lệ 
bệnh nhân được quản lý so với số bệnh nhân 
trong cộng đồng còn rất thấp. Nguyên nhân của 
tình trạng trên có thể xuất phát từ những đặc 
điểm của bệnh nhân động kinh chưa phù hợp 
với các thiết kế chương trình, do hiệu quả điều 
trị của chương trình chưa cao. 
Nhằm tìm hiểu kết quả điều trị, các yếu tố 
liên quan đến điều trị thất bại ở nhóm bệnh 
nhân đang quản lý. Chúng tôi thực hiện khảo 
sát trên toàn bộ bệnh nhân đang được quản lý 
tại thành phố Vũng Tàu đến 31 tháng 12 năm 
2009. 
ĐỐI TƯỢNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 
Tiêu chuẩn chọn bệnh 
Bệnh nhân đã được chẩn đoán xác định 
động kinh theo định nghĩa của LHQTCĐK, và 
có tên trong danh sách quản lý tại trung tâm Y 
tế thành phố Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu 
đến ngày 31/12/ 2009. 
Tiêu chuẩn loại trừ 
Bệnh nhân nghi ngờ động kinh, bệnh nhân 
bỏ trị, bệnh nhân không có mặt tại địa phương 
vào thời điểm khảo sát và bệnh nhân từ chối 
cung cung cấp thông tin. 
Thu thập số liệu 
Phỏng vấn trực tiếp theo bộ câu hỏi, thăm 
khám và tham khảo hồ sơ của bệnh nhân. Địa 
điểm thực hiện tại các trạm y tế, nơi bệnh nhân 
đăng ký nhận thuốc hàng tháng. Nếu không 
thực hiện được tại trạm y tế, bệnh nhân sẽ được 
thăm khám và phỏng vấn tại nhà. 
Công cụ thu thập số liệu 
Bộ câu hỏi thu thập số liệu dựa theo bộ câu 
hỏi nghiên cứu động kinh của viện Thần kinh 
nhiệt đới Limoges - Pháp 
Xử lý số liệu 
Số liệu được mã hóa bằng phần mềm 
Epidata 3.1 và phân tích bằng phần mềm stata 
10. 
Các yếu tố khảo sát 
Giới tính, tuổi, tuổi xuất hiện cơn động kinh 
đầu tiên, bệnh nội khoa, bệnh và thiếu sót thần 
kinh kèm theo. Phân loại cơn, phương pháp 
dùng thuốc chống động kinh hiện tại. Tuân thủ 
sử dụng thuốc, nghiện rượu, tái khám định kỳ. 
Mức độ đáp ứng điều trị, tuổi bắt đầu điều trị. 
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 
Trong số 223 bệnh nhân được khảo sát, nam 
chiếm 56,5%, nữ 97(43,5%). Tuổi trung bình của 
bệnh nhân động kinh đang quản lý là 31,6±15,9 
tuổi, trẻ nhất là 2 tuổi và già nhất là 83 tuổi. 
Nhóm tuổi có số bệnh nhân cao nhất là 21-30 
tuổi, chiếm tỷ lệ 25,5%. 
Tỷ lệ mắc bệnh nội khoa là 14,8%. Trong 33 
bệnh nhân có bệnh nội khoa, chủ yếu là bệnh 
tim mạch, huyết áp với tỷ lệ 36,4%, bệnh hô hấp 
và bệnh khớp đều chiếm tỷ lệ 12,1%, bệnh tiêu 
hóa và bệnh nội tiết, chuyển hóa chiếm tỷ lệ 
9,1%. Các bệnh còn lại chiếm tỷ lệ 21,2%. 
Có 35,4% số bệnh nhân có bệnh, thiếu sót 
thần kinh kèm theo. Ở các nhóm tuổi từ 0 đến 
20, từ 21 đến 40, từ 41 đến 60 tỷ lệ bệnh nhân có 
bệnh, thiếu sót thần kinh kèm theo gần như 
nhau. Tỷ lệ này tăng ở lứa tuổi trên 60. Trong số 
bệnh, thiếu sót thần kinh thường gặp có 46,8% là 
liệt nửa người, 21,5% bại não, 7,6% u não và 
5,1% yếu tứ chi. 
Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012
Chuyên Đề Nội Khoa I 352
Cơn toàn thể chiếm tỷ lệ 47,9%, cơn cục bộ 
chiếm 49,8%, cơn không xếp loại chiếm 2,3%. 
Trong loại cơn toàn thể chủ yếu là dạng co cứng 
co giật với tỷ lệ là 40,4%. Trong loại cơn cục bộ, 
dạng cơn thường gặp nhất là dạng cơn cục bộ 
toàn thể hóa chiếm tỷ lệ cao nhất là 46,2%. 
Loại cơn cục bộ xuất hiện nhiều nhất ở độ 
tuổi trên 60 với 9/12 bệnh nhân chiếm tỷ lệ 75%. 
Loại cơn toàn thể gặp nhiều nhất ở độ tuổi 0-20 
với 38/61 bệnh nhân chiếm 62,3%. 
Tỷ lệ không tuân thủ trong sử dụng thuốc 
chống động kinh là 43,9%. Tỷ lệ bệnh nhân còn 
nghiện rượu là 9,4%. Có đến 72,2% số bệnh 
nhân không được tái khám định kỳ. 
Tỷ lệ các mức độ đáp ứng điều trị 
Hiệu quả Tần số Tỷ lệ % Tỷ lệ % cộng dồn 
Tốt 73 32,7 32,7 
Trung bình 103 46,2 78,9 
Kém 44 19,7 98,6 
Không hiệu quả 3 1,4 100 
Tổng cộng 223 100 
χ2= 9,771, df=3, p=0,001 
Hiệu quả điều trị theo loại thuốc sử dụng. 
Hiệu quả điều trị 
Loại thuốc Tổng cộng 
Phenobarbital Valproic Acid Cách khác 
Tốt 26 (32,1%) 40 (41,2%) 7 (15,6%) 73 (32,7%) 
Trung bình 39 (48,2%) 40 (41,2%) 24 (53,3%) 103 (46,2%) 
Kém 15 (18,6%) 16 (16,5%) 13 (28,9%) 44 (19,7%) 
Không hiệu quả 1 (1,1 %) 1(1,1%) 1 (2.2%) 3 (1,4%) 
Tổng cộng 81 (100%) 97 (100%) 45 (100%) 223 (100%) 
Fisher’s exact =0,061 
Tỷ lệ điều trị thành công là 78,9% gồm đáp 
ứng tốt 32,7% và đáp ứng trung bình là 46,2%. 
Tỷ lệ điều trị thất bại là 21,1% bao gồm đáp ứng 
kém 19,7% và không hiệu quả 1,4%. Sự khác biệt 
giữa các mức độ đáp ứng là có ý nghĩa thống kê 
với p=0,001 (p<0,05). 
Tỷ lệ mức độ đáp ứng tốt khi dùng Valproic 
Acid là 41,2%, trung bình là 41,2%. Tỷ lệ mức độ 
đáp ứng tốt khi dùng Phenobarbital là 32,1%, 
trung bình là 48,1%. Sự khác biệt về mức độ đáp 
ứng giữa các loại thuốc điều trị không có ý 
nghĩa thống kê với p = 0.061 (p>0.05). 
Liên quan giữa bệnh nội khoa kèm theo 
với điều trị thất bại 
 Bệnh nội khoa kèm 
theo Tổng cộng 
Có Không 
Điều 
trị 
Thất bại 4 (14,3%) 43 (24,3%) 47 (21,1%) 
Thành công 29 
(85,7%) 
147 (75,7%) 176 (78,9%) 
Tổng cộng 33 (100%) 190 (100%) 223 (100%) 
χ2=1,87, df=1, p=0,1718 
Tỷ lệ thất bại với điều trị bằng thuốc chống 
động kinh giữa bệnh nhân có bệnh nội khoa 
kèm theo so với bệnh nhân không có bệnh nội 
khoa kèm theo không khác nhau có ý nghĩa 
thống kê (p>0,05). 
Liên quan giữa bệnh, thiếu sót thần kinh 
với điều trị thất bại 
 Bệnh, thiếu sót thần 
kinh Tổng cộng 
Có Không 
Điều trị 
Thất bại 16 (20,3%) 31 (21,5%) 47 (21,1%) 
Thành công 63 (79,7%) 113 (78,5%) 176 (78,9%) 
Tổng cộng 79(100%) 144 (100%) 223 (100%) 
χ2=0,05, df=1, p=0,8234 
Tỷ lệ thất bại với điều trị thuốc chống động 
kinh ở hai nhóm bệnh nhân có và không có 
bệnh, thiếu sót thần kinh đi kèm khác nhau 
không có ý nghĩa thống kê (p>0,05). 
Liên quan giữa tình trạng nghiện rượu với 
điều trị thất bại 
 Nghiện rượu 
Tổng cộng 
Có Không 
Điều trị 
Thất bại 3 (14,3%) 44 (21,8%) 47 (21,1%) 
Thành công 18 (85,7%) 158 (78,2%) 176 (78,9%) 
Tổng cộng 21 (100%) 202 (100%) 223 (100%) 
Fisher’s exact =0,578 
Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012 Nghiên cứu Y học
Chuyên Đề Nội Khoa I 353
Tỷ lệ bệnh nhân nghiện rượu thất bại với 
điều trị thuốc chống động kinh không khác có ý 
nghĩa thống kê với tỷ lệ bệnh nhân không 
nghiện rượu thất bại với thuốc chống động 
kinh. 
Liên quan giữa loại cơn, loại thuốc, dùng thuốc theo chỉ định, và khoảng thời gian trước 
điều trị, với điều trị thất bại 
 Hiệu quả điều trị 
OR 
Khoảng tin cậy 
95% 
P 
Thất bại Thành công 
Loại cơn 
Cục bộ 19 92 
0,61 0,32-1,18 0,18 
Toàn thể 27 80 
Loại thuốc 
Phenobarbital 16 65 
1,15 0,54-2,47 0,70 
Valproic Acid 17 80 
Dùng thuốc đúng 
hướng dẫn 
Có 22 103 
0,62 0,31-1,25 0,19 
Không 25 73 
Khoảng thời gian 
trước điều trị 
> 1 năm 20 38 
2,69 1,28-5,59 0,004 
≤ 1 năm 27 138 
> 5 năm 8 27 
1,26 0,46-3,17 0,60 
≤ 5 năm 35 149 
> 10 năm 7 18 
1,54 0,50-4,18 0,37 
≤ 10 năm 40 158 
Loại cơn cục bộ hay toàn thể, loại thuốc khi 
điều trị đơn trị liệu là Phenobarbital hay 
Valproic Acid không ảnh hưởng đến việc điều 
trị thất bại. Dùng thuốc không đúng chỉ định 
đều không làm tăng nguy cơ điều trị thất bại. 
Khoảng thời gian trước điều trị có liên quan 
đến điều trị thất bại. Việc bắt đầu điều trị khi 
sau 1 năm từ khi có cơn đầu có nguy cơ thất bại 
tăng hơn so với điều trị ngay trong năm đầu với 
OR=2,69, p=0,003 (p<0,05), khoảng tin cậy 95% là 
1,28- 5,59. Việc điều trị trước và sau thời điểm 5 
năm, 10 năm không ảnh hưởng đến điều trị thất 
bại với OR ở thời điểm 5 năm là 1,26, p=0,60 
(p>0,05) khoảng tin cậy 95% là 0,46-3,17 và OR ở 
thời điểm 10 năm là 1,54, p=0,37 (p>0,05) khoảng 
tin cậy 95% là 0,50-4,18. 
BÀN LUẬN 
Tại Việt Nam, theo nghiên cứu của tác giả Lê 
Văn Tuấn thực hiện tại khoa thần kinh bệnh 
viện Chợ Rẫy năm 2002 thấy tỷ lệ hết cơn sau 
dùng thuốc là 87,3%, giảm cơn chiếm tỷ lệ 
12,7%(2). Tác giả Tô Hồng Đức khảo sát 99 bệnh 
nhân điều trị ngoại trú tại bệnh viện Nhi Đồng I 
từ tháng 4 năm 2006 đến tháng 3 năm 2007 thấy 
giảm cơn chiếm tỷ lệ 73,3%, tỷ lệ không đáp ứng 
với điều trị thuốc là 26,7%(6). Nghiên cứu của 
Dương Hữu Lễ có 28,6% số bệnh nhân ổn định, 
57,3% số bệnh nhân có hiệu quả trung bình và 
14,1% số bệnh nhân không đáp ứng với điều 
trị(1). Nghiên cứu của Nguyễn Văn Doanh trên 
bệnh nhân điều trị ngoại trú tại Bắc Ninh có 
21,9% bệnh nhân không giảm cơn khi dùng 
thuốc(3). 
Theo y văn, có khoảng 60% đến 80% số bệnh 
nhân động kinh sẽ kiểm soát được cơn giật bằng 
thuốc trong đó trên 60% sẽ khỏi hẳn nhờ dùng 
thuốc, số bệnh nhân không đáp ứng với điều trị 
bằng thuốc khoảng 25 đến 30%. Một số nghiên 
cứu tại bệnh viện có kết quả cao có thể do bệnh 
nhân được phân loại cơn chính xác hơn, dùng 
thuốc theo đúng hướng dẫn của bác sỹ hơn các 
trường hợp điều trị ngoại trú và thời gian theo 
dõi ngắn hơn nên tỷ lệ bệnh nhân đáp ứng điều 
trị cao hơn. 
Như vậy, tỷ lệ điều trị thành công trong 
nghiên cứu của chúng tôi, tương đương với tỷ lệ 
cắt cơn hay giảm cơn trong các nghiên cứu khác. 
Tuy nhiên, một tỷ lệ hiệu quả đáp ứng cao 
không có nghĩa là địa phương đã thực hiện tốt 
việc chẩn đoán và điều trị. Có thể còn những 
bệnh nhân không đáp ứng với điều trị hiện 
đang nằm ngoài danh sách quản lý của địa 
phương. 
Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012
Chuyên Đề Nội Khoa I 354
Trong nghiên cứu của chúng tôi, tỷ lệ mức 
độ đáp ứng tốt khi dùng Valproic Acid là 41,2%, 
trung bình là 41,2%. Tỷ lệ mức độ đáp ứng tốt 
khi dùng Phenobarbital là 32,1%, trung bình là 
48,2%. Sự khác biệt về mức độ đáp ứng giữa các 
loại thuốc điều trị không có ý nghĩa thống kê 
với p = 0,061 (p>0,05). 
Mặc dù các dữ kiện ảnh hưởng tới hiệu quả 
cắt cơn của các loại thuốc không được khảo sát 
trong nhiên cứu của chúng tôi, song qua nghiên 
cứu cho thấy hiệu quả của Valproic Acid có xu 
hướng tốt hơn so với Phenobarbital, cho dù sự 
khác biệt không có ý nghĩa thống kê. Kết quả 
này cũng phù hợp với kết quả nghiên cứu của 
Nguyễn Văn Doanh với bệnh nhân có đáp ứng 
với Depakin là 14 chiếm tỷ lệ 93,3%, số bệnh 
nhân có đáp ứng với Gardenal là 26 chiếm tỷ lệ 
89,6%(3). 
Thời gian trước điều trị là khoảng thời gian 
từ khi có cơn đầu tiên đến khi được điều trị. Độ 
dài khoảng thời gian trước điều trị tùy thuộc 
vào nhiều yếu tố như loại cơn, tần số cơn, nghề 
nghiệp của bệnh nhân, tâm lý của gia đình và 
bệnh nhân, điều kiện kinh tế của bệnh nhân và 
cả khả năng đáp ứng của ngành Y tế. 
Theo Samden D. Lhatoo và Josemir 
W.Sander, ba nghiên cứu thực hiện ở các nước 
đang phát triển trên 1000 bệnh nhân cho thấy 
thời gian mang bệnh cũng như số cơn trước khi 
điều trị không có giá trị trong tiên lượng kết cục 
điều trị(5). Ngược lại, Phan Việt Nga theo dõi 120 
bệnh nhân động kinh toàn thể điều trị tại bệnh 
viện 103 trong 6 tháng thấy tỷ lệ cắt cơn ở nhóm 
có thời gian mắc bệnh trên một năm thấp hơn ở 
nhóm có thời gian mang bệnh dưới một năm 
(p<0,001)(4). 
Trong nghiên cứu của chúng tôi, khi xét kết 
quả điều trị ở hai mức độ, thành công (gồm tốt 
và trung bình) và thất bại (gồm kém và không 
đáp ứng) theo các mốc thời gian trước điều trị là 
1 năm, 5 năm, và 10 năm. Chúng tôi thấy có sự 
khác biệt có ý nghĩa thống kê với p=0,004 
(p<0,05) về nguy cơ điều trị thất bại nếu bệnh 
nhân có thời gian trước điều trị dài hơn một 
năm so với thời gian trước điều trị từ một năm 
trở xuống. Nếu bệnh nhân có thời gian trước 
điều trị dài hơn một năm thì khả năng điều trị 
thất bại cao gấp 2,69 lần so với điều trị ngay 
trong năm đầu. Với các mốc là 5 năm, 10 năm 
không cho thấy có sự khác biệt về nguy cơ điều 
trị thất bại với p>0,05. Điều này chứng tỏ chậm 
trễ trong việc điều trị sẽ làm gia tăng nguy cơ 
điều trị thất bại, và mốc 1 năm là mốc cuối cùng 
để việc điều trị ít có nguy cơ thất bại. 
Loại cơn cục bộ hay toàn thể không cho thấy 
có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê về nguy cơ 
điều trị thất bại giữa hai nhóm bệnh nhân này. 
Nguy cơ thất bại của Phenobarbital cao hơn 
so với Valproic Acid với OR=1,15, tuy nhiên sự 
khác biệt này không có ý nghĩa thống kê với 
p=0,70 (p>0,05). Việc không có sự khác nhau về 
nguy cơ thất bại giữa hai loại thuốc có lẽ do 
trong hầu hết các trường hợp, khi thất bại với 
loại thuốc này, bệnh nhân động kinh đã được sử 
dụng loại thuốc còn lại. Bởi vậy vào thời điểm 
khảo sát chúng tôi ghi nhận bệnh nhân thất bại 
với một loại thuốc đang sử dụng, nhưng thực tế 
bệnh nhân đã thất bại với cả hai loại. 
Việc dùng thuốc đúng hướng dẫn làm giảm 
nguy cơ điều trị thất bại, song sự khác biệt này 
không có ý nghĩa thống kê có thể có lý do là liều 
thuốc hiện thời của các bệnh nhân là khá cao và 
loại vi phạm không theo hướng dẫn chủ yếu là 
quên liều, tự động giảm liều và tự động dùng 
thêm các loại Vitamin. 
KẾT LUẬN 
Nghiên cứu này cho thấy tỉ lệ điều trị thành 
công cao. Bệnh nhân với thời gian trước khi 
điều trị cao hơn một năm sẽ có tỉ lệ thất bại điều 
trị cao hơn. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
1 Dương Hữu Lễ (2006). Tình hình quản lý động kinh tại huyện 
Châu Thành tỉnh Tiền Giang năm 2005. Luận án chuyên khoa II. 
Đại Học Y Dươc Tp.HCM. 
2 Lê Văn Tuấn (2003). “Đặc điểm lâm sàng, nguyên nhân và điều 
trị bệnh nhân động kinh tại khoa Thần Kinh bệnh viện Chợ 
Rẫy”, Tạp chí Y học TP. Hồ Chí Minh, Đại học Y dược TP. Hồ 
Chí Minh, tập 7(1), tr.75-80. 
Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012 Nghiên cứu Y học
Chuyên Đề Nội Khoa I 355
3 Nguyễn Văn Doanh (2007), Nghiên cứu một số đặc điểm dịch tễ 
học và điều trị động kinh ở một cộng đồng dân cư thuộc huyện 
Gia Bình tỉnh Bắc Ninh. Luận án Tiến sĩ Y học, Đại học Y Hà 
Nội. 
4 Phan Việt Nga (2002). Nghiên cứu chẩn đoán và theo dõi kết 
quả động kinh toàn thể ở trẻ em (6 đến 15 tuổi). Luận án Tiến sĩ 
Y học. Học viện Quân Y. 
5 Lhatoo SD and Sander JW (2006). “The Prognosis of Epilepsy in 
the Developing Countries”. Epilepsy in the tropics, Landes 
Bioscience, pp.20-26 
6 Tô Hồng Đức (2008). Phân loại cơn động kinh trẻ em tại bệnh 
viện Nhi Đồng I thành phố Hồ Chí Minh. Tạp chí Y học TP. Hồ 
Chí Minh, Đại học Y dược TP. Hồ Chí Minh, tập 12(3), tr.172-
175.