Trong thưchúc mừng gửi các thầy cô giáo và học sinh, sinh viên cảnước nhân
dịp khai giảng năm học mới 2003-2004, chủtịch nước Trần Đức Lương chỉthị:
“các cấp uỷ Đảng, chính quyền, các đoàn thểchính trịxã hội và toàn thể đồng bào
đồng chí quan tâm chăm lo hơn nữa sựnghịêp phát triển giáo dục, dành những điểu
kiện tốt nhất cho việc học tập rèn luyện, phấn đấu cuảcon em chúng ta”( dẫn theo
báo Tuổi Trẻ, ngày 1/ 9/2003 ). Chỉthịcuảchủtịch nước đã cho thấy sựquan tâm
sâu sắc đến sựnghiệp giáo dục cuả Đảng và nhà nước ta. Trong bối cảnh ấy, việc
dạy học nói chung, dạy Văn nói riêng trong nhà trường THPT đang diễn ra với
những điều kiện thuận lợi nhưvậy.
Cũng nhưcác loại hình nghệthuật khác , văn chương là hoạt động cuảcon
người nhằm chiếm lĩnh thực tại “theo qui luật cuảcái đẹp” (Mác). Trong dạy học
Văn, giáo viên là chiếc cầu nối không thểthiếu đểhọc sinh đến được với những giá
trị đích thực cuảtác phẩm văn chương. Bằng tâm huyết, tri thức và khảnăng sư
phạm cuảmình, người thầy sẽ đem đến cho học sinh những điều mới mẻ, khơi gợi
sựhứng thú và niềm yêu mến văn chương ởcác em. Và cũng chính từ đây, các em
sẽ lớndần lên qua những giờdạy Van hiệu quả ấy, bởi nói nhưArixtốt “văn học
nghệthuật chân chính có khảnăng thanh lọc tâm hồn con người”, khiến con người
lớn lên
81 trang |
Chia sẻ: vietpd | Lượt xem: 2327 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Giảng dạy truyện ngắn Lỗ Tấn ở trường trung học phổ thông dưới góc nhìn của thi pháp học, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH
NGUYỄN THỊ THU HƯƠNG
GIẢNG DẠY TRUYỆN NGẮN LỖ
TẤN Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ
THÔNG DƯỚI GÓC NHÌN CỦA THI
PHÁP HỌC
Chuyên ngành : Lý luận và phương pháp dạy học môn Văn
LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
PGS. TRẦN XUÂN ĐỀ
Thành phố Hồ Chí Minh - 2007
MỞ ĐẦU
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Trong thư chúc mừng gửi các thầy cô giáo và học sinh, sinh viên cả nước nhân
dịp khai giảng năm học mới 2003-2004, chủ tịch nước Trần Đức Lương chỉ thị :
“các cấp uỷ Đảng, chính quyền, các đoàn thể chính trị xã hội và toàn thể đồng bào
đồng chí quan tâm chăm lo hơn nữa sự nghịêp phát triển giáo dục, dành những điểu
kiện tốt nhất cho việc học tập rèn luyện, phấn đấu cuả con em chúng ta” ( dẫn theo
báo Tuổi Trẻ, ngày 1/ 9/2003 ). Chỉ thị cuả chủ tịch nước đã cho thấy sự quan tâm
sâu sắc đến sự nghiệp giáo dục cuả Đảng và nhà nước ta. Trong bối cảnh ấy, việc
dạy học nói chung, dạy Văn nói riêng trong nhà trường THPT đang diễn ra với
những điều kiện thuận lợi như vậy.
Cũng như các loại hình nghệ thuật khác , văn chương là hoạt động cuả con
người nhằm chiếm lĩnh thực tại “theo qui luật cuả cái đẹp” (Mác). Trong dạy học
Văn, giáo viên là chiếc cầu nối không thể thiếu để học sinh đến được với những giá
trị đích thực cuả tác phẩm văn chương. Bằng tâm huyết, tri thức và khả năng sư
phạm cuả mình, người thầy sẽ đem đến cho học sinh những điều mới mẻ, khơi gợi
sự hứng thú và niềm yêu mến văn chương ở các em. Và cũng chính từ đây, các em
sẽ lớn dần lên qua những giờ dạy Van hiệu quả ấy, bởi nói như Arixtốt “văn học
nghệ thuật chân chính có khả năng thanh lọc tâm hồn con người”, khiến con người
lớn lên
Quan điểm giáo dục cuả chúng ta là giáo dục toàn diện nhằm nâng cao văn
thể, mĩ ở mỗi con người. Môn văn học trong nhà trường cũng không nằm ngoài
hướng đi ấy bằng việc cung cấp cho học sinh những kiến thức tổng thể về Văn học
Việt Nam và Văn học nước ngoài.
Trong quan hệ rộng mở đón chào những tinh hoa Văn học nước ngoài, Lỗ Tấn
là một trong những nhà văn ngoại quốc được trân trọng, yêu mến , đồng cảm và học
hỏi nhiều nhất ở Việt Nam. Ông là một nhà văn vĩ đại, chiến đấu không mệt mỏi
cho sự nghiệp của dân tộc, một nhà tư tưởng, một nhà giáo dục có uy tín, một nhà
nghiên cứu dịch thuật góp nhiều công lao cho nền văn học hiện thực mới. Tác phẩm
cuả ông luôn giúp ta khám phá ra những ý nghiã tích cực, đằm thắm, nồng nàn
trong tình yêu thương và sự căm giận. Bởi thế văn chương Lỗ Tấn sống mãi trong
nhịp đập trái tim của mọi dân tộc có cùng hướng đi.
Có thể nói, di sản văn chương Lỗ Tấn để lại có một tầm vóc khổng lồ, bao
gồm rất nhiểu thể loại khác nhau : tạp văn, kịch, thơ, truyện. Nhưng có lẽ đậm đà và
thể hiện rõ phong cách, tư tưởng, tài năng và mục đích sáng tác cuả ông hơn cả là
mảng truyện ngán . Ở thể loại này, dù dung lượng nhỏ, ít lời nhưng dồn nén, chất
chứa bao suy tư trăn trở của nhà văn trên hành trình tìm đường cho dân tộc Trung
Hoa đang héo úa, lụi tàn dưới sức nặng 4000 năm lịch sử cuả ý thức hệ phong kiến.
Thiết nghĩ, việc đưa truyện ngan cuả Lỗ Tấn vào giảng dạy ở phổ thông là cần
thiết bởi những tác phẩm cuả ông không chỉ có giá trị cao về mặt nột dung và nghệ
thuật, mà còn vì tác giả của chúng là một tấm gương sáng cho lòng trung thành thuỷ
chung với dân tộc Trung Hoa, một gương mặt tiêu biểu đại diện cho một thời đại
thăng trầm trăn trở và vươn lên.
Thực tế cho thấy ở phổ thông khi giảng dạy Văn học nước ngoài nói chung, tác
phẩm Lỗ Tấn nói riêng, đa số giáo viên rất ngại dạy. Dường như trong chương
trình,Văn học nước ngoài vẫn còn là vùng đất thiêng với cả giáo viên và học sinh.
Phải chăng sự cách biệt về văn hoá, về ngôn ngữ là một rào cản khiến Văn học nước
ngoài ít được chủ động đón nhận ở phổ thông?
Có thể nói, giảng dạy Văn học nước ngoài nói chung, tác phẩm Lỗ Tấn nói
riêng trong nhà trường không phải là một công việc đơn giản. Dạy thế nào cho hay,
cho hấp dẫn lại càng khó khăn bội phần . Dạy Van trong nhà trường có những yêu
cầu và nhiệm vụ khắt khe riêng, bởi văn học vừa là một khoa học , đồng thời cũng
là bộ môn nghệ thuật đầy phức tạp. Thêm vào đó, cảm thụ và giảng dạy tốt những
tác phẩm cuả Lỗ Tấn cũng không đơn giản chút nào bởi những truyện ngắn cuả ông
được sáng tác dưới góc nhìn cuả một nhà báo, nhà tư tưởng, nhà văn hoá, nhà giáo,
nhà văn, trong một bối cảnh đầy biến động cuả đất nước Trung Hoa, nên có những
điều không phải một sớm một chiều chúng ta có thể giải mã hết được.
Ơ trường phổ thông, học sinh được tiếp xúc nhiều với thể loại truyện ngắn nên
việc giảng dạy sao cho thành công là điều hết sức cần thiết. Nó có tác dụng nâng
cao trình độ thưởng thức, nâng cao phẩm chất đạo đức, nhân cách cho học sinh.
Nghiên cứu thi pháp là nghiên cứu văn học trong tính thống nhất giữa nội dung
và hình thức một cách có qui luật. Từ khi có văn chương đã xuất hiện nó rồi, chừng
nào tác phẩm nghệ thuật ngôn từ còn hiện diện thì chừng ấy còn có thi pháp. Nghĩa
là trong khoa học nói chung, phương pháp này không phải không quen thuộc,
nhưng trong giảng dạy văn học nói chung, giảng dạy truyện ngắn Lỗ Tấn nói riêng,
có thể nói phương pháp này còn khá mới mẻ. Xuất phát từ những yêu cầu trên, xuất
phát từ việc khảo sát thực tế giảng dạy ở phổ thông, cùng với những kiến thức tiếp
nhận được từ bộ môn giáo học pháp, chúng tôi mạnh dạn đề xuất việc giảng dạy
truyện ngắn Lỗ Tấn ơ trường Trung học phổ thông dưới góc nhìn cuả thi pháp
học, không ngoài mục đích giúp giáo viên và học sinh có cái nhìn đầy đủ, toàn diện
và chính xác hơn về những tác phẩm cuả Lỗ Tấn được dạy và học trong nhà trường
phổ thông
2. LỊCH SỬ VẤN ĐỀ
Nghiên cứu, tìm hiểu về nhà văn Lỗ Tấn, cũng như đề xuất những phương
hướng khám phá vẻ đẹp trong các truyện ngắn của ông là một công việc khá lý thú
nhưng cũng không đơn giản. Đề tài Giảng dạy truyện ngắn Lỗ Tấn ở trường
Trung học phổ thông dưới góc nhìn cuả thi pháp học, nói chung chưa có công
trình nào đi vào nghiên cưú một cách trực tiếp, cụ thể và chi tiết. Tuy nhiên đối với
một số truyện ngắn của Lỗ Tấn có trong khuôn khổ cuả đề tài này và những vấn đề
liên quan trực tiếp đến phương pháp giảng dạy văn học nói chung thì cũng đã có
khá nhiều công trình, bài viết cuả nhiều nhà nghiên cứu. Vì Lỗ Tấn là một nhà văn
nước ngoài nên những tài liệu nghiên cứu về ông của các học giả nước ngoài, đặc
biệt là Trung Quốc cũng sẽ không ít. Song do phạm vi đề tài, chúng tôi không thể
khảo sát hết được những công trình ấy, mà chỉ chú trọng vào những công trình
nghiên cưú chính của các tác giả trong nước có liên quan trực tiếp đến đề tài. Trên
tinh thần ấy chúng tôi mạn phép chia những tác phẩm, những bài viết đã chọn lọc
thành hai nhóm lớn theo góc độ phạm vi đối tượng nghiên cứu và phương pháp
giảng dạy :
Nhóm thứ nhất : những bài viết, bài nghiên cứu về Lỗ Tấn và một số truyện
ngắn cuả ông được giảng dạy ở phổ thông (Thuốc , AQ chính truyện, Cố hương).
Chẳng hạn : Anh Đức có bài viết Lỗ Tấn , bậc thầy truyện ngắn, (Kiến thức ngày
nay 9/1991). Lương Duy Thứ với bài viết Mấy vấn đề thi pháp Lỗ Tấn, in trong
cuốn Phê bình, bình luận văn học (NXB văn nghệ TP.HCM), Lỗ Tấn , phân tích tác
phẩm (NXBGD, 2004). Lê Nguyên Cẩn- Thế giới nhân vật dị dạng trong truyện
ngắn Lỗ Tấn. Lê Huy Tiêu Thuốc, sự hy sinh anh dũng của nhà cách mạng và sự
ngu muội cuả quần chúng nhân dân in trong cuốn “Cảm nhận mới về văn hoá văn
học Trung Quốc”,(NXB ĐHQGHN,2004). Nguyễn Tuân- Truyện ngắn Lỗ Tấn và
phim truyện Trung Hoa in trong cuốn cuốn “ Lỗ Tấn , linh hồn dân tộc Trung Hoa
hiện đại”,(NXBTrẻ, 2003). Phương Lựu - Lỗ Tấn , nhà lý luận văn học,
(NXBGD,1998).Vương Phú Nhân- Lỗ Tấn, lịch sử nghiên cưú và hiện trạng,
(NXB Thống Kê, 2004, Nguyễn Thị Mai Hương và Lương Duy Thứ dịch )
Ngoài ra còn một số luận văn về “Thi pháp truyện ngắn Lỗ Tấn” cuả Lê Huy Tiêu
và “Thi pháp nhân vật trong truyện ngắn Lỗ Tấn” của Trần Lê Hoa Tranh
Nhóm thứ hai : những bài viết, giáo trình, công trình về phương pháp phân
tích, giảng dạy tác phẩm văn chương và những vấn đề liên quan đến thực tế giảng
dạy tác phẩm văn chương ở trường THPT. Chẳng hạn : Dạy học văn ở trường phổ
thông, Nguyễn Thị Thanh Hương, NXBĐHQGHN, 2001. Phân tích tác phẩm văn
học từ góc độ thi pháp, Nguyễn Thị Dư Khánh, NXBGD. Phương pháp dạy học
văn, Phan Trọng Luận , NXBĐHQGHN, 1998. Thiết kế bài học tác phẩm văn
chương ở nhà trường Phổ thông, Phan Trọng Luận NXBGD,1999. Vấn đề giảng
dạy tác phẩm văn học theo loại the, Trần Thanh Đạm, NXBGD,1978. Phương
pháp dạy học văn ở bậc trung học, Trịnh Xuân Vũ, NXBĐHQGTPHCM, 2002.
Nhận xét chung :
Những bài viết, công trình nghiên cưú về các tác phẩm của Lỗ Tấn cũng như
phương pháp dạy học Văn nói chung khá phong phú và đa dạng. Mỗi công trình, bài
viết đều có những đóng góp nhất định, giúp ích cho giáo viên trong quá trình giảng
dạy cả về phương pháp luận và những ứng dụng thể nghiệm. Tuy nhiên, hầu hết các
công trình, bài viết đều đi vào tìm hiểu, phân tích một tác phẩm cụ thể mà chưa chỉ
ra một cách khái quát hướng giảng dạy tác phẩm truyện ngắn Lỗ Tấn như thế nào
cho hiệu quả và hợp lý, cũng như những kiến nghị cụ thể cho việc giảng dạy Văn
Học Trung Quốc ở trường phổ thông. Do đó trong quá trình thực hiện đề tài, chúng
tôi đã học tâp, kế thừa những thành quả của người đi trước với mong muốn mang lại
hiệu quả tốt nhất cho sự nghiệp trồng người
3. PHẠM VI VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CƯÚ CỦA ĐỀ TÀI
Việc giảng dạy truyện ngắn Lỗ Tấn ở trường phổ thông có liên quan đến nhiều
cấp học. Hiện nay, trong chương trình, học sinh được tiếp xúc với tác giả này bắt
đầu từ lớp 9, trước đây trong chương trình cải cách là lớp 8. Tuy nhiên đề tài Giảng
dạy truyện ngắn Lỗ Tấn ở trường Trung học phổ thông dưới góc nhìn cuả thi
pháp học chỉ nhằm nghiên cứu và đề ra phương hướng giảng dạy trong khuôn khổ
nhà trường THPT, cụ thể là trong chương trình lớp 12 hiện hành (cải cách giáo dục
và phân ban) vì các truyện ngắn này được dạy ở lớp 12, đồng thời chúng tôi cũng
tham khảo thêm một số tác phẩm khác cuả Lỗ Tấn có liên quan để tiện so sánh.
Trên cơ sở đó, chúng tôi cũng tiến hành dự giờ, khảo sát, phát phiếu điều tra tham
khảo tình hình giảng dạy của một số giáo viên ở các trường THPT thuộc điạ bàn
tỉnh Bình Thuận (THPT Phan Bội Châu, THPT Nguyễn Văn Linh, THPT Dân tộc
nội trú, THPT Trần Hưng Đạo)
Tên đề tài Giảng dạy truyện ngắn Lỗ Tấn ở trường Trung học phổ thông
dưới góc nhìn cuả thi pháp học có tính chất nhấn mạnh vấn đề dạy và học truyện
ngắn Lỗ Tấn . Tuy nhiên phạm vi đề tài còn bao gồm cả mong muốn nghiên cưú,
tìm hiểu việc giảng dạy thể loại truyện ngắn nói chung (tất nhiên trong đó có cả
truyện Việt Nam)
4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Phương pháp khảo sát thực tiễn: thống kê, điều tra, dự giờ các tiết dạy
cuả giáo viên ở trường phổ thông, xem xét khả năng tiếp thu kiến thức và
xử lý chúng cuả học sinh. Sử dụng phiếu tham khảo đối với giáo viên và
học sinh để nắm được những thuận lợi, khó khăn trong quá trình dạy và
học, những nguyện vọng và đề xuất của họ. Qua thực tế, chúng tôi sẽ rút
ra những kinh nghiệm, cũng như những thiếu sót nhằm có cơ sở thực tiễn
trong việc nêu thực trạng.
Phương pháp lịch sử xã hội : phương pháp này đặt ra yêu cầu đặt tác
phẩm trong mối liên quan mật thiết với hoàn cảnh xã hội mà nó ra đời,
lấy thời đại, tư tưởng, bối cảnh lịch sử làm cơ sở chính để tìm hiểu, phân
tích, đánh giá những khiá cạnh được đề cập trong tác phẩm
Phương pháp phân tích, so sánh, qui nạp : để thực hiện mục đích cuả
đề tài, chúng tôi sử dụng phương pháp này để tìm hiểu cặn kẽ, chi tiết
những khiá cạnh nội dung tư tưởng, quan điểm sáng tác, hình thức nghệ
thuật mà Lỗ Tấn muốn đề cập trong tác phẩm. So sánh, đối chiếu với các
tài liệu, sách hướng dẫn dành cho giáo viên , học sinh, các ý kiến khác
nhau xung quanh việc nghiên cứu, giảng dạy tác phẩm Lỗ Tấn ; quy nạp
thành những vấn đề có ý nghiã phương pháp luận và thực tiễn
Phương pháp nghiên cưú liên ngành : vận dụng thành tựu nghiên cưú
cuả nhiều ngành như nghiên cứu văn học, lý luận văn học, ngôn ngữ
học…..đặc biệt chú trọng những thành tựu khoa học về phương pháp
giảng dạy Văn học nói chung.
5. ĐÓNG GÓP CỦA LUẬN VĂN
Với mục đích và ý nghĩa nâng cao hiệu quả trong việc cảm thụ và giảng dạy văn
học nói chung, tác phẩm Lỗ Tấn nói riêng, nhất là trong tình hình bộ môn Ngữ
Văn đang được toàn xã hội quan tâm như hiện nay, đề tài của chúng tôi mang
tính chất học tập và thử nghiệm là chủ yếu. Tuy nhiên chúng tôi cũng hi vọng
mong muốn góp một phần nhỏ trong việc giảng dạy văn học trong nhà trường
nói chung- một bộ môn rất nhạy cảm với toàn xã hội hiện nay.
Cụ thể, đề tài cuả chúng tôi góp phần :
- Khảo sát, tìm hiểu thực tế việc giảng dạy truyện ngắn Lỗ Tấn ở trường THPT
- Một số giải pháp và ý kiến đề xuất cho việc giảng dạy và học tập tác phẩm Lỗ
Tấn nói riêng,Văn học nước ngoài nói chung nhằm nâng cao chất lượng dạy học
môn Văn trong nhà trườngTHPT- một vấn đề có tính bức thiết
6. KẾT CẤU CUẢ LUẬN VĂN
Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục và thư mục tham khảo, luận văn được
chia làm 3 chương :
Chương 1 : Văn học nước ngoài trong trường phổ thông hiện nay
Chương 2 : Một số vấn đề về Lỗ Tấn và thi pháp truyện ngắn Lỗ Tấn
Chương 3 : Giảng dạy truyện ngắn Lỗ Tấn ở trường THPT dưới góc nhìn của
thi pháp học.
CHƯƠNG 1 :
VĂN HỌC NƯỚC NGOÀI TRONG TRƯỜNG PHỔ THÔNG
HIỆN NAY
1.1 VỊ TRÍ , VAI TRÒ CỦA VĂN HỌC NƯỚC NGOÀI TRONG
CHƯƠNG TRÌNH VĂN HỌC Ở TRƯỜNG PHỔ THÔNG
1.1.1. Một cái nhìn tổng thể về những tinh hoa văn học và những trường
phái văn học tiêu biểu cuả Văn học nước ngoài
Không phải ngẫu nhiên mà văn học lại được xem là một trong những bộ môn
nghệ thuật đầy sức hấp dẫn bên cạnh những ngành nghệ thuật khác như hội họa, âm
nhạc, điện ảnh…Dù xuất hiện sau một số lọai hình nghệ thuật ấy, song văn học
nghệ thuật đã tạo được một chỗ đứng nhất định trong lòng công chúng. Có thể thấy
đời sống của văn học ngày càng phát triển hết sức phong phú, sâu rộng và rất nhanh
nhạy.
Dẫu rằng hình tượng văn học không hiện hữu một cách trực tiếp như một số
các ngành nghệ thuật khác, nhưng nó lại có sức hấp dẫn riêng qua việc bộc lộ với
người đọc bằng cái nhìn bên trong thầm kín. Đó là tính chất tinh thần hay tính phi
vật thể của hình tượng văn học. Nó tác động váo trí tưởng tượng và liên tưởng của
người đọc. Nếu như hình tượng hội hoạ được xây dựng bằng đường nét, màu sắc;
hình tượng điêu khắc được xây dựng bằng đường nét, hình khối; hình tượng âm
nhạc được xây dựng bằng giai điệu, nhịp điệu….thì văn học sử dụng một chất liệu
đặc biệt để kiến tạo nên những tác phẩm văn chương, ấy chính là ngôn từ. Cho nên
văn học là một loại hình nghệ thuật ngôn từ là vậy. Với sức mạnh riêng cuả mình,
văn học đã tái tạo, phản ánh quá trình vận động không ngừng cuả đời sống một cách
đa dạng, phong phú, sinh động và hết sức sâu sắc
Ơ trường phổ thông, học sinh bắt đầu làm quen với Văn học nước ngoài từ khi
bước vào cấp II bằng những câu chuyện cổ tích của các nước Đức, Đan Mạch…Một
thế giới lung linh đầy sắc màu huyền ảo đã được tái hiện trong những tâm hồn trẻ
thơ, kích thích và khơi dậy trí tưởng tượng, óc sáng tạo ở các em. Dần dần lên
những lớp cao hơn, học sinh sẽ được học một cách đầy đủ, khoa học hơn, những tác
phẩm văn học của các nhà văn lỗi lạc, tiêu biểu cho các trung tâm văn học rực rỡ
của loài người trong khoảng 3000 năm. Ơ phương Đông có thể kể đến các bậc thánh
thơ : Lý Bạch, Đỗ Phủ, Bạch Cư Dị, các tiểu thuyết gia cổ điển : La Quán Trung,
Bồ Tùng Linh, nhà văn nhà tư tưởng lớn thời hiện đại Lỗ Tấn , thi sĩ của những tâm
hồn An Độ R. Tago. Ơ phương Tây không thể không nhắc đến hai bộ sử thi kinh
điển của Hôme, những vở kịch nổi tiếng của Sếchxpia, Sile, tiểu thuyết lãng mạn
của V.Hugo và bậc thầy của chủ nghiã hiện thực Banzắc, văn hào vĩ đai của Nga
M.Gorky, nhà thơ lừng danh Puskin…Mỗi một nhà văn, nhà thơ đều là những đại
diện xuất sắc cho nền văn học dân tộc mình. Tên tuổi và tác phẩm của họ đều đã
được thử thách qua thời gian và tạo được một chỗ đứng riêng trong lòng hầu hết độc
giả Việt Nam.
Văn học là lịch sử tâm hồn của mỗi dân tộc, là diễn đàn để những “thư ký trung
thành của thời đại”(Banzắc) nói lên tất cả những ước mơ, hoài vọng và khao khát
của mình, vì thế nó là nhịp cầu hữu nghị giúp cho giao lưu văn hoá giữa các dân tộc
diễn ra thuận lợi. Dù vô cùng đa dạng song văn học giữa các dân tộc đều có nét
chung là hướng tới những giá trị nghìn đời của chân, thiện, mỹ, giúp cho con người
sống tốt hơn, nhân ái hơn, bao dung độ lượng hơn, sống đúng nghĩa với chữ Người
viết hoa. Và đó cũng chính là cái đích, là mục tiêu mà văn học nhà trường hướng
tơí. Có thể nói những tinh hoa văn học thế giới là di sản tinh thần quý giá chung của
cả nhân loại và là bộ phận không thể thiếu trong hành trang văn hóa của con người
hiện đại.
Với sự đa dạng về chiều rộng, sâu sắc về chiều sâu, Văn học nước ngòai đã
cung cấp cho học sinh một cái nhìn đầy đủ và toàn diện về văn hoá cũng như con
người của các dân tộc trên thế giới. Điều này góp phần bổ sung vốn văn học, văn
hóa cho học sinh trên nhiều phương diện mà nếu chỉ riêng văn học Việt Nam thì có
lẽ không đủ sức.
1.1.2 Đối sánh Văn học nước ngoài với Văn học Việt Nam
Như trên đã trình bày, với sự đa dạng của văn học dân tộc các nước, cùng với
sự phong phú về thể loại, nội dung chương trình Văn học nước ngoài trong trường
phổ thông đã mở ra một cái nhìn nhiều chiều, giúp học sinh nhận ra và phát hiện
những tinh hoa cũng như những thành tựu của văn học thế giới trong cái nhìn so
sánh với Văn học Việt Nam
Văn học nước ngoài trong chương trình phổ thông bao gồm văn học của các
dân tộc : Anh, Pháp, Mỹ, Đức, Trung Quốc, Nhật , Nga, Ấn Độ, Hilạp…..Mỗi một
nền văn học của một quốc gia, dân tộc do lịch sử hình thành và phát triển đều có
những ưu điểm riêng của mình. Tiếp thu có chọn lọc những tinh hoa văn hoá, văn
học của nhân loại là một trong những cách thức để một dân tộc tự làm phong phú
thêm nền văn học của mình. Với ý nghiã đó, Văn học nước ngoài trong chương
trình phổ thông chính là cầu nối, là chìa khoá để học sinh Việt Nam khám phá
những chân trời tri thức, những vẻ đẹp tiềm ẩn của Văn học nước ngoài mà văn học
trong nước có thể chưa đáp ứng được, cũng như tìm ra những điểm tương đồng và
dị biệt giưã văn học các nước, đặc biệt là những nước có cùng một vùng văn hoá
Mỗi một nhà văn khác nhau đều có một phong cách nghệ thuật khác nhau.
Cũng như vậy, mỗi một dân tộc khác nhau cũng sẽ có một lối tư duy khác nhau.
Tiếp cận với nhiều nền văn học chính là cơ sở để học sinh có điều kiện tìm hiểu
cách đánh giá, nhìn nhận và giải thích các hiện tượng, sự việc của các nhà văn thuộc
nhiều dân tộc trên thế giới. Chẳng hạn về phương thức sống, nếu người phương
Đông trọng tĩnh, hướng nội, khép kín thì người phương Tây lại trọng động, hướng
ngoại, cởi mở. Về ứng xử, phương Đông nặng về cộng đồng, trách nhiệm, thì
phương Tây lại nghiêng về chủ nghiã cá nhân. Với thiên nhiên, phương Đông
nghiêng về hoà đồng “thiên nhân tương dữ, thiên nhân tương hợp” thì người
phương Tây lại thích chinh phục, khai thác, tận dụng
“Văn học là nhân học” mục đích cuối cùng của văn học vẫn là vì con người,
hướng về con người. Cho nên dù được thể hiện dưới góc độ nào chăng nữa thì con
người vẫn là vấn đề trung tâm của văn học. Là một bộ phận của văn học thế giới,
Văn học Việt Nam không thể đi khỏi quỹ đạo chung ấy, cho nên giữa những nền
văn học Á, Au, học sinh vẫn tìm ra tiếng nói chung giữa các dân tộc. Đó là những
vấn đề lớn lao của nhân loại như chiến tranh, hoà bình, quyền tự do cá nhân…Rõ
ràng đấy là những nội dung lớn mà văn học Việt Nam cũng như văn học các nước
không thể không đề cập đến. Và đó cũng chính là chất ke