Nhu cầu chăm sóc sức khỏe của bệnh nhân bệnh không lây tại Trung tâm Phòng chống Chấn thương và Bệnh không lây, năm 2013

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 6 * 2014  Nghiên cứu Y học Chuyên Đề Y Tế Công Cộng  79 NHU CẦU CHĂM SÓC SỨC KHỎE CỦA BỆNH NHÂN BỆNH KHÔNG LÂY  TẠI TRUNG TÂM PHÒNG CHỐNG CHẤN THƯƠNG VÀ BỆNH KHÔNG LÂY,  NĂM 2013  Bùi Thị Hy Hân*, Dương Thị Minh Tâm*, Diệp Thị Thùy Vân*, Lê Đình Trọng Nhân*  TÓM TẮT  Đặt vấn đề: Bệnh không lây đang là mối quan tâm hàng đầu của ngành y tế tại các nước trên thế giới chính  bởi những hệ lụy về sức khỏe và những gánh nặng kinh tế. Việt Nam đã có những nổ lực phòng chống các bệnh  không lây, tuy nhiên vẫn chưa có thể tìm hiểu được nhu cầu chăm sóc sức khỏe của bệnh nhân mắc bệnh không  lây. Nghiên cứu nhằm xác định nhu cầu chăm sóc sức khỏe của nhóm đối tượng này để có thể nâng cao chất  lượng chăm sóc và chất lượng cuộc sống.   Mục  tiêu: Xác định nhu cầu chăm sóc sức khỏe của bệnh nhân mắc bệnh không  lây (tim mạch, đái tháo  đường, COPD) tại Trung tâm phòng chống chấn thương và các bệnh không lây, năm 2013.  Phương pháp nghiên  cứu: Một nghiên cứu cắt ngang với 251 đối  tượng mắc các bệnh không  lây  (tim  mạch, đái tháo đường, COPD) đến khám tại Trung tâm phòng chống chấn thương và các bệnh không lây.   Kết quả: Bệnh tim mạch luôn đứng đầu với tỷ lệ mắc cao. Vẫn còn một số ít bệnh nhân còn dửng dưng chủ  quan với tình trạng bệnh của mình, biết mà không điều trị. Những thông tin về cách phòng ngừa, dấu hiệu bệnh  và cách chữa trị là những thông tin y tế mà người cao tuổi, đặc biệt bệnh nhân mắc bệnh không lây mong muốn  nhận được. Đa số bệnh nhân đều có khả năng chi trả bao gồm chi phí y tế và chi phí phi y tế. Nhu cầu về các dịch  vụ chăm sóc sức khỏe như tư vấn dinh dưỡng, chế độ ăn uống chiếm tỷ lệ cao.   Kết luận: Cần phải tập trung công tác truyền thông và cung cấp những thông tin cần thiết theo nhu cầu  của bệnh nhân mắc bệnh không lây. Tăng cường cung cấp các dịch vụ tư vấn dinh dưỡng cho đối tượng này tại  các phòng khám bệnh không lây.   Từ khóa: Nhu cầu chăm sóc sức khỏe, bệnh nhân bệnh không lây  SUMMARY  HEALTH CARE NEEDS OF PATIENTS WITH NON‐COMMUNICABLE DISEASES AT THE CENTER  FOR INJURY AND NON‐COMMUNCABLE DISEASES PREVENTION AND CONTROL, 2013  Bui Thi Hy Han, Duong Thi Minh Tam, Diep Thi Thuy Van, Le Dinh Trong Nhan  * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 18 ‐ Supplement of No 6‐ 2014: 79 – 86  Background: Noncommunicable diseases are the leading concern of the health sector in countries around the  world  because  of  their  consequences  on  health  and  economic  burden. Although Vietnam  has made  efforts  to  prevent non‐communicable diseases, health care needs of patients with non‐communicable diseases are not still  studied. The study aimed  to determine  the health care needs of  this group  to be able  to  improve  the quality of  health care and quality of life.   Objectives: To determine the health care needs of patients with non‐communicable diseases (cardiovascular,  diabetes, COPD) at the center for injury and non‐communicable diseases prevention and control, 2013  Methods: A cross‐sectional study with 251 patients suffering from non‐communicable diseases (cardiovascular,  diabetes, COPD) examined at the center for injury and non‐communicable diseases prevention and control   * Viện Y tế Công cộng thành phố Hồ Chí Minh  Tác giả liên lạc: Ths. Bùi Thị Hy Hân  ĐT: 0932424098  Email: buithihyhan@gmail.com  Nghiên cứu Y học  Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 6 * 2014 Chuyên Đề Y Tế Công Cộng 80 Result: Cardiovascular diseases always stand at the top with the highest incidence.There is still have a small  number of patients who  ignore their health, are aware of their own disease, but do not seek to treatments. The  information about prevention, signs and treatment approach are most concerned by older people, especially non‐ communicable disease patients. Most patients are able to pay includes the cost of direct and indirect medical costs.  Health care services such as nutrition counseling, dietary needs contributed a high proportion.  Conclusion: Health  care  sector  should  focus  on  health  education  campaigns  and  provide  the  necessary  information based on the needs of patients suffering from non‐communicable diseases. Moreover, strengthening  provide nutrition counseling services for objects in the non‐communicable disease clinic should be obtained.  Keywords: Health care needs, non‐communicable disease patient.  ĐẶT VẤN ĐỀ  Bệnh không lây đang là một vấn đề đặc biệt  đáng quan tâm do xu hướng bùng nổ trên toàn  thế giới và những hệ  lụy nghiêm  trọng về  sức  khỏe và những gánh nặng kinh tế mà nó mang  lại. Trong năm 2008, tổng cộng có hơn 57 triệu ca  tử vong  trên  toàn  thế giới,  trong đó 36  triệu ca  (chiếm 63%) do các bệnh không  lây gây ra như  bệnh  tim  mạch,  đái  tháo  đường,  ung  thư  và  bệnh hô hấp mạn tính(13). Các ca tử vong do bệnh  không  lây  được dự  đoán  sẽ  gia  tăng  15,0%  từ  năm 2010 đến 2020 (đến 44 triệu ca tử vong). Sự  gia tăng cao nhất sẽ ở Tây Thái Bình Dương (12,3  triệu ca tử vong) và Đông Nam Á (10,4 triệu ca  tử vong)(14). Việt Nam cũng không thoát khỏi xu  hướng đó, cụ thể, số ca mắc và tử vong của các  bệnh không lây và tai nạn, ngộ độc, chấn thương  ngày càng gia tăng, trong khi các bệnh lây có xu  hướng giảm: Từ năm 1976 đến 2010,  tỷ  lệ hiện  mắc bệnh không lây gia tăng từ 39,0% năm 1986  lên 71,5% năm 2010, trong khi tỷ lệ hiện mắc các  bệnh lây giảm từ 59,2% xuống còn 19,8%(2).   Trong khi đó, sự phát  triển của xã hội kèm  theo nhu cầu chăm sóc sức khoẻ của người dân  ngày càng tăng cao. Họ mong muốn được chẩn  đoán,  điều  trị  đúng  bệnh  và  có  thể  khỏi  bệnh  thật nhanh để có  thể quay  trở  lại với công việc  và cuộc sống, nhưng nhu cầu phòng bệnh, phát  hiện sớm để chữa trị vẫn chưa được quan tâm ở  người dân, bệnh  trở nên nặng hơn khi  đó mới  đến khám tại các bệnh viện  tuyến trên gây quá  tải  trầm  trọng.  Trung  tâm  phòng  chống  chấn  thương và các bệnh không lây ‐ Viện Vệ sinh ‐ Y  tế công cộng được  thành  lập  trong những năm  gần đây nhằm chăm sóc, nâng cao sức khỏe của  người dân để đáp ứng phần nào nhu cầu chăm  sóc sức khỏe của họ. Với tình hình đó, Viện Y tế  công cộng quyết định thực hiện nghiên cứu này  nhằm đánh giá nhu cầu chăm sóc sức khỏe ở các  đối tượng đang mắc bệnh không lây để xác định  nhu  cầu  và  mong  muốn  của  người  dân  đến  khám tại trung tâm. Việc phát hiện sớm và điều  trị sớm giúp giảm được nhiều gánh nặng bệnh  tật  cho người dân và gián  tiếp hạn chế vấn  đề  quá tải bệnh viện hiện nay ở nước ta.  Mục tiêu nghiên cứu  Xác định nhu cầu được cung cấp thông tin y  tế, khả năng chi  trả và nhu cầu về các dịch vụ  chăm  sóc  sức  khỏe  của  bệnh  nhân mắc  bệnh  không lây (tim mạch, đái tháo đường, COPD) tại  Trung  tâm  phòng  chống  chấn  thương  và  các  bệnh không lây năm 2013.  ĐỐI TƯỢNG ‐ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU  Đối  tượng  nghiên  cứu:  Nghiên  cứu  cắt  ngang  trên 251 bệnh nhân mắc 1  trong 3 bệnh  không  lây  (tim mạch,  đái  tháo  đường, COPD)  đến  khám  tại  Trung  tâm  phòng  chống  chấn  thương và các bệnh không lây TP.HCM.   Phương  pháp  nghiên  cứu:  Bệnh  nhân  sau  khi được bác sĩ chẩn đoán bệnh, nếu mắc 1 trong  3  loại  bệnh  trên,  nhóm  nghiên  cứu  giới  thiệu  mục  tiêu  nghiên  cứu  và  phỏng  vấn  trực  tiếp  bằng bộ câu hỏi soạn sẵn. Nếu bệnh nhân không  đồng ý, bệnh nhân tiếp tục quy trình khám chữa  bệnh tại Trung tâm.   Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 6 * 2014  Nghiên cứu Y học Chuyên Đề Y Tế Công Cộng  81 KẾT QUẢ  Gần 90% bệnh nhân đến khám tại Trung tâm  có độ tuổi từ 40 tuổi trở lên, trong đó độ tuổi từ  51‐60 tuổi chiếm đa số (35,9%), nhiều người lớn  hơn  61  tuổi  cũng  đến  với  Trung  tâm  (27,1%).  Nhìn chung, nữ bệnh nhân đến với Trung  tâm  nhiều hơn nam bệnh nhân (58,2% so với 41,8%).  Riêng phần  trình độ học vấn, 77,3% bệnh nhân  tham gia nghiên cứu này học từ cấp 3 trở xuống.  Về phần kinh  tế gia  đình,  đa  số bệnh nhân  tự  nhận  xét  tình  hình  kinh  tế  của  gia  đình  thuộc  mức  độ  trung  bình  (66,1%),  với  mức  độ  nghèo/rất nghèo chiếm 21,5%. Tuy nhiên, khi hỏi  thu nhập bình quân đầu người, thu nhập trung  bình từ 2‐5 triệu chỉ chiếm 31,5%, và thu nhập <  2  triệu cũng chỉ chiếm 8,4%. Trong khi đó,  thu  nhập với mức khá giả từ 5‐10 triệu và >10 triệu  chiếm gần 40%.  Đa số bệnh nhân mắc bệnh tim mạch, trong  đó chủ yếu  là bệnh cao huyết áp, chiếm 82,5%,  ngoài  ra,  đái  tháo  đường cũng  là một  trong ba  loại bệnh mà bệnh nhân thường gặp nhất (chiếm  24,3%). COPD chiếm tỉ lệ rất thấp chỉ có 3,2%.  Bảng 1: Tình trạng bệnh không lây của bệnh nhân  đến khám tại Trung tâm  Đặc điểm Tần số Tỉ lệ (%) Tình trạng điều trị bệnh (n = 251) Mới phát hiện 72 28,7 Đang điều trị 161 64,1 Đã phát hiện,nhưng không điều trị 18 7,2 Thời gian điều trị (n = 160) <=1 năm 41 25,6 1 năm – 5năm 71 44,4 >5năm 48 30,0 Trong  tổng số 251 bệnh nhân  tham gia vào  nghiên  cứu  này,  có  đến  28,7% mới  phát  hiện  bệnh. Ngoài  ra,  trong  số bệnh nhân  đã biết về  bệnh  tình  trước  đó,  vẫn  còn một  số  nhỏ  bệnh  nhân  không  điều  trị  bệnh  của  mình  (chiếm  7,2%). Đa số bệnh nhân đã điều  trị bệnh  từ 1‐5  năm  (44,4%)  và  thường  điều  trị  tại  bệnh  viện  huyện hoặc bệnh viện  tỉnh nơi mình đang sinh  sống (chiếm 67,7%).   Bảng 2: Nhu cầu thông tin y tế   Đặc điểm Tần số Tỉ lệ (%) Thông tin y tế nhận được trong 1 tháng qua (n=138) Phòng ngừa 103 74,6 Cách chữa trị 88 63,8 Dấu hiệu bệnh 28 20,3 Nguyên nhân bệnh 13 9,4 Khác 1 0,7 Thông tin y tế cần được phổ biến (n=113) Cách chữa trị 72 63,7 Phòng ngừa 63 55,8 Dấu hiệu bệnh 39 34,5 Nguyên nhân bệnh 24 21,2 Khác 1 0,9 Đa số mong muốn nhận được các thông tin y  tế về cách chữa  trị (63,7%) và cách phòng ngừa  (55,8%) của các bệnh không lây. Còn đối với đối  tượng nhận được thông tin và tự tìm hiểu về các  bệnh không  lây,  thì số người này cũng  thường  quan  tâm  nhiều  nhất  đến  thông  tin  y  tế  cách  phòng ngừa (74,6%) và cách chữa trị (63,8%).   Bảng 3: Khả năng chi trả của bệnh nhân và đánh giá  chi phí của Trung tâm  Đặc điểm Tần số Tỉ lệ (%) Chi trả thêm cho đợt khám (n=251) Hoàn toàn miễn phí 186 74,1 Chi trả thêm 65 25,9 Đủ khả năng chi trả (n = 251) Không 26 10,4 Có 225 89,6 Đánh giá các loại chi phí tại Trung tâm (n = 65) Cao 1 1,5 Trung bình 45 69,2 Thấp 17 26,2 Rất thấp 2 3,1 Bảo hiểm y tế (n = 251) Không 48 19,1 Có 203 80,9 Hình thức thường chi trả mỗi lần khám chữa bệnh không lây (n = 161) Trực tiếp 100% 32 19,9 BHYT hoàn toàn 38 23,6 Trả thêm một phần 91 56,5 Trong  tổng  số  251  bệnh  nhân  tham  gia  nghiên  cứu,  chỉ  có ¼  người  chi  trả  thêm  cho  những dịch vụ không nằm  trong  chương  trình  miễn  phí,  như  siêu  âm,  chụp  X‐quang,  xét  Nghiên cứu Y học  Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 6 * 2014 Chuyên Đề Y Tế Công Cộng 82 nghiệm máu cho 1 số chỉ số khác. Khi được hỏi  về khả năng chi trả những khoản như tiền đi lại,  ăn uống và những khoản đóng thêm cho những  dịch  vụ  không miễn phí,  thì  89,6%  bệnh  nhân  đều  trả  lời  là đủ khả năng chi trả. Hầu hết đều  cho rằng các loại chi phí ở Trung tâm ở mức độ  vừa phải trung bình có thể chấp nhận và chi trả  được. Về bảo hiểm y tế, có đến 80,9% bệnh nhân  có bảo hiểm y  tế  tại nơi họ  sinh  sống, nơi  làm  việc. Khi được hỏi về hình thức chi trả cho mỗi  lần khám chữa bệnh không lây (cụ thể các bệnh  khảo  sát  trong  nghiên  cứu  như  tim mạch,  đái  tháo đường và COPD), chỉ có 23,6% được BHYT  trả 100%, còn lại 56,5% phải trả 1 phần.   Bảng 4: Nhu cầu về các dịch vụ chăm sóc sức khỏe  Đặc điểm Tần số Tỉ lệ Nhu cầu về các dịch vụ chăm sóc sức khỏe (n = 251) Không 27 10,8 Có 224 89,2 Dịch vụ chăm sóc sức khỏe (n = 224) Tư vấn dinh dưỡng, chế độ ăn uống 123 54,9 Tư vấn sức khỏe 80 35,7 Khám sức khỏe định kì 56 25,0 Khám ngoài giờ 49 21,9 Tiêm chích thuốc 7 3,1 Khác 1 0,4 Đa số bệnh nhân đều có các nhu cầu về dịch  vụ  chăm  sóc  sức khỏe  (89,2%),  trong  đó  tư vấn  dinh dưỡng và  chế độ  ăn uống  chiếm  cao nhất  (54,9%), bên cạnh là nhu cầu về tư vấn sức khỏe.  Có một  tỷ  lệ  không nhỏ  có nhu  cầu  khám  sức  khỏe định kì và khám ngoài giờ (25,0% và 21,9%).   Bảng 5: Phân bố bệnh không lây theo đặc điểm dân số  (n=251)  Đặc điểm Tim mạch n (%) Đái tháo đường n (%) COPD n (%) Nhóm tuổi <=40 22 (10,6) 7 (11,4) 2 (18,2) 41-50 51 (24,7) 19 (31,2) 2 (18,2) 51-60 77 (37,2) 19 (31,2) 3 (27,3) >61 57 (27,5) 16 (26,2) 4 (36,3) Giới Nữ 119 (57,5) 39 (63,9) 6 (54,5) Nam 88 (42,5) 22 (36,1) 5 (45,5) Trình độ học vấn Biết đọc/viết 26 (12,5) 8 (13,1) 2 (18,2) Cấp I 40 (19,3) 14 (23,0) 3 (27,3) Cấp II 43 (20,8) 14 (23,0) 3 (27,3) Đặc điểm Tim mạch n (%) Đái tháo đường n (%) COPD n (%) Cấp III 49 (23,7) 13 (21,3) 1 (9,1) Cao đẳng/đại học/sau đại học 49 (23,7) 12 (19,7) 2 (18,2) Kinh tế gia đình Nghèo/Rất nghèo 42 (20,3) 12 (19,7) 4 (36,4) Trung bình 142 (68,6) 38 (62,3) 6 (54,5) Khá giả / giàu 23 (11,1) 11 (18,0) 1 (9,1) Nghề nghiệp Nông dân 40 (19,3) 17 (27,9) 1 (9,1) Công nhân 17 (8,2) 5 (8,2) 0 (0,0) Công nhân viên chức 54 (26,1) 16 (26,2) 1 (9,1) Buôn bán 21 (10,1) 3 (4,9) 3 (27,3) Nội trợ 32 (15,5) 12 (19,7) 3 (27,3) Nghỉ hưu/thất nghiệp 33 (15,9) 7 (11,5) 2 (18,2) Khác 10 (4,8) 1 (1,6) 1 (9,1) Về bệnh  tim mạch, nhóm bệnh nhân  từ  40  tuổi trở xuống có tỉ  lệ mắc thấp nhất, trong khi  đó nhóm tuổi từ 51 – 60  tuổi  lại chiếm tỉ  lệ cao  nhất. Bên cạnh đó, nam giới lại ít mắc bệnh hơn  nữ  giới  (42,5%  so  với  57,5%).  Trong  khi,  bệnh  nhân biết đọc hoặc biết viết, và bệnh nhân học  đến hết cấp I lại có tỉ lệ mắc bệnh tim mạch thấp  nhất,  thì bệnh nhân có  trình độ học vấn cao  từ  cấp  III  và  cao  đẳng  đại  học  lại mắc  bệnh  tim  mạch với tỉ lệ cao hơn.  Tỉ lệ mắc bệnh đái tháo đường ở nhóm bệnh  nhân từ 40 tuổi trở lên và nữ giới cao hơn nhóm  bệnh nhân từ 40 tuổi trở xuống và nam giới. Bệnh  nhân có trình độ học vấn ở mức độ biết đọc biết  viết có tỉ lệ mắc bệnh thấp nhất. Ngoài ra, kinh tế  gia  đình  cũng  ảnh  hưởng  đến  tình  trạng mắc  bệnh  đái  tháo  đường,  cụ  thể, bệnh nhân  có  thu  nhập gia đình ở mức độ trung bình mắc bệnh cao  nhất, trong khi đó, bệnh nhân có thu nhập khá giả  hoặc giàu có thì mắc bệnh ít nhất.   Về bệnh phổi  tắc nghẽn mạn  tính  (COPD),  nhóm tuổi trên 60 tuổi là đối tượng dễ mắc bệnh  nhất  (chiếm  tỉ  lệ  cao nhất 36,3%). Nữ giới mắc  bệnh COPD nhiều hơn nam giới. Đối  tượng có  trình độ học vấn thấp từ cấp II trở xuống thì có tỉ  lệ mắc bệnh COPD cao nhất. Bệnh nhân với mức  thu  nhập  trung  bình  chiếm  tỷ  lệ  mắc  bệnh  COPD  cao  nhất  nhóm. Nhóm  nghề  nghiệp  có  Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 6 * 2014  Nghiên cứu Y học Chuyên Đề Y Tế Công Cộng  83 thu nhập không  ổn  định như buôn bán và nội  trợ có tỉ lệ mắc bệnh cao nhất.   BÀN LUẬN  Trong  nghiên  cứu  của  chúng  tôi,  các  bệnh  nhân khi đến khám tại Trung tâm có nhóm tuổi  từ 40 trở lên chiếm chủ yếu (88,4%) là điểm mốc  đánh dấu đa số các loại bệnh không lây bắt đầu  xuất  hiện.  Điều  này  cũng  tương  tự  như  các  nghiên  cứu  khác  trên  thế  giới.  Điển  hình  như  nghiên  cứu của Andréa  tại Brasil năm 2012,  có  đến 88% dân số từ 40 tuổi trở lên bị ít nhất một  bệnh mạn tính (26% bị ít nhất ba bệnh)(1). Tương  tự  theo  báo  cáo  tại Mỹ năm  2012 về  bệnh  cao  huyết áp, có gần 97% đối tượng bị cao huyết áp  trong  độ  tuổi  đó(10),  và  tại một  tiểu  bang  của  Canada, Bristish Columbia năm 2004, tỷ lệ này ở  bệnh tiểu đường và cao huyết áp lần lượt là 91%  và 95%(3).   Cũng như  các nước  trên  thế giới, mô hình  bệnh  tật  tại Việt Nam  cũng  đang  ở  giai  đoạn  chuyển  đổi. Tỷ  lệ  các  bệnh  truyền nhiễn  đang  giảm  trong khi các bệnh không  lây đang có xu  hướng tăng cao. Kết quả của nghiên cứu này cho  biết rằng tim mạch luôn là bệnh có tỷ lệ mắc cao  nhất 82,5%. Điều này cũng tương tự với báo cáo  của Trung tâm phòng chống chấn thương và các  bệnh không lây cho đợt khám tầm soát các bệnh  không lây đợt 4/2013, trong đó, báo cáo cho biết  tim mạch là bệnh với tỷ lệ mắc cao nhất trong ba  loại bệnh nghiên cứu (tim mạch, đái tháo đường  và COPD)(11).   Vẫn  còn  7,2%  bệnh  nhân  (bảng  1)  bỏ  qua  tình trạng sức khỏe bản thân khi phát hiện bệnh.  Theo Tổ chức Y tế Thế giới, việc khước từ chữa  trị bệnh, ngoài các yếu tố từ người bệnh và môi  trường  y  tế,  còn  có  những  nguyên  nhân  như  đánh  giá  của  người  bệnh  về  hiệu  quả  điều  trị  cũng như quyền lựa chọn, quyết định cách thức  điều trị mà người bệnh mong muốn. Việc Trung  tâm tư vấn các phương thức điều trị khác nhau,  trong đó có sự tham khảo và lắng nghe ý kiến từ  người  bệnh  cũng  như  cung  cấp  kiến  thức  cho  người bệnh về hiệu quả điều trị, thời gian điều  trị có thể góp phần làm thay đổi quyết định của  nhóm  phát  hiện  bệnh  nhưng  chưa  tiến  hành  điều  trị  này.  Thêm  vào  đó,  báo  cáo  từ WHO  cũng cho thấy mối liên quan giữa kinh tế nghèo  và các bệnh mạn tính: muốn khỏe mạnh đòi hỏi  chi  phí  tiêu  dùng  cho  thực  phẩm,  vệ  sinh,  và  chăm sóc y tế, nhưng để kiếm được tiền, người  đó phải khỏe mạnh(12).  Nhu  cầu  chăm  sóc  sức  khỏe  của  bệnh  nhân bệnh không lây  Đối  với  thông  tin  y  tế  liên  quan  đến  bệnh  không  lây mà người dân quan  tâm và  tìm hiểu  trong  30 ngày qua, nhiều nhất bao gồm những  thông  tin về phòng ngừa, cách chữa  trị bệnh và  các dấu hiệu của bệnh. Hầu hết các thông tin này  được  truyền  tải qua  tivi và  đến với người dân.  Ngoài ra, các bệnh nhân đều mong muốn tiếp tục  nhận được các thông tin y tế liên quan đến bệnh  không  lây, bệnh  liên quan đến người trung niên  và người  lớn  tuổi. Điều này dường như cũng  là  mong muốn chung của nhiều người dân  tại các  vùng khác nhau. Ví dụ như, nghiên cứu nhu cầu  chăm  sóc  sức  khỏe  của  người  dân  Thành  phố  Biên Hòa, Đồng Nai cũng quan  tâm nhiều nhất  các thông tin y tế liên quan đến cách phòng ngừa  và dấu hiệu bệnh. Và họ mong muốn các thông  tin  này  nên  được  truyền  tải  qua  các  kênh  như  truyền hình tivi, sách báo, loa phát thanh(8).  Tính  chất miễn phí  được xem  là một  trong  những  lý do khiến bệnh nhân  đến khám  chữa  bệnh tại Trung tâm, cho dù đa số bệnh nhân đến  từ các  tỉnh  thành khác. Và như  thế,  tỷ  lệ người  khám chữa bệnh hoàn  toàn miễn phí chiếm đa  số  (74,1%)  (bảng 3). Số còn  lại  tham gia nghiên  cứu muốn đăng kí kiểm tra thêm và có tính phí,  như: siêu âm, chụp X‐quang, xét nghiệm một số  chỉ  số khác.  Đối với nhóm người  có  làm  thêm  những  dịch  vụ  khác,  họ  phải  trả  thêm  số  tiền  trung bình 177.300đ ± 95.600đ (bảng 3). Như vậy,  số  tiền họ phải bỏ ra không quá cao so với  thu  nhập hàng  tháng của bệnh nhân khi đến khám  tại Trung  tâm. Ngoài ra,  trong nghiên cứu này,  có chỉ có 12,4 % (bảng 3) đối tượng tự cho là kinh  Nghiên cứu Y học  Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 6 * 2014 Chuyên Đề Y Tế Công Cộng 84 tế mình thuộc hộ khá giả/giàu. Tuy nhiên khi hỏi  về chi phí đến khám chữa bệnh thì có đến 69,2%  cho  là  trung bình, 26,2 %  cho  là  thấp  (bảng 3).  Chính vì thế, vẫn cần lưu ý bệnh nhân sẵn sàng  chấp nhận chi trả mức viện phí cao dù khả năng  tài chính không đủ nhưng vì  được điều  trị  tốt,  chăm  sóc  điều dưỡng  nhẹ  nhàng  và  cẩn  thận,  hơn hết là khách hàng cảm thấy mình được tôn  trọng, môi trường lại sạch sẽ đã tạo ấn tượng tốt  với mọi bệnh nhân.  Về khía cạnh bảo hiểm y tế, có đến 80,9 % số  trường hợp có tham gia các loại hình BHYT, bao  gồm BHYT bắt buộc, BHYT tự nguyện và cả loại  hình BHYT cho người nghèo, người có công đối  với những bệnh nhân tham gia nghiên cứu này  đã và đang mắc một  trong ba bện